Tổng hợp kiến thức hóa 12 ôn thi đại học năm 2022 - tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

Tổng hợp kiến thức hóa 12 ôn thi đại học năm 2022 - tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng, ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học.

 

12 6 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Cơ sở văn hóa việt nam (02)

Trường: Đại học Hoa Sen

Thông tin:

27 trang 3 tuần trước

Tác giả:

Profile Kim Oanh
TÓM TẮT LÍ THUYẾT HÓA HỌC LỚP 12
BAÌ 1 : ESTE
I.Khái niệm : Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR’ thì được este
Este đơn chức RCOOR’ Trong đó R là gốc hidrocacbon hay H; R’ là gốc hidrocacbon
Este no đơn chứcmạch hở : C
n
H
2n
O
2
( với n
2)
Danh pháp : Tên gốc R’( gốc ankyl ) + tên gốc axit RCOO (đuôi at)
vd: CH
3
COOC H
2 5
: Etyl axetat ; CH
2
=CH-COOCH
3
:Metyl acrylat ; HCOOCH(CH
3
)
2
: isopropylfomat,
CH
3
COOCH
2
C
6
H
5
: benzylaxetat , COOCH= CH viCH
3 2
nylaxetat ….
II.Lí tính :-Nhiệt độ sôi, độ tan trong nước thấp hơn axit và ancol có cùng số cacbon : axit > ancol > este.
-Mùi đặc trưng : vd:Isoamyl axetat : mùi chuối chín ; Etyl butiat ,etyl propionat có mùi dứa.
III.Tính chất hóa học :
a.Thủy phân trong môi trường axit :tạo ra 2 lớp chất lỏng, là phản ứng thuận nghịch (2 chiều )
RCOOR’ + H
2
O
2 4
o
H SO d
t
⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯
RCOOH + R’OH
b.Thủy phân trong môi trường kiềm ( Phản ứng xà phòng hóa ) : là phản ứng 1 chiều
RCOOR’ + NaOH
⎯→⎯
0
t
RCOONa + R’OH
• ESTE đốt cháy tạo thành CO
2
và H
2
O. Nếu
2 2
CO H O
n n=
=> là este no đơn chức,m hở (C
n
H
2n
O
2
)
• ESTE có phản ứng tráng bạc của axit fomic : HCOOR → este ( metylfomat : HCOOCH
3
)
IV.Điều chế : : Axit + Ancol
0
2 4
,H SO đ t
⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯
Este + H O
2
RCOOH + R’OH
0
2 4
,H SO đ t
⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯
RCOOR’ + H
2
O.
Ngoài ra 1 số este còn có pp riêng .
---------------------------------------------------------------------
Bài 2 : LIPIT
I. Khái niệm:Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hòa tan trong nước nhưng tan nhiều trong
dung môi hữu cơ không phân cực.
II. Chất béo:
1/ Khái niệm: Chất béo là trieste của glixerol với axit béo gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.
Công thức chung :R
1
COO-CH
2
R
1
,R ,R
2 3
: là gốc hidrocacbon giống hoặc khác nhau .
R
2
COO-CH
R
3
COO-CH
2
Vd : (C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5
: tristearoylglixerol (tristearin) : chất béo no ( chất rắn )
(C
15
H
31
COO)
3
C
3
H
5
: tripanmitoylglixerol (tripanmitin) chất béo no (chất rắn )
(C
17
H
33
COO)
3
C
3
H
5
: trioleoylglixerol (triolein) chất béo không no (chất lỏng)
2/ Tính chất vật lí: - Ở nhiệt độ thường,chất béo ở trạng thái khi trong phân tử có gốc hidrocacbon lỏng không no. Ở
trạng thái rắn khi trong phân tử có gốc hidrocacbon no.
- không tan trong nước , nhẹ hơn nước .
3/ Tính chất hóa học:
a.Phản ứng thủy phân: môi trường axít trong → axít béo và glixerol
(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5
+ 3 H O
2
o
H
t
+
⎯⎯→
⎯⎯
C
17
H
35
COOH + C
3
H
5
(OH)
3
b. Phản ứng xà phòng hóa: → muối của axit béo (xà phòng) và glixerol
(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5
+ 3NaOH
3 C COONa +
17
H
35
C
3
H
5
(OH)
3
Natristearat (xà phòng)
c. Phản ứng cộng hidro của chất béo lỏng thành chất béo rắn (bơ nhân tạo)
(C
17
H
33
COO)
3
C
3
H
5 2
+ 3 H
0
175 195
Ni
C
−
⎯⎯⎯⎯→
(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5
lỏng rắn
ÔN TẬP CHƯƠNG 2 : CACBOHIDRAT
Cacbohidrat là những hợp chất hữu cơ tạp chức và thường có CTC : C
n
(H
2
O)
m
Cacbohidrat chia làm 3 loại chủ yếu :
+Monosaccarit là nhóm không bị thủy phân (glucozơ & fuctozơ)
+Đisaccarit là nhóm mà khi thủy phân mỗi phân tử sinh ra 2 phân tử monosaccarit (vd : Saccarozơ
→
→
→
→→ 1 Glu & 1
Fruc …)
+Polisaccarit là nhóm mà khi thủy phân đến cùng mỗi phân tử sinh ra nhiều phân tử monosaccarit(vd : tinh bột ,
xenlulozơ → nhiều phân tử Glucozơ )
BÀI : GLUCOZƠ
I.Lí tính.Trong máu người có nồng độ glucozơ không đổi khoảng 0,1% .
II.Cấu tạo.Glucozơ có CTPT : C
6
H
12
O
6
Glucozơ có CTCT : CH
2
OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O hoặc CH
2
OH[CHOH]
4
CHO . (h/chất hữu cơ
tạp chức)
Trong thực tế Glucozơ tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng: dạng
-glucozơ và
- glucozơ
III. Hóa tính. Glucozơ có tính chất andehit và ancol đa chức ( poliancol ) .
1/ Tính chất của ancol đa chức:
a/ Tác dụng với Cu(OH) : ở nhiệt độ thường
2
→ tạo phức đồng glucozơ (dd màu xanh lam
→
→
→
→→ nhận biết glucozơ)
b/ Phản ứng tạo este: tạo este chứa 5 gốc axit.
2/ Tính chất của andehit:
a/ Oxi hóa glucozơ:
+ bằng dd AgNO
3
trong NH :
3
→
amoni gluconat và Ag (nhận biết glucozơ bằng pư tráng gương )
PT : C + 2 AgNO + 2NH + H
6
H
12
O
6 3 3 2
O
⎯→⎯
0
t
HOCH [CHOH]
2 4
COONH
4
+ 2Ag + 2NH
4
NO
3
+ bằng Cu(OH)
2
môi trường kiềm, đun nóng: → natri gluconat và Cu
2
O đỏ gạch (nhận biết glucozơ)
b/ Khử glucozơ bằng H
2
→ sobitol (C
6
H
14
O
6
)
PT : C
6
H O
12 6
+ H
2
⎯⎯ →⎯
o
tNi,
C
6
H
14
O
6
3/ Phản ứng lên men : C
6
H O
12 6
⎯⎯ →⎯
enzim
2 C OH + 2 CO
2
H
5 2
IV.Điều chế: trong công nghiệp (Thủy phân tinh bột hoặc Thủy phân xenlulozơ, xt HCl)
V. Ứng dụng: làm thuốc tăng lực, tráng gương, tráng ruột phích, …
--------------------------------------
Fructozơ: C
6
H
12
O
6
: đồng phân của glucozơ
+ CTCT mạch hở: CH
2
OH-CHOH-CHOH-CHOH-CO-CH
2
OH
+ Tính chất ancol đa chức ( phản ứng Cu(OH)
2
ở nhiệt độ thường tạo dd xanh lam → nhận biết )
Fructozơ
OH
−
⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯
glucozơ
+ Trong môi trường bazơ fructozơ chuyển thành glucozơ fructozơ bị oxi hóa bởi AgNO→
3
/NH
3
và Cu(OH) trong
2
môi trường kiềm tương tự glucozơ .
Lưu ý: Fructozơ không làm mất màu dd Br , còn Glucozơ làm mất màu dd Br => phân biệt glu và fruc
2 2
.
-------------------------------------------
SACCAROZƠ ,TINH BỘT ,XENLULOZƠ
I. SACCAROZÔ (ñöôøng kính) có CTPT: C
12
H O
22 11
có nhiều trong cây mía ,củ cải đường , hoa thốt nốt …
Saccarozô laø moät ñisaccarit ñöôïc caáu taïo töø moät goác glucozô vaø moät goác fructozô lieân keát vôùi nhau qua
nguyeân töû oxi.
Khoâng coù nhoùm chöùc CHO neân khoâng coù phaûn öùng traùng baïc vaø khoâng laøm maát maøu nöôùc
brom.
Tính chaát hoùa hoïc. Coù tính chaát cuûa ancol ña chöùc vaø coù phaûn öùng thuûy phaân.
a) Phaûn öùng vôùi Cu(OH)
2
2C
12
H
22
O
11
+Cu(OH)
2
→(C
12
H
21
O
11
)
2
Cu + 2H O
2
( nhận biết)
maøu xanh lam dd
b) Phaûn öùng thuûy phaân.C
12
H
22
O
11
+H
2
O
+ 0
H , t
⎯⎯⎯→
C
6
H
12
O
6
(Glu)+ C
6
H
12
O
6
(Fruc)
( sản phẩm của phản ứng thủy phân là Gluvà Fruc đều có pứ tráng bạc
II.TINH BOÄT
Tính chaát vaät lí:Laø chaát raén, ôû daïng boät voâ ñònh hình, maøu traéng, khoâng tan trong nöôùc laïnh
Caáu truùc phaân töû: Tinh b t thu c ộ ộ loại polisaccarit, Phaân töû tinh boät goàm nhiều maét xích
-glucozô
lieân keát vôùi nhau và có CTPT : (C
6
H O
10 5
)
n
.
Các mắt xích
-glucozô lieân keát vôùi nhau t o hai daïng :ạ khoâng phaân nhaùnh (amilozô) & phaân nhaùnh
(amilopectin).
Tinh bộ ( trong các hạt ngũ cốc, các loại củ… ); Mạch tinh bột không kéo dài mà xoắn lại thành hạt có lỗ rỗng.t
Tính chaát hoùa hoïc.
a) Phaûn öùng thuûy phaân: (C
6
H O
10 5
)
n
+ nH
2
O
,
o
H t
+
⎯⎯⎯→
n C
6
H
12
O
6
(Glu)
b) Phaûn öùng vôùi iotmàu : Taïo thaønh hôïp chaát coù maøu xanh tím
dùng để nhận biết iot hoặc tinh bột.
III.XENLULOZÔ có CTPT : (C
6
H O
10 5
)
n
hay [C
6
H O
7 2
(OH) ]
3 n
TCVL_TTTN: Xenlulozô laø chaát raén daïng sôïi, maøu traéng, khoâng tan trong nöôùc vaø dung moâi höõu cô,
nhöng tan trong nöôùc (dd thuSvayde được khi tan Cu(OH) trong amoniac); hòa
2
Bông nõn có gần 98% xenlulozơ
Caáu truùc phaân töû: Xenlulozô là một polisaccarit, phân tử gồm nhieàu goác β-glucozô lieân keát vôùi nhau .
Có cấu tạo mạch không phân nhánh
Tính chaát hoùa hoïc:
a) Phaûn öùng thuûy phaân: (C
6
H
10
O
5
)
n
+ nH
2
O
,
o
H t
+
⎯⎯⎯→
nC
6
H
12
O
6
(Glu)
b) Phaûn öùng vôùi axit nitric [C
6
H O
7 2
(OH) ]
3 n
+ 3nHNO )
3
(ñaëc
0
2 4
H SO d,t
⎯⎯⎯⎯→
[C
6
H
7
O
2
(ONO )
2 3
]
n
+ 3nH
2
O
Xenlulozô trinitrat raát deã chaùy vaø noã maïnh khoâng sinh ra khoùi neân ñöôïc duøng laøm thuoác suùng
khoâng khoùi.
ÔN TẬP CHƯƠNG 3 . AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN
Tóm tắt lí thuyết .
Tác nhân
Tính chất hóa học
Amin bậc 1
Amino axit
protein
R-NH
2
C
6
H
5
– NH
2
H
2
N-CH-COOH
R
. . .NH-CH-CO- -NH CH-CO. ..
R R
H
2
O
tạo dd
bazơ
-
-
-
axit HCl
tạo muối
tạo muối
tạo muối
tạo muối hoặc bị thủy phân khi nung
nóng
Bazơ tan
(NaOH)
-
-
tạo muối
thủy phân khi nung nóng
Ancol
ROH/ HCl
-
-
tạo este
+ Br O
2
/H
2
-
tạo kết tủa
trắng
-
-
t
0
, xt
-
- và
- aminoaxit
tham gia phản ứng trùng
ng ưng
--
Cu(OH)
2
-
tạo hợp chất màu tím
BÀI : AMIN
Kiến thức trọng tâm:
1. Khái niệm: Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH
3
bằng gốc Hiđrocacbon ta thu được amin.
Vd : CH , C
3
NH
2 6
H
5
NH
2
, CH
3
-NH-CH
3
, N(CH ,
3
)
3
NH
2
xiclohexylamin ……
*Chú ý : Amin no đơn chức có CTC: C
n
H
2n+3
N
và Amin no đơn chức , bậc 1 có CTC: C
n
H
2n+1
NH
2
2. Đồng phân: Amin thường có đồng phân về mạch Cacbon, vị trí của nhóm chức, bậc amin.
vd: C N (
2
H
5
có 2 đp), C
3
H
9
N(có 4 đp), C N (
4
H
11
Có 8 đồng phân).
3. Phân loại: theo hai cách
a. Theo gốc hođrocacbon: amin béo:CH , C
3
NH
2 2
H
5
NH
2
.. và Amin thơm: C
6
H NH
5 2
,
b. Theo bậc amin: Amin bậc 1: R-NH
2 ,
Amin bậc 2: R-NH-R
1 ,
Amin bậc 3: R- N-R
1
4. Danh pháp: R
3
a. : Tên gốc chức
Tên H-C gốc tương ứng + amin
vd: -CH
3
NH
2
:Metylamin ,C
6
H
5
NH
2
: phênylamin( anilin);CH CH CH
3 2 2
NH
2
:propylamin ;(CH N: trimetylamin
3
)
3
b. Tên thay thế:
Tên H-C + trí nhóm amin,vị chức+ Nếu mạch có nhánh gọi tên nhánh trước
Vd: CH
3
-NH
2
: Metanamin , C
2
H
5
NH
2
: etanamin ,CH
3
CH CH
2 2
NH
2
: propan-1-amin
5.Tính chất vật lý Amin có phân tử khối nhỏ Metylamin, etylamin , imetylamin, trimetylamin đ là chất khí, mùi
khai, tan nhiều trong nước; Phân tử khối càng tăng thì: Nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nước giảm dần.
6.Tính chất hóa học:
a. Tính bazơ:
- Các amin mạch hở tan nhiều trong nước và dd làm quỳ tím hóa xanh ( làm hồng phenolphtalein ) .
- Anilin và các amin thơm khác: không làm đổi màu quì tím
- Tác dụng với axít: CH
3
NH
2
+ HCl
⎯⎯→
Cl ; CCH
3
NH
3 6
H
5
NH
2
+ HCl
⎯⎯→
C
6
H
5
NH
3
Cl
So sánh lực bazơ : vd : lực bazơ của :
NH
2
CH
3
_NH
2
> NH
3
>
NaOH > ( CH N > C
3
)
3 2
H NH
5 2
> CH
3
NH
2
>NH
3
>C
6
H
5
NH
2
> (C
6
H
5
)
2
NH ….
b. Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin
NH
2
+
H
2
O
NH
2
BrBr
Br
+ 3 HBr
3 Br
2
(2,4,6-tribromanilin)
➔Phản ứng này dùng để nhận biết anilin( tạo kết tủa trắng )
---------------------------------------
BÀI : AMINOAXIT :
I. Khái niệm: Aminoaxit là nh ng h p ch t h p ch c, phân t ng th i nhóm amino (NH ) và nhóm ữ ợ ấ ữu cơ tạ ứ ử chứa đồ ờ
2
cacboxyl (COOH).
CTTQ: (H
2
N)
x
−R−(COOH)
y
(x ≥ 1, y ≥ 1)
vd: H N-
2
CH
2
-COOH ( glyxin )
CH
3
CH
NH
2
COOH H
2
N CH
2
[CH
2
]
3
CH
NH
2
COOH
alanin lysin
Danh pháp
*Tên thay thế : axit + vị trí + amino + tên axit cacboxylic tương ứng
*Tên bán hệ thống : axit + vị trí chữ cái Hi Lạp ( , , ) + amino axit + tên thông thường của axit tương ứng
HỌC THUỘC BẢNG 3.1 sgk TRANG 41
II. C U T O PHÂN T VÀ TÍNH CH T HÓA HẤ Ạ Ử Ấ ỌC :
1. C u t o phân tấ ạ ử: Tồn tại dưới hai d ng: Phân t ạ ử và ion lưỡng cực.
H
2
N-CH
2
-COOH H
3
N-CH
2
-COO
-
+
daïng phaân töû ion löôõng cöïc
Các amino axit là những hợp chất ion nên ở điều kiện thường là chất rắn kết tinh, tương đối dễ tan trong nước và
có nhiệt độ nóng chảy cao (phân huỷ khi nóng chảy ).
2. Tính ch t hoá h ấ ọc
Các amino axit là nh ng ữ hợp chất lưỡng tính, có tính ch t riêng ấ của mỗi nhóm ch n ức và có phả ứng trùng ngưng.
a. Tính chất lưỡng tính: tác d ng dd axit và dd kiụ ềm
HOOC-CH
2
-NH
2
+ HCl HOOC-CH
2
-NH
3
Cl
-
+
H
2
N- CH
2
-COOH + NaOH → H N-
2
CH
2
-COONa + H
2
O
b. Tính axit a dung d– bazơ củ ịch amino axit : (H
2
N)
x
−R−(COOH)
y
Nếu x = y : i màu qu dd không làm đổ ỳ tím . vd : glyxin , alanin không làm đổi màu qu tím.ỳ
Nếu x > y : dd làm qu tím hoá xanh.ỳ Vd : lysin làm qu tím hoá xanh. ỳ
Nếu x< y : dd làm qu hoá hỳ tím ồng . vd : axit glutamic làm qu tím hoá hỳ ồng
c. Phản ứng riêng c a nhóm COOH: ph ng este hoáủ – ản ứ
H
2
N-CH
2
-COOH + C
2
H
5
OH H
2
N-CH
2
-COOC
2
H
5
+ H
2
O
HCl khí
Thực ra este hình thành dưới d ng muạ ối: H
2
N- -COOCCH
2 2
H
5
+HCl →
5223
HCOOCCHNHCl −
−
d. Phản ứng trùng ngưng
nH
2
N-[CH
2
]
5
COOH NH [CH
2
]
5
CO + nH
2
O
t
0
( )
n
hay
axit -aminocaproic policaproamit
III.Ứng dụng : Các amino axit thiên nhiên (hầu hết là các amino axit) là những hợp chất cơ sở để kiến tạo nên các
loại protein của cơ thể sống.
Muối mononatri c a axit glutamic dùng làm ủ
gia vị thức ăn (mì chính hay bột ngọt), axit glutamic là thu c hố ỗ trợ thần kinh, methionin là thu c b gan.ố ổ
Các axit 6-aminohexanoic (-aminocaproic) và7-aminoheptanoic (-aminoenantoic) là nguyên liệu để sản xuất
tơ nilon như nilon-6, nilon-7, …
Bài tập : Ứng với CTPT C
4
H
9
NO
2
có bao nhiêu amino axit là đồng phân cấu tạo của nhau?
A. 3 4 B. C. 5 6 D.
2. Có 3 chất hữu cơ: H
2
NCH
2
COOH, CH
3
CH
2
COOH và CH
3
[CH ]
2 3
NH
2
.
Để nhận ra dung dịch của các hợp chất trên, chỉ cần dùng thuốc thử nào sau đây?
A. B. NaOH HCl C. OH/HCl CH
3
D. Quỳ tím
----------------------------------------------
BÀI : PEPTIT VÀ PROTEIN
I. PEPTIT:
1. Khái niệm: Peptit là h p ch t ch a t ợ ấ ứ ừ 2 đến 50 gốc α-amino axit liên k t v i nhau b i các liên k t peptit.ế ớ ở ế
* Liên k t peptit là liên k t - giế ế –CO-NH ữa 2 đơn vị α-amino axit .
* Nhóm –CO-NH- giữa 2 đơn vị α-amino axit c g i là nhóm peptit . đượ ọ
Phân t peptit h p thành t các g -amino axit b ng liên k t peptit theo m t trử ợ ừ ốc ằ ế ộ ật t nhự ất định. Amino axit
đầu N còn nhóm NH
2
, amino axit đầu C còn nhóm COOH.
Thí duï: H
2
N CH
2
CO NH CH
CH
3
COOH
ñaàu N
ñaàu C
Những phân tử peptit ch -ứa 2, 3, 4,…gốc α amino axit được gọi là đi, tri, tetrapeptit. Nh ng phân t peptit ữ ử
chứa nhiề ốu g c -amino axit (trên 10) h c g i làợp thành đượ ọ polipeptit.
CTCT c a các peptit có th biủ ể ể ễ ằu di n b ng cách ghép t tên viừ ết t t c a các g -amino axit theo tr t t cắ ủ ốc α ậ ự ủa
chúng.ví dụ: Hai đipeptit từ alanin và glyxin là: Ala-Gly và Gly-Ala.
2. Tính ch t hóa h c : ấ ọ
A . Phản ứng thu phânỷ
→
→
→
→→
Thủy phân hoàn toàn nh ờ xt axit hay bazơ tạo thành α-amino axit
b. Phản ứng màu biure : Trong môi trường kiềm, Cu(OH) tác d ng v i peptit cho
2
ụ ớ màu tím (màu c a h p chủ ợ ất
phức đồng với peptit có t 2 liên k t peptit tr lên).ừ ế ở => nhận biết peptít có t 2 lkpeptit tr lên .ừ ở
Yêu c u :ầ viết công th c CT c a các peptit sau : Glu-Glu, Ala-Ala, Glu-Ala ,Ala-Glu .... ứ ủ
Từ 2 α-amino axit khác nhau có th tể ạo thành 4 đipeptit hoặc 2 đi peptit chứ ốc αa 2 g -amino axit khác nhau .
II – PROTEIN
1. Khái niệm: Protein là nh ng polipeptit cao phân tữ ử có khối lượng phân t tử ừ vài chục nghìn đến vài triệu.
Phân lo ại:
➢ Protein đơn giản: Là lo i protein mà khi th y phân ch cho h n h p c -amino axit. ạ ủ ỉ ỗ ợ ác α
Thí dụ: anbumin c a lòng tr ng trủ ắ ứng, fibroin của tơ tằm,…
➢ Protein ph c t c t o thành t ứ ạp: Đượ ạ ừ protein đơn giản c ng v i thành phộ ớ ần “phi protein”.
Cấu tạo phân tử : Được tạo nên bởi nhiều gốc α -amino axit nối với nhau bằng liên kết peptit .(n>50)
a. Tính chất vật lí: - Nhiều protein tan được trong nước tạo thành dung dịch keo đông tụvà lại khi đun nóng.
vd: Hoà tan lòng trắng trứng vào nước, sau đó đun sôi, lòng trắng trứng sẽ đông tụ lại.
B. Tính chất hóa học : tương tự peptit : PỨ thủy phân : Protein → chuỗi polipeptit → α -amino axit
- Có phản ứng màu biure với Cu(OH)
2
→ màu tím
------------------------------------------------------
ÔN TẬP CHƯƠNG 4. POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME
Trọng tâm: PP điều chế (pư trùng hợp, trùng ngưng); Thành phần chính & cách SX: chất dẻo, vật liệu
Compozit, tơ, cao su, keo dán tổng hợp;
Luyện tập: Viết CTCT & gọi tên một số polime(Cấu tạo
tên gọi);Viết PTHH của pư tổng hợp một số polime; tính
số mắt xích của polime; tính khối lượng monome hoặc polime tạo ra với hiệu suất pư.
Tóm tắt lí thuyết
ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME.
1.KHÁI NIỆM Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị cơ sở (gọi là mắt xích) liên kết
với nhau tạo nên. Vd : polietilen: (CH
2
- CH
2
)
n
, xenlulozơ : (C
6
H O
10 5
)
n
2.Phân loại :
a. Theo nguồn gốc :
Polime tổng hợp (vd : polietilen, PVC, PS , cao su buna ….);
Polime thiên nhiên (vd : tinh bột , xenlulozơ , tơ tằm , tơ nhện …) ;
Polime bán tổng hợp (vd :tơ visco , tơ xenlulozơaxetat … )
b.Theo cách tổng hợp : Polime trùng hợp(vd: polipropilen); Polime trùng ngưng (vd : nilon-6,6)
c. Theo đặc điểm cấu trúc :
Polime mạch không phân nhánh : vd : polietilen, PVC, PS , amilozơ (tinh bột , xenlulozơ , tơ tằm) …
Polime mạch phân nhánh . vd: amilopectin ( , glico tinh bột) gen …
Polime mạng không gian . vd: cao su lưu hóa , nhựa bakelit …
3. TCVL: - Hầu hết là chất rắn , không bay hơi , không có nhiệt độ nóng chảy xác định …
- Không tan trong các dung môi thông thường …
- 1 số có tính dẻo , 1 số có tính đàn hời , 1 số có thể kéo sợi …
Chất nhiệt dẻo(polime nóng chảy, để nguội thành rắn); Chất nhiệt rắn(polime không nóng chảy, mà bị phân hủy) .
4 . Phướng pháp điều chế :
a. Phản ứng trùng hợp : Quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ ( monome) giống nhau hay tương tự nhau
thành phân tử lớn ( polime) .
ĐK : monome có liên kết bội hoặc vòng kém bền .
b. Phản ứng trùng ngưng : Quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ ( monome) thành phân tử lớn ( polime) đồng thời
giải phóng những phân tử nhỏ khác vd : H
2
O .
ĐKcần : monome có ít nhất 2 nhóm chức có khả năng phản ứng .
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bài : VẬT LIỆU POLIME .
1. Chất dẻo:
* Chất dẻo là những chất liệu polime có tính dẻo.
- Thành phần: Polime
Chất độn, chất hoá dẻo, chất phụ gia.
*Vật liệu Com pozit là vật liệu hỗn hợp gồm ít nhất 2 thành phần phân tán vào nhau mà không hoà tan vào nhau.
Thành phần: Chất nền (polime)
Chất độn, sợi bột (silicat), bột nhẹ (CaCO
3
)
Một số polime dùng làm chất dẻo: ( học thuộc CTCT và monome tạo thành nó )
a) Polietilen (PE):
CH
2
CH
2
n
b) Poli (vinyl clorua) (PVC):
CH
2
CH
n
Cl
c) Poli (metyl metacylat) :
CH
2
C
COOCH
3
CH
3
n
d) Poli (phenol fomanñehit)(PPF)
OH
+nCH
2
O
OH
CH
2
OH
H
+
, 75
0
C
-nH
2
O
OH
CH
2
n
n
n
ancol o-hiñroxibenzylic nhöïa novolac
2. Tơ: Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh, độ bền nhất định.
Phân loại: có 2 loại
*Tơ tự nhiên: vd : Len, tơ tằm, bông
*Tơ hoá học:
+ Tơ tổng hợp: Chế tạo từ polime tổng hợp: tơpoliamit, vinylic
+ Tơ bán tổng hợp: (tơ nhân tạo): chế tạo từ polime thiên nhiên như tơ visco, xenlulozơ axetat.
Một số loại tơ tổng hợp thường gặp:
a) Tơ nilon-6,6
H
2
N CH
2
]
6
NH
2
+ nHOOC-[CH
2
]
4
-COOHn
t
0
NH [CH
2
]
6
NHCO [CH
2
]
4
CO + 2nH O
2
n
poli(hexametylen añipamit) hay nilon-6,6
b) Tơ nitron (hay olon)
CH
2
CH
CN
RCOOR', t
0
CH
2
CH
CN n
n
acrilonitrin poliacrilonitrin
3.Cao su: Cao su là vật liệu polime có tính đàn hồi.
Phân loại: Có 2 loại (cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp).
a/ Cao su thiên nhiên: lấy từ mủ cây cao su
- Cấu tạo: là polime của isopren. ( CH
2
-C=CH-CH
2
)
n
b/ Cao su tổng hợp: ❖ Cao su buna:
nCH
2
CH CH CH
2
Na
t
0
, xt
CH
2
CH CH CH
2
n
buta-1,3-ñien polibuta-1,3-ñien
❖ Cao su buna-S và buna-N
CH
2
CH CH CH
2
+ CH CH
2
C
6 5
H
nn CH
2
CH CH CH
2
CH
C
6 5
H
CH
2
t
0
xt
n
buta-1,3-ñien stiren cao su buna-S
CH
3
CH
2
CH CH CH
2
+ nn CH
2
CH CH CH
2
CH
t
0
,p
xt
buta-1,3-ñien acril onitrin cao su buna-N
CH
2
CH
CN CN
CH
2
n
------------------------------------
Chương: Đại Cương Về Kim Loại
Bài : V KIM LO I TRONG B NG H TRÍ Ạ Ệ THNG TU N HO ÀN . C U T O C A KIM LO I Ấ Ạ Ạ
I. V : TRÍ - Nhóm IA(-H), (-B), nhIIA, IIIA mt phần óm IVA, VA,VIA
- C c nh m B á ó (IB→VIIIB)
- H ọ lantan actini và (2 h ng cu i BTH) à ố
II. C U T O KIM LO I Ấ Ạ Ạ
1.Cấu tạo nguyên tử: t e lớp ngo i cà ùng ( 1→3e) , bán kính nguyên tử tương đối lớn so với phi k im
2.Cấu tạo tinh th :ể Trong mạng tinh th Kim lo i c ạ ó : Nguyên tử kim loại , Ion kim lo n t mại ở ạng và các
electron t do .
3. Liên k t kim lo i: ế ạ Liên kết được hình thành giữa các nguyên tử kim loại và ion kim loại do sự tham gia của các
electron t ự do .
Chú : - Mối quan h giệ ữa c u h nh e vấ ì à vị trí trong BTH
+ S hi u ( Z = s e = số ệ ố ố p ) ↔ Ô( số thứ t )
+ S l ố ớp ↔ Chu k
+ S e l p ngo i c t nh m (nh /ố ớ à ùng ↔ Số thứ ó óm A)đ v nguyên tố s,p ↔ Hóa trị cao nh t v i oxi ấ ớ
( nhóm B : nguyên tố d : Số e hóa trị = Số e lớp ng/cung + e phân lớp d chưa bão hòa )
-------------------------------------------------------------
Bài : TÍNH CH T C A KIM LOẤ ẠI – DY ĐIỆN H A C A KIM LO I Ó Ạ
I. T NH CH T V T L Í Ấ Ậ Í
1. Tính ch t v t lấ ậ í chung: 4 tính ch t = ấ do + dn điện + dn nhiệt + nh kimá
2. Nguyên nhân: do e tự do gây ra
Chú : - t
o
càng cao → dn điện (giảm do ion dương cản trở e)
- V
àng (dẻo nhất), Bạc (dn điện tốt nhất), Thủy ngân (th lng, t
o
thấp nhất), W (t
o
nc
cao nhất), Cr (cứng nhất)
II. T NH CH T HÍ Ấ ÓA HỌC : Tính kh = Nhường e = B oxi h a
Nguyên nhân: t e lớ à á íp ngo i cùng + B n k nh lớn + L c liên k t h t nhân y u. ự ế ạ ế
1. Tác d ng v i phi kim (Cl ớ
2
,O
2
,S)
2. Tác d ng v i axit ớ
a. dd HCl, H
2
SO
4
long (kim loại trước H
2
) → Muối (Số oxh thấp) + H
2
b.dd HNO
3
, H
2
SO
4
đặc(tất c kim loai tr ả ừ Au, Pt) → Muối (Số oxh cao) + Sp khử + H O
2
Thường: * KL + HNO
3
long → muối nitrat + NO
(ko m u, dà h a nâu/KK)
+ H O
2
PT : 3 M + 4n HNO
3
long →3 M(NO
3
)
n
+ n NO + 2n H O
2
* KL + HNO
3
đặc → muối nitrat + NO
2(màu nâu)
+ H O
2
PT : M + 2 n HNO
3
long → M(NO
3
)
n
+ n NO + n H O
2 2
* KL + H
2
SO
4
đặc nng → muối sunfat+ SO
2(không màu mùi hắc)
+ H
2
O
PT :2 R 2n H +
2
SO
4
đặc nóng → R
2
(SO )
4 n
+ n SO +2n H O
2 2
Ch : Al, Fe, Cr không ph ng v i HNO v Hản ứ ớ
3
à
2 4
SO đặ c ngu i
3. Tác d ng v ới nước: Kim lo i IA + IIA(ạ trừ Be,Mg) + H
2
O → dd bazơ + H
2
M(IA) + H
2
O→MOH +
1
2
H
2
; M(Ca,Ba, Sr) + 2H
2
O → M(OH)
2
+ H
2
4. Tác d ng v i dd mu i ớ ố
- Kim lo i (ạ không tan trong nước) đẩy được kim lo i yạ ếu hơn ra khỏi mu ối.
- Kim lo i( ạ tan trong nước) thì không đẩy được kim lo i y u ra kh i mu i mạ ế ỏ ố à x y ra theo nhiả ều giai đoạn:
+ Ph n ng vả ứ ới nước → dd bazơ
+ dd bazơ phả ứng trao đổn i v i dd mu i ( n u sau ph n ng c kớ ố ế ả ứ ó ết tủa)
+ N u k t t a c tế ế ủ ó ính lưỡng tính thì tiế ụp t c tan.
5. Tác d ng v i dung d ớ ịch bazơ: Al, Zn tan được trong dung dịch bazơ → H
2
Al+ NaOH + H NaAlO + 3/2 H
2
O
→
→
→
→→
2 2
III. DY ĐIỆN HÓA
- Nguyên tắc s p x p: Tắ ế ừ trái sang ph ải:
+ Tính kh ử kim lo i gi m d n ạ ả ầ
+ Tính oxi h a ion kim loó ại tăng dần
K
+
Ca
2+
Na
+
Mg
2+
Al
3+
Zn
2+
Cr
3+
Fe
2+
Ni
2+
Sn
2+
Pb
2+
H
+
Cu
2+
Fe
3+
Ag
+
Au
3+
Tính oxi h a ion kim lo ại tăng
K Ca Na Mg Al Zn Cr Fe Ni Sn Pb H Cu
2
Fe
2+
Ag Au
Tính kh kim lo i gi ạ ảm
- Chi ề ảu ph n ứng: Chất oxi h a m nh + Ch t kh m ạ ấ ạnh → Chất oxi h a y u + Ch t kh y ế ấ ếu
Ý nghĩa : dự đoán chiều của phản ứng giữa 2 cặp oxihóa khử theo quy tắc α-
-----------------------------------------------------------------------
Bài : S ĂN MN KIM LOẠI
I. KHÁI NIỆM :Là sự ph yá hủ kim lo i ho c hạ ặ ợp kim do tác dụng các chất trong môi trường xung quanh
II. C C DÁ ẠNG ĂN MN KIM LOẠI : Có 2 dạng ăn mòn kim lo v ại: H ca họ à điệ n h a
1.Ăn mn hóa học:quá trình oxi h a kh , e có ử ủa Kloại chuyển trực tiếp đế ất trong môi trườn các ch ng
2. Ăn mn điện hóa
a. Khái niệm: quá trình oxi h a khó ử, do t c d ng chá ụ ất điện li→tạo dòng e di chuyển t cừ ực âm đến cực dương.
b. Điều kiện ăn mòn: (hội t ụ đủ 3 điều kiện)
- Có 2 điện cực khác ch t ( 2 KL khác nhau , KL-PK , KL- ấ hợp chất ..)
- 2 điện cực tiếp x c v i nhau (tr c ti ớ ự ế ặp ho c gián tiếp)
- Đặt trong môi trường chất điện li (dung d ; không khịch í ẩm cũng là môi trường điện li)
c. Cơ chế ăn mò n:
- Cực âm (anot) = kim lo i m nh = qu ạ ạ á trình oxi h a = kim lo i b ó ạ ị ăn mòn
M → M
n+
+ n e
- Cực dương(catot) = kim loại yếu (hoặc PK) = quá trình kh ử
2H
+
+ 2e→ H
2
O
2
+ 2H
2
O + 4e→ 4OH
-
Tóm lại: Nếu ăn mòn điện h a thó ì kim lo i m nh bạ ạ ị ăn mòn trước
III. CHNG ĂN MN KIM LOẠI : Có 2 c ch chá ống ăn mòn:
1.Bảo vệ b mề ặt: bôi, sơn, mạ, tráng….= vật liệ ều b n với môi trường
2.Phương pháp điện hóa: D ng kim lo i hoù ạ ạt động hơn để bảo vệ (kim lo i hoạ ạt động hơn sẽ ăn mòn trướ bị c)
Vd : Vỏ tà ể ắ à áu bi n bằng th c gép đượ n v o c c kh i kố m( khi đó Zn bị ăn mòn điện hóa )
Cu
2+
Oxi h a m nh ó ạ
Fe
Khử mạnh
Cu
Khử yếu
Fe
2+
Oxi h a y u ó ế
PT: Cu
2+
+ Fe → Fe
2+
+ Cu
ĐIỀU CH KIM LO I Ế Ạ
I. NGUYÊN T C: Ắ Kh ion kim loại thành kim lo i: Mạ
n+
+ ne → M (kim loại)
II. PHƯƠNG PHÁP. (3 phương pháp chính)
1. Nhi ệt luy n: ệ
- Nguyên tắc: D ng ch t kh m nh ù ấ ử ạ (C,CO, H , Al)
2
để kh kim loử ại trong oxit (Từ Zn →Cu)
- Ứng d u ch kim lo i ho ng ụng: Điề ế ạ ạt độ trung bình (Từ Zn →Cu)
- Vd : 4CO + Fe
3
O
4
⎯→⎯
0
t
3Fe + 4CO
2
2. Thủy luyện:
- Nguyên tắc: D ng kim lo i c t nh kh mù ạ ó í ử ạnh khử ion c a kim lo i yủ ạ ếu hơn ra khỏi mu i ố
- Ứng d u ch kim lo i ho ng trung bụng: Điề ế ạ ạt độ ình v y u à ế
3. Điện phân:
- Khử ion kim lo i b ng dạ ằ òng điện một chiều
- Catot ( cực âm ): xảy ra quá trình kh = kh cation ử ử → thu được kim loại
- Anot ( cực dương) : xảy ra quá trình oxi h óa → thu được ch t khấ í
a.Điệ n phân n ng chảy: Điề ếu ch kim lo i mạ ạnh (IA, IIA, Al)
b.Điệ n phân dung d ch: Điều chế kim lo i hoạ ạt động trung bình ho c y u ặ ế
Kiến thức c n nh ầ ớ:
*. Sơ đồ điện phân dung d ịch
Catôt (-) Chất Anôt (+)
Ion dương ( H
2
O ) Ion âm( H
2
O)
Quá trnh khử: Quá nh oxi htr óa
Li
+
………Al
3+
……..M
n+
S
2-
…I
-
…Br
-
…Cl
-
…OH
-
….H
2
O
Chỉ c ion kim loó ại sau Al
3+
mới bị khử trong dung d ch Anion ị SO
4
2-
, NO
3
-
không b oxi hị óa
M
n+
+ ne → M S
2-
→ S + 2e
H t Mế
n+
thì H O b
2
ị kh 2X + 2e ( X=Cl, Br, I) ử
-
→ X
2
2H
2
O
+ 2e → H
2
+ 2OH (
-
pH >7)
4OH
-
→ O
2
+ 2 H O+ 4e
2
2H
2
O → O
2
+ 4H + 4e (
+
pH<7)
Vd : điện phân dd CuCl
2
( điện cực trơ ) điện phân dd Cu(NOvd:
3
)
2
( điện cực trơ )
Ở Catot : Cu
2+
+ 2e → Cu Ở Catot : Cu
2+
+ 2e → Cu
Ở Anot : 2 Cl → Cl
-
2
+ 2e Ở Anot : 2 O → OH
2 2
+ 4H + 4e
+
PTĐP: CuCl
2
⎯⎯ →⎯
đpdd
Cu + Cl
2
PTĐP: 2Cu(NO
3
)
2
+ 2H
2
O→ O
2
+ 4HNO + 2Cu
3
*. Nhớ nh lu t Faraday t nh khđị ậ í ối lượng các chất thoát ra ở các điện cực.
m = A.I.t / 96500.n
Trong đ: m: kh ng ch t tho t ra ối lượ ấ á ở điện cực ; A: Khối lượng mol nguyên tử
n: S e cho ho c nhố ặ ận ; I: Cường độ òng điệ d n (Ampe) ; t: Thời gian điện phân (Giây)
------------------------------------------------------------------------------
Tóm tắt lí thuyết : KIM LOẠI KI M Ề
I. V TRÍ – CẤU H NH ELECTRON
- V ị trí: Nhóm IA = Li Na K Rb Cs Fr (ph ng x ) ó ạ
- C u hấ ình: ... ns
1
II. T NH CH T V T L . Í Ấ Ậ Í
- t sôi, t n ng ch y,
o o
ó ả khối lượng riêng nhỏ, độ cứng thấp
- Nguyên nhân: c u t o tinh th lấ ạ ể ập phương tâm khối(r ng) + liên k t kim loế ại yếu
III. T NH CH T HÍ Ấ ÓA HỌC
- T ính rkhử ất mạnh: M → M
+
(số oxi hóa +1)
+ 1 e; - Tí ầnh khử tăng d n t ừ Li → Cs
1. Tá ục d ng v i phi kim: Ph n ng x y ra d d ng ớ ả ứ ả ễ à
2. Tá ục d ng v i axit: M nh liớ ệt + nổ M + HCl → NaCl + 1/2H
2
3. Tá ục d ng với nước: M nh li t + n M + H ệ ổ
2
O → MOH + 1/2H
2
Chú : Do kim lo i kiạ ề ảm d ph n ứng với oxi, nước → ngâm trong dầ a đểu h bảo quản.
| 1/27
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

TÓM TẮT LÍ THUYẾT HÓA HỌC LỚP 12 BAÌ 1 : ESTE
I.Khái niệm : Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR’ thì được este
Este đơn chức RCOOR’ Trong đó R là gốc hidrocacbon hay H; R’ là gốc hidrocacbon
Este no đơn chứcmạch hở : CnH2nO2 ( với n  2)
Danh pháp : Tên gốc R’( gốc ankyl ) + tên gốc axit RCOO (đuôi at)
vd: CH3COOC2H5: Etyl axetat ; CH2=CH-COOCH3 :Metyl acrylat ; HCOOCH(CH3)2 : isopropylfomat,
CH3COOCH2C6H5 : benzylaxetat , CH3COOCH= CH2 vi nylaxetat ….
II.Lí tính :-Nhiệt độ sôi, độ tan trong nước thấp hơn axit và ancol có cùng số cacbon : axit > ancol > este.
-Mùi đặc trưng : vd:Isoamyl axetat : mùi chuối chín ; Etyl butiat ,etyl propionat có mùi dứa.
III.Tính chất hóa học :
a.Thủy phân trong môi trường axit : tạo ra 2 lớp chất lỏng, là phản ứng thuận nghịch (2 chiều ) 2 H S 4 O d ⎯⎯⎯⎯ → ⎯⎯⎯ RCOOR’ + H o 2O t RCOOH + R’OH
b.Thủy phân trong môi trường kiềm ( Phản ứng xà phòng hóa ) : là phản ứng 1 chiều RCOOR’ + NaOH ⎯
⎯ 0t → RCOONa + R’OH = • n n
ESTE đốt cháy tạo thành CO2 và H2O. Nếu C 2 O
H 2O => là este no đơn chức,m hở (CnH2nO2)
• ESTE có phản ứng tráng bạc → este của axit fomic : HCOOR ( metylfomat : HCOOCH3) 0 H2S 4 O đ ,t ⎯⎯⎯⎯→
IV.Điều chế : : Axit + Ancol ⎯⎯⎯⎯ Este + H2O 0 H 2SO4đ ,t ⎯⎯⎯⎯→
RCOOH + R’OH ⎯⎯⎯⎯ RCOOR’ + H2O.
Ngoài ra 1 số este còn có pp riêng .
--------------------------------------------------------------------- Bài 2 : LIPIT
I. Khái niệm:Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hòa tan trong nước nhưng tan nhiều trong
dung môi hữu cơ không phân cực. II. Chất béo:
1/ Khái niệm: Chất béo là trieste của glixerol với axit béo gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.
Công thức chung :R1COO-CH2 R1,R2,R3: là gốc hidrocacbon giống hoặc khác nhau .  R2COO-CH  R3COO-CH2
Vd : (C17H35COO)3C3H5 : tristearoylglixerol (tristearin) : chất béo no ( chất rắn )
(C15H31COO)3C3H5 : tripanmitoylglixerol (tripanmitin) chất béo no (chất rắn )
(C17H33COO)3C3H5 : trioleoylglixerol (triolein) chất béo không no (chất lỏng)
2/ Tính chất vật lí: - Ở nhiệt độ thường,chất béo ở trạng thái lỏng khi
trong phân tử có gốc hidrocacbon không no. Ở
trạng thái rắn khi trong phân tử có gốc hidrocacbon no.
- không tan trong nước , nhẹ hơn nước . 3/ Tính chất hóa học:
a.Phản ứng thủy phân: trong môi trường axít → axít béo và glixerol + H ⎯⎯→ (C ⎯⎯ 17H35COO)3C3H5 + 3 H2O o t C17H35COOH + C3H5(OH)3
b. Phản ứng xà phòng hóa: → muối của axit béo (xà phòng) và glixerol 0 t (C ⎯⎯ → 17H35COO)3C3H5 + 3NaOH 3 C17H35COONa + C3H5(OH)3 Natristearat (xà phòng)
c. Phản ứng cộng hidro của chất béo lỏng thành chất béo rắn (bơ nhân tạo) Ni ⎯⎯⎯⎯→ (C17H33COO)3C3H5 + 3 H 0 2 175 1 − 95 C (C17H35COO)3C3H5 lỏng rắn
ÔN TẬP CHƯƠNG 2 : CACBOHIDRAT
Cacbohidrat là những hợp chất hữu cơ tạp chức và thường có CTC : Cn(H2O)m
Cacbohidrat chia làm 3 loại chủ yếu :
+Monosaccarit là nhóm không bị thủy phân (glucozơ & fuctozơ)
+Đisaccarit là nhóm mà khi thủy phân mỗi phân tử sinh ra 2 phân tử monosaccarit (vd : Saccarozơ→ 1 Glu & 1 Fruc …)
+Polisaccarit là nhóm mà khi thủy phân đến cùng mỗi phân tử sinh ra nhiều phân tử monosaccarit(vd : tinh bột ,
xenlulozơ → nhiều phân tử Glucozơ ) BÀI : GLUCOZƠ
I.Lí tính.Trong máu người có nồng độ glucozơ không đổi khoảng 0,1% .
II.Cấu tạo.Glucozơ có CTPT : C6H12O6
Glucozơ có CTCT : CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O hoặc CH2OH[CHOH]4CHO . (h/chất hữu cơ tạp chức)
Trong thực tế Glucozơ tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng: dạng -glucozơ và - glucozơ
III. Hóa tính. Glucozơ có tính chất andehit và ancol đa chức ( poliancol ) .
1/ Tính chất của ancol đa chức:
a/ Tác dụng với Cu(OH)2: ở nhiệt độ thường → tạo phức đồng glucozơ (dd màu xanh lam→ nhận biết glucozơ)
b/ Phản ứng tạo este: tạo este chứa 5 gốc axit.
2/ Tính chất của andehit: a/ Oxi hóa glucozơ:
+ bằng dd AgNO3 trong NH3:→ amoni gluconat và Ag (nhận biết glucozơ bằng pư tráng gương) PT : C6H12O 6 + 2 AgNO3 + 2NH3 + H2O ⎯
⎯ 0t→ HOCH2[CHOH]4COONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
+ bằng Cu(OH)2 môi trường kiềm, đun nóng: → natri gluconat và Cu2O đỏ gạch (nhận biết glucozơ)
b/ Khử glucozơ bằng H2 → sobitol (C6H14O6) PT : C o Ni ,t 6H12O6 + H2 ⎯ ⎯ ⎯ → C6H14O6
3/ Phản ứng lên men : C nzim 6H12O6 ⎯e ⎯ ⎯ → 2 C2H5OH + 2 CO2 
IV.Điều chế: trong công nghiệp (Thủy phân tinh bột hoặc Thủy phân xenlulozơ, xt HCl)
V. Ứng dụng: làm thuốc tăng lực, tráng gương, tráng ruột phích, …
--------------------------------------
Fructozơ: C6H12O6 : đồng phân của glucozơ
+ CTCT mạch hở: CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CO-CH2OH
+ Tính chất ancol đa chức ( phản ứng Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường tạo dd xanh lam → nhận biết ) − Fructozơ OH ⎯⎯⎯ → ⎯⎯ glucozơ
+ Trong môi trường bazơ fructozơ chuyển thành glucozơ→ fructozơ bị oxi hóa bởi AgNO3/NH3 và Cu(OH)2 trong
môi trường kiềm tương tự glucozơ .
Lưu ý: Fructozơ không làm mất màu dd Br2, còn Glucozơ làm mất màu dd Br2 => phân .
biệt glu và fruc
-------------------------------------------
SACCAROZƠ ,TINH BỘT ,XENLULOZƠ
I. SACCAROZÔ (ñöôøng kính) có CTPT: C12H22O11 có nhiều trong cây mía ,củ cải đường , hoa thốt nốt …
Saccarozô laø moät ñisaccarit ñöôïc caáu taïo töø moät goác glucozô vaø moät goác fructozô lieân keát vôùi nhau qua nguyeân töû oxi.
Khoâng coù nhoùm chöùc CHO neân khoâng coù phaûn öùng traùng baïc vaø khoâng laøm maát maøu nöôùc brom.
Tính chaát hoùa hoïc. Coù tính chaát cuûa ancol ña chöùc vaø coù phaûn öùng thuûy phaân.
a) Phaûn öùng vôùi Cu(OH)2 2C12H22O11+Cu(OH)2→(C12H21O11)2Cu + 2H2O ( nhận biết) d m d aøu xanh lam + 0 H , t
b) Phaûn öùng thuûy phaân.C ⎯⎯⎯→ 12H22O11+H2O
C6H12O6 (Glu)+ C6H12O6 (Fruc)
( sản phẩm của phản ứng thủy phân là Gluvà Fruc đều có pứ tráng bạc II.TINH BOÄT
Tính chaát vaät lí:Laø chaát raén, ôû daïng boät voâ ñònh hình, maøu traéng, khoâng tan trong nöôùc laïnh
Caáu truùc phaân töû: Tinh bột thu c
ộ loại polisaccarit, Phaân töû tinh boät goàm nhiều maét xích  -glucozô
lieân keát vôùi nhau và có CTPT : (C6H10O5)n .
Các mắt xích  -glucozô lieân keát vôùi nhau tạo hai daïng :khoâng phaân nhaùnh (amilozô) & phaân nhaùnh (amilopectin). Tinh bột ( t
rong các hạt ngũ cốc, các loại củ… ); Mạch tinh bột không kéo dài mà xoắn lại thành hạt có lỗ rỗng.
Tính chaát hoùa hoïc. +
a) Phaûn öùng thuûy phaân: (C6H10O5)n + nH2O , o H t ⎯⎯⎯ → n C6H12O6 (Glu)
b) Phaûn öùng màu vôùi iot: Taïo thaønh hôïp chaát coù maøu xanh tím dùng để nhận biết iot hoặc tinh bột.
III.XENLULOZÔ có CTPT : (C6H10O5)n hay [C6H7O2(OH)3]n
TCVL_TTTN: Xenlulozô laø chaát raén daïng sôïi, maøu traéng, khoâng tan trong nöôùc vaø dung moâi höõu cô,
nhöng tan trong nöôùc Svayd
e (dd thu được khi hòa tan Cu(OH)2 trong amoniac); Bông nõn có gần 98% xenlulozơ
Caáu truùc phaân töû: Xenlulozô là một polisaccarit, phân tử gồm nhieàu goác β-glucozô lieân keát vôùi nhau.
Có cấu tạo mạch không phân nhánh
Tính chaát hoùa hoïc: +
a) Phaûn öùng thuûy phaân: (C6H10O5)n + nH2O , o H t ⎯⎯⎯ → nC6H12O6 (Glu) 0 H SO d,t
b) Phaûn öùng vôùi axit nitric [C6H7O2(OH)3]n + 3nHNO3(ñaëc) 2 4 ⎯⎯⎯⎯
→ [C6H7O2(ONO2)3]n + 3nH2O
Xenlulozô trinitrat raát deã chaùy vaø noã maïnh khoâng sinh ra khoùi neân ñöôïc duøng laøm thuoác suùng khoâng khoùi.
ÔN TẬP CHƯƠNG 3 . AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN
Tóm tắt lí thuyết .
Tính chất hóa học Amin bậc 1 Amino axit protein Tác nhân R-NH2 C6H5 – NH2 H2N-CH-COOH . . .NH-CH-CO-NH-CH-CO. .. R R R tạo dd H2O bazơ - - - axit HCl tạo muối tạo muối tạo muối
tạo muối hoặc bị thủy phân khi nung nóng Bazơ tan - - tạo muối thủy phân khi nung nóng (NaOH) Ancol - - tạo este ROH/ HCl - tạo kết tủa + Br2/H2O trắng - -  - và  - aminoaxit t0, xt - tham gia phản ứng trùng -- ng ưng Cu(OH)2 -
tạo hợp chất màu tím BÀI : AMIN
Kiến thức trọng tâm:
1. Khái niệm: Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH3 bằng gốc Hiđrocacbon ta thu được amin. NH2
Vd : CH3NH2, C6H5NH2, CH3-NH-CH3 , N(CH3)3 , xiclohexylamin ……
*Chú ý : Amin no đơn chức có CTC: CnH2n+3N và Amin no đơn chức , bậc 1 có CTC: CnH2n+1NH2
2. Đồng phân: Amin thường có đồng phân về mạch Cacbon, vị trí của nhóm chức, bậc amin.
vd: C2H5N (có 2 đp), C3H9N(có 4 đp), C4H11N (Có 8 đồng phân).
3. Phân loại: theo hai cách
a. Theo gốc hođrocacbon: amin béo:CH3NH2, C2H5NH2.. và Amin thơm: C6H5NH2,
b. Theo bậc amin: Amin bậc 1: R-NH2 , Amin bậc 2: R-NH-R1 , Amin bậc 3: R- N-R1
4. Danh pháp: R3
a. Tên gốc chức: Tên gốc H-C tươ ng ứng + amin
vd:CH3-NH2 :Metylamin ,C6H5NH2 : phênylamin( anilin);CH3CH2CH2NH2 :propylamin ;(CH3)3N: trimetylamin b. Tên thay thế:
Tên H-C + vị trí nhóm chứ a
c+ min,Nếu mạch có nhánh gọi tên nhánh trước
Vd: CH3-NH2 : Metanamin , C2H5NH2 : etanamin ,CH3CH2CH2NH2 : propan-1-amin
5.Tính chất vật lý Amin có phân tử khối nhỏ Metylamin, etylamin , i
đ metylamin, trimetylamin là chất khí, mùi
khai, tan nhiều trong nước; Phân tử khối càng tăng thì: Nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nước giảm dần.
6.Tính chất hóa học: a. Tính bazơ:
- Các amin mạch hở tan nhiều trong nước và dd làm quỳ tím hóa xanh ( làm hồng phenolphtalein ) .
- Anilin và các amin thơm khác: không l
àm đổi màu quì tím
- Tác dụng với axít: CH3NH2 + HCl ⎯⎯
→ CH3NH3Cl ; C6H5NH2 + HCl ⎯⎯ → C6H5NH3Cl
So sánh lực bazơ : vd : lực bazơ của : CH NH 3_NH2 > NH3 > 2
NaOH > ( CH3)3N > C2H5NH2 > CH3NH2 >NH3>C6H5NH2> (C6H5)2NH ….
b. Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin NH2 NH2 Br Br H2O + 3 Br + 3 HBr 2 Br (2,4,6-tribromanilin)
➔Phản ứng này dùng để nhận biết anilin( tạo kết tủa trắng )
--------------------------------------- BÀI : AMINOAXIT :
I. Khái niệm: Aminoaxit là những hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứ ng t a đồ
hời nhóm amino (NH2) và nhóm cacboxyl (COOH).
CTTQ: (H2N)x−R−(COOH)y (x ≥ 1, y ≥ 1)
vd: H2N- CH2-COOH ( glyxin )
CH3 CH COOH H2N CH2[CH2]3 CH COOH NH2 NH2 alanin lysin Danh pháp
*Tên thay thế : axit + vị trí + amino + tên axit cacboxylic tương ứng
*Tên bán hệ thống : axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (  ,  ,  ) + amino axit + tên thông thường của axit tương ứng
HỌC THUỘC BẢNG 3.1 sgk TRANG 41
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HÓA HỌC : 1. C u ấ t o
ạ phân tử: Tồn tại dưới hai dạng: Phân tử và ion lưỡng cực. + H2N-CH2-COOH H3N-CH2-COO- daïng phaâ n töû ion löôõ ng cöïc
 Các amino axit là những hợp chất ion nên ở điều kiện thường là chất rắn kết tinh, tương đối dễ tan trong nước và
có nhiệt độ nóng chảy cao (phân huỷ khi nóng chảy ). 2. Tính ch t ấ hoá học
Các amino axit là những hợp chất lưỡng tính, có tính chất riêng của mỗi nhóm chức và có phản ứng trùng ngưng.
a. Tính chất lưỡng tính: tác dụng dd axit và dd kiềm + HOOC-CH2-NH2 + HCl HOOC-CH2-NH3Cl-
H2N- CH2-COOH + NaOH → H2N- CH2-COONa + H2O
b. Tính axit – bazơ của dung dịch amino axit : (H2N)x−R−(COOH)y
Nếu x = y : dd không làm đổi màu quỳ tím . vd : glyxin , alanin không làm đổi màu qu t ỳ ím.
Nếu x > y : dd làm quỳ tím hoá xanh. Vd : lysin làm quỳ tím hoá xanh.
Nếu x< y : dd làm quỳ tím hoá hồng . vd : axit glutamic làm quỳ tím hoá hồng
c. Phản ứng riêng của nhóm –COOH: phản ứng este hoá HCl khí H2N-CH2-COOH + C2H5OH H2N-CH2-COOC2H5 + H2O
Thực ra este hình thành dưới dạng muối: H −
2N-CH2-COOC2H5 +HCl → Cl H N − CH COOC H 3 2 2 5
d. Phản ứng trùng ngưng t0 hay nH ( ) 2N-[CH2]5COOH NH [CH2]5 CO + nH n 2O
axit -aminocaproic policaproamit III.Ứng dụng : Các am
ino axit thiên nhiên (hầu hết là các amino axit) là những hợp chất cơ sở để kiến tạo nên các
loại protein của cơ thể sống.  Muối mononatri c a
ủ axit glutamic dùng làm
gia vị thức ăn (mì chính hay bột ngọt), axit glutamic là thuốc hỗ trợ thần kinh, methionin là thu c ố b ga ổ n.
 Các axit 6-aminohexanoic (-aminocaproic) và7-aminoheptanoic (-aminoenantoic) là nguyên liệu để sản xuất
tơ nilon như nilon-6, nilon-7, …
Bài tập : Ứng với CTPT C4H9NO2 có bao nhiêu amino axit là đồng phân cấu tạo của nhau? A. 3 B. 4 C. 5 D 6 .
2. Có 3 chất hữu cơ: H2NCH2COOH, CH3CH2COOH và CH3[CH2]3NH2.
Để nhận ra dung dịch của các hợp chất trên, chỉ cần dùng thuốc thử nào sau đây? A. NaOH B. HCl C. CH3OH/HCl D. Quỳ tím
----------------------------------------------
BÀI : PEPTIT VÀ PROTEIN I. PEPTIT:
1. Khái niệm: Peptit là hợp chất chứa từ 2 đến 50 gốc α-amino axit liên kết với nhau bởi các liên kết peptit.
* Liên kết peptit là liên kết –CO-NH- giữa 2 đơn vị α-amino axit .
* Nhóm –CO-NH- giữa 2 đơn vị α-amino axit được g i ọ là nhóm peptit .
 Phân tử peptit hợp thành từ các gốc -amino axit bằng liên kết peptit theo m t
ộ trật tự nhất định. Amino axit
đầu N còn nhóm NH2, amino axit đầu C còn nhóm COOH.
Thí duï: H2N CH2CO NH CH COOH CH3 ñaà u N ñaà u C
 Những phân tử peptit chứa 2, 3, 4,…gốc α -amino axit được gọi là đi, tri, tetrapeptit. Những phân tử peptit chứa nhiề ố
u g c -amino axit (trên 10) hợp thành được g i ọ là polipeptit.  CTCT c a
ủ các peptit có thể biểu diễ ằ
n b ng cách ghép từ tên viết tắt của các gốc α -amino axit theo trật tự của
chúng.ví dụ: Hai đipeptit từ alanin và glyxin là: Ala-Gly và Gly-Ala. 2. Tính ch t ấ hóa h c ọ :
A . Phản ứng thuỷ phân→ Thủy phân hoàn toàn nhờ xt axit hay bazơ tạo thành α-amino axit
b. Phản ứng màu biure : Trong môi trường kiềm, Cu(OH)2 tác dụng với peptit cho màu tím (màu c a ủ hợp chất
phức đồng với peptit có từ 2 liên kết peptit trở lên).=> nhận biết peptít có từ 2 lkpeptit trở lên . Yêu c u
ầ :viết công thức CT c a c ủ
ác peptit sau : Glu-Glu, Ala-Ala, Glu-Ala ,Ala-Glu ....
Từ 2 α-amino axit khác nhau có thể tạo thành 4 đipeptit hoặc 2 đi peptit chứ ốc α a 2 g
-amino axit khác nhau . II – PROTEIN
1. Khái niệm: Protein là những polipeptit cao phân tử có khối lượng phân tử từ vài chục nghìn đến vài triệu.  Phân loại :
➢ Protein đơn giản: Là loại protein mà khi th y
ủ phân chỉ cho hỗn hợp các α -amino axit.
Thí dụ: anbumin c a
ủ lòng trắng trứng, fibroin của tơ tằm,…
➢ Protein phức tạp: Được tạo thành từ protein đơn giản c ng ộ
với thành phần “phi protein”.
Cấu tạo phân tử : Được tạo nên bởi nhiều gốc α -amino axit nối với nhau bằng liên kết peptit .(n>50)
a. Tính chất vật lí: - Nhiều protein tan được trong nước tạo thành dung dịch keo và đông tụ lại khi đun nóng.
vd: Hoà tan lòng trắng trứng vào nước, sau đó đun sôi, lòng trắng trứng sẽ đông tụ lại.
B. Tính chất hóa học : tương tự peptit : PỨ thủy phân : Protein → chuỗi polipeptit → α -amino axit
- Có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 → màu tím
------------------------------------------------------
ÔN TẬP CHƯƠNG 4. POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME
 Trọng tâm: PP điều chế (pư trùng hợp, trùng ngưng); Thành phần chính & cách SX: chất dẻo, vật liệu
Compozit, tơ, cao su, keo dán tổng hợp;
 Luyện tập: Viết CTCT & gọi tên một số polime(Cấu tạo tên gọi);Viết PTHH của pư tổng hợp một số polime; tính
số mắt xích của polime; tính khối lượng monome hoặc polime tạo ra với hiệu suất pư.
Tóm tắt lí thuyết
ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME.
1.KHÁI NIỆM Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị cơ sở (gọi là mắt xích) liên kết
với nhau tạo nên. Vd : polietilen: (CH2 - CH2 )n , xenlulozơ : (C6H10O5)n
2.Phân loại :
a. Theo nguồn gốc :
Polime tổng hợp (vd : polietilen, PVC, PS , cao su buna ….);
Polime thiên nhiên (vd : tinh bột , xenlulozơ , tơ tằm , tơ nhện …) ;
Polime bán tổng hợp (vd :tơ visco , tơ xenlulozơaxetat … )
b.Theo cách tổng hợp : Polime trùng hợp(vd: polipropilen); Polime trùng ngưng (vd : nilon-6,6)
c. Theo đặc điểm cấu trúc :
Polime mạch không phân nhánh : vd : polietilen, PVC, PS , amilozơ (tinh bột) , xenlulozơ , tơ tằm …
Polime mạch phân nhánh . vd: amilopectin (tinh bột) , gl icogen …
Polime mạng không gian . vd: cao su lưu hóa , nhựa bakelit … 3. TCVL:
- Hầu hết là chất rắn , không bay hơi , không có nhiệt độ nóng chảy xác định …
- Không tan trong các dung môi thông thường …
- 1 số có tính dẻo , 1 số có tính đàn hời , 1 số có thể kéo sợi …
Chất nhiệt dẻo(polime nóng chảy, để nguội thành rắn); Chất nhiệt rắn(polime không nóng chảy, mà bị phân hủy) .
4 . Phướng pháp điều chế :
a. Phản ứng trùng hợp : Quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ ( monome) giống nhau hay tương tự nhau
thành phân tử lớn ( polime) .
ĐK : monome có liên kết bội hoặc vòng kém bền .
b. Phản ứng trùng ngưng : Quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ ( monome) thành phân tử lớn ( polime) đồng thời
giải phóng những phân tử nhỏ khác vd : H2O .
ĐKcần : monome có ít nhất 2 nhóm chức có khả năng phản ứng .
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bài : VẬT LIỆU POLIME . 1. Chất dẻo:
* Chất dẻo là những chất liệu polime có tính dẻo. - Thành phần: Polime
Chất độn, chất hoá dẻo, chất phụ gia.
*Vật liệu Com pozit là vật liệu hỗn hợp gồm ít nhất 2 thành phần phân tán vào nhau mà không hoà tan vào nhau.
Thành phần: Chất nền (polime)
Chất độn, sợi bột (silicat), bột nhẹ (CaCO3 )
Một số polime dùng làm chất dẻo: ( học thuộc CTCT và monome tạo thành nó ) a) Polietilen (PE): CH2 CH2 n
b) Poli (vinyl clorua) (PVC): CH2 CH Cl n CH3 c) Poli (metyl metacylat) : CH2 C COOCH3 n
d) Poli (phenol fomanñehit)(PPF) OH OH OH +nCH2O CH2OH H+, 750C CH2 n n -nH2O n ancol o-hiñroxibenzylic nhöïa novolac
2. Tơ: Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và mảnh, độ bền nhất định. Phân loại: có 2 loại
*Tơ tự nhiên: vd : Len, tơ tằm, bông
*Tơ hoá học:
+ Tơ tổng hợp: Chế tạo từ polime tổng hợp: tơpoliamit, vinylic
+ Tơ bán tổng hợp: (tơ nhân tạo): chế tạo từ polime thiên nhiên như tơ visco, xenlulozơ axetat.
Một số loại tơ tổng hợp thường gặp: a) Tơ nilon-6,6 t0 H
n 2N CH2]6 NH2 + nHOOC-[CH2]4-COOH NH [CH2]6 NHCO [CH2]4 CO + 2nH O 2 n
poli(hexametylen añipamit) hay nilon-6,6 b) Tơ nitron (hay olon) RCOOR', t0 nCH2 CH CH2 CH CN CN n acrilonitrin poliacrilonitrin
3.Cao su: Cao su là vật liệu polime có tính đàn hồi.
Phân loại: Có 2 loại (cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp).
a/ Cao su thiên nhiên: lấy từ mủ cây cao su
- Cấu tạo: là polime của isopren. ( CH2-C=CH-CH2 ) n CH3
b/ Cao su tổng hợp: ❖ Cao su buna: Na nCH2 CH CH CH2 CH2 CH CH CH2 n t0, xt buta-1,3-ñien polibuta-1,3-ñien ❖ Cao su buna-S và buna-N t0 C n H2 CH CH CH2 + C n H CH2 CH2 CH CH CH2 CH CH2 xt C6H5 C6H5 n buta-1,3-ñien stiren cao su buna-S t0,p C n H CH 2 CH CH CH2 + n 2 CH CH CH xt 2 CH CH CH2 CH 2 CN CN n buta-1,3-ñien acrilonitrin cao su buna-N
------------------------------------
Chương: Đại Cương Về Kim Loại
Bài : V TRÍ KIM LOẠI TRONG BNG HỆ THNG TUN HOÀN . CẤU TẠO CA KIM LOẠI
I. V TRÍ : - Nhóm IA(-H), IIA, IIIA(-B), mt phần nhóm IVA, VA,VIA - Các nh m
ó B (IB→VIIIB)
- Họ lantan và ac
tini (2 hàng cuối BTH)
II. CẤU TẠO KIM LOẠI
1.Cấu tạo nguyên tử: t e lớp ngo i
à cùng ( 1→3e) , bán kính nguyên tử tương đối lớn so với phi kim
2.Cấu tạo tinh thể : Trong mạng tinh th Kim loại c
ó : Nguyên tử kim loại , Ion kim loại ở n t  mạng và các
electron t do .
3. Liên kết kim lo i
ạ : Liên kết được hình thành giữa các nguyên tử kim loại và ion kim loại do sự tham gia của các electron tự do .
Chú : - Mối quan hệ giữa cấu hình e và vị trí trong BTH + S hi
ố ệu ( Z = số e = số p ) ↔ Ô( số thứ t ) + S l ố ớp ↔ C hu k + S e ố lớp ngo i à cùng
↔ Số thứ t nh m
ó (nhóm A)đ /v nguyên tố s,p ↔ Hóa trị cao nhất với oxi
( nhóm B : nguyên tố d : Số e hóa t
rị = Số e lớp ng/cung + e phân lớp d chưa bão hòa )
-------------------------------------------------------------
Bài : TÍNH CHẤT CA KIM LOẠI – DY ĐIỆN HÓA CA KIM LOẠI
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ 1. Tính ch t ấ v t
ậ lí chung: 4 tính chất = do + dn điện + dn nhiệt + n á h kim
2. Nguyên nhân: do e tự do gây ra
Chú : - to càng cao → dn điện giảm (do ion dương cản trở e)
- Vàng (dẻo nhất), Bạc (dn điện tốt nhất), Thủy ngân (th lng, to thấp nhất), W (tonc cao nhất), Cr (cứng nhất)
II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC : Tính kh = Nhường e = B oxi ha
Nguyên nhân: t e lớp à ngo i cùng + Bá í
n k nh lớn + Lực liên kết hạt nhân yếu.
1. Tác dng với phi kim (Cl2,O2,S)
2. Tác dng với axit
a. dd HCl, H2SO4 long (kim loại trước H2) → Muối (Số oxh thấp) + H2
b.dd HNO3, H2SO4 đặc(tất cả kim loai trừ Au, Pt) → Muối (Số oxh cao) + Sp khử + H2O
Thường: * KL + HNO3 long → muối nitrat + NO(ko màu, d ha nâu/KK) + H2O
PT : 3 M + 4n HNO3 long →3 M(NO3)n + n NO + 2n H2O
* KL + HNO3 đặc → muối nitrat + NO2(màu nâu) + H2O
PT : M + 2 n HNO3 long → M(NO3)n + n NO2 + n H2O
* KL + H2SO4 đặc nng → muối sunfat+ SO2(không màu mùi hắc) + H2O
PT :2 R + 2n H2SO4 đặc nóng → R2(SO4)n + n SO2 +2n H2O Ch 
: Al, Fe, Cr không phản ứng với HNO3 v H
à 2SO4 đặc ngui
3. Tác dng với nước: Kim loại IA + IIA(trừ Be,Mg) + H2O → dd bazơ + H2 1
M(IA) + H2O→MOH + H2 ; M(Ca,Ba, Sr) + 2H2O → M(OH)2 + H2 2
4. Tác dng với dd mu i ố
- Kim loại (không tan trong nước) đẩy được kim loại yếu hơn ra khỏi muối.
- Kim loại( tan trong nước) thì không đẩy được kim loại yếu ra kh i
ỏ muối mà xảy ra theo nhiều giai đoạn:
+ Phản ứng với nước → dd bazơ
+ dd bazơ phản ứng trao đổi với dd mu i
ố ( nếu sau phản ứng có kết tủa) + Nếu kết tủa c t
ó ính lưỡng tính thì tiếp tục tan.
5. Tác dng với dung dịch bazơ: Al, Zn tan được trong dung dịch bazơ → H2
Al+ NaOH + H2O → NaAlO2 + 3/2 H2
III. DY ĐIỆN HÓA
- Nguyên tắc sắp xếp: Từ trái sang phải: + Tính k hử kim lo i ạ giảm d n ầ
+ Tính oxi hóa ion kim loại tăng dần
K+ Ca2+ Na+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Cr3+ Fe2+ Ni2+ Sn2+ Pb2+ H+ Cu2+ Fe3+ Ag+ Au3+
Tính oxi h a i
on kim loại tăng
K Ca Na Mg Al Zn Cr Fe Ni Sn Pb H2 Cu Fe2+ Ag Au
Tính kh kim loại giảm
- Chiều phản ứng: Chất oxi h a m  ạnh + Ch t
ấ kh mạnh → Chất oxi h a
yếu + Chất kh yếu Fe2+ Cu2+ Oxi h a y ó ếu Oxi h a m ó ạnh
PT: Cu2+ + Fe → Fe2+ + Cu Fe Cu
Khử mạnh
Khử yếu
Ý nghĩa : dự đoán chiều của phản ứng giữa 2 cặp oxihóa- khử theo quy tắc α
-----------------------------------------------------------------------
Bài : S ĂN MN KIM LOẠI
I. KHÁI NIỆM :Là sự phá hủy kim loại hoặc hợp kim do tác dụng các chất trong môi trường xung quanh
II. CÁC DẠNG ĂN MN KIM LOẠI : Có 2 dạng ăn mòn kim loại: Ha h c
ọ và điện ha
1.Ăn mn hóa học:quá trình oxi h a
ó khử, e của Kloại chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường
2. Ăn mn điện hóa
a. Khái niệm: quá trình oxi hóa khử, do tác dụng chất điện li→tạo dòng e di chuyển từ cực âm đến cực dương.
b. Điều kiện ăn mòn: (hội t
ụ đủ 3 điều kiện) -
Có 2 điện cực khác chất ( 2 KL khác nhau , KL-PK , KL- hợp chất ..) - 2 điện cực tiếp x c
 với nhau (trực tiếp hoặc gián tiếp) -
Đặt trong môi trường chất điện li (dung d ;
ịch không khí ẩm cũng là môi trường điện li)
c. Cơ chế ăn mòn: -
Cực âm (anot) = kim loại mạnh = quá trình oxi h a ó = kim loại bị ăn mòn M → Mn+ + n e -
Cực dương(catot) = kim loại yếu (hoặc PK) = quá trình khử 2H+ + 2e→ H2 O2 + 2H2O + 4e→ 4OH-
Tóm lại: Nếu ăn mòn điện h a t
ó hì kim loại m nh ạ
bị ăn mòn trước
III. CHNG ĂN MN KIM LOẠI : Có 2 cách chống ăn mòn:
1.Bảo vệ bề mặt: bôi, sơn, mạ, tráng….= vật liệu bền với môi trường
2.Phương pháp điện hóa: D ng ki ù
m loại hoạt động hơn để bảo vệ (kim loại hoạt động hơn sẽ bị ăn m òn trước)
Vd : Vỏ tàu biển bằng thép được gắn vào các khối km( khi đó Zn bị ăn mòn điện hóa )
ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI
I. NGUYÊN TẮC: Kh ion kim loại thành kim loại: Mn+ + ne → M (kim loại)
II. PHƯƠNG PHÁP. (3 phương pháp chính)
1. Nhiệt luyện: -
Nguyên tắc: Dùng chất khử mạnh (C,CO, H2, Al) để khử kim loại trong oxit (Từ Zn →Cu) -
Ứng dụng: Điều chế kim loại hoạt ng độ
trung bình (Từ Zn →Cu) - Vd : 4CO + Fe3O4 ⎯ ⎯ 0t→ 3Fe + 4CO2
2. Thủy luyện: -
Nguyên tắc: Dùng kim loại c t
ó ính khử mạnh khử ion của kim loại yếu hơn ra khỏi muối -
Ứng dụng: Điều chế kim loại hoạt ng t độ rung bình và yếu 3. Điện phân: -
Khử ion kim loại bằng dòng điện một chiều -
Catot ( cực âm ): xảy ra quá trình khử = khử cation → thu được kim loại -
Anot ( cực dương) : xảy ra quá trình oxi hóa → thu được chất khí
a.Điện phân nng chảy: Điều chế kim loại mạnh (IA, IIA, Al)
b.Điện phân dung dch: Điều chế kim loại hoạt động trung bình hoặc yếu Kiến thức cần nhớ:
*. Sơ đồ điện phân dung dịc h Catôt (-) Chất Anôt (+)
Ion dương ( H2O ) Ion âm( H2O)
Quá trnh khử:
Quá trnh oxi hóa
Li+………Al3+……..Mn+ S2-…I-…Br-…Cl-…OH- ….H2O Chỉ c i
ó on kim loại sau Al3+ mới bị khử trong dung dịch Anion SO 2- -
4 , NO3 không bị oxi hóa
Mn+ + ne → M S2- → S + 2e
Hết Mn+ thì H2O bị khử 2X- → X2 + 2e ( X=Cl, Br, I)
2H2O + 2e → H2 + 2OH- (pH >7) 4OH- → O2 + 2 H2O+ 4e
2H2O → O2 + 4H+ + 4e (pH<7)
Vd : điện phân dd CuCl2 ( điện cực trơ ) vd: đi
ện phân dd Cu(NO3)2 ( điện cực trơ ) Ở Catot : Cu2+ + 2e → Cu Ở Catot : Cu2+ + 2e → Cu Ở Anot : 2 Cl- → Cl 2 + 2e
Ở Anot : 2H2O → O2 + 4H+ + 4e PTĐP: CuCl pdd 2 ⎯đ⎯
⎯ → Cu + Cl2 PTĐP: 2Cu(NO3)2 + 2H2O→ O2 + 4HNO3 + 2Cu
*. Nhớ định luật Faraday tính khối lượng các chất thoát ra ở các điện cực. m = A.I.t / 96500.n
Trong đ: m: khối lượng chất thoát ra ở điện cực ; A: Khối lượng mol nguyên tử
n: Số e cho hoặc nhận ; I: Cường độ dòng điện (Ampe) ; t: Thời gian điện phân (Giây)
------------------------------------------------------------------------------
Tóm tắt lí thuyết : KIM LOẠI KIỀM
I. V TRÍ – CẤU HNH ELECTRON
- Vị trí: Nhóm IA = Li Na K Rb Cs Fr (phóng xạ) - Cấu hình: ...ns1
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ. - to sôi, to n ng ch ó
ảy, khối lượng riêng nhỏ, độ cứng thấp
- Nguyên nhân: cấu tạo tinh thể lập phương tâm khối(rng) + liên kết kim loại yếu
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
- Tính khử rất mạnh: M → M+(số oxi hóa +1) + 1 e; - Tính khử tăng dần từ Li → Cs
1. Tác dụng với phi kim: Phản ứng xảy ra dễ dàng
2. Tác dụng với axit: Mnh liệt + nổ M + HCl → NaCl + 1/2H2
3. Tác dụng với nước: Mnh liệt + n ổ M + H2O → MOH + 1/2H2
Chú : Do kim loại kiềm
d phản ứng với oxi, nước → ngâm trong dầu ha để bảo quản.