Vai trò và Chức năng của Gia đình trong Xã hội Chủ nghĩa | Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

lOMoAR cPSD| 60820047 Câu 7 Gia đình là gì ?
-Gia đình là một hình thức cộng đồng xã hội đặc biệt, Có vai trò quyết định đến
sự tồn tại và phát triên của xã hội.
VD: C.Mác và Ph. Ăngghen, khi đề cập đến gia đình đã cho rằng: "Quan hệ thứ
ba tham dự ngay từ đầu vào quá trình phát triển lịch sử: hàng ngày tái tạo ra đời
sống của bản thân mình, con người bắt đầu tạo ra những người khác, sinh sôi, này
nở - đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ và con cái, đó là gia đình"
-Những môi quan hệ này tồn tại trong sự gắn bó, liên kết, ràng buộc và phụ thuộc
lẫn nhau, bởi nghĩa vụ, quyền lợi và trách nhiệm của mỗi người, được quy định
bằng pháp lý hoặc đạo lý.
 Như vậy, gia đình , được hình thành, duy trì và củng cố trên cơ sở hôn nhân và
quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng, cùng với những quy định về quyền
và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình. Vị trí
-Gia đình là tế bào của xã hội
( Có vai trò quyết định đối với sự tồn tại, vận động và phát triển của xã hội.)
-Tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong đời sống cá nhân của mỗi thành viên.
-Gia đình là cầu nối giữa cá nhân với xã hội
(Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên mà mỗi cá nhân sinh sống, có ảnh hưởng
rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi người.
Mỗi cá nhân không chỉ là thành viên của gia đình mà còn là thành viên của xã
hội. Quan hệ giữa các thành viên trong gia đình đồng thời cũng là quan hệ giữa
các thành viên của xã hội. Không có cá nhân bên ngoài gia đinh, cũng không thể
có cá nhân bên ngoài xã hội. Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên đáp ứng nhu
cầu quan hệ xã hội của mỗi cá nhân). Chức năng lOMoAR cPSD| 60820047
-Tái sản xuất ra con người
+ Mỗi cá nhân không chỉ là thành viên của gia đình mà còn là thành viên của xã
hội. Quan hệ giữa các thành viên trong gia đình đồng thời cũng là quan hệ giữa
các thành viên của xã hội.
( Không có cá nhân bên ngoài gia đình, cũng không thể có cá nhân bên ngoài xã
hội. Gia đình là cộng đồng xã hội đầu tiên đáp ứng nhu cầu quan hệ xã hội của mỗi cá nhân.) -Nuôi dưỡng giáo dục
+Chức năng này thể hiện tình cảm thiêng liêng, trách nhiệm của cha mẹ với con
cái, đồng thời thê hiện trách nhiệm của gia đình với xã hội. Thực hiện chức năng
này, gia đình có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự hình thành nhân cách, đạo đức,
lối sống của mỗi người.
( Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục có ảnh hưởng lâu dài và toàn diện đối với mỗi
cá nhân trong suốt cuộc đời, từ lúc còn bé cho đến khi trưởng thành và tuổi già.
Mỗi thành viên trong gia đình đều có vị trí, vai trò nhất định vừa là chủ thể, vừa
là khách thể trong việc nuôi dưỡng, giáo dục của gia đình.)
- Kinh tế và tổ chức tiêu dùng
+ Gia đình tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất và tái sản sản
xuất ra tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng.
( Gia đình không chỉ tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất ra của cải vật
chất và sức lao động cho xã hội, mà còn là một đơn vị tiêu dùng trong xã hội.)
+Gia đình thực hiện chức năng tổ chức tiêu dùng hàng hóa để duy trì đời sống
của gia đình về lao động sản xuất cũng như sinh hoạt gia đình.
- Thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình lOMoAR cPSD| 60820047
+Đây là chức năng thường xuyên của gia đình. Sự quan tâm, chăm sóc lẫn
nhau giữa các thành viên trong gia đình vừa là nhu cầu tình cảm vừa là trách
nhiệm, đạo lý, lương tâm của mỗi người.
(Do vậy, gia đình là chỗ dựa tình cảm cho mỗi người, là nơi nương tựa về mặt
tinh thần chứ không chỉ là nơi nương tựa về vật chất của con người.)
+ Và khi các quan hệ tình cảm gia đình rạn nứt, quan hệ tình cảm trong xã hội
cũng có nguy cơ bị phá vỡ.
1. Gia đình và quan hệ sản xuất
Theo quan điểm Marxist, gia đình không chỉ là một đơn vị tình cảm và chăm sóc
mà còn là một phần của quan hệ sản xuất. Sự phát triển của gia đình gắn liền với
sự phát triển của các hình thái kinh tế. Ví dụ:
Trong xã hội phong kiến, gia đình thường là một đơn vị sản xuất nhỏ, tự cung tự cấp.
Trong xã hội tư bản, gia đình trở thành đơn vị tiêu dùng, còn sản xuất thì tập trung
ở các nhà máy và xí nghiệp.
2. Vai trò của phụ nữ trong gia đình xã hội chủ nghĩa
Chủ nghĩa xã hội đặt ra mục tiêu giải phóng phụ nữ khỏi sự áp bức trong gia đình và xã hội. Ví dụ:
Phụ nữ được khuyến khích tham gia vào lực lượng lao động, không chỉ bó hẹp trong vai trò nội trợ.
Nhà nước xã hội chủ nghĩa thường cung cấp các dịch vụ công cộng như nhà trẻ,
mẫu giáo, giúp giảm bớt gánh nặng chăm sóc con cái và việc nhà.
3. Gia đình và giáo dục xã hội chủ nghĩa
Gia đình trong xã hội chủ nghĩa có nhiệm vụ không chỉ nuôi dưỡng mà còn giáo
dục con cái theo các giá trị và tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Ví dụ:
Giáo dục về lòng yêu nước, tinh thần tập thể, ý thức kỷ luật và lao động. Con
cái được khuyến khích tham gia vào các tổ chức thanh thiếu niên xã hội chủ
nghĩa để học tập và rèn luyện. 4. **Sự thay đổi trong cấu
4. Sự thay đổi trong cấu trúc gia đình lOMoAR cPSD| 60820047
Chủ nghĩa xã hội cũng tạo ra những thay đổi trong cấu trúc gia đình truyền thống. Ví dụ:
Sự giảm thiểu vai trò của gia đình mở rộng (gia đình ba thế hệ sống chung) do
quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa, thay vào đó là gia đình hạt nhân (gồm cha mẹ và con cái).
Nhà nước xã hội chủ nghĩa cung cấp các dịch vụ xã hội nhằm giảm bớt sự phụ
thuộc vào gia đình mở rộng, như trợ cấp xã hội, chăm sóc sức khỏe công cộng,
và các chương trình nhà ở.
5. Chính sách hỗ trợ gia đình trong xã hội chủ nghĩa
Chính phủ trong các quốc gia xã hội chủ nghĩa thường có các chính sách hỗ trợ
gia đình nhằm đảm bảo phúc lợi cho mọi thành viên. Ví dụ:
Các chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục, và nhà ở nhằm đảm bảo mọi gia đình đều
có điều kiện sống tốt.
Chính sách nghỉ thai sản và nghỉ phép có lương cho cả cha và mẹ nhằm thúc đẩy
sự bình đẳng giới trong chăm sóc con cái.
6. Chống lại sự bất bình đẳng trong gia đình
Chủ nghĩa xã hội hướng đến việc xóa bỏ mọi hình thức bất bình đẳng, bao
gồm cả trong gia đình. Ví dụ:
Việc thúc đẩy bình đẳng giới, đảm bảo phụ nữ có quyền ngang bằng với nam
giới trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Các chiến dịch chống bạo lực gia đình và bảo vệ quyền lợi của trẻ em và phụ nữ trong gia đình.
7. Gia đình và tương lai của xã hội xã hội chủ nghĩa
Trong tầm nhìn của chủ nghĩa xã hội, gia đình là nơi xây dựng những thế hệ
mới có tư tưởng và hành động phù hợp với lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Ví dụ:
Các chương trình giáo dục và đào tạo được thiết kế để trẻ em phát triển toàn
diện về mặt thể chất, trí tuệ và đạo đức, phù hợp với các giá trị xã hội chủ nghĩa. lOMoAR cPSD| 60820047
Gia đình và nhà trường phối hợp chặt chẽ trong việc giáo dục con cái, tạo ra
môi trường giáo dục toàn diện và đồng nhất.
Những ví dụ này minh họa cách mà gia đình được nhìn nhận và tổ chức trong
xã hội chủ nghĩa, nhấn mạnh vào việc xây dựng một xã hội công bằng, bình đẳng và tiến bộ.