lOMoARcPSD| 45315597
Downloaded by H?u mai (maihauhaumai@gmail.com)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BỘ QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH
SẢN PHẨM THẢO LUẬN NHÓM
Học Phần: Quản Trị Tài Chính 2
Nhóm: 9
LHP: 241_FMGM2521_03
TÊN ĐỀ TÀI: TRÌNH BÀY VỀ CÁC ĐỘNG CƠ MUA LẠI, SÁP NHẬP, HỢP
NHẤT DOANH NGHIỆP? CHO VÍ DỤ THỰC TẾ MINH HỌA
Kết quả đánh giá các thành viên trong nhóm:
STT
Họ Và Tên
Lớp
Mã SV
Xếp
loại
Ký nhận
Trưởng NhómHọc Kỳ 1 Năm học 2024 - 2025
lOMoARcPSD| 45315597
1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ M&A........................................................................................3
1.1. Khái niệm và phân loại M&A............................................................................................3
1.2.Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A...................................................................3
1.2.1.Căn cứ vào chức năng của các công ty thành viên.....................................................4
1.2.2. Căn cứ vào chủ thể tham gia thương vụ.....................................................................4
1.2.3. Căn cứ vào mục đích của thương vụ..........................................................................4
1.2.4. Căn cứ vào cách thức cơ cấu tài chính.......................................................................5
1.2.5. Căn cứ trên góc độ tài chính doanh nghiệp...............................................................5
1.2.6. Căn cứ trên tính chất của thương vụ..........................................................................5
1.2.7. Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ.......................................................................................5
1.3.Những lợi ích của M&A đem lại cho doanh nghiệp..........................................................6
1.4.Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và Việt Nam....................................................8
CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN THƯƠNG VỤ MUA LẠI INSTAGRAM CỦA
FACEBOOK.................................................................................................................................11
2.1. Giới thiệu chung về Instagram và Facebook..................................................................11
2.3.Quá trình Facebook mua lại Instagram...........................................................................13
2.2.1.Bối cảnh ngành............................................................................................................13
2.2.2.Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quyết định mua lại............................................13
2.2.3.Quá trình mua lại Instagram.....................................................................................14
2.3.Tác động và bài học từ thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram........................15
2.3.1.Hoạt động của Instagram sau thương vụ..................................................................15
2.3.2 Những lợi ích và thách thức trong thương vụ...........................................................16
2.3.3.Đánh giá tác động trong dài hạn................................................................................17
2.3.4. Bài học rút ra từ thương vụ.......................................................................................19
Kết Luận.......................................................................................................................................22
Link Tài liệu Tham Khảo:..........................................................................................................23
Lời Mở Đầu
Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và sự chuyển mình mạnh mẽ của các nền kinh tế, mua
lại và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) không chỉ là công cụ để mở rộng quy mô, mà còn là
chiến lược then chốt giúp doanh nghiệp gia tăng sức cạnh tranh thích ứng với những
biến động không ngừng của thị trường. Mỗi thương vụ M&A đều phản ánh một động
chiến lược: từ việc tối ưu hóa chi phí, mở rộng thị phần, cải tiến công nghệ, đến tăng cường
vị thế doanh nghiệp trên bản đồ kinh doanh toàn cầu. Việc sáp nhập mua lại không chỉ
lOMoARcPSD| 45315597
2
giúp doanh nghiệp hội nhập tiếp cận công nghệ mới, còn tạo hội phát triển bền
vững trong môi trường kinh tế đầy thách thức.
Nhìn từ góc độ chiến lược, động cơ của M&Athể bao hàm cả yếu tố tài chính lẫn
phi tài chính, từ tham vọng tăng trưởng lợi nhuận đến việc hình thành văn hóa doanh nghiệp
đổi mới sản phẩm, dịch vụ. Trong bài thảo luận này, nhóm 9 sẽ phân tích các động
thúc đẩy M&A, làm rõ những lợi ích mà chiến lược này mang lại, đồng thời minh họa qua
các ví dụ thực tiễn nổi bật để thấy rõ tác động của nó trong định hình nền kinh tế và chuyển
đổi doanh nghiệp. Chúng tôi hy vọng rằng bài phân tích sẽ đem lại một góc nhìn sâu sắc và
tổng quan hơn về vai trò của M&A trong bức tranh phát triển kinh tế hiện đại.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ M&A
1.1 . Khái niệm và phân loại M&A
Mua bán sáp nhập (Mergers and Acquisitions - M&A) không phải là một hành động
cụ thể mà là một tập hợp các hoạt động:
Mua lại doanh nghiệp: Giao dịch mua lại xảy ra khi một doanh nghiệp mua được toàn
bộ tài sản và các khoản nợ của một doanh nghiệp khác với một giá nào đó. Doanh nghiệp
bị bán chấm dứt sự tồn tại của nó với cách một thực thể độc lập. Công ty mua lại trả cho
chủ cũ của doanh nghiệp bị bán tiền mặt, hoặc chứng khoán (thườngcổ phiếu) theo giá
mua lại đã thỏa thuận.
Sáp nhập doanh nghiệp: Một hoặc một số công ty cùng loại (gọi chung công ty bị
sáp nhập)thể sáp nhập vào một công ty khác (gọi là công ty nhận sáp nhập) bằng cách
chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập,
đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập.
Hợp nhất doanh nghiệp: Hai hoặc một số công ty cùng loại (gọi công ty bị hợp nhất)
có thể hợp nhất thành một công ty mới (gọi là công ty hợp nhất) bằng cách chuyển toàn bộ
tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty hợp nhất, đồng thời chấm dứt sự
tồn tại của các công ty bị hợp nhất.
Phân loại M&A:
Khi một doanh nghiệp tiếp quản một doanh nghiệp khác dưới hình thức mua lại hay
sáp nhập thì những hoạt động đó cũng đều mang một trong ba đặc nh của sự kết hợp đó
là: kết hợp theo chiều ngang, kết hợp theo chiều dọc kết hợp theo phương thức liên
ngành.
Kết hợp theo chiều ngang: là sự sáp nhập, mua lại giữa các doanh nghiệp trong cùng
một ngành hàng kinh doanh. M&A theo chiều ngang sẽ có tác dụng làm cho mức độ cạnh
lOMoARcPSD| 45315597
3
tranh trên thị trường giảm xuống, thể hiện rõ nét trong những ngành có mức độ cạnh tranh
cao.
Kết hợp theo chiều dọc: được tiến hành giữa một doanh nghiệp với các doanh nghiệp
khác liên quan đến đầu vào đầu ra của doanh nghiệp như nhà cung cấp, hay khách
hàng của doanh nghiệp. Đây sự kết hợp giữa các doanh nghiệp cùng tuyến sản phẩm,
nhưng khác nhau về chức năng sản xuất, kinh doanh.
Kết hợp theo phương thức liên ngành: được tiến hành giữa hai doanh nghiệp không
cùng hoạt động trong một lĩnh vực kinh doanh. Các doanh nghiệp này không cạnh tranh
với nhau, cũng không mối liên hệ về cung ứng nguyên liệu hay mua bán sản phẩm với
nhau.
1.2. Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A
1.2.1 .Căn cứ vào chức năng của các công ty thành viên
Dựa trên chức năng của các công ty tham gia, M&A thể được phân loại thành ba
hình thức chính:
- M&A chiều ngang (Horizontal M&A): Xảy ra khi các công ty trong cùng ngành
hoặc các sản phẩm, dịch vụ ơng tự nhau hợp nhất hoặc mua lại nhau. Mục tiêu của
loại hình này thường giảm cạnh tranh, mở rộng thị phần hoặc đạt hiệu quả kinh tế theo
quy mô.
- M&A chiều dọc (Vertical M&A): Xảy ra khi các công ty trong chuỗi cung ứng
hợp nhất, chẳng hạn như một công ty sản xuất mua lại nhà cung cấp nguyên liệu. Loại hình
này nhằm cải thiện sự kiểm soát nguồn cung hoặc quy trình sản xuất.
- M&A kết hợp (Conglomerate M&A): Là loại hình M&A giữa các công ty hoạt
động trong các lĩnh vực hoàn toàn khác nhau, với mục tiêu đa dạng hóa danh mục đầu
và giảm rủi ro kinh doanh.
1.2.2 . Căn cứ vào chủ thể tham gia thương vụ
Dựa trên vị trí địa lý của các công ty tham gia, M&A có thể phân thành:
- M&A trong nước (Domestic M&A): thương vụ xảy ra giữa các công ty trong
cùng một quốc gia, thường nhằm tận dụng lợi thế trong ớc giảm thiểu rủi ro từ thị
trường quốc tế.
- M&A quốc tế (Cross-border M&A): Xảy ra khi một công ty trong nước mua
lại hoặc hợp nhất với một công ty nước ngoài. Điều này giúp công ty mở rộng thị trường
quốc tế và thu hút thêm khách hàng từ các quốc gia khác.
1.2.3 . Căn cứ vào mục đích của thương vụ
Tùy theo mục tiêu chính của thương vụ, M&A có thể chia thành các loại sáp nhập sau:
lOMoARcPSD| 45315597
4
- Sáp nhập ngang (Horizontal Merger): Giống với M&A chiều ngang, nhằm
giảm cạnh tranh và mở rộng thị phần.
- Sáp nhập dọc (Vertical Merger): Mục đích kiểm soát tốt hơn chuỗi cung
ứng, nâng cao hiệu quả sản xuất.
- Sáp nhập mở rộng thị trường (Market-extension Merger): Giúp doanh nghiệp
mở rộng sự hiện diện tại các thị trường địa lý mới.
- Sáp nhập mở rộng sản phẩm (Product-extension Merger): Giúp doanh nghiệp
mở rộng danh mục sản phẩm, tăng sự đa dạng hóa sản phẩm cho khách hàng.
- Sáp nhập kiểu tập đoàn (Conglomerate Merger): Hợp nhất các doanh nghiệp
có lĩnh vực khác nhau để giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự ổn định tài chính.
1.2.4 . Căn cứ vào cách thức cơ cấu tài chính
Cách thức thực hiện giao dịch M&A có thể tác động đến cấu trúc tài chính của doanh
nghiệp và nhà đầu tư, bao gồm:
- Sáp nhập mua (Purchase Merger): Một công ty mua lại tài sản của công ty
khác. Đây là cách phổ biến nhất để một công ty lớn sở hữu công ty nhỏ hơn.
- Sáp nhập hợp nhất (Consolidation Merger): Xảy ra khi hai công ty hợp nhất
thành một công ty mới, với tài sản nợ được hợp nhất trong bảng cân đối kế toán của công
ty mới.
1.2.5 . Căn cứ trên góc độ tài chính doanh nghiệp
Phân loại này dựa trên cách thức tổ chức tài chính của công ty sau khi M&A diễn ra,
bao gồm ba loại chính:
- Sáp nhập hoặc hợp nhất công ty (Company Merger/Consolidation): Hai công
ty hợp thành một thực thể duy nhất, với tài sản và nợ của hai bên được hợp nhất.
- Thâu tóm cổ phiếu để thâu tóm công ty (Stock Acquisition): Một công ty mua
cổ phiếu của công ty khác để có quyền kiểm soát, thường là cổ phần chi phối.
- Thâu tóm tài sản để thâu tóm công ty (Asset Acquisition): Mua lại tài sản của
công ty để kiểm soát tài sản và hoạt động của công ty đó.
1.2.6 . Căn cứ trên tính chất của thương vụ
Theo phân loại của UNCTAD (2011), M&A có hai hình thức chính dựa trên tính chất
quan hệ giữa các bên tham gia:
- M&A thân thiện (Friendly M&A): khi thương vụ M&A được cả hai bên
đồng thuận, thương lượng và tiến hành trong tinh thần hợp tác.
- M&A thù nghịch (Hostile M&A): Xảy ra khi một công ty muốn mua lại ng
ty khác mà không được sự đồng ý của ban lãnh đạo công ty bị mua.
lOMoARcPSD| 45315597
5
1.2.7 . Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ
Dựa vào phạm vi địa lý của thương vụ, M&A có thể phân thành ba loại:
- Inbound M&A: Xảy ra khi một công ty nước ngoài mua lại hoặc hợp nhất với
một công ty trong nước, giúp tăng cường đầu tư nước ngoài vào quốc gia đó.
- Outbound M&A: khi một công ty trong nước mua lại hoặc hợp nhất với một
công ty nước ngoài, giúp doanh nghiệp mở rộng ra thị trường quốc tế.
- Domestic M&A: Thương vụ diễn ra trong cùng một quốc gia giữa các công ty
trong nước.
1.3. Những lợi ích của M&A đem lại cho doanh nghiệp
Hoạt động của M&A giúp nâng cao quy ban đầu của doanh nghiệp, từ đó cải thiện
hiệu quả kinh doanh. Bởi khi quy sản xuất tăng tiếp cận được nguồn nguyên liệu lớn
với giá thành rẻ, qua đó quá trình sản xuất kinh doanh của công ty được tối ưu hơn.
M&A giúp nâng cao năng lực phân phối đồng thời mở rộng phạm vi tiêu thụ sản phẩm
nhiều khu vực khác nhau, giúp gia tăng chi nhánh, từ đó cải thiện được kênh phân phối
hàng hóa.
Giảm bớt chi phí cho nhân lực: Trong thực tế, khi 2 hoặc nhiều bên sáp nhập thì
nhu cầu việc làm sẽ giảm, các vị trí không còn quan trọng được cắt bớt. vậy, sau khi thực
hiện M&A cũng dịp để các doanh nghiệpng lọc loại bỏ những vị trí làm việc kém
hiệu quả. Thay thế vào đó, doanh nghiệp nhiều cơ hội tiếp nhận nguồn lao động chất lượng
với kỹ năng tốt và nhiều kinh nghiệm hơn.
Nâng cao nguồn lực tài chính: Một trong những lợi ích nổi bật của M&A đó là nguồn
lực về tài chính doanh nghiệp sẽ được cải thiện một cách đáng kể. Sau M&A doanh nghiệp
tăng thêm nguồn vốn hoạt động, khả năng tiếp cận các nguồn vốn lớn hơn, rủi ro chia sẻ
đồng nghĩa giảm tỷ lệ rủi ro gặp phải và tăng cường sự minh bạch tài chính.
Cải thiện công nghệ kỹ thuật: Thông qua việc tiến hành M&A, các doanh nghiệp
có thể chuyển giao và vận dụng công nghệ hoặc kỹ thuật của nhau để học hỏi và nâng cao
chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Bên cạnh đó, nguồn vốn tăng cường cũng một trong những
điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp trang bị thêm công nghệ hiện đại phục vụ sản xuất kinh
doanh.
M&A một hình thức đầu tư vốn thừa hiệu quả có kiểm soát: Khi đầu vốn
vào hoạt động M&A, bên mua không chỉ được nắm giữ cổ phần mà còn được nắm quyền
kiểm soát đối với công ty bán. Do đó, bên mua được kiểm soát việc công ty bán sử dụng
nguồn vốn của mình nthế nào. Điều này giúp cho bên mua được nắm quyền chủ động,
việc đầu tư nguồn vốn có lời hay lỗ thì cũng là một phần được dựa trên quyết định của bên
lOMoARcPSD| 45315597
6
mua. Điểm này khác với hình thức đầu tư vốn thông thường là doanh nghiệp chỉ bỏ vốn và
việc lời hay lỗ thì đều phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của công ty được đầu tư.
Giảm đối thủ cạnh tranh: Sau khi c công ty thực hiện một thương vụ M&A thành
công, thì bên mua sẽ được nắm quyền kiểm soát một phần hoặc toàn bộ đối với công ty của
bên bán. Do đó mà đối thủ cạnh tranh của bên mua sẽ được giảm xuống.
Là hình thức đầu tư vốn dư thừa hiệu quả và được kiểm soát chặt chẽ: Khi thực hiện
các thương vụ M&A thành công, bên mua không chỉ sở hữu cổ phần mà còn giành quyền
kiểm soát tại công ty được mua lại. Điều này mang lại sự chủ động trong việc quản lý và
phân bổ nguồn vốn của công ty bán, làm cho mọi quyết định đầu tư của bên mua trở nên
quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Điều này tạo nên một sự khác biệt đáng
kể so với hình thức đầu tư thông thường, nơi mà lợi nhuận hoặc thua lỗ phụ thuộc chủ yếu
vào hoạt động kinh doanh của công ty nhận đầu tư, mà không có sự kiểm soát trực tiếp từ
phía nhà đầu tư.
Giảm chi phí đầu : Thông qua M&A, n mua tận dụng hiệu quả nguồn lực của
công ty mục tiêu, bao gồm: máy móc, nhân sự, thị phần nh phân phối. Việc này không
chỉ mở rộng cơ sở tài nguyên sẵn có, mà còn giúp tiết kiệm đáng kể chi phí, tạo lợi thế cạnh
tranh mạnh mẽ sau khi sáp nhập.
một công cụ giúp doanh nghiệp phát triển nhanh chóng thông qua việc mua lại
hoặc hợp nhất: Một trong những lợi ích lớn nhất mà bên bán thu được từ M&A chính là sự
củng cố về mặt tài chính, nhờ vào vốn đầu tbên mua. Không chỉ vậy, bên bán còn
hội tiếp cận tận dụng công nghệ, thương hiệu các nguồn lực khác bên mua
mang lại. Chính vì thế, M&A luôn là một lĩnh vực thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp
và tập đoàn kinh tế.
Hỗ trợ chấm dứt hoạt động doanh nghiệp bằng thủ tục nhanh chóng: Thông qua thương
vụ M&A, bên bán có cơ hội chuyển giao hoàn toàn quyền kiểm soát cho bên mua sau khi
hoàn tất mọi thủ tục pháp lý, đồng thời chấm dứt các nghĩa vụ và quyền lợi liên quan. Điều
này giúp họ tránh phải đối mặt với các vấn đề phức tạp như nợ nần, bởi tất cả đã được bàn
giao và quản lý bởi bên mua.
Thu hồi vốn nhanh nhất: Khi thương vụ M&A thành công, bên bán cơ hội thu hồi
lợi nhuận nhanh chóng mà không cần chờ đợi lâu. Điều này là nhờ vào việc hợp tác với bên
mua, thường các ng ty nguồn vốn mạnh vị thế vững chắc trên thị trường, giúp
bên bán thu về lợi ích tài chính một cách hiệu quả.
Tối đa hóa nguồn lợi từ các hoạt động định giá toàn bộ tài sản hữu hình hình
của doanh nghiệp: Khi thực hiện hoạt động M&A, bên bán hội bán toàn bộ tài sản,
bao gồm cả những tài sản hữu hình vô hình cho bên mua. Điều này mở ra khả năng tối
ưu hóa lợi nhuận thông qua việc chuyển nhượng toàn bộ giá trị của công ty.
lOMoARcPSD| 45315597
7
1.4.Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và Việt Nam
Hoạt động M&A trên thế giới
Hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) trên thế giới đã phục hồi trong quý đầu tiên
của năm 2024, sau năm 2023 khá ảm đạm, nhờ sự trở lại của các thương vụ lớn.
Theo dữ liệu mới nhất từ Dealogic, tổng giá trị các thương vụ M&A toàn cầu đã tăng
30%, đạt khoảng 755,1 tỷ USD, với số lượng giao dịch trị giá trên 10 tỷ USD tăng lên 14
giao dịch so với 5 giao dịch cùng kỳ năm ngoái. Các ngân hàng đầu tư nhận định rằng niềm
tin của hội đồng quản trị đối với hoạt động giao dịch đã được cải thiện nhờ thu nhập tăng
mạnh, khả năng cắt giảm lãi suất thị trường sôi động. Cụ thể, giá trị M&A tại Hoa Kỳ
đã tăng 59% lên 431,8 tỷ USD, trong khi châu Âu ghi nhận mức tăng 64%, còn châu Á
Thái Bình Dương giảm 40%.
Khả năng phục hồi của thị trường, đặc biệt sau sự ra mắt thành công của Astera Labs
Reddit, thể thúc đẩy các kế hoạch đang được thảo luận. Trong những tháng đầu của
năm 2024, một số công ty lớn đã tận dụng mức định giá cao để thực hiện các giao dịch lớn,
trong khi những công ty khác đi vay để theo đuổi mục tiêu giá trị cao. Các ngân hàng
luật sư M&A cho biết những kế hoạch đang được thảo luận đều khả quan, với những người
mua có sẵn tiền đang tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh lo ngại về suy thoái kinh tế giảm bớt.
Một số thương vụ nổi bật trong quý I/2024 bao gồm Capital One mua lại Discover
Financial trị giá 35,3 tỷ USD, Synopsys thâu tóm Ansys với giá 35 tỷ USD, và hợp tác giữa
Diamondback Energy và Endeavour Energy trị giá 26 tỷ USD. Mặc dù lĩnh vực công nghệ
đã trải qua suy giảm trong năm 2023, nhưng hiện đã phục hồi dẫn đầu về giá trị giao
dịch, tăng hơn 42% lên 153,8 tỷ USD.
Các giao dịch lớn trong ngành dầu khí cũng không có dấu hiệu chậm lại, nhờ làn sóng
sáp nhập tại lưu vực dầu đá phiến Permian. Nhiều công ty đang tự tin theo đuổi các thương
vụ lớn mặc đối mặt với môi trường chống độc quyền khắc nghiệt. Ông Dwayne Lysaght,
đồng giám đốc EMEA M&A của JPMorgan, cho biết thời gian hoàn tất giao dịch đã tăng
lên đáng kể, có thể kéo dài 18 tháng hoặc hơn.
Nhìn chung, hoạt động M&A trên thế giới trong năm 2024 đã một số xu hướng
đáng chú ý. Sau một thời kỳ biến động không chắc chắn, hoạt động M&A đã dấu hiệu
tăng trưởng trở lại. Đặc biệt, ngành công nghệ đã phục hồi và dẫn đầu về giá trị giao dịch,
trong khi các thương vụ trong ngành dầu khí cũng không có dấu hiệu chậm lại. Tuy nhiên,
thời gian hoàn tất giao dịch đã kéo i hơn do môi trường chống độc quyền ngày càng
nghiêm ngặt. Tóm lại, M&A hiện đang cho thấy những tín hiệu tích cực, phản ánh sự lạc
quan trong bối cảnh kinh tế và sự tìm kiếm cơ hội từ các công ty lớn.
Hoạt động M&A tại Việt Nam
lOMoARcPSD| 45315597
8
Thị trường M&A tại Việt Nam từ đầu năm 2024 đã sự phục hồi tăng trưởng đáng
kể, đặc biệt là sau giai đoạn đầy thách thức vào năm 2023 do nhiều yếu tố kinh tế toàn cầu.
Các ngành chủ chốt như bất động sản, hàng tiêu dùng, năng lượng và ngân hàng đã nổi lên
trọng tâm của các thương vụ M&A. Sự phục hồi kinh tế toàn cầu các chính sách hỗ
trợ từ Chính phủ Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành nhiều giao dịch
lớn, đặc biệt với sự tham gia của các nhà đầu nước ngoài. Một số thương vụ M&A nổi
bật đã diễn ra tại Việt Nam kể từ đầu năm 2024, phản ánh mối quan tâm đa dạng của cả nhà
đầu tư trong nước và quốc tế.
SABECO và
SABIBECO
Kido Group vàHùng
Vương Plaza
VIX và PC1
Ngành
Sản xuất bia
Bất động sản và bán lẻ
Năng lượng
Thời
gian
Tháng 9 năm 2024
Tháng 8 năm 2024
Tháng 9 năm 2024
Số cổ
phiếu
37,8 triệu cổ phiếu
18,19 triệu cổ phiếu
10,8 triệu cổ phiế
Mô tả
Mua lại này nhằm
củng cố vị thế của
Sabeco trên thị
trường bia nội địa
trước sự cạnh tranh
từ thương hiệu quốc
tế. Sáp nhập sẽ nâng
cao năng lực sản
xuất, mở rộng mạng
lưới phân phối
cải thiện hiệu quả
hoạt động.
Động thái này nhằm mở
rộng hoạt động kinh
doanh bất động sản
bán lẻ của Kido, bên cạnh
các thương hiệu thực
phẩm. Việc mua lại thể
hiện tham vọng đa dạng
hóa danh mục đầu tư, tạo
ra hệ sinh thái kết nối
giữa bán lẻ hàng tiêu
dùng.
Thỏa thuận M&A này đánh dấu bước
tiến quan trọng trong lĩnh vực năng
lượng của Việt Nam, cho phép VIX
mở rộng đầu vào sở hạ tầng
năng lượng. Việc mua lại giúp VIX
thâm nhập sâu hơn vào ngành, tận
dụng chuyên n của PC1 để phát
triển các dự án năng lượng tái tạo.
Bảng 1: Một số thương vụ M&A nổi bật nhất từ đầu năm 2024
- Các giao dịch này phản ánh sự sôi động của thị trường M&A Việt Nam năm
2024, khi các công ty trong nước tích cực tham gia mở rộng và củng cố vị thế của mình
trong các lĩnh vực chiến lược quan trọng.
- Hoạt động M&A tại Việt Nam từ đầu năm 2024 được thúc đẩy bởi sự kết hợp
giữa ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách thuận lợi của chính phủ và sự quan tâm ngày càng
tăng của nước ngoài đối với các lĩnh vực quan trọng như tài chính, bất động sản, công
lOMoARcPSD| 45315597
9
nghệ và sản xuất. Bất chấp những thách thức liên quan đến tính minh bạch của quy định
và sự bất ổn kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn là điểm đến rất hấp dẫn cho các hoạt động sáp
nhập và mua lại.
lOMoARcPSD| 45315597
10
CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN THƯƠNG VỤ MUA LẠI INSTAGRAM
CỦA FACEBOOK
2.1. Giới thiệu chung về Instagram và Facebook
INSTAGRAM
Năm 2010, Instagram được thành lập bởi Kevin Systrom và Mike Krieger với tên gọi
ban đầu burbn. Đây một ứng dụng sử dụng nền tảng HTML5 với tính năng hỗ trợ
người check-in ngay tại các địa điểm người dùng đặt chân qua. Qua nhiều giai đoạn
nghiên cứu và phát triển, và cuối cùng đã phát triển thành công ứng dụng dễ dàng sử dụng
hơn, đó chính là Instagram.
Quá trình phát triển
- Tháng 5/2010, con số người dùng Instagram là 1 triệu người.
- Tháng 4/2012, tổng cộng 3 triệu tài khoản được lập trên Instagram.
- Cuối năm 2013, tạp chí Time của Mxếp hạng Instagram vào danh sách 50
ứngdụng tuyệt vời nhất chạy trên hệ điều hành Android.
- Cuối năm 2016, Instagram đã cập nhật thêm tính năng “Stories” “Live”
chongười dùng trên toàn cầu.
- Trong nửa đầu năm 2023,
Instagram tiếp tục khẳng định vị thế một
trong những kênh truyền thông hội có lợi
nhất cho thương hiệu, doanh nghiệp và người
sáng tạo nội dung. Phân tích số liệu về MIV
(Media Impact Value - Giá trị tác động truyền
thông) cho thấy Instagram tạo ra một lượng
giá trị đáng kinh ngạc là 16,9 tỷ USD cho các
thương hiệu thời trang, phong cách sống
làm đẹp.
FACEBOOK
- Facebook được sáng lập bởi
Mark Zuckerberg - một sinh viên học khoa
máy tính trường Đại học Harvard. Vào năm
2003, khi đang là sinh viên năm 2, Mark
Zuckerberg đã viết Facemash (tiền thân của
Facebook) - trang web này yêu cầu người dùng bình chọn ai người "hot" (nóng bỏng)
nhất bằng cách sử dụng 2 hình ghép kế bên nhau.
- Tuy nhiên thì việc m này của Zuckerberg bị nhà quản trị mạng trường
Harvard phát hiện tất nhiên Mark Zuckerberg bị buộc tội về vi phạm an ninh, vi phạm
bản quyền, vi phạm quyền riêng tư cá nhân và phải đối mặt với trục xuất, nhưng cuối cùng
thì hình phạt cũng được bãi bỏ.
lOMoARcPSD| 45315597
11
- học kỳ tiếp theo, vào ngày 04/02/2004, Mark Zuckerberg đã quyết định
thành lập The Facebook, ban đầu được sử dụng thefacebook.com. Sáu ngày khi trang
web được đưa ra, Zuckerberg đã bị cáo buộc vì đã cố ý lừa 3 người tiền bối trường Harvard
tin tưởng rằng sẽ giúp họ xây dựng một mạng xã hội được gọi là HarvardConnection.com,
họ đệ đơn kiện Zuckerberg việc sử dụng ý tưởng của họ để xây dựng 1 sản phẩm cạnh
tranh, sau đó tất cđã được giải quyết ổn thoả bằng việc đền 1,2 triệu cổ phiếu (trị giá
300 triệu USD tại IPO của Facebook).
- Facebook chính thức ra đời vào năm 2005, sau đó chữ the phía trước
"TheFacebook" đã chính thức được bỏ đi, để lại tên "Facebook" như ngày nay.
Lịch sử phát triển
- Năm 2004: Ra mắt sản phẩm cho sinh viên Harvard.
- Năm 2006 - 2008: Phát triển mảng quảng cáo hoàn thiện trang profile
nhân.
- Năm 2010: Phát triển Fanpage.
- Năm 2011: Ra mắt giao diện Timeline.
- Năm 2012: Mua lại Instagram và niêm yết lên sàn chứng khoán.
- Năm 2013: Cải thiện và nâng cao chức năng tìm kiếm Graph Search (công cụ
tìm kiếm theo ngữ nghĩa).
- Năm 2014: Thâu tóm WhatsApp để chạy đua với thtrường ứng dụng chat,
đồng thời cũng mua Oculus (thương hiệu chuyên sản xuất tai nge thực tế ảo) để phát
triển thiết bị giả lập 3D, VR,…
- Năm 2015: Bổ sung tính năng Shop của Fanpage và đạt 1 tỷ người dùng hoạt
động mỗi ngày.
- Năm 2016: Giới thiệu ứng dụng Messenger trang thương mại điện tử tại
một số thị trường trọng điểm.
- Năm 2016 - hiện tại: Phát triển không ngừng, theo Tổng Cục Thống tính
đến tháng 06/2020, tại Việt Nam đã có hơn 69 triệu tài khoản Facebook, chiếm 2/3 dân
số Việt Nam. Theo báo cáo tài chính quý II/2023 của Meta, lượng người dùng hoạt động
hàng ngày (DAU) của Facebook đạt 2,06 tỷ người, cao hơn so với mức dự kiến 2,04 tỷ
của Street Account 2,037 tỷ trong qtrước. Lượng người dùng hàng tháng 3,03
tỷ.
2.2. Quá trình Facebook mua lại Instagram
2.2.1. Bối cảnh ngành
Trong những m 2012, Facebook một trong những nền tảng hội được nhiều
người sử dụng nhất, đạt đến gần 1 tỷ người dùng. Facebook đã xây dựng nhiều tính năng
đa dạng như chia sẻ bài viết, ảnh, video, tương tác qua comment và like, và các nhóm cộng
đồng kết nối mọi người bất cứ nơi đâu,đó cũng một trong những do giúp nền
tảng mạng hội này sở hữu một lượng lớn người sử dụng và là nền tảng hấp dẫn đối với
các doanh nghiệp.
lOMoARcPSD| 45315597
12
Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng Facebook, Twitter - một nền tảng
hội trở thành quan trọng trong việc chia sẻ tin tức công khai , những skiện nổi bật và giao
tiếp với tương tác nhanh chóng đang dần phát triển mạnh mẽ. Trong năm 2012, Twitter đã
không chỉ tăng cường vị thế của mình trong lĩnh vực mạng xã hội mà còn mở rộng dịch vụ,
cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng cường doanh thu thông qua các chiến lược và tính
năng mới.
Dần dần xuất hiện xu hướng người dùng chuyển dịch mạnh từ desktop sang mobile,
sự phổ biến của smartphone và tablet đã thúc đẩy người dùng sử dụng mạng xã hội trên các
thiết bị di động. Điều này yêu cầu các nền tảng phải cung cấp trải nghiệm người dùng tốt
trên các thiết bị di động, bao gồm việc phát triển ứng dụng di động giao diện web
responsive.
Tuy nhiên tại thời điểm 2012, Instagram một nền tảng mạng hội mới ra đời
nhưng đã phát triển cực kỳ nhanh với 30 triệu người dùng iOS khi ra mắt phiên bản
Android và có thêm 1 triệu người dùng trong vòng 24h. Tại thời điểm này, cùng với sự phát
triển mạng xã hội thì việc chia sẻ ảnh đang trở thành một cách phổ biến để thể hiện nhân,
sự kiện, và cảm xúc thì Instagram tập trung vào việc chia sẻ nh ảnh video, thu hút
người dùng bởi tính ơng tác sự trực quan của nội dung. Được đánh giá một trong
những nền tảng xã hội chia sẻ ảnh mobile hàng đầu.
2.2.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quyết định mua lại
Tháng 4/2012, CEO Facebook Mark Zuckerberg làm một việc không ai nghĩ đến.
Ngay trước thời điểm công ty của anh tiến hành IPO, Zuckerberg đã thực hiện một vụ thâu
tóm đầy bất ngờ: Mua lại một ứng dụng chia sẻ ảnh mới ra đời được 2 năm Instagram
với giá 1 tỷ USD. người cho rằng, Zuckerberg người bốc đồng, đặt câu hỏi liệu
anh chàng mới 27 tuổi này đã sẵn sàng để lãnh đạo một công ty đại chúng. Thế nhưng, thời
gian đang chứng minh rằng, đây một trong những thương vụ thông minh nhất
Zuckerberg từng làm.
Nhiều nhà phân tích đã đưa ra những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định
mua lại Instagram của Facebook. Thứ nhất, việc này giúp Facebook loại bỏ một đối thủ
cạnh tranh tiềm năng. Vào thời điểm Instagram trở thành "hiện tượng mạng," với lượng
người dùng tăng trưởng nhanh chóng và độ phổ biến cao, việc mua lại đã giúp Facebook
củng cố vị thế của mình như một mạng xã hội hàng đầu. Bằng cách sở hữu Instagram,
Facebook không chỉ loại bỏ mối đe dọa từ một nền tảng đang nổi mà còn đảm bảo rằng
mình vẫn giữ được sự thống trị trong lĩnh vực mạng xã hội trực tuyến.
Thứ hai, việc sáp nhập này mở rộng phạm vi tiếp cận người dùng cho cả hai công ty.
Instagram Facebook đều tìm thấy điểm chung trong sứ mệnh của họ: mang đến những
trải nghiệm phong phú và đa dạng cho người dùng. Sự kết hợp này cho phép họ duy trì thế
mạnh của từng thương hiệu, đồng thời mở rộng hội tiếp cận đến nhiều đối tượng khác
nhau. Facebook thể tận dụng sức hút của Instagram để thu hút thêm người dùng mới,
lOMoARcPSD| 45315597
13
trong khi Instagram vẫn giữ được sự đơn giản tinh thần cộng đồng mà người dùng yêu
thích.
Cuối cùng, việc thu hút nhân tài từ đội ngũ sáng tạo nhỏ gọn của Instagram đã
mang lại những góc nhìn mới mẻ cho Facebook. Đội ngũ này đã đưa ra nhiều ý tưởng sáng
tạo, giúp Facebook phát triển thêm các tính năng và sản phẩm mới. Sự kết hợp giữa những
chuyên gia sáng tạo từ Instagram với nguồn lực sẵn của Facebook không chỉ tạo ra sự
đổi mới mà còn nâng cao chất lượng trải nghiệm người dùng trên cả hai nền tảng. Nhờ vậy,
Facebook thể tiếp tục phát triển thích ứng với nhu cầu ngày càng đa dạng của cộng
đồng người dùng.
2.2.3. Quá trình mua lại Instagram
Khi ra mắt Instagram vào năm 2010, Kevin Systrom Mike Krieger không nghĩ
rằng một ngày nào đó, ứng dụng của họ sẽ đạt mức một tỷ người dùng hoạt động mỗi tháng,
thu hút nhiều người nổi tiếng tham gia, dẫn đầu các xu hướng và tạo ra gần 30% doanh thu
của Facebook. Mười tám tháng sau khi Instagram được ra mắt và bùng nổ tăng trưởng, hai
nhà đồng sáng lập đã đưa ra một quyết định bất ngờ. Đó bán Instagram cho Facebook
với mức giá một tỷ đô-la.
Việc Facebook mua lại Instagram vào năm 2012 không chỉ đơn thuần một thương
vụ mua bán, còn đánh dấu một ớc quan trọng trong lịch sử công nghệ mạng
hội. Quyết định mua lại Instagram phản ánh một chiến lược lớn n của Facebook trong
việc mở rộng phạm vi hoạt động của mình và tăng cường vị thế trong lĩnh vực mạng hội.
Facebook đã nhận ra tiềm năng lớn của Instagram, một ứng dụng tập trung o chia sẻ hình
ảnh, và thấy rằng việc sở hữu Instagram sẽ giúp mở rộng đối tượng người dùng của mình.
Vào năm 2012, đây "con số không tưởng" khi chưa từng xuất hiện trong các
thương vmua lại ứng dụng dành cho thiết bị di động. Thông tin về cuộc thâu m ngay
lập tức "gây rúng động" giới công nghệ, đưa startup chỉ vỏn vẹn 13 nhân viên, chưa tạo ra
đồng doanh thu nào, trở thành "kỳ lân công nghệ" đầu tiên trên thế giới. Với hầu hết startup
tại thời điểm đó, việc Facebook chi tiền mua lại công ty cũng đồng nghĩa với việc đặt dấu
chấm hết cho tương lai. Thế nhưng đối với Instagram, mọi thứ chỉ mới bắt đầu. Trong khi
tất cả những công ty được Facebook mua lại đều chịu chung số phận bị khai tử thì Instagram
được hứa hẹn sẽ "trở thành một phần quan trọng của Facebook" mà không đánh mất quyền
tự chủ của mình. Sau đó, Mark Zuckerberg chđộng liên hệ Kevin Systrom diễn ra cuộc
đàm phán chỉ mất 3 ngày để đạt được thỏa thuận cuối cùng, cho thấy sự quyết đoán
nhanh nhạy từ cả hai bên. Việc thỏa thuận với mức giá khoảng 1 tỷ USD (bao gồm tiền mặt
và cổ phiếu) đã cho thấy sự đánh giá cao về giá trị của Instagram.
Tháng 4, năm 2012, Facebook thông báo việc mua lại nền tảng mạng hội
Instagram, thương vụ này đã làm chấn động trong giới công nghệ. Tuy nhiên, phải trải qua
điều tra chống độc quyền của FTC nên đến tận tháng 9 năm 2012, thương vụ mua bán mới
được hoàn tất. Cổ phiếu của Facebook đã có dấu hiệu giảm nên thương vụ hoàn tất với giá
lOMoARcPSD| 45315597
14
trị cuối cùng715 triệu USD. Instagram vẫn giữ được đội ngũ sáng lập nhân viên cốt
lõi khi Mark Zuckerberg cam kết giữ Instagram độc lập với Facebook. Những năm sau
thương vhấp dẫn này, Instagram cũng như Facebook đã xây dựng nhiều tính năng tích
hợp mới nhằm thu hút người dùng đến m 2021 đã được đổi thành “Instagram from
Meta”.
2.3.Tác động và bài học từ thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram
Thương vụ Facebook mua lại Instagram vào năm 2012 với giá 1 tỷ USD là một trong
những thương vụ M&A nổi bật nhất trong ngành công nghệ, không chbởi quy tài chính
mà còn bởi tác động mạnh mẽ của nó đối với cả hai công ty và ngành công nghệ nói chung.
Thương vụ này mang lại nhiều tác động lớn, đi kèm với các lợi ích thách thức cho cả
Facebook và Instagram.
2.3.1. Hoạt động của Instagram sau thương vụ
Sau khi được mua lại bởi Facebook, Instagram tiếp tục phát triển và mở rộng quy mô,
trở thành một trong những nền tảng mạng hội phổ biến nhất trên toàn cầu với hàng tỷ
người dùng. Cụ thể:
Năm 2012, khi thương vụ được thực hiện, Instagram chỉ có khoảng 30 triệu người
dùng. Sau khi gia nhập hệ sinh thái Facebook, con số này tăng trưởng nhanh chóng nhờ o
sự hỗ trợ về tài chính, công nghệ, và kinh nghiệm phát triển người dùng của Facebook. Đến
năm 2023, Instagram đã đạt hơn 2 tỷ người dùng toàn cầu.
Instagram hưởng lợi tsở hạ tầng, các công cụ phân tích dữ liệu quảng cáo
mạnh mẽ của Facebook, giúp nền tảng này tối ưu hóa trải nghiệm người dùng nhắm mục
tiêu quảng cáo hiệu quả.
Các tính năng như “Stories”, “Explore” “IGTV” đã được phát triển cải tiến, giúp
người dùng có nhiều lựa chọn hơn để chia sẻ nội dung và tương tác.
Facebook h trợ Instagram triển khai các tính năng thương mại điện tử như
“Shopping”, cho phép các thương hiệu và nhà bán lẻ bán sản phẩm trực tiếp trên nền tảng.
Tính năng này đã mở rộng nguồn doanh thu của Instagram từ quảng cáo sang cả thương
mại điện tử.
Instagram đã trở thành một nền tảng quảng cáo mạnh mẽ trong hệ sinh thái của
Facebook. Theo báo cáo năm 2021, Instagram đóng góp gần 25% tổng doanh thu quảng
cáo của Meta (tên mới của Facebook), cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của nền tảng
này đối với tập đoàn.
Instagram liên tục cập nhật các tính năng mới để cạnh tranh với các nền tảng khác như
Snapchat TikTok. dụ, tính năng “Reels” được ra mắt để cạnh tranh trực tiếp với
TikTok, giúp Instagram duy trì sự hấp dẫn với người dùng trẻ.
lOMoARcPSD| 45315597
15
2.3.2 Những lợi ích và thách thức trong thương vụ
Lợi ích của thương vụ Facebook mua lại Instagram
Instagram giúp Facebook mở rộng hệ sinh thái người dùng đạt được một phân khúc
người dùng trẻ tuổi, u thích hình ảnh nội dung trực quan, Facebook khi đó chưa
hoàn toàn đáp ứng được.
Thương vụ đã giúp Facebook thêm một nguồn doanh thu quảng cáo ổn định từ
Instagram. Đặc biệt, Instagram tiềm năng cao trong quảng cáo trực quan quảng cáo
thương hiệu, một lợi thế bổ sung so với các hình thức quảng cáo trên Facebook.
Trước khi mua lại, Instagram là một nền tảng mạng hội độc lập với tốc độ tăng
trưởng nhanh, có khả năng trở thành đối thủ cạnh tranh với Facebook. Thương vụ này giúp
Facebook loại bmối đe dọa tiềm tàng duy trì vị thế thống trị trên thị trường mạng
hội.
Instagram đã mang đến cho Facebook một đội ngũ sáng tạo trẻ, giúp Meta đổi mới và
phát triển các tính năng dựa trên nhu cầu của giới trẻ. Việc này giúp Meta cải thiện tốc độ
phát triển sản phẩm và thích ứng tốt hơn với xu hướng thị trường.
Instagram đã giúp Facebook bước vào thị trường thương mại điện tử bằng các tính
năng mua sắm trực tiếp trên nền tảng. Điều này không chỉ tăng doanh thu mà còn mở ra cơ
hội cho Meta cạnh tranh với các nền tảng thương mại điện tử khác.
Thách thức trong thương vụ Facebook mua lại Instagram
Việc phát triển đồng thời hai nền tảng Facebook Instagram dẫn đến một số cạnh
tranh nội bộ về nguồn lực người dùng. Các sản phẩm, như “Stories”, thể y xung
đột khi cùng xuất hiện trên cả hai nền tảng.
Thương vụ này thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý về vấn đề chống độc quyền.
Việc Facebook tiếp tục mua lại các nền tảng mạng hội lớn đã khiến chính phM
nhiều quốc gia khác tiến hành điều tra về khả năng lạm dụng vị thế độc quyền ngăn chặn
cạnh tranh.
Sự gia tăng cạnh tranh tcác nền tảng mạng xã hội mới như TikTok đã gây áp lực cho
Instagram trong việc liên tục đổi mới. Instagram phải phát triển các tính năng như “Reels”
để giữ chân người dùng trẻ, dẫn đến việc phải đầu tư mạnh mẽ vào đổi mới sản phẩm.
Doanh thu của Instagram chủ yếu phụ thuộc vào quảng cáo, khiến công ty gặp rủi ro
khi có những thay đổi về chính sách quyền riêng tư hoặc khi thị trường quảng cáo kỹ thuật
số có dấu hiệu suy giảm, như đã thấy trong đại dịch COVID-19 và các thay đổi chính sách
của Apple liên quan đến theo dõi dữ liệu người dùng.
lOMoARcPSD| 45315597
16
Thương vụ y gắn liền Instagram với danh tiếng các vấn đề bảo mật của Facebook.
Khi Facebook đối mặt với những chỉ trích về vi phạm quyền riêng tư và bảo mật, Instagram
cũng chịu tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến niềm tin của người dùng.
2.3.3. Đánh giá tác động trong dài hạn
Thương vụ mua lại Instagram của Facebook một trong những giao dịch lớn nhất
trong lịch sử công nghệ, mang đến những tác động sâu rộng và lâu dài đến cả hai nền tảng,
cũng như toàn bộ ngành công nghiệp mạng xã hội.
Việc mua lại Instagram đã chứng minh là một giao dịch có tầm nhìn xa hơn nhiều so
với bất kỳ ai thể dự đoán vào thời điểm đó. Sản phẩm mà Facebook mua lại không chỉ
là một ứng dụng hợp thời trang khác, nó đã trở thành thiết yếu đối với cuộc sống xã hội của
hàng triệu người và một kênh ngày càng hữu dụng cho các nhà quảng cáo. Như đã đề
cập, thương vụ sáp nhập giữa Facebook Instagram không chỉ đơn thuần là một giao dịch
kinh doanh mà còn là một bước ngoặt lớn trong ngành công nghệ.
Đồng bộ hóa hoàn toàn:
Tích hợp sâu rộng vào các tính năng: hiện tại Instagram Facebook đã những tính
năng tích hợp với nhau như liên kết tài khoản Facebook và Instagram, tính năng Stories và
các công cụ quảng cáo tương tác, nếu sau này việc tích hợp này được tích hợp sâu hơn hay
hoàn toàn vào nhau, người dùng hoàn toàn thể chuyển đổi mượt mà giữa 2 nền tảng
tận dụng tối đa tính năng của cả 2 ứng dụng này. Điều này giúp Facebook cải thiện trải
nghiệm người dùng và tăng cường khả năng tiếp thị trên nền tảng của mình.
Cá nhân hóa trải nghiệm của người dùng: với lượng dữ liệu lớn được thu thập từ cả 2
nền tảng cũng như việc dùng thuật toán đề xuất nội dung người dùng quan tâm và tìm kiếm
sẽ giúp tối ưu hóa trải nghiệm cá nhân của người dùng từ việc gợi ý và đề xuất nội dung và
quảng cáo.
Cạnh tranh khốc liệt hơn và đòi hỏi sự đổi mới không ngừng:
Tạo ra lợi thế cho bản thân và gây áp lực lên các ứng dụng về mạng xã hội khác: việc
sử dụng Facebook – Instagram càng ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu. Việc mua lại
Instagram đã ngăn chặn sự phát triển của các nền tảng khác và giúp Facebook duy trì vị thế
lãnh đạo trong lĩnh vực mạng xã hội. Điều này gây nên áp lực cho các đối thủ như TikTok,
SnapChat những nền tảng mới khác phải sự cạnh tranh khốc liệt hơn cũng như phải
tạo ra nhiều tính năng thu hút khách hàng hơn.
Thu t người dùng: Hiện nay, Instagram hơn 1 tỷ người dùng hàng tháng, bao
gồm 500 triệu người dùng hàng ngày của tính năng Stories. Sự tăng trưởng này đã giúp
Instagram trở thành một trong những nền tảng mạng xã hội lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, để
thể giữ chân người dùng của mình, nhưng chính bản thân Facebook Instagram cũng
lOMoARcPSD| 45315597
17
cần phải sự phát triển cho nền tảng của mình, tạo ra những tính năng khác biệt hóa để
cạnh tranh lại với những thay đổi của các nền tảng khác.
Vấn đề về quyền riêng tư và chính sách của nền tảng:
Vấn đề quyền riêng tư: bản thân Facebook ng như Instagram trong hiện tại đã
những chính sách riêng để bảo vệ quyền riêng tư, tuy nhiên vẫn chưa tránh được những
thực trạng về việc đánh cắp quyền riêng hay bị lấy cắp tài khoản. Với sức mạnh ngày
càng lớn, Facebook sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn từ các quan quản
trên toàn thế giới. Cải thiện khả năng tùy chỉnh bảo vệ quyền riêng của người dùng
giúp Meta duy trì sự hài lòng và trung thành từ phía người dùng.
Quy định pháp lý, pháp luật: các chính sách quyền riêng tư phải tuân thủ các quy định
pháp luật khác nhau trên toàn cầu. Những quy định này có thể thay đổi, như sự ra đời của
GDPR Châu Âu, buộc Meta phải liên tục điều chỉnh cập nhật chính sách của mình.
Những thay đổi trong chính sách quyền riêng tư của Meta cũng thể tạo ra một làn sóng
ảnh hưởng đến các công ty công nghệ khác cách thức hquản lý dữ liệu người dùng.
Quy định chặt chẽ hơn thể ảnh hưởng đến cách Meta thu thập sử dụng dữ liệu để phục
vụ quảng cáo, từ đó tác động đến doanh thu từ quảng cáo.
Tác động tới thị trường quảng cáo:
Tăng cường sức mạnh của nền tảng quảng cáo: với lượng người dùng khổng lồ,
Facebook-Instagram sẽ trở thành một nền tảng quảng cáo cùng hấp dẫn. Các doanh
nghiệp sẽ phải cạnh tranh khốc liệt hơn để giành được sự chú ý của người tiêu dùng.
Sự thay đổi trong hành vi người dùng: người dùng ngày càng chú trọng đến tính chân
thực và tính nhân văn hơn, điều này đòi hỏi các nền tảng phải điều chỉnh chiến lược quảng
cáo.
Đối với các hình thức quảng cáo: để tăng hiệu quả quảng cáo, Facebook sẽ phải liên
tục đổi mới các hình thức quảng cáo, từ quảng cáo hiển thị đến quảng cáo video và quảng
cáo tương c. Hơn hết, những quy định về quảng cáo cũng như an ninh dữ liệu cũng nghiêm
ngặt hơn và đòi hỏi việc Facebook – Instagram cần phải tuân thủ.
Tác động tới những nền tảng nhỏ, chưa có sự chú ý khác:
Khó khăn trong cạnh tranh: việc Facebook-Instagram thống trị thị trường sẽ tạo ra
những khó khăn lớn cho các nền tảng nhỏ hơn. Nhiều nền tảng thể sẽ bị mua lại hoặc
phải tìm cách khác biệt hóa để tồn tại lại trong thị trường.
Sự trỗi dậy của các nền tảng niche: mặc dù vậy, vẫn có thể xuất hiện những nền tảng
nhỏ tập trung vào một nhóm đối tượng cụ thể và thành công nhờ vào sự khác biệt của mình,
điều này cũng gây thêm sự cạnh trang cho Facebook – Instagram về sau này.
lOMoARcPSD| 45315597
18
Tóm lại, thương vụ M&A giữa Facebook Instagram đã đang tạo ra những tác
động sâu rộng và lâu dài đến ngành công nghệ. Trong tương lai, chúng ta có thể dự đoán sẽ
có nhiều thay đổi lớn xảy ra, cả về công nghệ, xã hội và pháp luật.
2.3.4. Bài học rút ra từ thương vụ
Thương vụ mua lại Instagram của Facebook một trong những thương vụ lớn nhất
trong lịch sử công nghệ, mang đến nhiều bài học quý giá cho các doanh nghiệp.
Đối với các công ty:
- Tầm nhìn triển vọng và nắm bắt thời cơ, hội: Facebook đã nhận ra được
những tiềm năng cũng như triển vọng phát triển tuyệt vời của Instagram nhanh chóng
mua lại trước khi Instagram có thể trở thành một mối nguy hiểm tiềm tàng cũng như là đối
thủ của Facebook. Điều này thể hiện rõ cho việc cần nắm bắt được cơ hội và xu hướng của
thị trường cũng như cần một tầm nhìn chiến lược tốt để đưa ra được những quyết định
chính xác.
- Đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ: việc sở hữu Instagram giúp Facebook đa dạng
hóa danh mục sản phẩm và dịch vụ, giảm thiểu rủi ro khi tập trung vào một sản phẩm duy
nhất chính là mạng xã hội, Instagram đã làm hơn thế, đó trải nghiệm của người dùng.
- Tích hợp và tận dụng nguồn lực: Facebook đã thành công trong việc tích hợp
Instagram vào hệ sinh thái của mình, tận dụng nguồn lực tài chính, công nghệ và nhân lực
để thúc đẩy sự phát triển của cả hai nền tảng.
- Quản lý sự tăng trưởng: việc sáp nhập một công ty đang phát triển nhanh như
Instagram đòi hỏi Facebook phải khả năng quản sự tăng trưởng một cách hiệu quả,
đảm bảo rằng văn hóa công ty và giá trị cốt lõi không bị pha loãng.
- Biến điểm yếu thành điểm mạnh: nhiều nhà phân tích cho rằng Instagram bị
hạn chế việc chia sẻ hình ảnh qua các thiết bị di động, tuy nhiên việc chia sẻ hình ảnh
này hiện tại vẫn điểm chính của Instagram một nơi để những người dùng thể chia
sẻ những trải nghiệm và cảm xúc về các bức hình. Điều này được người dùng hưởng ứng
cũng như sử dụng.
Đối với những nhà startup:
- Tìm kiếm nhà đầu chiến ợc: việc bán lại cho một công ty lớn như Facebook
đã giúp Instagram tiếp cận được với nguồn lực và thị trường rộng lớn hơn.
- Xây dựng một sản phẩm độc đáo và giá trị: Instagram đã thành công vì nó
cung cấp một trải nghiệm người dùng độc đáo khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng một sản phẩm có giá trị thực sự.
- Giữ được giá trị cốt lõi của riêng mình: bởi thực tế Facebook và Instagram có
cùng một mục đích nhưng cách tiếp cận đối với khách hàng là khác nhau. Và hơn hết, hoàn
toàn trái ngược với Facebook, Instagram được xây dựng dựa trên trải nghiệm của người
dùng.
lOMoARcPSD| 45315597
19
- Sẵn sàng cho sự thay đổi: Sau khi được mua lại, Instagram đã trải qua nhiều
thay đổi phát triển. Các startup cần chuẩn bị tâm sẵn sàng cho những thay đổi để
thể thích nghi và phát triển.
Tóm lại, sau khi được mua lại thì bản thân Instagram đã có nhiều sự thay đổi và phát
triển, nhưng bản thân vẫn giữ được giá trị cốt lõi riêng của riêng mình, điều này một điều
đáng để học hỏi. bản thân Instagram đđạt được thành công nhiện tại, đó cũng
nhờ một phần tác động không hề nhỏ đến từ việc Facebook mua lại Instagram, điều đó cũng
là một phiền khiến Instagram phải thích nghi và thay đổi không ngừng bản thân mình.
Thương vụ M&A giữa Facebook Instagrammột ví dụ điển hình về cách một thương
vụ thành công có thể tạo ra những tác động sâu rộng đến ngành công nghệ. Các bài học rút
ra từ thương vụ này thể được áp dụng cho nhiều doanh nghiệp khác nhau, các ngành
nghề khác nhau.
Kết Luận
Qua phân tích trên, thể thấy rằng hoạt động mua lại, sáp nhập hợp nhất doanh
nghiệp là những chiến lược mang tính định hình, không chỉ cho bản thân doanh nghiệp mà
còn cho toàn bộ ngành công nghiệp nền kinh tế. M&A đã trở thành một công cụ chiến
lược giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, mở rộng thị phần, nâng cao năng lực công nghệ
và tiếp cận các thị trường mới. Những thương vụ M&A thành công không chỉ mang lại giá
trị về tài chính, còn góp phần nâng cao sức mạnh cạnh tranh, tạo động lực đổi mới
thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Tuy nhiên, để một thương vụ M&A đạt được kết quả mong muốn, doanh nghiệp cần
chiến lược ràng, nghiên cứu kỹ lưỡng khả năng hòa hợp văn hóa tổ chức. Không
phải tất cả các thương vụ M&A đều dẫn đến thành công, nhưng những thương vụ được
chuẩn bị chu đáo và được triển khai với tầm nhìn dài hạn thường sẽ mang lại giá trị lâu bền.
Qua bài thảo luận này, nhóm 9 mong rằng đã giúp người đọc có cái nhìn tổng quan về các
động thúc đẩy M&A ý nghĩa của chúng đối với doanh nghiệp, cũng như những
hội thách thức doanh nghiệp thể gặp phải trong quá trình thực hiện chiến lược
này.

Preview text:

lOMoAR cPSD| 45315597
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BỘ QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH
SẢN PHẨM THẢO LUẬN NHÓM
Học Phần: Quản Trị Tài Chính 2 Nhóm: 9 LHP: 241_FMGM2521_03
TÊN ĐỀ TÀI: TRÌNH BÀY VỀ CÁC ĐỘNG CƠ MUA LẠI, SÁP NHẬP, HỢP
NHẤT DOANH NGHIỆP? CHO VÍ DỤ THỰC TẾ MINH HỌA
Kết quả đánh giá các thành viên trong nhóm: STT Họ Và Tên Lớp Mã SV Xếp Ký nhận Phân loại công
Trưởng NhómHọc Kỳ 1 Năm học 2024 - 2025
Downloaded by H?u mai (maihauhaumai@gmail.com) lOMoAR cPSD| 45315597 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ M&A........................................................................................3
1.1. Khái niệm và phân loại M&A............................................................................................3
1.2.Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A...................................................................3
1.2.1.Căn cứ vào chức năng của các công ty thành viên.....................................................4
1.2.2. Căn cứ vào chủ thể tham gia thương vụ.....................................................................4
1.2.3. Căn cứ vào mục đích của thương vụ..........................................................................4
1.2.4. Căn cứ vào cách thức cơ cấu tài chính.......................................................................5
1.2.5. Căn cứ trên góc độ tài chính doanh nghiệp...............................................................5
1.2.6. Căn cứ trên tính chất của thương vụ..........................................................................5
1.2.7. Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ.......................................................................................5
1.3.Những lợi ích của M&A đem lại cho doanh nghiệp..........................................................6
1.4.Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và Việt Nam....................................................8
CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN THƯƠNG VỤ MUA LẠI INSTAGRAM CỦA
FACEBOOK.................................................................................................................................11
2.1. Giới thiệu chung về Instagram và Facebook..................................................................11
2.3.Quá trình Facebook mua lại Instagram...........................................................................13
2.2.1.Bối cảnh ngành............................................................................................................13
2.2.2.Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quyết định mua lại............................................13
2.2.3.Quá trình mua lại Instagram.....................................................................................14
2.3.Tác động và bài học từ thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram........................15
2.3.1.Hoạt động của Instagram sau thương vụ..................................................................15
2.3.2 Những lợi ích và thách thức trong thương vụ...........................................................16
2.3.3.Đánh giá tác động trong dài hạn................................................................................17
2.3.4. Bài học rút ra từ thương vụ.......................................................................................19
Kết Luận.......................................................................................................................................22
Link Tài liệu Tham Khảo:..........................................................................................................23 Lời Mở Đầu
Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và sự chuyển mình mạnh mẽ của các nền kinh tế, mua
lại và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) không chỉ là công cụ để mở rộng quy mô, mà còn là
chiến lược then chốt giúp doanh nghiệp gia tăng sức cạnh tranh và thích ứng với những
biến động không ngừng của thị trường. Mỗi thương vụ M&A đều phản ánh một động cơ
chiến lược: từ việc tối ưu hóa chi phí, mở rộng thị phần, cải tiến công nghệ, đến tăng cường
vị thế doanh nghiệp trên bản đồ kinh doanh toàn cầu. Việc sáp nhập và mua lại không chỉ lOMoAR cPSD| 45315597 2
giúp doanh nghiệp hội nhập và tiếp cận công nghệ mới, mà còn tạo cơ hội phát triển bền
vững trong môi trường kinh tế đầy thách thức.
Nhìn từ góc độ chiến lược, động cơ của M&A có thể bao hàm cả yếu tố tài chính lẫn
phi tài chính, từ tham vọng tăng trưởng lợi nhuận đến việc hình thành văn hóa doanh nghiệp
và đổi mới sản phẩm, dịch vụ. Trong bài thảo luận này, nhóm 9 sẽ phân tích các động cơ
thúc đẩy M&A, làm rõ những lợi ích mà chiến lược này mang lại, đồng thời minh họa qua
các ví dụ thực tiễn nổi bật để thấy rõ tác động của nó trong định hình nền kinh tế và chuyển
đổi doanh nghiệp. Chúng tôi hy vọng rằng bài phân tích sẽ đem lại một góc nhìn sâu sắc và
tổng quan hơn về vai trò của M&A trong bức tranh phát triển kinh tế hiện đại.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ M&A
1.1 . Khái niệm và phân loại M&A
Mua bán sáp nhập (Mergers and Acquisitions - M&A) không phải là một hành động
cụ thể mà là một tập hợp các hoạt động:
Mua lại doanh nghiệp: Giao dịch mua lại xảy ra khi một doanh nghiệp mua được toàn
bộ tài sản và các khoản nợ của một doanh nghiệp khác với một giá nào đó. Doanh nghiệp
bị bán chấm dứt sự tồn tại của nó với tư cách một thực thể độc lập. Công ty mua lại trả cho
chủ cũ của doanh nghiệp bị bán tiền mặt, hoặc chứng khoán (thường là cổ phiếu) theo giá
mua lại đã thỏa thuận.
Sáp nhập doanh nghiệp: Một hoặc một số công ty cùng loại (gọi chung là công ty bị
sáp nhập) có thể sáp nhập vào một công ty khác (gọi là công ty nhận sáp nhập) bằng cách
chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập,
đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập.
Hợp nhất doanh nghiệp: Hai hoặc một số công ty cùng loại (gọi là công ty bị hợp nhất)
có thể hợp nhất thành một công ty mới (gọi là công ty hợp nhất) bằng cách chuyển toàn bộ
tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty hợp nhất, đồng thời chấm dứt sự
tồn tại của các công ty bị hợp nhất. Phân loại M&A:
Khi một doanh nghiệp tiếp quản một doanh nghiệp khác dưới hình thức mua lại hay
sáp nhập thì những hoạt động đó cũng đều mang một trong ba đặc tính của sự kết hợp đó
là: kết hợp theo chiều ngang, kết hợp theo chiều dọc và kết hợp theo phương thức liên ngành.
Kết hợp theo chiều ngang: là sự sáp nhập, mua lại giữa các doanh nghiệp trong cùng
một ngành hàng kinh doanh. M&A theo chiều ngang sẽ có tác dụng làm cho mức độ cạnh lOMoAR cPSD| 45315597 3
tranh trên thị trường giảm xuống, thể hiện rõ nét trong những ngành có mức độ cạnh tranh cao.
Kết hợp theo chiều dọc: được tiến hành giữa một doanh nghiệp với các doanh nghiệp
khác có liên quan đến đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp như nhà cung cấp, hay khách
hàng của doanh nghiệp. Đây là sự kết hợp giữa các doanh nghiệp cùng tuyến sản phẩm,
nhưng khác nhau về chức năng sản xuất, kinh doanh.
Kết hợp theo phương thức liên ngành: được tiến hành giữa hai doanh nghiệp không
cùng hoạt động trong một lĩnh vực kinh doanh. Các doanh nghiệp này không cạnh tranh
với nhau, cũng không có mối liên hệ về cung ứng nguyên liệu hay mua bán sản phẩm với nhau.
1.2. Các phương pháp tiến hành hoạt động M&A
1.2.1 .Căn cứ vào chức năng của các công ty thành viên
Dựa trên chức năng của các công ty tham gia, M&A có thể được phân loại thành ba hình thức chính: -
M&A chiều ngang (Horizontal M&A): Xảy ra khi các công ty trong cùng ngành
hoặc có các sản phẩm, dịch vụ tương tự nhau hợp nhất hoặc mua lại nhau. Mục tiêu của
loại hình này thường là giảm cạnh tranh, mở rộng thị phần hoặc đạt hiệu quả kinh tế theo quy mô. -
M&A chiều dọc (Vertical M&A): Xảy ra khi các công ty trong chuỗi cung ứng
hợp nhất, chẳng hạn như một công ty sản xuất mua lại nhà cung cấp nguyên liệu. Loại hình
này nhằm cải thiện sự kiểm soát nguồn cung hoặc quy trình sản xuất. -
M&A kết hợp (Conglomerate M&A): Là loại hình M&A giữa các công ty hoạt
động trong các lĩnh vực hoàn toàn khác nhau, với mục tiêu đa dạng hóa danh mục đầu tư
và giảm rủi ro kinh doanh.
1.2.2 . Căn cứ vào chủ thể tham gia thương vụ
Dựa trên vị trí địa lý của các công ty tham gia, M&A có thể phân thành: -
M&A trong nước (Domestic M&A): Là thương vụ xảy ra giữa các công ty trong
cùng một quốc gia, thường nhằm tận dụng lợi thế trong nước và giảm thiểu rủi ro từ thị trường quốc tế. -
M&A quốc tế (Cross-border M&A): Xảy ra khi một công ty trong nước mua
lại hoặc hợp nhất với một công ty nước ngoài. Điều này giúp công ty mở rộng thị trường
quốc tế và thu hút thêm khách hàng từ các quốc gia khác.
1.2.3 . Căn cứ vào mục đích của thương vụ
Tùy theo mục tiêu chính của thương vụ, M&A có thể chia thành các loại sáp nhập sau: lOMoAR cPSD| 45315597 4 -
Sáp nhập ngang (Horizontal Merger): Giống với M&A chiều ngang, nhằm
giảm cạnh tranh và mở rộng thị phần. -
Sáp nhập dọc (Vertical Merger): Mục đích là kiểm soát tốt hơn chuỗi cung
ứng, nâng cao hiệu quả sản xuất. -
Sáp nhập mở rộng thị trường (Market-extension Merger): Giúp doanh nghiệp
mở rộng sự hiện diện tại các thị trường địa lý mới. -
Sáp nhập mở rộng sản phẩm (Product-extension Merger): Giúp doanh nghiệp
mở rộng danh mục sản phẩm, tăng sự đa dạng hóa sản phẩm cho khách hàng. -
Sáp nhập kiểu tập đoàn (Conglomerate Merger): Hợp nhất các doanh nghiệp
có lĩnh vực khác nhau để giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự ổn định tài chính.
1.2.4 . Căn cứ vào cách thức cơ cấu tài chính
Cách thức thực hiện giao dịch M&A có thể tác động đến cấu trúc tài chính của doanh
nghiệp và nhà đầu tư, bao gồm: -
Sáp nhập mua (Purchase Merger): Một công ty mua lại tài sản của công ty
khác. Đây là cách phổ biến nhất để một công ty lớn sở hữu công ty nhỏ hơn. -
Sáp nhập hợp nhất (Consolidation Merger): Xảy ra khi hai công ty hợp nhất
thành một công ty mới, với tài sản và nợ được hợp nhất trong bảng cân đối kế toán của công ty mới.
1.2.5 . Căn cứ trên góc độ tài chính doanh nghiệp
Phân loại này dựa trên cách thức tổ chức tài chính của công ty sau khi M&A diễn ra, bao gồm ba loại chính: -
Sáp nhập hoặc hợp nhất công ty (Company Merger/Consolidation): Hai công
ty hợp thành một thực thể duy nhất, với tài sản và nợ của hai bên được hợp nhất. -
Thâu tóm cổ phiếu để thâu tóm công ty (Stock Acquisition): Một công ty mua
cổ phiếu của công ty khác để có quyền kiểm soát, thường là cổ phần chi phối. -
Thâu tóm tài sản để thâu tóm công ty (Asset Acquisition): Mua lại tài sản của
công ty để kiểm soát tài sản và hoạt động của công ty đó.
1.2.6 . Căn cứ trên tính chất của thương vụ
Theo phân loại của UNCTAD (2011), M&A có hai hình thức chính dựa trên tính chất
quan hệ giữa các bên tham gia: -
M&A thân thiện (Friendly M&A): Là khi thương vụ M&A được cả hai bên
đồng thuận, thương lượng và tiến hành trong tinh thần hợp tác. -
M&A thù nghịch (Hostile M&A): Xảy ra khi một công ty muốn mua lại công
ty khác mà không được sự đồng ý của ban lãnh đạo công ty bị mua. lOMoAR cPSD| 45315597 5
1.2.7 . Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ
Dựa vào phạm vi địa lý của thương vụ, M&A có thể phân thành ba loại: -
Inbound M&A: Xảy ra khi một công ty nước ngoài mua lại hoặc hợp nhất với
một công ty trong nước, giúp tăng cường đầu tư nước ngoài vào quốc gia đó. -
Outbound M&A: Là khi một công ty trong nước mua lại hoặc hợp nhất với một
công ty nước ngoài, giúp doanh nghiệp mở rộng ra thị trường quốc tế. -
Domestic M&A: Thương vụ diễn ra trong cùng một quốc gia giữa các công ty trong nước.
1.3. Những lợi ích của M&A đem lại cho doanh nghiệp
Hoạt động của M&A giúp nâng cao quy mô ban đầu của doanh nghiệp, từ đó cải thiện
hiệu quả kinh doanh. Bởi khi quy mô sản xuất tăng tiếp cận được nguồn nguyên liệu lớn
với giá thành rẻ, qua đó quá trình sản xuất kinh doanh của công ty được tối ưu hơn.
M&A giúp nâng cao năng lực phân phối đồng thời mở rộng phạm vi tiêu thụ sản phẩm
ở nhiều khu vực khác nhau, giúp gia tăng chi nhánh, từ đó cải thiện được kênh phân phối hàng hóa.
Giảm bớt chi phí cho nhân lực: Trong thực tế, khi có 2 hoặc nhiều bên sáp nhập thì
nhu cầu việc làm sẽ giảm, các vị trí không còn quan trọng được cắt bớt. Vì vậy, sau khi thực
hiện M&A cũng là dịp để các doanh nghiệp sàng lọc và loại bỏ những vị trí làm việc kém
hiệu quả. Thay thế vào đó, doanh nghiệp nhiều cơ hội tiếp nhận nguồn lao động chất lượng
với kỹ năng tốt và nhiều kinh nghiệm hơn.
Nâng cao nguồn lực tài chính: Một trong những lợi ích nổi bật của M&A đó là nguồn
lực về tài chính doanh nghiệp sẽ được cải thiện một cách đáng kể. Sau M&A doanh nghiệp
tăng thêm nguồn vốn hoạt động, khả năng tiếp cận các nguồn vốn lớn hơn, rủi ro chia sẻ
đồng nghĩa giảm tỷ lệ rủi ro gặp phải và tăng cường sự minh bạch tài chính.
Cải thiện công nghệ và kỹ thuật: Thông qua việc tiến hành M&A, các doanh nghiệp
có thể chuyển giao và vận dụng công nghệ hoặc kỹ thuật của nhau để học hỏi và nâng cao
chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Bên cạnh đó, nguồn vốn tăng cường cũng là một trong những
điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp trang bị thêm công nghệ hiện đại phục vụ sản xuất kinh doanh.
M&A là một hình thức đầu tư vốn dư thừa hiệu quả và có kiểm soát: Khi đầu tư vốn
vào hoạt động M&A, bên mua không chỉ được nắm giữ cổ phần mà còn được nắm quyền
kiểm soát đối với công ty bán. Do đó, bên mua được kiểm soát việc công ty bán sử dụng
nguồn vốn của mình như thế nào. Điều này giúp cho bên mua được nắm quyền chủ động,
việc đầu tư nguồn vốn có lời hay lỗ thì cũng là một phần được dựa trên quyết định của bên lOMoAR cPSD| 45315597 6
mua. Điểm này khác với hình thức đầu tư vốn thông thường là doanh nghiệp chỉ bỏ vốn và
việc lời hay lỗ thì đều phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của công ty được đầu tư.
Giảm đối thủ cạnh tranh: Sau khi các công ty thực hiện một thương vụ M&A thành
công, thì bên mua sẽ được nắm quyền kiểm soát một phần hoặc toàn bộ đối với công ty của
bên bán. Do đó mà đối thủ cạnh tranh của bên mua sẽ được giảm xuống.
Là hình thức đầu tư vốn dư thừa hiệu quả và được kiểm soát chặt chẽ: Khi thực hiện
các thương vụ M&A thành công, bên mua không chỉ sở hữu cổ phần mà còn giành quyền
kiểm soát tại công ty được mua lại. Điều này mang lại sự chủ động trong việc quản lý và
phân bổ nguồn vốn của công ty bán, làm cho mọi quyết định đầu tư của bên mua trở nên
quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Điều này tạo nên một sự khác biệt đáng
kể so với hình thức đầu tư thông thường, nơi mà lợi nhuận hoặc thua lỗ phụ thuộc chủ yếu
vào hoạt động kinh doanh của công ty nhận đầu tư, mà không có sự kiểm soát trực tiếp từ phía nhà đầu tư.
Giảm chi phí đầu tư: Thông qua M&A, bên mua tận dụng hiệu quả nguồn lực của
công ty mục tiêu, bao gồm: máy móc, nhân sự, thị phần và kênh phân phối. Việc này không
chỉ mở rộng cơ sở tài nguyên sẵn có, mà còn giúp tiết kiệm đáng kể chi phí, tạo lợi thế cạnh
tranh mạnh mẽ sau khi sáp nhập.
Là một công cụ giúp doanh nghiệp phát triển nhanh chóng thông qua việc mua lại
hoặc hợp nhất: Một trong những lợi ích lớn nhất mà bên bán thu được từ M&A chính là sự
củng cố về mặt tài chính, nhờ vào vốn đầu tư từ bên mua. Không chỉ vậy, bên bán còn có
cơ hội tiếp cận và tận dụng công nghệ, thương hiệu và các nguồn lực khác mà bên mua
mang lại. Chính vì thế, M&A luôn là một lĩnh vực thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp và tập đoàn kinh tế.
Hỗ trợ chấm dứt hoạt động doanh nghiệp bằng thủ tục nhanh chóng: Thông qua thương
vụ M&A, bên bán có cơ hội chuyển giao hoàn toàn quyền kiểm soát cho bên mua sau khi
hoàn tất mọi thủ tục pháp lý, đồng thời chấm dứt các nghĩa vụ và quyền lợi liên quan. Điều
này giúp họ tránh phải đối mặt với các vấn đề phức tạp như nợ nần, bởi tất cả đã được bàn
giao và quản lý bởi bên mua.
Thu hồi vốn nhanh nhất: Khi thương vụ M&A thành công, bên bán có cơ hội thu hồi
lợi nhuận nhanh chóng mà không cần chờ đợi lâu. Điều này là nhờ vào việc hợp tác với bên
mua, thường là các công ty có nguồn vốn mạnh và vị thế vững chắc trên thị trường, giúp
bên bán thu về lợi ích tài chính một cách hiệu quả.
Tối đa hóa nguồn lợi từ các hoạt động định giá toàn bộ tài sản hữu hình và vô hình
của doanh nghiệp: Khi thực hiện hoạt động M&A, bên bán có cơ hội bán toàn bộ tài sản,
bao gồm cả những tài sản hữu hình và vô hình cho bên mua. Điều này mở ra khả năng tối
ưu hóa lợi nhuận thông qua việc chuyển nhượng toàn bộ giá trị của công ty. lOMoAR cPSD| 45315597 7
1.4.Tổng quan hoạt động M&A trên thế giới và Việt Nam
 Hoạt động M&A trên thế giới
Hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) trên thế giới đã phục hồi trong quý đầu tiên
của năm 2024, sau năm 2023 khá ảm đạm, nhờ sự trở lại của các thương vụ lớn.
Theo dữ liệu mới nhất từ Dealogic, tổng giá trị các thương vụ M&A toàn cầu đã tăng
30%, đạt khoảng 755,1 tỷ USD, với số lượng giao dịch trị giá trên 10 tỷ USD tăng lên 14
giao dịch so với 5 giao dịch cùng kỳ năm ngoái. Các ngân hàng đầu tư nhận định rằng niềm
tin của hội đồng quản trị đối với hoạt động giao dịch đã được cải thiện nhờ thu nhập tăng
mạnh, khả năng cắt giảm lãi suất và thị trường sôi động. Cụ thể, giá trị M&A tại Hoa Kỳ
đã tăng 59% lên 431,8 tỷ USD, trong khi châu Âu ghi nhận mức tăng 64%, còn châu Á
Thái Bình Dương giảm 40%.
Khả năng phục hồi của thị trường, đặc biệt sau sự ra mắt thành công của Astera Labs
và Reddit, có thể thúc đẩy các kế hoạch đang được thảo luận. Trong những tháng đầu của
năm 2024, một số công ty lớn đã tận dụng mức định giá cao để thực hiện các giao dịch lớn,
trong khi những công ty khác đi vay để theo đuổi mục tiêu giá trị cao. Các ngân hàng và
luật sư M&A cho biết những kế hoạch đang được thảo luận đều khả quan, với những người
mua có sẵn tiền đang tìm kiếm cơ hội trong bối cảnh lo ngại về suy thoái kinh tế giảm bớt.
Một số thương vụ nổi bật trong quý I/2024 bao gồm Capital One mua lại Discover
Financial trị giá 35,3 tỷ USD, Synopsys thâu tóm Ansys với giá 35 tỷ USD, và hợp tác giữa
Diamondback Energy và Endeavour Energy trị giá 26 tỷ USD. Mặc dù lĩnh vực công nghệ
đã trải qua suy giảm trong năm 2023, nhưng hiện đã phục hồi và dẫn đầu về giá trị giao
dịch, tăng hơn 42% lên 153,8 tỷ USD.
Các giao dịch lớn trong ngành dầu khí cũng không có dấu hiệu chậm lại, nhờ làn sóng
sáp nhập tại lưu vực dầu đá phiến Permian. Nhiều công ty đang tự tin theo đuổi các thương
vụ lớn mặc dù đối mặt với môi trường chống độc quyền khắc nghiệt. Ông Dwayne Lysaght,
đồng giám đốc EMEA M&A của JPMorgan, cho biết thời gian hoàn tất giao dịch đã tăng
lên đáng kể, có thể kéo dài 18 tháng hoặc hơn.
Nhìn chung, hoạt động M&A trên thế giới trong năm 2024 đã có một số xu hướng
đáng chú ý. Sau một thời kỳ biến động và không chắc chắn, hoạt động M&A đã có dấu hiệu
tăng trưởng trở lại. Đặc biệt, ngành công nghệ đã phục hồi và dẫn đầu về giá trị giao dịch,
trong khi các thương vụ trong ngành dầu khí cũng không có dấu hiệu chậm lại. Tuy nhiên,
thời gian hoàn tất giao dịch đã kéo dài hơn do môi trường chống độc quyền ngày càng
nghiêm ngặt. Tóm lại, M&A hiện đang cho thấy những tín hiệu tích cực, phản ánh sự lạc
quan trong bối cảnh kinh tế và sự tìm kiếm cơ hội từ các công ty lớn.
 Hoạt động M&A tại Việt Nam lOMoAR cPSD| 45315597 8
Thị trường M&A tại Việt Nam từ đầu năm 2024 đã có sự phục hồi và tăng trưởng đáng
kể, đặc biệt là sau giai đoạn đầy thách thức vào năm 2023 do nhiều yếu tố kinh tế toàn cầu.
Các ngành chủ chốt như bất động sản, hàng tiêu dùng, năng lượng và ngân hàng đã nổi lên
là trọng tâm của các thương vụ M&A. Sự phục hồi kinh tế toàn cầu và các chính sách hỗ
trợ từ Chính phủ Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành nhiều giao dịch
lớn, đặc biệt là với sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài. Một số thương vụ M&A nổi
bật đã diễn ra tại Việt Nam kể từ đầu năm 2024, phản ánh mối quan tâm đa dạng của cả nhà
đầu tư trong nước và quốc tế. SABECO và Kido Group vàHùng VIX và PC1 SABIBECO Vương Plaza
Ngành Sản xuất bia
Bất động sản và bán lẻ Năng lượng Thời
Tháng 9 năm 2024 Tháng 8 năm 2024 Tháng 9 năm 2024 gian Số cổ
37,8 triệu cổ phiếu 18,19 triệu cổ phiếu 10,8 triệu cổ phiế phiếu Mô tả
Động thái này nhằm mở Thỏa thuận M&A này đánh dấu bước
Mua lại này nhằm rộng hoạt động kinh tiến quan trọng trong lĩnh vực năng
củng cố vị thế của doanh bất động sản và lượng của Việt Nam, cho phép VIX
Sabeco trên thị bán lẻ của Kido, bên cạnh mở rộng đầu tư vào cơ sở hạ tầng
trường bia nội địa các thương hiệu thực năng lượng. Việc mua lại giúp VIX
trước sự cạnh tranh phẩm. Việc mua lại thể thâm nhập sâu hơn vào ngành, tận
từ thương hiệu quốc hiện tham vọng đa dạng dụng chuyên môn của PC1 để phát
tế. Sáp nhập sẽ nâng hóa danh mục đầu tư, tạo triển các dự án năng lượng tái tạo.
cao năng lực sản ra hệ sinh thái kết nối
xuất, mở rộng mạng giữa bán lẻ và hàng tiêu
lưới phân phối và dùng. cải thiện hiệu quả hoạt động.
Bảng 1: Một số thương vụ M&A nổi bật nhất từ đầu năm 2024 -
Các giao dịch này phản ánh sự sôi động của thị trường M&A Việt Nam năm
2024, khi các công ty trong nước tích cực tham gia mở rộng và củng cố vị thế của mình
trong các lĩnh vực chiến lược quan trọng. -
Hoạt động M&A tại Việt Nam từ đầu năm 2024 được thúc đẩy bởi sự kết hợp
giữa ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách thuận lợi của chính phủ và sự quan tâm ngày càng
tăng của nước ngoài đối với các lĩnh vực quan trọng như tài chính, bất động sản, công lOMoAR cPSD| 45315597 9
nghệ và sản xuất. Bất chấp những thách thức liên quan đến tính minh bạch của quy định
và sự bất ổn kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn là điểm đến rất hấp dẫn cho các hoạt động sáp nhập và mua lại. lOMoAR cPSD| 45315597 10
CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN THƯƠNG VỤ MUA LẠI INSTAGRAM CỦA FACEBOOK
2.1. Giới thiệu chung về Instagram và Facebook INSTAGRAM
Năm 2010, Instagram được thành lập bởi Kevin Systrom và Mike Krieger với tên gọi
ban đầu là burbn. Đây là một ứng dụng sử dụng nền tảng HTML5 với tính năng hỗ trợ
người check-in ngay tại các địa điểm mà người dùng đặt chân qua. Qua nhiều giai đoạn
nghiên cứu và phát triển, và cuối cùng đã phát triển thành công ứng dụng dễ dàng sử dụng
hơn, đó chính là Instagram.
Quá trình phát triển -
Tháng 5/2010, con số người dùng Instagram là 1 triệu người. -
Tháng 4/2012, tổng cộng 3 triệu tài khoản được lập trên Instagram. -
Cuối năm 2013, tạp chí Time của Mỹ xếp hạng Instagram vào danh sách 50
ứngdụng tuyệt vời nhất chạy trên hệ điều hành Android. -
Cuối năm 2016, Instagram đã cập nhật thêm tính năng “Stories” và “Live”
chongười dùng trên toàn cầu. - Trong nửa đầu năm 2023,
Instagram tiếp tục khẳng định vị thế là một
trong những kênh truyền thông xã hội có lợi
nhất cho thương hiệu, doanh nghiệp và người
sáng tạo nội dung. Phân tích số liệu về MIV
(Media Impact Value - Giá trị tác động truyền
thông
) cho thấy Instagram tạo ra một lượng
giá trị đáng kinh ngạc là 16,9 tỷ USD cho các
thương hiệu thời trang, phong cách sống và làm đẹp. FACEBOOK -
Facebook được sáng lập bởi
Mark Zuckerberg - một sinh viên học khoa
máy tính trường Đại học Harvard. Vào năm
2003, khi đang là sinh viên năm 2, Mark
Zuckerberg đã viết Facemash (tiền thân của
Facebook) - trang web này yêu cầu người dùng bình chọn ai là người "hot" (nóng bỏng)
nhất bằng cách sử dụng 2 hình ghép kế bên nhau. -
Tuy nhiên thì việc làm này của Zuckerberg bị nhà quản trị mạng trường
Harvard phát hiện và tất nhiên Mark Zuckerberg bị buộc tội về vi phạm an ninh, vi phạm
bản quyền, vi phạm quyền riêng tư cá nhân và phải đối mặt với trục xuất, nhưng cuối cùng
thì hình phạt cũng được bãi bỏ. lOMoAR cPSD| 45315597 11 -
Ở học kỳ tiếp theo, vào ngày 04/02/2004, Mark Zuckerberg đã quyết định
thành lập The Facebook, ban đầu được sử dụng là thefacebook.com. Sáu ngày khi trang
web được đưa ra, Zuckerberg đã bị cáo buộc vì đã cố ý lừa 3 người tiền bối trường Harvard
tin tưởng rằng sẽ giúp họ xây dựng một mạng xã hội được gọi là HarvardConnection.com,
họ đệ đơn kiện Zuckerberg vì việc sử dụng ý tưởng của họ để xây dựng 1 sản phẩm cạnh
tranh, sau đó tất cả đã được giải quyết ổn thoả bằng việc đền bù 1,2 triệu cổ phiếu (trị giá
300 triệu USD tại IPO của Facebook). -
Facebook chính thức ra đời vào năm 2005, sau đó chữ the ở phía trước
"TheFacebook" đã chính thức được bỏ đi, để lại tên "Facebook" như ngày nay.
Lịch sử phát triển -
Năm 2004: Ra mắt sản phẩm cho sinh viên Harvard. -
Năm 2006 - 2008: Phát triển mảng quảng cáo và hoàn thiện trang profile cá nhân. -
Năm 2010: Phát triển Fanpage. -
Năm 2011: Ra mắt giao diện Timeline. -
Năm 2012: Mua lại Instagram và niêm yết lên sàn chứng khoán. -
Năm 2013: Cải thiện và nâng cao chức năng tìm kiếm Graph Search (công cụ
tìm kiếm theo ngữ nghĩa). -
Năm 2014: Thâu tóm WhatsApp để chạy đua với thị trường ứng dụng chat,
đồng thời cũng mua Oculus (thương hiệu chuyên sản xuất tai nge thực tế ảo) để phát
triển thiết bị giả lập 3D, VR,… -
Năm 2015: Bổ sung tính năng Shop của Fanpage và đạt 1 tỷ người dùng hoạt động mỗi ngày. -
Năm 2016: Giới thiệu ứng dụng Messenger và trang thương mại điện tử tại
một số thị trường trọng điểm. -
Năm 2016 - hiện tại: Phát triển không ngừng, theo Tổng Cục Thống Kê tính
đến tháng 06/2020, tại Việt Nam đã có hơn 69 triệu tài khoản Facebook, chiếm 2/3 dân
số Việt Nam. Theo báo cáo tài chính quý II/2023 của Meta, lượng người dùng hoạt động
hàng ngày (DAU) của Facebook đạt 2,06 tỷ người, cao hơn so với mức dự kiến 2,04 tỷ
của Street Account và 2,037 tỷ trong quý trước. Lượng người dùng hàng tháng là 3,03 tỷ.
2.2. Quá trình Facebook mua lại Instagram
2.2.1. Bối cảnh ngành
Trong những năm 2012, Facebook là một trong những nền tảng xã hội được nhiều
người sử dụng nhất, đạt đến gần 1 tỷ người dùng. Facebook đã xây dựng nhiều tính năng
đa dạng như chia sẻ bài viết, ảnh, video, tương tác qua comment và like, và các nhóm cộng
đồng và kết nối mọi người dù bất cứ nơi đâu,đó cũng là một trong những lý do giúp nền
tảng mạng xã hội này sở hữu một lượng lớn người sử dụng và là nền tảng hấp dẫn đối với các doanh nghiệp. lOMoAR cPSD| 45315597 12
Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng Facebook, Twitter - một nền tảng xã
hội trở thành quan trọng trong việc chia sẻ tin tức công khai , những sự kiện nổi bật và giao
tiếp với tương tác nhanh chóng đang dần phát triển mạnh mẽ. Trong năm 2012, Twitter đã
không chỉ tăng cường vị thế của mình trong lĩnh vực mạng xã hội mà còn mở rộng dịch vụ,
cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng cường doanh thu thông qua các chiến lược và tính năng mới.
Dần dần xuất hiện xu hướng người dùng chuyển dịch mạnh từ desktop sang mobile,
sự phổ biến của smartphone và tablet đã thúc đẩy người dùng sử dụng mạng xã hội trên các
thiết bị di động. Điều này yêu cầu các nền tảng phải cung cấp trải nghiệm người dùng tốt
trên các thiết bị di động, bao gồm việc phát triển ứng dụng di động và giao diện web responsive.
Tuy nhiên tại thời điểm 2012, Instagram là một nền tảng mạng xã hội mới ra đời
nhưng đã phát triển cực kỳ nhanh với 30 triệu người dùng iOS và khi ra mắt phiên bản
Android và có thêm 1 triệu người dùng trong vòng 24h. Tại thời điểm này, cùng với sự phát
triển mạng xã hội thì việc chia sẻ ảnh đang trở thành một cách phổ biến để thể hiện cá nhân,
sự kiện, và cảm xúc thì Instagram tập trung vào việc chia sẻ hình ảnh và video, thu hút
người dùng bởi tính tương tác và sự trực quan của nội dung. Được đánh giá một trong
những nền tảng xã hội chia sẻ ảnh mobile hàng đầu.
2.2.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quyết định mua lại
Tháng 4/2012, CEO Facebook Mark Zuckerberg làm một việc không ai nghĩ đến.
Ngay trước thời điểm công ty của anh tiến hành IPO, Zuckerberg đã thực hiện một vụ thâu
tóm đầy bất ngờ: Mua lại một ứng dụng chia sẻ ảnh mới ra đời được 2 năm là Instagram
với giá 1 tỷ USD. Có người cho rằng, Zuckerberg là người bốc đồng, và đặt câu hỏi liệu
anh chàng mới 27 tuổi này đã sẵn sàng để lãnh đạo một công ty đại chúng. Thế nhưng, thời
gian đang chứng minh rằng, đây là một trong những thương vụ thông minh nhất mà Zuckerberg từng làm.
Nhiều nhà phân tích đã đưa ra những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định
mua lại Instagram của Facebook. Thứ nhất, việc này giúp Facebook loại bỏ một đối thủ
cạnh tranh tiềm năng. Vào thời điểm Instagram trở thành "hiện tượng mạng," với lượng
người dùng tăng trưởng nhanh chóng và độ phổ biến cao, việc mua lại đã giúp Facebook
củng cố vị thế của mình như một mạng xã hội hàng đầu. Bằng cách sở hữu Instagram,
Facebook không chỉ loại bỏ mối đe dọa từ một nền tảng đang nổi mà còn đảm bảo rằng
mình vẫn giữ được sự thống trị trong lĩnh vực mạng xã hội trực tuyến.
Thứ hai, việc sáp nhập này mở rộng phạm vi tiếp cận người dùng cho cả hai công ty.
Instagram và Facebook đều tìm thấy điểm chung trong sứ mệnh của họ: mang đến những
trải nghiệm phong phú và đa dạng cho người dùng. Sự kết hợp này cho phép họ duy trì thế
mạnh của từng thương hiệu, đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận đến nhiều đối tượng khác
nhau. Facebook có thể tận dụng sức hút của Instagram để thu hút thêm người dùng mới, lOMoAR cPSD| 45315597 13
trong khi Instagram vẫn giữ được sự đơn giản và tinh thần cộng đồng mà người dùng yêu thích.
Cuối cùng, việc thu hút nhân tài từ đội ngũ sáng tạo và nhỏ gọn của Instagram đã
mang lại những góc nhìn mới mẻ cho Facebook. Đội ngũ này đã đưa ra nhiều ý tưởng sáng
tạo, giúp Facebook phát triển thêm các tính năng và sản phẩm mới. Sự kết hợp giữa những
chuyên gia sáng tạo từ Instagram với nguồn lực sẵn có của Facebook không chỉ tạo ra sự
đổi mới mà còn nâng cao chất lượng trải nghiệm người dùng trên cả hai nền tảng. Nhờ vậy,
Facebook có thể tiếp tục phát triển và thích ứng với nhu cầu ngày càng đa dạng của cộng đồng người dùng.
2.2.3. Quá trình mua lại Instagram
Khi ra mắt Instagram vào năm 2010, Kevin Systrom và Mike Krieger không nghĩ
rằng một ngày nào đó, ứng dụng của họ sẽ đạt mức một tỷ người dùng hoạt động mỗi tháng,
thu hút nhiều người nổi tiếng tham gia, dẫn đầu các xu hướng và tạo ra gần 30% doanh thu
của Facebook. Mười tám tháng sau khi Instagram được ra mắt và bùng nổ tăng trưởng, hai
nhà đồng sáng lập đã đưa ra một quyết định bất ngờ. Đó là bán Instagram cho Facebook
với mức giá một tỷ đô-la.
Việc Facebook mua lại Instagram vào năm 2012 không chỉ đơn thuần là một thương
vụ mua bán, mà còn đánh dấu một bước quan trọng trong lịch sử công nghệ và mạng xã
hội. Quyết định mua lại Instagram phản ánh một chiến lược lớn hơn của Facebook trong
việc mở rộng phạm vi hoạt động của mình và tăng cường vị thế trong lĩnh vực mạng xã hội.
Facebook đã nhận ra tiềm năng lớn của Instagram, một ứng dụng tập trung vào chia sẻ hình
ảnh, và thấy rằng việc sở hữu Instagram sẽ giúp mở rộng đối tượng người dùng của mình.
Vào năm 2012, đây là "con số không tưởng" khi nó chưa từng xuất hiện trong các
thương vụ mua lại ứng dụng dành cho thiết bị di động. Thông tin về cuộc thâu tóm ngay
lập tức "gây rúng động" giới công nghệ, đưa startup chỉ vỏn vẹn 13 nhân viên, chưa tạo ra
đồng doanh thu nào, trở thành "kỳ lân công nghệ" đầu tiên trên thế giới. Với hầu hết startup
tại thời điểm đó, việc Facebook chi tiền mua lại công ty cũng đồng nghĩa với việc đặt dấu
chấm hết cho tương lai. Thế nhưng đối với Instagram, mọi thứ chỉ mới bắt đầu. Trong khi
tất cả những công ty được Facebook mua lại đều chịu chung số phận bị khai tử thì Instagram
được hứa hẹn sẽ "trở thành một phần quan trọng của Facebook" mà không đánh mất quyền
tự chủ của mình. Sau đó, Mark Zuckerberg chủ động liên hệ Kevin Systrom và diễn ra cuộc
đàm phán chỉ mất 3 ngày để đạt được thỏa thuận cuối cùng, cho thấy sự quyết đoán và
nhanh nhạy từ cả hai bên. Việc thỏa thuận với mức giá khoảng 1 tỷ USD (bao gồm tiền mặt
và cổ phiếu) đã cho thấy sự đánh giá cao về giá trị của Instagram.
Tháng 4, năm 2012, Facebook thông báo việc mua lại nền tảng mạng xã hội
Instagram, thương vụ này đã làm chấn động trong giới công nghệ. Tuy nhiên, phải trải qua
điều tra chống độc quyền của FTC nên đến tận tháng 9 năm 2012, thương vụ mua bán mới
được hoàn tất. Cổ phiếu của Facebook đã có dấu hiệu giảm nên thương vụ hoàn tất với giá lOMoAR cPSD| 45315597 14
trị cuối cùng là 715 triệu USD. Instagram vẫn giữ được đội ngũ sáng lập và nhân viên cốt
lõi khi Mark Zuckerberg cam kết giữ Instagram độc lập với Facebook. Những năm sau
thương vụ hấp dẫn này, Instagram cũng như Facebook đã xây dựng nhiều tính năng tích
hợp mới nhằm thu hút người dùng và đến năm 2021 đã được đổi thành “Instagram from Meta”.
2.3.Tác động và bài học từ thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram
Thương vụ Facebook mua lại Instagram vào năm 2012 với giá 1 tỷ USD là một trong
những thương vụ M&A nổi bật nhất trong ngành công nghệ, không chỉ bởi quy mô tài chính
mà còn bởi tác động mạnh mẽ của nó đối với cả hai công ty và ngành công nghệ nói chung.
Thương vụ này mang lại nhiều tác động lớn, đi kèm với các lợi ích và thách thức cho cả Facebook và Instagram.
2.3.1. Hoạt động của Instagram sau thương vụ
Sau khi được mua lại bởi Facebook, Instagram tiếp tục phát triển và mở rộng quy mô,
trở thành một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất trên toàn cầu với hàng tỷ người dùng. Cụ thể:
Năm 2012, khi thương vụ được thực hiện, Instagram chỉ có khoảng 30 triệu người
dùng. Sau khi gia nhập hệ sinh thái Facebook, con số này tăng trưởng nhanh chóng nhờ vào
sự hỗ trợ về tài chính, công nghệ, và kinh nghiệm phát triển người dùng của Facebook. Đến
năm 2023, Instagram đã đạt hơn 2 tỷ người dùng toàn cầu.
Instagram hưởng lợi từ cơ sở hạ tầng, các công cụ phân tích dữ liệu và quảng cáo
mạnh mẽ của Facebook, giúp nền tảng này tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và nhắm mục
tiêu quảng cáo hiệu quả.
Các tính năng như “Stories”, “Explore” và “IGTV” đã được phát triển và cải tiến, giúp
người dùng có nhiều lựa chọn hơn để chia sẻ nội dung và tương tác.
Facebook hỗ trợ Instagram triển khai các tính năng thương mại điện tử như
“Shopping”, cho phép các thương hiệu và nhà bán lẻ bán sản phẩm trực tiếp trên nền tảng.
Tính năng này đã mở rộng nguồn doanh thu của Instagram từ quảng cáo sang cả thương mại điện tử.
Instagram đã trở thành một nền tảng quảng cáo mạnh mẽ trong hệ sinh thái của
Facebook. Theo báo cáo năm 2021, Instagram đóng góp gần 25% tổng doanh thu quảng
cáo của Meta (tên mới của Facebook), cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của nền tảng
này đối với tập đoàn.
Instagram liên tục cập nhật các tính năng mới để cạnh tranh với các nền tảng khác như
Snapchat và TikTok. Ví dụ, tính năng “Reels” được ra mắt để cạnh tranh trực tiếp với
TikTok, giúp Instagram duy trì sự hấp dẫn với người dùng trẻ. lOMoAR cPSD| 45315597 15
2.3.2 Những lợi ích và thách thức trong thương vụ
Lợi ích của thương vụ Facebook mua lại Instagram
Instagram giúp Facebook mở rộng hệ sinh thái người dùng và đạt được một phân khúc
người dùng trẻ tuổi, yêu thích hình ảnh và nội dung trực quan, mà Facebook khi đó chưa
hoàn toàn đáp ứng được.
Thương vụ đã giúp Facebook có thêm một nguồn doanh thu quảng cáo ổn định từ
Instagram. Đặc biệt, Instagram có tiềm năng cao trong quảng cáo trực quan và quảng cáo
thương hiệu, một lợi thế bổ sung so với các hình thức quảng cáo trên Facebook.
Trước khi mua lại, Instagram là một nền tảng mạng xã hội độc lập với tốc độ tăng
trưởng nhanh, có khả năng trở thành đối thủ cạnh tranh với Facebook. Thương vụ này giúp
Facebook loại bỏ mối đe dọa tiềm tàng và duy trì vị thế thống trị trên thị trường mạng xã hội.
Instagram đã mang đến cho Facebook một đội ngũ sáng tạo trẻ, giúp Meta đổi mới và
phát triển các tính năng dựa trên nhu cầu của giới trẻ. Việc này giúp Meta cải thiện tốc độ
phát triển sản phẩm và thích ứng tốt hơn với xu hướng thị trường.
Instagram đã giúp Facebook bước vào thị trường thương mại điện tử bằng các tính
năng mua sắm trực tiếp trên nền tảng. Điều này không chỉ tăng doanh thu mà còn mở ra cơ
hội cho Meta cạnh tranh với các nền tảng thương mại điện tử khác.
Thách thức trong thương vụ Facebook mua lại Instagram
Việc phát triển đồng thời hai nền tảng Facebook và Instagram dẫn đến một số cạnh
tranh nội bộ về nguồn lực và người dùng. Các sản phẩm, như “Stories”, có thể gây xung
đột khi cùng xuất hiện trên cả hai nền tảng.
Thương vụ này thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý về vấn đề chống độc quyền.
Việc Facebook tiếp tục mua lại các nền tảng mạng xã hội lớn đã khiến chính phủ Mỹ và
nhiều quốc gia khác tiến hành điều tra về khả năng lạm dụng vị thế độc quyền và ngăn chặn cạnh tranh.
Sự gia tăng cạnh tranh từ các nền tảng mạng xã hội mới như TikTok đã gây áp lực cho
Instagram trong việc liên tục đổi mới. Instagram phải phát triển các tính năng như “Reels”
để giữ chân người dùng trẻ, dẫn đến việc phải đầu tư mạnh mẽ vào đổi mới sản phẩm.
Doanh thu của Instagram chủ yếu phụ thuộc vào quảng cáo, khiến công ty gặp rủi ro
khi có những thay đổi về chính sách quyền riêng tư hoặc khi thị trường quảng cáo kỹ thuật
số có dấu hiệu suy giảm, như đã thấy trong đại dịch COVID-19 và các thay đổi chính sách
của Apple liên quan đến theo dõi dữ liệu người dùng. lOMoAR cPSD| 45315597 16
Thương vụ này gắn liền Instagram với danh tiếng và các vấn đề bảo mật của Facebook.
Khi Facebook đối mặt với những chỉ trích về vi phạm quyền riêng tư và bảo mật, Instagram
cũng chịu tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến niềm tin của người dùng.
2.3.3. Đánh giá tác động trong dài hạn
Thương vụ mua lại Instagram của Facebook là một trong những giao dịch lớn nhất
trong lịch sử công nghệ, mang đến những tác động sâu rộng và lâu dài đến cả hai nền tảng,
cũng như toàn bộ ngành công nghiệp mạng xã hội.
Việc mua lại Instagram đã chứng minh là một giao dịch có tầm nhìn xa hơn nhiều so
với bất kỳ ai có thể dự đoán vào thời điểm đó. Sản phẩm mà Facebook mua lại không chỉ
là một ứng dụng hợp thời trang khác, nó đã trở thành thiết yếu đối với cuộc sống xã hội của
hàng triệu người và là một kênh ngày càng hữu dụng cho các nhà quảng cáo. Như đã đề
cập, thương vụ sáp nhập giữa Facebook và Instagram không chỉ đơn thuần là một giao dịch
kinh doanh mà còn là một bước ngoặt lớn trong ngành công nghệ.
Đồng bộ hóa hoàn toàn:
Tích hợp sâu rộng vào các tính năng: hiện tại Instagram và Facebook đã có những tính
năng tích hợp với nhau như liên kết tài khoản Facebook và Instagram, tính năng Stories và
các công cụ quảng cáo tương tác, nếu sau này việc tích hợp này được tích hợp sâu hơn hay
hoàn toàn vào nhau, người dùng hoàn toàn có thể chuyển đổi mượt mà giữa 2 nền tảng và
tận dụng tối đa tính năng của cả 2 ứng dụng này. Điều này giúp Facebook cải thiện trải
nghiệm người dùng và tăng cường khả năng tiếp thị trên nền tảng của mình.
Cá nhân hóa trải nghiệm của người dùng: với lượng dữ liệu lớn được thu thập từ cả 2
nền tảng cũng như việc dùng thuật toán đề xuất nội dung người dùng quan tâm và tìm kiếm
sẽ giúp tối ưu hóa trải nghiệm cá nhân của người dùng từ việc gợi ý và đề xuất nội dung và quảng cáo.
Cạnh tranh khốc liệt hơn và đòi hỏi sự đổi mới không ngừng:
Tạo ra lợi thế cho bản thân và gây áp lực lên các ứng dụng về mạng xã hội khác: việc
sử dụng Facebook – Instagram càng ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu. Việc mua lại
Instagram đã ngăn chặn sự phát triển của các nền tảng khác và giúp Facebook duy trì vị thế
lãnh đạo trong lĩnh vực mạng xã hội. Điều này gây nên áp lực cho các đối thủ như TikTok,
SnapChat và những nền tảng mới khác phải có sự cạnh tranh khốc liệt hơn cũng như phải
tạo ra nhiều tính năng thu hút khách hàng hơn.
Thu hút người dùng: Hiện nay, Instagram có hơn 1 tỷ người dùng hàng tháng, bao
gồm 500 triệu người dùng hàng ngày của tính năng Stories. Sự tăng trưởng này đã giúp
Instagram trở thành một trong những nền tảng mạng xã hội lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, để
có thể giữ chân người dùng của mình, nhưng chính bản thân Facebook – Instagram cũng lOMoAR cPSD| 45315597 17
cần phải có sự phát triển cho nền tảng của mình, tạo ra những tính năng khác biệt hóa để
cạnh tranh lại với những thay đổi của các nền tảng khác.
Vấn đề về quyền riêng tư và chính sách của nền tảng:
Vấn đề quyền riêng tư: bản thân Facebook cũng như Instagram trong hiện tại đã có
những chính sách riêng để bảo vệ quyền riêng tư, tuy nhiên vẫn chưa tránh được những
thực trạng về việc đánh cắp quyền riêng tư hay bị lấy cắp tài khoản. Với sức mạnh ngày
càng lớn, Facebook sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn từ các cơ quan quản lý
trên toàn thế giới. Cải thiện khả năng tùy chỉnh và bảo vệ quyền riêng tư của người dùng
giúp Meta duy trì sự hài lòng và trung thành từ phía người dùng.
Quy định pháp lý, pháp luật: các chính sách quyền riêng tư phải tuân thủ các quy định
pháp luật khác nhau trên toàn cầu. Những quy định này có thể thay đổi, như sự ra đời của
GDPR ở Châu Âu, buộc Meta phải liên tục điều chỉnh và cập nhật chính sách của mình.
Những thay đổi trong chính sách quyền riêng tư của Meta cũng có thể tạo ra một làn sóng
ảnh hưởng đến các công ty công nghệ khác và cách thức họ quản lý dữ liệu người dùng.
Quy định chặt chẽ hơn có thể ảnh hưởng đến cách Meta thu thập và sử dụng dữ liệu để phục
vụ quảng cáo, từ đó tác động đến doanh thu từ quảng cáo.
Tác động tới thị trường quảng cáo:
Tăng cường sức mạnh của nền tảng quảng cáo: với lượng người dùng khổng lồ,
Facebook-Instagram sẽ trở thành một nền tảng quảng cáo vô cùng hấp dẫn. Các doanh
nghiệp sẽ phải cạnh tranh khốc liệt hơn để giành được sự chú ý của người tiêu dùng.
Sự thay đổi trong hành vi người dùng: người dùng ngày càng chú trọng đến tính chân
thực và tính nhân văn hơn, điều này đòi hỏi các nền tảng phải điều chỉnh chiến lược quảng cáo.
Đối với các hình thức quảng cáo: để tăng hiệu quả quảng cáo, Facebook sẽ phải liên
tục đổi mới các hình thức quảng cáo, từ quảng cáo hiển thị đến quảng cáo video và quảng
cáo tương tác. Hơn hết, những quy định về quảng cáo cũng như an ninh dữ liệu cũng nghiêm
ngặt hơn và đòi hỏi việc Facebook – Instagram cần phải tuân thủ.
Tác động tới những nền tảng nhỏ, chưa có sự chú ý khác:
Khó khăn trong cạnh tranh: việc Facebook-Instagram thống trị thị trường sẽ tạo ra
những khó khăn lớn cho các nền tảng nhỏ hơn. Nhiều nền tảng có thể sẽ bị mua lại hoặc
phải tìm cách khác biệt hóa để tồn tại lại trong thị trường.
Sự trỗi dậy của các nền tảng niche: mặc dù vậy, vẫn có thể xuất hiện những nền tảng
nhỏ tập trung vào một nhóm đối tượng cụ thể và thành công nhờ vào sự khác biệt của mình,
điều này cũng gây thêm sự cạnh trang cho Facebook – Instagram về sau này. lOMoAR cPSD| 45315597 18
Tóm lại, thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram đã và đang tạo ra những tác
động sâu rộng và lâu dài đến ngành công nghệ. Trong tương lai, chúng ta có thể dự đoán sẽ
có nhiều thay đổi lớn xảy ra, cả về công nghệ, xã hội và pháp luật.
2.3.4. Bài học rút ra từ thương vụ
Thương vụ mua lại Instagram của Facebook là một trong những thương vụ lớn nhất
trong lịch sử công nghệ, mang đến nhiều bài học quý giá cho các doanh nghiệp.
Đối với các công ty: -
Tầm nhìn triển vọng và nắm bắt thời cơ, cơ hội: Facebook đã nhận ra được
những tiềm năng cũng như triển vọng phát triển tuyệt vời của Instagram và nhanh chóng
mua lại trước khi Instagram có thể trở thành một mối nguy hiểm tiềm tàng cũng như là đối
thủ của Facebook. Điều này thể hiện rõ cho việc cần nắm bắt được cơ hội và xu hướng của
thị trường cũng như cần có một tầm nhìn chiến lược tốt để đưa ra được những quyết định chính xác. -
Đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ: việc sở hữu Instagram giúp Facebook đa dạng
hóa danh mục sản phẩm và dịch vụ, giảm thiểu rủi ro khi tập trung vào một sản phẩm duy
nhất chính là mạng xã hội, mà Instagram đã làm hơn thế, đó là trải nghiệm của người dùng. -
Tích hợp và tận dụng nguồn lực: Facebook đã thành công trong việc tích hợp
Instagram vào hệ sinh thái của mình, tận dụng nguồn lực tài chính, công nghệ và nhân lực
để thúc đẩy sự phát triển của cả hai nền tảng. -
Quản lý sự tăng trưởng: việc sáp nhập một công ty đang phát triển nhanh như
Instagram đòi hỏi Facebook phải có khả năng quản lý sự tăng trưởng một cách hiệu quả,
đảm bảo rằng văn hóa công ty và giá trị cốt lõi không bị pha loãng. -
Biến điểm yếu thành điểm mạnh: nhiều nhà phân tích cho rằng Instagram bị
hạn chế vì việc chia sẻ hình ảnh qua các thiết bị di động, tuy nhiên việc chia sẻ hình ảnh
này hiện tại vẫn là điểm chính của Instagram là một nơi để những người dùng có thể chia
sẻ những trải nghiệm và cảm xúc về các bức hình. Điều này được người dùng hưởng ứng cũng như sử dụng.
Đối với những nhà startup: -
Tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược: việc bán lại cho một công ty lớn như Facebook
đã giúp Instagram tiếp cận được với nguồn lực và thị trường rộng lớn hơn. -
Xây dựng một sản phẩm độc đáo và có giá trị: Instagram đã thành công vì nó
cung cấp một trải nghiệm người dùng độc đáo và khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng một sản phẩm có giá trị thực sự. -
Giữ được giá trị cốt lõi của riêng mình: bởi thực tế Facebook và Instagram có
cùng một mục đích nhưng cách tiếp cận đối với khách hàng là khác nhau. Và hơn hết, hoàn
toàn trái ngược với Facebook, Instagram được xây dựng dựa trên trải nghiệm của người dùng. lOMoAR cPSD| 45315597 19 -
Sẵn sàng cho sự thay đổi: Sau khi được mua lại, Instagram đã trải qua nhiều
thay đổi và phát triển. Các startup cần chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho những thay đổi để có
thể thích nghi và phát triển.
Tóm lại, sau khi được mua lại thì bản thân Instagram đã có nhiều sự thay đổi và phát
triển, nhưng bản thân vẫn giữ được giá trị cốt lõi riêng của riêng mình, điều này là một điều
đáng để học hỏi. Và bản thân Instagram để đạt được thành công như hiện tại, đó cũng là
nhờ một phần tác động không hề nhỏ đến từ việc Facebook mua lại Instagram, điều đó cũng
là một phiền khiến Instagram phải thích nghi và thay đổi không ngừng bản thân mình.
Thương vụ M&A giữa Facebook và Instagram là một ví dụ điển hình về cách một thương
vụ thành công có thể tạo ra những tác động sâu rộng đến ngành công nghệ. Các bài học rút
ra từ thương vụ này có thể được áp dụng cho nhiều doanh nghiệp khác nhau, ở các ngành nghề khác nhau. Kết Luận
Qua phân tích trên, có thể thấy rằng hoạt động mua lại, sáp nhập và hợp nhất doanh
nghiệp là những chiến lược mang tính định hình, không chỉ cho bản thân doanh nghiệp mà
còn cho toàn bộ ngành công nghiệp và nền kinh tế. M&A đã trở thành một công cụ chiến
lược giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, mở rộng thị phần, nâng cao năng lực công nghệ
và tiếp cận các thị trường mới. Những thương vụ M&A thành công không chỉ mang lại giá
trị về tài chính, mà còn góp phần nâng cao sức mạnh cạnh tranh, tạo động lực đổi mới và
thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Tuy nhiên, để một thương vụ M&A đạt được kết quả mong muốn, doanh nghiệp cần
có chiến lược rõ ràng, nghiên cứu kỹ lưỡng và khả năng hòa hợp văn hóa tổ chức. Không
phải tất cả các thương vụ M&A đều dẫn đến thành công, nhưng những thương vụ được
chuẩn bị chu đáo và được triển khai với tầm nhìn dài hạn thường sẽ mang lại giá trị lâu bền.
Qua bài thảo luận này, nhóm 9 mong rằng đã giúp người đọc có cái nhìn tổng quan về các
động cơ thúc đẩy M&A và ý nghĩa của chúng đối với doanh nghiệp, cũng như những cơ
hội và thách thức mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong quá trình thực hiện chiến lược này.