Tiểu luận Phương pháp rèn luyện đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học | Môn PPDH toán - PPDH tiếng Việt ở tiểu học - Đại học Vinh

lOMoAR cPSD| 60701415
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
TÊN ĐỀ TÀI: “ Nghiên cứu nội dung và biện pháp
rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học.”
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS CHU THỊ THỦY AN
Người thực hiện : NGUYỄN THỊ MƠ NGHỆ AN- 8/2023 lOMoAR cPSD| 60701415 MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU..................................................................................
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................3
2. Mục đích nghiên cứu...........................................................................3
3. Đối tượng nghiên cứu..........................................................................4
3.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận....................................................4
3.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn................................................4
4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................4
4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận....................................................4
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ................................................4 B. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận.......................................................................................4 1.1 Đọc và đọc diễn cảm ở nhà trường tiểu
học.........................................4 1.1.1 Đọc là
gì?.................................................................................. .........4 1.1.2 Đọc diễn cảm là gì
?..........................................................................5 1.1.3 Ý nghĩa của việc đọc và đọc diễn
cảm..............................................5
1.1.4 Việc đọc và đọc diễn cảm trong nhà trường tiểu
học........................5 1.2 Đặc điểm tâm lý học sinh tiểu
học.......................................................5
2. Cơ sở thực tiễn.....................................................................................6 2.1 Khảo sát điều
tra..................................................................................6 2.1.1 Mục đích khảo
sát............................................................................6 lOMoAR cPSD| 60701415 2.1.2 Đối tượng khảo
sát...........................................................................6 2.1.3 Thời gian khảo
sát............................................................................7 2.1.4 Phương thức khảo
sát.......................................................................7 2.2 Phân tích kết quả
2.2.1 Thực trạng nhận thức của giáo viên trong việc dạy đọc
diễn cảm....8 2.2.2 Thực trạng nhận thức hứng thú của
học sinh lớp 4 trường Tiểu học
Nguyễn Trường Tộ.....................................................................................9
2.2.3 Thực trạng kỹ năng đọc diễn cảm của học sinh lớp 4 trường Tiểu
học Nguyễn Trường Tộ...........................................................................9 C. KẾT LUẬN
1. Kết luận..............................................................................................9
2. Đề xuất...............................................................................................10
C. LỜI CẢM ƠN......................................................................................10 lOMoAR cPSD| 60701415 A. MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài “ Nghiên cứu nội dung và biện pháp rèn luyện kĩ
năng đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học.”
Việt Nam là nước đang trong thời kỳ công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất
nước nên rất cần con người có tri thức, có trình độ khoa học kỹ thuật tiên
tiến . Yêu cầu phát triển kinh tế , văn hóa,xã hội như giai đoạn hiện nay đòi
hỏi nền giáo dục phải thay đổi mục tiêu đào tạo ,cải tiến nội dung và học
trong nhà trường đang là vấn đề được các nhà quản lý giáo dục đặc biệt
quan tâm . Việc đổi mới đã và đang được thực hiện có quy mô về hình thức
cũng như nội dung tại các trường phổ thông trên cả nước. Chương trình
phổ thông nói chung và chương trình Tiểu học nói riêng , môn Tiếng việt
đóng vai trò rất quan trọng và chiếm phần lớn trong cácmôn học . Môn học
này vừa cung cấp cho học sinh kiến thứ vừa là cơ sở để các em học tập các
môn khác . Tiếng Việt là môn học chính ,nó gồm tập đọc, học vần, luyện
từ và câu , tập làm văn , chính tả , kể chuyện .Trong đó tập đọc chiếm dung
lượng lớn nhất . Dạy tốt phân môn này giúp học sinh có vốn ngữ pháp
phong phú và đọc đúng đọc hay tiếng mẹ đẻ. Đọc đúng, đọc hay và đọc
diễn cảm là điều kiện để học sinh cảm nhận được cái hay ,cái đẹp của văn học dân tộc .
Tuy nhiên, vì đặc trưng của từng vùng nên việc đọc đúng đọc hay và đọc
diễn cảm còn nhiều hạn chế. Thực tế, việc sửa lỗi cho những học sinh đọc
chưa đạt yêu cầu còn rất ít và rất khó để thay đổi thói quen của các em vì
thế nên em đã chọn đề tài “ Nghiên cứu nội dung và biện pháp rèn luyện
kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh tiểu học.” 2, Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở lí luận chung , cơ sở thực tiễn về nhu cầu về dạy học tập
đọc ở Tiểu Học và đặc điểm khác nhau của từng vùng hình thành niên đặc
điểm tâm sinh lý cho học sinh lớp4 tại trường Tiểu học Nguyễn
Trường Tộ- Hưng Nguyên - Nghệ An lOMoAR cPSD| 60701415
3.Đối tượng nghiên cứu
- Tìm hiểu nội dung và biện pháp rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học
sinh lớp 4 trường Tiểu học Nguyễn Trường Tộ - Hưng Nguyên -Nghệ An
- Nghiên cứu khả năng đọc diễn cảm của 100 em Học sinh thuộc khối 4 tại
trường Tiểu học Nguyễn Trường Tộ - Hưng Nguyên - Nghệ An
4.Phương pháp nghiên cứu
4.1. phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài:
- Cuốn “ Dạy học Tập đọc ở Tiểu học” tác giả Lê Phương Nga - “ Phương
pháp dạy học Tiếng Việt” ( giáo trình chính thức đào tạo giáo viên Tiểu
học hệ cao đẳng và sư phạm 12+2) của Lê A- Thành Thị Yên
Mĩ- Lê Phương Nga - Nguyễn Trí - Cao Đức Tiến
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát
- Phương pháp phỏng vấn học sinh , trao đổi kinh nghiệm với giáo viên
- Sử dụng phiếu khảo sát
- Phân tích ,so sánh và tổng hợp B, NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận.
1.1 Đọc và đọc diễn cảm ở nhà trường tiểu học. 2.1.1 Đọc là gì?
- Đọc là quá trình tiếp nhận ý nghĩa thông qua việc giải mã các biểu tượng
, đọc là phát ra thành tiếng ,thành lời theo văn bản viết có sẵn.
2.1.2 Đọc diễn cảm là gì?
- Đọc diễn cảm là truyền đến người nghe cái tình diệu của nhà văn trong
tác phẩm và thái độ, tình cảm của người đọc về cái văn bản ngôn ngữ ấy
- Đọc diễn cảm là biểu hiện của sự cảm thụ nghệ thuật sâu sắc và là thước
đo mức độ tiếp nhận nghệ thuật của người đọc.
1.1.3 Ý nghĩa của việc đọc và đọc diễn cảm lOMoAR cPSD| 60701415
Đối với quá trình dạy và học tác phẩm văn học trong nhà trường, thực hành
đọc thành tiếng/đọc diễn cảm là một thao tác có ý nghĩa rất lớn trong việc
người đọc cảm thụ văn bản. Đây là quá trình chuyển hóa những ký hiệu
chữ viết thành những ký hiệu âm thanh, thao tác đọc diễn cảm sẽ làm vang
lên không chỉ là tiếng nói của vỏ âm thanh văn bản mà còn là tiếng nói
nghệ thuật của tác phẩm, của tác giả. Nếu thực hành đọc diễn cảm tốt, nhập
đúng vai (của người kể, của nhân vật…), người đọc sẽ phần nào giải mã
thành công những tín hiệu, những thông điệp mà người viết gửi gắm thông qua những con chữ.
1.1.4. Việc đọc và đọc diễn cảm trong trường Tiểu học
- Hình thành và phát triển kỹ năng đọc giúp học sínhuwr dụng Tiếng Việtcó
hiệu quả trong việc học tập và giao tiếp ở gia đình ,trường học và xã hội
- Phát triển tư duy cho học sinh
-Trang bị cho học sinh những hiểu biết ban đầu về văn học, văn hóa và
ngôn ngữ thông qua một số sáng tác văn học và một số loại văn bản khác
của Việt Nam và thế giới nhằm hình thành ở các em nhu cầu thưởng thức
cái đẹp và khả năng cảm thụ trước cái đẹp
1.2. Đặc điểm tâm lý học sinh tiểu học
Đối với con người, cơ quan phát âm, ngôn ngữ phát triển mạnh, phù hợp
với sự tiếp nhận và thực hiện chức năng phát âm. Tập đọc là sự nhận thức
tư duy trừu tượng, tình cảm, trí nhớ và nhân cách học sinh được hình thành,
tiềm tàng khả năng đã và đang phát triển. Với sự ngây thơ hồn nhiên, trong
sáng, tính tò mò mà lại hiếu đoọng hay khám phá, độc lập, tự lực và làm theo bản năng.
Giáo viên là hình tượng mà học sinh tôn sùng, ngưỡng mội, mọi điều cô
giáo nói là đúng cho dù ai phản bác đều không nghe theo. Sự phát triển
nhân cách của học sinh vốn là một phần phụ thuộc vào tấm gương mẫu mực của giáo viên lOMoAR cPSD| 60701415
Dạy tập đọc cho học sinh là bước đàu giúp cho não bộ và cơ quan phát âm,
ngôn ngữ, tinh hoa văn hóa, văn học nghệ thuật trong tâm hồn trẻ. Giáo
viên rèn kĩ năng đọc , hiểu, cảm thụ văn học kết hợp rèn luyện tình cảm,
đạo đức, ý chí, ý thức. Từ đó phát triển khả năng học tập các môn học khác
là điều kiện phát triển toàn diện cho học sinh tiểu học. Phát triển đúng đắn
nhân cách là phụ thuộc vào quá trình giáo dục của thầy cô. Dạy tập đọc ,
đọc diễn cảm giáo viên cần phải có phương pháp phù hợp với tâm sinh lý
của trẻ . Học sinh tiến đến phát triển của hoa học, xã hội nhằm đáp ứng
hiểu biết và từ đó tăng cường giáo dục đạo đức, nhân cách cho các em. 2.Cơ sở thực tiễn 2.2 Khảo sát điều tra
2.2.1 Mục đích khảo sát
- Đọc diễn cảm là việc rất quan trọng, là bước đầu để học sinh có thể cảm
nhận được nền văn học cũng như văn hóa đối với đất nước. Vậy nên mục
đích khảo sát lần này là tìm ra thực trạng đọc diễn cảm của học sinh hiện
này và cũng như thực trạng việc dạy học đọc diễn cảm của giáo viên từ
đó để thay đổi phương pháp dạy học sao cho phù hợp với học sinh
2.2.2 Đối tượng khảo sát
-Giáo viên trường tiểu học Bến Thủy
- Học sinh lớp 4 trường tiểi học Bến Thủy 2.2.3 Thời gian khảo sát Từ ngày 25-27/8/2023
2.2.4 Phương thức khảo sát Khảo sát qua google form
- Đối với giáo viên đưa ra 5 câu hỏi khảo sát:
Câu1: theo thầy (cô) , hiện nay tình trạng đọc diễn cảm ở học sinh lớp 4 như thế nào? lOMoAR cPSD| 60701415
Câu2: trường đã chú trọng về việc dạy cho học sinh đọc diễn cảm chưa ạ?
Câu3: theo thầy cô, việc dạy học diễn cảm cho học sinh lớp 4 có những khó khăn nào?
Câu4: nhà trường và thầy cô đã có những phương pháp gì để nâng cao khả
năng đọc diễn cảm cho học sinh?
Câu5: theo thầy cô vấn đề khó khăn nhất khi giúp trẻ đạt được mức độ đọc diễn cảm tốt?
- Đối với học sinh đưa ra 5 câu hỏi khảo sát:
Câu1: em có thấy khó đọc diễn cảm khi đọc 1 bài văn hoặc bài thơ hay không?
Câu2: tại sao em lại thấy khó đọc diễn cảm?
Câu3: em thấy khó nhất ở điểm nào?
Câu4: thầy cô đã chú trọng việc đọc diễn cảm cho cả lớp chưa? Câu5:
em có thấy việc đọc được giọng diễn cảm có quan trọng và cần thiết không?
2.3 Phân tích kết quả khảo sát
2.3.1 Thực trạng nhận thức của giáo viên trong việc dạy đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
- 100% giáo viên đều nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc dạy đọc diễn cảm
- Nhưng trong quá trình dạy gặp rất nhiều khó khăn như các em đã quen
với tiếng địa phương nên việc đọc các dấu câu còn lộn, đấu ngã thì thành
dấu nặng VD: bạn Dũng thì đọc là bạn Dụng, bão tố thì đọc bạo tố,...
Cách đọc của học sinh còn chưa đúng về cách ngắt đoạn, lên xuống ngữ điệu
Học sinh còn sai về chữ cái VD: r thì đọc n lOMoAR cPSD| 60701415
2.3.2 Thực trạng nhận thức hứng thú của học sinh lớp 4 trường tiểu
học Nguyễn Trường Tộ - Hưng Nguyên- Nghệ An trong việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm
Theo như khảo sát 100 bạn học sinh thì có hơn 70% học sinh còn chưa
nhận thức được tầm quan trọng của đọc diễn cảm. Học sinh thường ngó
lơ, đọc cho qua chứ không chú tâm vào cách ngắt từ , ngữ điệu câu . Tiếng
địa phương còn ảnh hưởng rất nhiều đến việc đọc của các em Vì không
quen đọc diễn cảm nên mỗi lần thầy cô dạy cách đọc diễn cảm các em
không thể đọc được và tâm lí ảnh hưởng từ các bạn . Các em thường thấy
không quen khi đọc diễn cảm và thường sẽ bị các em cười sau mỗi lần
đọc diễn cảm từ đó hình thành tâm lí không tốt.
2.3.3 Thực trạng kỹ năng đọc diễn cảm của học sinh lớp 4 trường
tiểu học Nguyễn Trường Tộ -Hưng Nguyên - Nghệ An
Chỉ có 10% học sinh đọc diễn cảm còn 90% chưa đọc được vì còn tồn tại
rất nhiều khó khăn để khắc phục C.Kết luận 1. Kết luận
Đọc diễn cảm để hiểu rõ văn học, chúng ta cần phối hợp với phương pháp
dạy hợp lí giúp học sinh nắm bắt được văn bản sâu sắc hơn , toàn diện hơn.
Như vậy thì phương pháp đọc diễn cảm càng thể hiện tầm quan trọng của
mình và khơi gợi được năng lực tư duy và thẩm mỹ đồng thời làm cho bộ
môn phù hợp với tâm lý học sinh 2.Đề xuất
- Nhà trường: cần trang bị thêm những thiết bị để phục vụ cho môn học- Giáo viên:
+ Cần nâng cao trình độ đọc đúng, diễn cảm
+ Chú trọng, dành thời gian cho học sinh đọc nhiều hơn
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng từ, cụm từ, câu, đoạn, ngắt giọng, cường độ, cao độ. lOMoAR cPSD| 60701415
+ Hướng dẫn tìm hiểu nội dung, nghệ thuật ( mỗi loại văn bản có giọng
đọc khác nhau, tìm hiểu nội dung để học sinh lựa chọn cách đọc đúng) +
Định hướng về tâm lý cho học sinh : việc đọc diễn cảm rất có lợi và
không có gì đáng cười cả - Học sinh
+ Nghiêm túc thực hiện những gì cô giáo dạy D.LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập và làm tiểu luận kết thúc học phần em luôn
nhận được sự quan tâm , hướng dẫn , hỗ trợ , giúp đỡ của cô Chu Thị Thủy
An ,gia đình , bạn bè . Lời đầu tiên e xin cảm ơn cô đã trực tiếp hướng dẫn
tận tình , chỉ bảo trong suốt quá trình làm tiểu luận . Lời thứ hai em xin
cảm ơn các thầy cô Trường Tiểu học Nguyễn Trường Tộ đã chỉ bảo cho em
những kiến thức và cũng như đã hỗ trợ em làm phiếu khảo sát, cuối cùng
em xin cảm ơn gia đình , bạn bè đã tạo điều kiện tốt nhất , luôn bên cạnh
động viên cho em suốt quá trình học tập và làm tiểu luận . Với điều kiện
và kinh nghiệm đang còn non trẻ của em nên bài luận án không thể tránh
những thiếu sót , em rất mong sự chỉ bảo , đóng góp ý kiến của thầy cô để
em có cải thiện , nâng cao kiến thức của mình và hoàn thành tốt , phục vụ
cho công tác sau này. Lời cuối em xin chúc quý thầy cô thật nhiều sức khỏe
, ngày càng thành công hơn trên con đường giảng dạy của mình .