Bản chất của ý thức theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng:

Thực tiễn lịch sử.

Thực tiễn xã hội.

Các nhà triết học duy vật.

Ý thức là một hiện tượng cá nhân.

Ý thức không là hiện tượng cá nhân cũng không là hiện tượng xã hội.

Ý thức của con người là sự hồi tưởng của ý niệm tuyệt đối.

Phát triển.

Chuyển hóa.

Vật thể hữu hình.

Động vật bậc cao cũng có thể có ý thức như con người.

Người máy cũng có ý thức như con người.

Ý thức là thuộc tính của mọi dạng vật chất.

Vật chất không phải chỉ có một dạng tồn tại là vật thể.

Vật thể là thực tại khách quan.

Vật chất tồn tại thông qua những dụng cụ thể của nó.

Ý thức là thuộc tính của mọi dạng vật chất.

Vật chất sinh ra ý thức giống như “gan tiết ra mật”.

Niềm tin là yếu tố quan trọng nhất trong kết cấu của ý thức.

Bộ óc người sinh ra ý thức giống như “gan tiết ra mật”.

Ý thức không phải là chức năng của bộ óc người.

Ý thức là thuộc tính của mọi dạng vật chất.

Ý thức tự nó chỉ làm thay đổi tư tưởng, do đó ý thức hoàn toàn không có vai trò gì đối với thực tiễn.

Ý thức là cái phụ thuộc vào nguồn gốc sinh ra nó, vì vậy chỉ có vật chất là cái năng động, tích cực.

Ý thức chỉ là sự sao chép nguyên xi thế giới hiện thực nên không có vai trò gì đối với thực tiễn.

Ý thức là sản phẩm xã hội, là một hiện tượng xã hội.

Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.

Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào bộ não của con người.

Ý thức cải biến hiện thực thông qua khoa học.

Ý thức tự nó cải tạo được hiện thực.

Ý thức phản ánh nhưng không thể cải biến hiện thực.

Chỉ ra quan niệm về vật chất của các nhà khoa học cụ thể là sai lầm.

Giúp cho các nhà khoa học thấy được vật chất là vô hình, không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Vật chất chỉ là phạm trù triết học.

Vận động và đứng im phải được quan niệm là tuyệt đối.

Vận động và đứng im chỉ là tương đối, tạm thời.

Đứng im là tuyệt đối, vận động là tương đối.

Sản xuất vật chất.

Thực nghiệm khoa học.

Hoạt động chính trị - xã hội.

Tình cảm.

Ý chí.

Niềm tin.

Ва.

Bốn.

Sáu.