8 kỹ thuật đạt điểm tối đa nguyên hàm – tích phân – Nguyễn Tiến Đạt Toán 12
8 kỹ thuật đạt điểm tối đa nguyên hàm – tích phân – Nguyễn Tiến Đạt Toán 12 được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn học sinh cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Chủ đề: Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng
Môn: Toán 12
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến LỜI NÓI ĐẦU
Khi các em cầm trên tay cuốn sách này tức là các em đang rất quan tâm đến việc học của
mình, chúc mừng tinh thần học tập đó của em!
Có thể em chưa biết, tích phân là một mảng rất rộng và bao hàm nhiều dạng bài và
phương pháp xử lý khác nhau. Đặc biệt khi lên đại học, những nghành liên quan đến kỹ thuật,
chúng ta sẽ tiếp cận Nguyên Hàm – Tích Phân ở mức độ cao hơn.
Tuy nhiên trong khuôn khổ kỳ thi THPT Quốc gia 2017, thầy đã chắt lọc cho các em trong cuốn sách này:
Đầy đủ những phương pháp chắc chắn có trong đề thi, bám sát cấu trúc đề của Bộ Giáo Dục
Nhiều ví dụ đa dạng và giải chi tiết theo hướng Step by Step (từng bước), dù là học sinh
mất gốc vẫn có thể sử dụng cuốn sách này.
Đề trắc nghiệm theo mọi hướng để các em tiếp cận được rộng nhất.
Kết hợp các phương pháp sử dụng máy tính Casio, Vinacal.
Thầy tự tin khẳng định rằng, khi các em sử dụng thành thạo 8 kỹ thuật trong cuốn sách này,
việc đạt điểm tối đa chuyên đề Nguyên Hàm – Tích Phân là cực kỳ đơn giản! Cách sử dụng sách
Bước 1: Đọc kỹ và hiểu phương pháp.
Bước 2: Đọc ví dụ rồi đóng sách làm lại
Bước 3: Làm đề trắc nghiệm bên cạnh đồng hồ (Cố làm nhanh nhất có thể).
Chú ý: Không được đọc phần bấm máy trước! Hãy nhuần nhuyễn giải tay trước, vì nhiều bài
có khả năng bấm máy lâu hơn tính tay rất nhiều.
Mặc dù thầy đã cố gắng hết sức, nhưng không tránh khỏi sai sót, mong các em đóng góp ý kiến chân thành. Giáo viên Nguyễn Tiến Đạt
Mọi góp ý gửi về: “Trung tâm luyện thi Đại Học Tiến Đạt”
Số 8 ngõ 17 Tạ Quang Bửu, HBT, Hà Nội | Liên hệ: 090.32888.66
Email: tiendatnguyen2510@gmail.com | Facebook: Đạt Nguyễn Tiến
“Tri thức không vô tình mà đạt được. Chúng ta phải tìm kiếm nó với sự nhiệt tình và đạt
được nó bằng sự chăm chỉ.”
http://hoc24h.vn - LỜI NÓI ĐẦU 1
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến MỤC LỤC
Nguyên Hàm .................................................................................................................................. 5
A. Định Nghĩa Và Tính Chất ...................................................................................................... 5
B. Bảng Các Nguyên Hàm, Đạo Hàm Cơ Bản ........................................................................... 6
Trắc Nghiệm Lý Thuyết .............................................................................................................. 8
Đáp Án Trắc Nghiệm Lý Thuyết .............................................................................................. 11
Kỹ Thuật 1: Sử Dung Bảng Nguyên Hàm Cơ Bản ..................................................................... 12
Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 1 – Dạng 1 ........................................................................................... 13
Đáp Án Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 1 – Dạng 1 ............................................................................. 14
Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 1 – Dạng 2 ........................................................................................... 15
Đáp Án Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 1 – Dạng 2 ............................................................................. 15
Kỹ Thuật 2: Tính Nguyên Hàm Của Hàm Số Hữu Tỷ ............................................................... 16
Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 2 .......................................................................................................... 22
Đáp Án Trắc Nghiệm Kỹ Thuật 2 ............................................................................................. 23
Kỹ Thuật 3: Đổi Biến Dạng 1 ..................................................................................................... 24
1. Các Dạng Đổi Biến Số Thường Gặp ..................................................................................... 24
Trắc Nghiệm Đổi Biến Số Dạng 1 ............................................................................................ 26
Đáp Án Trắc Nghiệm Đổi Biến Dạng 1 .................................................................................... 28
Tích Phân ..................................................................................................................................... 30
Trắc Nghiệm Lý Thuyết Tích Phân........................................................................................... 31
Đáp Án Trắc Nghiệm Lý Thuyết Tích Phân ............................................................................. 33
Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 .......................................................................................................... 37
I f (ax b)n xdx t ax b dt a.dx 1 x m n Dạng n I dx t x 1 dt (n 1) n
x .dx ................................... 37 2 n 1 1 ax 1 I 2
f (ax b)n xdx t 2 ax b dt 2ax.dx 3
Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P1) ........................................................................ 43
Đáp Án Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P1) ........................................................... 45
Dạng: ......................................................................................................................................... 46
Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P2) ........................................................................ 47
Đáp Án Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P2) ........................................................... 48 2
LỜI NÓI ĐẦU - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Dạng .......................................................................................................................................... 49 b 1
Trắc Nghiệm Dạng I f (ln x) dx
.................................................................................... 50 x a b 1
Đáp Án Trắc Nghiệm Dạng I f (ln x) dx
...................................................................... 51 x a
Kỹ Thuật 4: Tích Phân Lượng Giác ............................................................................................ 51
1.Công Thức Lượng Giác Thường Sử Dụng: ........................................................................... 51
Dạng 4.1. Sử Dụng Công Thức Nguyên Hàm Cơ Bản ............................................................. 53
Dạng 4.2: Dùng Công Thức Hạ Bậc ......................................................................................... 55
Dạng 4.3: Dùng Công Thức Biến Đổi Tích Thành Tổng .......................................................... 57
Dạng 4.4: Đổi Biến Số .............................................................................................................. 59
Dạng 4.4.1. Kết Hợp 1 Trong 4 Dạng A,B,C,D Với D(Sinx)=Cosx, D(Cosx)=-Sinx .......... 59
Dạng 4.4.2. Kết Hợp 1 Trong 4 Dạng A,B,C,D Và d 2 x xdx d 2 sin sin 2 ;
cos x sin 2xdx ......................................................................... 66
Dạng 4.4.3 Kết Hợp 1 Trong 4 Dạng A,B,C,D Và............................................................... 67 1 d x 1 tan dx 2
1 tan x dx ; d cot x dx 2
1 cot x dx ................. 67 2 2 cos x sin x
Dạng 4.4.4 Kết Hợp 1 Trong 4 Dạng A,B,C,D Và d sin x cos x cos x sin x dx ..... 70
Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P3) ........................................................................ 72
Đáp Án Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 1 (P3) ........................................................... 75
Kỹ Thuật 5: Đổi Biến Số Dạng 2 ................................................................................................ 76
Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 2 ................................................................................ 85
Đáp Án Trắc Nghiệm Tích Phân Đổi Biến Dạng 2................................................................... 86
Kỹ Thuật 6: Tích Phân Từng Phần .............................................................................................. 87
Trắc Nghiệm Tích Phân Từng Phần .......................................................................................... 93
Đáp Án Trắc Nghiệm Tích Phân Từng Phần ............................................................................ 97
Kỹ Thuật 7: Tích Phân Chứa Giá Trị Tuyệt Đối ......................................................................... 98
Ứng Dụng Tích Phân .................................................................................................................. 102
1. Tính Diện Tích Hình Phẳng ................................................................................................ 102
1.1 Diện Tích Hình Thang Cong ......................................................................................... 102
1.2. Diện Tích Hình Phẳng .................................................................................................. 103
http://hoc24h.vn - LỜI NÓI ĐẦU 3
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
2. Tính Thể Tích Khối Tròn Xoay .......................................................................................... 107
3. Bài Toán Chuyển Động ....................................................................................................... 111
Trắc Nghiệm Ứng Dụng Tích Phân ........................................................................................ 113
Đáp Án Trắc Nghiệm Ứng Dụng Tích Phân ........................................................................... 117
Kỹ Thuật 8: Sử Dụng Máy Tính Casio ..................................................................................... 118
Dạng: Tìm Nguyên Hàm F X Của Hàm Số F X ............................................................... 118
Dạng: Tìm Nguyên Hàm F(X) Của F(X) Khi Biết F (x ) M ............................................. 120 o
Dạng: Tính Tích Phân ............................................................................................................. 122 a
Dạng: Tìm A, B Sao Cho f (x).dx A
................................................................................. 122 b
Dạng: Tính Diện Tích, Thể Tích ............................................................................................. 123
Dạng: Mối Liên Hệ Giữa A, B,C… ........................................................................................ 125
Phụ Lục: ..................................................................................................................................... 127
A. Đề Tổng Hợp Nguyên Hàm – Tích Phân ............................................................................ 127
Đáp Án Đề Tổng Hợp ............................................................................................................. 139
B .Tích Phân Trong Đề Thi Đại Học 10 Năm Gần Đây ............................................................. 140 4
LỜI NÓI ĐẦU - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến NGUYÊN HÀM
A. ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT 1. Định nghĩa
Ta gọi F x là một nguyên hàm của f x . Vì với C là một hằng số bất kỳ, ta có
F xC' F 'x f x nên nếu F x là nguyên hàm của f x thì F xC cũng là một
nguyên hàm của f x . Ta gọi F x C, (c là hằng số (constant) là Họ nguyên hàm của f x . Ký hiệu: f
xdx F xC
Hay đơn giản cho dễ hiểu nhé mấy đứa: NGUYÊN HÀM LÀ NGƯỢC LẠI CỦA ĐẠO HÀM. VÍ DỤ : 2 x đạo hàm là gì? 2 (x ) ' 2x chuẩn chưa? Thì 2 2xdx x C
. Tại sao phải cộng thêm C? Vì đạo hàm của hằng số luôn là 0. Nên 2
(x C) ' 2x . Người ta ghi thêm C vào cho đầy đủ?
Oke? Vậy tạm hiểu nguyên hàm là gì rồi nhé!! 2. Tính chất ' • f
xdx f x • kf xdx k f
xdx, .k . là hằng số • f
x gxdx f xdx g xdx • f
x gxdx f xdx g xdx
3. Sự tồn tại nguyên hàm
Mọi hàm số liên tục trên đoạn ;
a b đều có nguyên hàm trên đoạn ; a b .
http://hoc24h.vn - NGUYÊN HÀM 5
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
B. BẢNG CÁC NGUYÊN HÀM, ĐẠO HÀM CƠ BẢN Bảng đạo hàm Bảng nguyên hàm (u là hàm số hợp) x' 1 kdx kx c , k là hằng số x 1 x u 1 ' ; ' .u '.u 1 x x dx c, ax b 1 ax b 1 1 dx . c a 1 1 1 1 1 u u ' ln ' , u 0 dx ln x c dx ln ax b c u x ax b a u ' '. u e u e x x e dx e c axb 1 axb e dx e c a u' '. u a u a .ln a , 0 a 1 x a mxn a x a dx c mx n a dx c ln a . m ln a sinu' u'.cosu cos xdx sin x c ax b 1 cos
dx sin ax b c a cosu' u'.sinu sin xdx cos x c ax b 1 sin
dx cos ax b c a 1 1 1 u u ' tan ' u '. 2 1 tan u dx tan x c dx tan ax b c 2 cos u 2 cos x 2 cos ax b a 1 1 1 u u ' cot ' u '. 2 1 cot u dx cot x c dx cot ax b c 2 sin u 2 sin x 2 sin ax b a Một số lưu ý
1. Cần nắm vững bảng nguyên hàm.
2. Nguyên hàm của một tích (thương) của nhiều hàm hàm số không bao giờ bằng tích (thương) của
các nguyên hàm của những hàm thành phần.
3. Muốn tìm nguyên hàm của một hàm số, ta phải biến đổi hàm số này thành một tổng hoặc hiệu
của những hàm số tìm được nguyên hàm (dựa vào bảng nguyên hàm). 6
NGUYÊN HÀM - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến * Lưu ý: do f
xdx F xc thì F 'x f x nên khi quên công thức nguyên hàm, ta cần
liên tưởng đến đạo hàm. Cụ thể như sau:
VÍ DỤ ta cần tìm f x dx
(mà quên công thức) ta có thể tự đặt câu hỏi : “ hàm số nào
mà lấy đạo hàm ra là f(x)?”. Với cách hỏi như thế, kết hợp với việc nắm vững công thức đạo
hàm, ta có thể nhớ lại công thức nguyên hàm một cách dễ dàng.
I. BẢNG CÔNG THỨC MỞ RỘNG (LÀM NHANH TRẮC NGHIỆM)
Chú ý: Những công thức không có trong SGK, nếu khi các em dùng cho làm tự
luận, phải chứng minh lại! (Cách chứng minh đơn giản nhất: Đạo hàm lại kết quả. Hehe. 1 axb 1 dx axb e e c
tg ax bdx ln cos ax b c a a 1 axb 1 dx axb m m c
cotg ax bdx ln sin ax b c a ln m a dx 1 x dx 1 arctg c cotg ax b c 2 2 a x a a 2 sin ax b a dx 1 a x dx 1 ln c tg ax b c 2 2 a x 2a a x 2 cos ax b a dx dx x ln 2 2 x x a c arcsin c 2 2 x a 2 2 a x a
http://hoc24h.vn - NGUYÊN HÀM 7
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến TRẮC NGHIỆM LÝ THUYẾT
Câu 1. Hàm số f x có nguyên hàm trên K nếu:
A. f x xác định trên K .
B. f x có giá trị lớn nhất trên K .
C. f x có giá trị nhỏ nhất trên K .
D. f x liên tục trên K .
Câu 2. Mệnh đề nào sau đây sai?
A. Nếu F x là một nguyên hàm của f x trên a;b và C là hằng số thì f
xdx F xC .
B. Mọi hàm số liên tục trên a;b đều có nguyên hàm trên a;b .
C. F x là một nguyên hàm của f x trên a b / ; F x f x, x ; a b . / D. f
xdx f x.
Câu 3. Xét hai khẳng định sau:
(I) Mọi hàm số f x liên tục trên đoạn ;
a b đều có đạo hàm trên đoạn đó.
(II) Mọi hàm số f x liên tục trên đoạn ;
a b đều có nguyên hàm trên đoạn đó.
Trong hai khẳng định trên: A. Chỉ có (I) đúng. B. Chỉ có (II) đúng. C. Cả hai đều đúng. D. Cả hai đều sai.
Câu 4. Hàm số F x được gọi là nguyên hàm của hàm số f x trên đoạn ; a b nếu:
A. Với mọi x a;b , ta có / F x f x .
B. Với mọi x a;b , ta có / f x F x . C. Với mọi x ; a b , ta có / F x f x .
D. Với mọi x a;b , ta có /
F x f x , ngoài ra /
F a f a và / F b f b .
Câu 5. Trong các câu sau đây, nói về nguyên hàm của một hàm số f xác định trên khoảng D , câu nào là sai? 8
NGUYÊN HÀM - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
(I) F là nguyên hàm của f trên D nếu và chỉ nếu x
D : F 'x f x .
(II) Nếu f liên tục trên D thì . f . có nguyên hàm trên D .
(III) Hai nguyên hàm trên D của cùng một hàm số thì sai khác nhau một hằng số. A. Không có câu nào sai. B. Câu (I) sai. C. Câu (II) sai. D. Câu (III) sai.
Câu 6. Giả sử F x là một nguyên hàm của hàm số f x trên khoảng a;b . Giả sử G x cũng là
một nguyên hàm của f x trên khoảng a;b . Khi đó:
A. F x G x trên khoảng a;b .
B. G x F x C trên khoảng a;b , với C là hằng số.
C. F x G x C với mọi x thuộc giao của hai miền xác định, C là hằng số.
D. Cả ba câu trên đều sai. Câu 7. Xét hai câu sau:
(I) f x g xdx f xdx g
xdx F xGxC ,
trong đó F x và G x tương ứng là nguyên hàm của f x, g x .
(II) Mỗi nguyên hàm của .
a f x là tích của a với một nguyên hàm của f x . Trong hai câu trên: A. Chỉ có (I) đúng. B. Chỉ có (II) đúng.
C. Cả hai câu đều đúng. D. Cả hai câu đều sai.
Câu 8. Các khẳng định nào sau đây là sai? A. f
xdx F xC f
tdt F tC . / B. f xdx f x . C. f
xdx F xC f
udx F uC . D. kf xdx k f
xdx (k là hằng số).
http://hoc24h.vn - NGUYÊN HÀM 9
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Câu 9. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai? A. 2
F x x là một nguyên hàm của f x 2x .
B. F x x là một nguyên hàm của f x 2 x .
C. Nếu F x và G x đều là nguyên hàm của hàm số f x thì F x G x C (hằng số). D. Cả 3 đáp án trên
Câu 10. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai?
A. Nếu F x là một nguyên hàm của hàm số f x thì mọi nguyên hàm của f x đều có
dạng F x C ( C là hằng số). / u x
B. dx log ux C . u x
C. F x 1 tan x là một nguyên hàm của hàm số f x 2 1 tan x .
D. F x 5 cos x là một nguyên hàm của hàm số f x sin x .
Câu 11. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai? 1 A. 0dx C ( C là hằng số). B. dx ln x C ( C là hằng số). x 1 x C. x dx C ( C là hằng số). D. dx x C ( C là hằng số). 1 10
NGUYÊN HÀM - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM LÝ THUYẾT CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1. D 5. A 9. B 2. C 6. B 10. B 3. B 7. C 11. C 4. D 8. C
Câu 1. Để hàm số f x có nguyên hàm trên K khi và chỉ khi f x liên tục trên K . Chọn D.
Câu 2. Sửa lại cho đúng là ' Tất cả các nguyên hàm của f x trên a;b đều có đạo hàm bằng f x' . Chọn C.
Câu 3. Vì hàm số có đạo hàm tại x thì liên tục tại x , nhưng nếu hàm số liên tục tại x thì chưa 0 0 0
chắc đã có đạo hàm tại x . Chẳng hạn xét hàm số f x x tại điểm x 0 . Chọn B. 0
Câu 4. Với mọi x a;b , ta có /
F x f x , ngoài ra /
F a f a và /
F b f b .Chọn D. Câu 5. Chọn A.
Câu 6. Vì hai nguyên hàm trên D của cùng một hàm số thì sai khác nhau một hằng số. Chọn B. Câu 7. Chọn C. Câu 8. Vì f
xdx F xC f
udu F uC . Chọn C. Câu 9. Vì x/ /
1 2 x F x f x F x x không phải là nguyên hàm của hàm số
f x 2 x . Chọn B. / u x d u x
Câu 10. Vì dx ln ux C . Chọn B. u x u x
Câu 11. Vì kết quả này không đúng với trường hợp 1 . Chọn C.
http://hoc24h.vn - NGUYÊN HÀM 11
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 1: SỬ DUNG BẢNG NGUYÊN HÀM CƠ BẢN
1. Tích của đa thức hoặc lũy thừa PP khai triển. 2. Tích các hàm mũ PP
khai triển theo công thức mũ. 3. Chứa căn PP
chuyển về lũy thừa.
4. Tích lượng giác bậc một của sin và cosin PP
khai triễn theo công thức tích thành tổng. 1 sin a .
x cosbx sin(a b)x sin(a b)x 2 1 sin a .
x sin bx cos(a b)x cos(a b)x 2 1 cos a .
x cos bx cos(a b)x cos(a b)x 2
5. Bậc chẵn của sin và cosin PP Hạ bậc.
Bài 1. Tìm các nguyên hàm: 12
KỸ THUẬT 1: SỬ DUNG BẢNG NGUYÊN HÀM CƠ BẢN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 1 – DẠNG 1 x Câu 12. Tìm nguyên hàm 2 f (x) 3x 2 2 x 2 7x A. 3 F (x) x C. C. 3 F (x) x C. 4 4 2 x 2 x B. 3 F (x) x C. D. 3 F (x) 5x C. 4 4 Câu 13. Tìm nguyên hàm 3 f (x) 2x 5x 7. 4 2 x 5x 4 2 3x 5x A. F (x) 7x C. C. F (x) 7x C. 2 3 2 2 4 2 x 5x 4 2 x 5x B. F (x) 7x C. F (x) 8x C. 2 2 D. 2 2 Câu 14. Tìm nguyên hàm 5 3 2
f (x) 6x 12x x 8. 3 x 3 x A. 6 4 F (x) x 3x 8x C. C. 6 4 F (x) x 3x 8x C. 3 3 3 x 3 x B. 6 4 F (x) x 3x 8x C. 6 4 F (x) x x 8x C. 3 D. 3 Câu 15. Tìm nguyên hàm 2
f (x) (x 3x) (x 1) 4 3 2 x 2x 3x 4 3 2 x 2x 3x A. F(x) C. C. F(x) C. 4 3 2 4 5 2 4 3 2 x 2x 3x 4 3 2 x 2x 3x B. F(x) C. F (x) C. 2 3 2 D. 4 3 7 (3 )a x Câu 16. 3
f (x) (3 x) . Biết nguyên hàm của f(x) là F (x) C. Tìm 2 a a A. 4 C. 32 B. 16 D. 9 1 1 3 1 x x Câu 17. 2 f (x)
x Biết nguyên hàm của f(x) là F(x) C. Tính a-b? 2 x 3 x a b A. 0 C. 2 B. 1 D. 3 x a Câu 18. 2 ( ) 10 x f x
. Biết nguyên hàm của f(x) là F (x) C.Tìm a? 2ln10
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 1: SỬ DUNG BẢNG NGUYÊN HÀM 13 CƠ BẢN
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến A. 10 C. 5 B. 100 D. 20 3 4 x Câu 19. 3
f (x) x 4x Biết nguyên hàm của f(x) là 2 F (x) bx . c ln x C.Tính a-b+c x a A. 5 C. 4 B. 1 D. 7 1 2 Câu 20. 2 I 2x dx 3 3b x x C. Tính a-b? 3 2 x a A. 0 C. 2 B. 1 D. 3
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 1 – DẠNG 1 CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 12 A 16 B 20. A 13 B 17 A 14 C 18 B 15 A 19 A 14
KỸ THUẬT 1: SỬ DUNG BẢNG NGUYÊN HÀM CƠ BẢN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Bài 2. Tìm nguyên hàm của các hàm số thỏa mãn điều kiện cho trước trong các trường hợp sau:
Phương pháp: Tìm nguyên hàm của hàm số f (x), tức đi tính f (x) dx F (x) C.
Rồi sau đó thế F (x ) C để tìm hằng số C. o VÍ DỤ : 3
f (x) x 4x 5, F(1) 3. 4 x Ta có 3 2 (x 4x 5)dx x 5x c Mà F (1) 3. 4 4 1 2 1 5.1 c 3 4 5 4 x 5 c= . Kết luận: 2 F (x) x 5x 4 4 4
TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 1 – DẠNG 2 Tìm F(x) biết:
Câu 21. f (x) 3 5cos x, F ( ) 2. A. F(x) 3x 5sin x
C. F(x) 3x 5sin x 2
B. F(x) 3x 5sin x 2 2.
D. F(x) 3x 5sin x 2 3. 2 3 5x 2 2 5x 5e Câu 22. f (x)
, F (e) 1. Biết F (x) 3ln x . c c chia hết cho mấy? x 2 2 A. 2 C. 6 B. 3 D. 7 2 x 1 3 2 x Câu 23. f (x)
, F (1) Biết F (x) bln x .
c Kết quả của a-b-c là? x 2 a A. 4 C. 8 B. 3 D. 0 4 3 3x 2x 5 a Câu 24. I dx, biết F (1) 2.ĐS: 3 2 F (x) x . c x . b Tính a+b+c? 2 x x A. 1 C. 3 B. 2 D. 4
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 1 – DẠNG 2 CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN Câu 21 D Câu 23 D Câu 22 A Câu 24 A
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 1: SỬ DUNG BẢNG NGUYÊN HÀM 15 CƠ BẢN
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM SỐ HỮU TỶ P(x)
Bài toán tổng quát: Tính nguyên hàm I dx,
với P(x) và Q(x) là các đa thức không Q(x) căn. Phương pháp giải:
Nếu bậc của tử số P(x) bậc của mẫu số Q(x) PP Chia đa thức.
Nếu bậc của tử số P(x) bậc của mẫu số Q(x) PP
Xem xét mẫu số và khi đó:
+ Nếu mẫu số phân tích được thành tích số, ta sẽ sử dụng đồng nhất thức để đưa về dạng tổng của các phân số.
Một số trường hợp đồng nhất thức thường gặp: 1 1 a b (ax m) (bx n)
an bm ax m bx n mx n A B
(A B) x (Ab Ba) A B m (x a) (x b) x a x b (x a) (x b) Ab Ba n 1 A Bx C , với 2 b 4ac 0. 2 2
(x m) (ax bx c) x m ax bx c 1 A B C D 2 2 2 2 (x a) (x b) x a (x a) x b (x b)
+ Nếu mẫu số không phân tích được thành tích số (biến đổi và đưa về dạng lượng giác). Mẹo sử dụng Casio mx n A B (x a) (x b) x a x b mx n
(Ta muốn tìm hệ số nào, ta xóa nghiệm dưới mẫu của thằng đó đi trong . Và (x a) (x b)
Calc đúng nghiệm dưới mẫu của nó) mx n
Để tìm A. Ta nhập vào máy tính . Calc x = a (x b) mx n
Để tìm B. Ta nhập vào máy tính . Calc x = b (x a) 16
KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM SỐ HỮU TỶ - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến BÀI TẬP VẬN DỤNG 2x 1
VÍ DỤ 1. Tìm nguyên hàm I dx x 1
Ta thấy bậc tử bằng bậc mẫu: Chia đa thức 2x 1 3 I dx (2
)dx 2x 3.ln | x 1| c x 1 x 1 2 x x 1
VÍ DỤ 2. Tìm nguyên hàm I dx x 2
Ta thấy bậc tử lớn hơn bậc mẫu: Chia đa thức 2 2 x x 1 3 x I dx I (x 1 ) dx x 3ln x 2 C. x 2 x 2 2 dx
VÍ DỤ3. Tìm nguyên hàm I 2 2x 7x 5 dx dx A B I ( )dx 2 2x 7x 5 (x 1)(2x 5) x 1 2x 5 Ta có: B(x 1) ( A 2x 5) 1
x(2A B) 5A B 1 1 A 2A B 0 3 5A B 1 2 B 3 1 2 1 2 ln | 2x 5 | 1 1 3 3 I ( )dx ln | x 1| C
ln | x 1| ln | 2x 5 | C x1 2x5 3 3 2 3 3 Mẹo sử dụng máy tính: Tìm A: Nhập vào máy 1 Calc X = 1. Thu được 1 A (2x 5) 3
Tìm B: Nhập vào máy 1 Calc X = 5 . Thu được B = 2 x 1 2 3 2 6x 10x 2
VÍ DỤ 4. Tìm nguyên hàm I dx 3 2 x 3x 2x 2 2 6x 10x 2 6x 10x 2 I dx dx 3 2 x 3x 2x x 1x 2 x
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM 17 SỐ HỮU TỶ
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 6x 10x 2 A B C Xét: x x 1 x 2 x x 1 x 2 2
6x 10x 2 Ax
1 x 2 Bx x 2 Cx x 1 2
x x A B C 2 6 10 2
x 3A 2B C x 2A 6 A B C A 1 2 6x 10x 2 1 2 3 1
0 3A 2B C B 2 x x
1 x 2 x x 1 x 2 2 2A C 3 Từ đó: 1 2 3 I
dx ln x 2ln x 1 3ln x 2 C x x 1 x 2 Mẹo sử dụng máy tính 2 6x 10x 2
Tìm A: Ta nhập vào máy Calc X=0. Thu được A = 1 x 1 x 2 2 6x 10x 2 Tìm B: Ta nhập vào máy
Calc X=-1. Thu được B = 2 x x 2 2 6x 10x 2 Tìm C: Ta nhập vào máy
Calc X=-2. Thu được C = 3 x x 1 2 6x 10x 2 1 2 3 x x
1 x 2 x x 1 x 2 2 6x 26x 26
VÍ DỤ 5. Tìm nguyên hàm J dx 3 2 x 6x 11x 6 2 2 6x 26x 26 6x 26x 26 J dx dx 3 2 x 6x 11x 6
x 1x 2x 3 Ta tìm , A B,C sao cho: 18
KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM SỐ HỮU TỶ - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 6x 26x 26 A B C x
1 x 2 x 3 x 1 x 2 x 3 2
6x 26x 26 Ax 2x 3 B x
1 x 3 C x 1 x 2
Cho x giá trị lần lượt bằng 1, 2, 3 ta tìm được A 3; B 2;C 1 Từ đó: 3 2 1 J
dx 3ln x 1 2 ln x 2 ln x 3 C x 1 x 2 x 3 x 8 x 8 2 1 • K dx dx
dx 2ln x 2 ln x 3 C 2 x x 6 x 2x 3 x 2 x 3 2 3x 13x 11
VÍ DỤ 6 .Tìm nguyên hàm L dx 3 2 x 5x 8x 4 2 2 3x 13x 11 3x 13x 11 L dx dx 3 2 x 5x 8x 4 x 1 x 22 Ta tìm , A B,C sao cho: 2 3x 13x 11 A B C
x 1x 22 x 1 x 2 x 22 x x Ax 2 2 3 13 11 2 B x
1 x 2 C x 1 2
x x A B 2 3 13 11
x 4A 3B C x 4A 2B C 3 A B A 1 1
3 4A 3B C B 2 1 1 4A 2B C C 3 Từ đó: 1 2 3 3 L d
x ln x 1 2ln x 2 C x 1 x 2 x 22 x 2
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM 19 SỐ HỮU TỶ
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 2 2x 6x 4x 1
VÍ DỤ 7. Tìm nguyên hàm M dx 2 x 3x 2 3 2 2x 6x 4x 1 1 1 M dx 2x dx 2x dx 2 2 x 3x 2 x 3x 2 x 1 x 2 1 1 2 2x
dx x ln x 2 ln x 1 C x 2 x 1 2 3x 4x 2
VÍ DỤ 8. Tìm nguyên hàm N dx 3 2 x 2x 2x 5 3x 4x 2 d 3 2 2 x 2x 2x 5 3 2 N dx
ln x 2x 2x 5 C 3 2 3 2 x 2x 2x 5 x 2x 2x 5 dx
VÍ DỤ 9. Tìm nguyên hàm I x 2 x 2 3 1 Ta phân tích: 1
1 x 3 x 2 2 1 1 1 1 x 32 x 2 1
4 x 3x 1 4 x 1 x 3 1 1 1 2 1 1 1 1 1 4 x 2 1
x 32 x 1x 3 4 x 2 1
x 32 x 3 x 1 Từ đó: 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I d x . .
ln x 3 ln x 1 C x 2 1
x 32 x 3 x 1 4 x 1 4 x 3 4 4 dx
VÍ DỤ 10. Tìm nguyên hàm . J . x 2 x 2 3 4 Ta phân tích: 20
KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM SỐ HỮU TỶ - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1
1 x 4 x 3 2 1 1 2 1 .
x 32 x 42 49 x 3x 4 49
x 32 x 3x 4 x 42 Từ đó: 1 1 1 2 1 1 J dx dx dx 49 x 32
49 x 3 x 4 49 x 42 1 1 1 1 1 1 1 . . dx
49 x 3 49 x 4 343 x 3 x 4 1 1 1 1 1 x 3 . . ln C 49 x 3 49 x 4 343 x 4
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM 21 SỐ HỮU TỶ
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 2 2 4x 6x 1 Câu 25. .dx là 2 I . a x . b x .
c ln 2x 1 C . Tính a-b-c ? 2x 1 1 3 1 3 A. B. C. D. 2 2 2 2 3 2 4x 4x 1 Câu 26. .dx có dạng F x 3 2 . a x . b x .
c x d.ln 2x 1 C . Tính . a b c d ? 2x 1 1 3 A. B. C. 3 D. 2 3 2 2x 1 Câu 27. .dx có dạng I . a x .
b ln x 1 C . Tính a.b ? x 1 A. 4 B. 5 C. 6 D. 7 3x 1 Câu 28. .dx có dạng I . a x .
b ln x 2 C . Tính b-a ? x 2 A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 x
Câu 29. Nguyên hàm của f x 1 có dạng F x . a x .
b ln 2x 3 C . Tính a.b ? 2x 3 1 A. B. 4 C. 2 D. -6 8 2 x x 1 Câu 30. .dx có dạng 2 I . a x . b x .
c ln x 2 C . Tính b+c ? x 2 A. 8 B. 6 C. 4 D. 2 dx I Câu 31. 2 x 6x 9 1 1 A. I C. C. I C. x 3 x 3 1 2 B. I C. D. I C. x 3 x 3 2 x 1 x 1 Câu 32. I dx ĐS: I x ln C. 2 x 1 x 1 2x 1 x 1 A. I x ln C. C. I x ln C. x 1 x 1 x 1 x 1 B. I x ln C. D. I ln C. x 1 x 1 3x 2 a Câu 33. I dx 7 ln 2x 1 C.. Tính b – a ? 2 4x 4x 1 b 4(2x 1) A. 0 B. 1 22
KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM SỐ HỮU TỶ - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến C. 2 D. 3 2 x x c Câu 34. I dx ax b ln x 2 C. Tính a + b – c? 2 (x 2) x 2 A. 0 C. 2 B. 1 D. 3
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM KỸ THUẬT 2 CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 25 C 29 A 33 B 26 A 30 D 34 B 27 C 31 C 28 C 32 B
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 2. TÍNH NGUYÊN HÀM CỦA HÀM 23 SỐ HỮU TỶ
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1
1. CÁC DẠNG ĐỔI BIẾN SỐ THƯỜNG GẶP DẠNG CÁCH ĐỔI BIẾN axbdx Đặt t ax b n 1 . n x x dx Đặt n 1 t x dx f x . Đặt t x 2 x f sin xcos xdx Đặt t sin x f cos xsin xdx Đặt t cos x dx Đặt t tan x f tan x 2 cos x dx Đặt t cot x f cot x 2 sin x x. x f e e dx Đặt x t e dx Đặt t ln x f ln x x 1 1 1 f x . x dx Đặt t x x x x
Các bước để đổi biến: Bước 1: Đặt v(x) = t
Bước 2: vi phân: d(v(x)) = d(t) (Vi phân như đạo hàm thôi, nhưng đạo hàm theo biến x, nhân thêm dx,
đạo hàm theo biến t thì nhân thêm dt)
Bước 3: Chuyển hết f(x) về f(t). Ví dụ về vi phân: 2 2
d (x 2x 1) (x 2x 1) '.dx (2x 2)dx
VÍ DỤ : Tìm nguyên hàm các hàm số sau 1. 2004 2003 I x 1.x dx 1 Đặt 2004 2004 2003 2003 t x 1 d(t) d(x 1) dt 2004x dx x dx dt . Từ đó ta được: 2004 1 3 1 1 1 2 1 1 2 2 I tdt t dt . t C t C x 3 3 2004 1 C 2004 2004 2004 3 3006 3006 24
KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2• x 1 x e x e 1 . x I e dx e e dx Đặt x x
e t e dx dt . Thay vào ta được: 1 1 1 1 1 x t t t e L e dt e d t e C e C x 3. I dx 10 x 1 Đặt 10 10 9
x 1 t x 1 t dx 10t dt . Từ đó ta được: 10 t 1 10 10 9 N .10t dt 10 10t 8 1 t dt 10 18 8 t t 19 9 dt t t C t 19 9 10 x 19 10 1 x 9 10 10 1 C 19 9 4. I x x10 2 1 dx
Đặt 1 x t dx dt . Từ đó ta được: O t2 10 t dt 2 t t 10 10 11 12 1 1 2
.t dt t dt 2 t dt t dt 1 1 1 1 t t t C x11 1 x12 1 1 1 1 x13 11 12 13 C 11 6 13 11 6 13
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1 25
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 1
Câu 34. Câu nào sau đây sai?
A. Nếu F 't f t thì /
F u x f u x . B. f
tdt F tC f
uxu'xdx F uxC .
C. Nếu G t là một nguyên hàm của hàm số g t thì G u x là một nguyên hàm của hàm số g u x / .u x . D. f
tdt F tC f
udu F uC với u ux.
Câu 35. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai? A. Nếu f
tdt F tC thì f ux /
.u xdx F u x C .
B. Nếu F x và G x đều là nguyên hàm của hàm số f x thì F xGxdx có dạng
h x Cx D (C, D là các hằng số và C 0 ). C. F x 2
7 sin x là một nguyên hàm của f x sin 2x . / u x
D. dx ux C . u x
Câu 36. (ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017) Tìm nguyên hàm của hàm số f x 2x 1. 2 1 A. f
xdx 2x 1 2x1C. B. f
xdx 2x 1 2x1C. 3 3 C. f x 1 dx 2x 1 C. D. f x 1 dx 2x 1 C. 3 2 ln x e Câu 37. Để tính dx
theo phương pháp đổi biến số, ta đặt: x 1 A. ln x t e . B. t ln . x C. t . x D. t . x
Câu 38. F x là một nguyên hàm của hàm số 2 x y xe .
Hàm số nào sau đây không phải là F x : 26
KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 1 A. 2 x F x e 2 . B. 2x F x e 5 . 2 2 1 1 C. 2 x F x e C . D. 2 2 x F x e . 2 2 ln x
Câu 39. F x là một nguyên hàm của hàm số y . x ln x Nếu F 2 e 4 thì dx bằng: x 2 ln x 2 ln x A. F x C . B. F x 2 . 2 2 2 ln x 2 ln x C. F x 2 . D. F x x C . 2 2
Câu 40. F x là một nguyên hàm của hàm số sin x y e cos x .
Nếu F 5 thì sinx e cos xdx bằng: A. sin x F x e 4 . B. sin x F x e C . C. cos x F x e 4 . D. cosx F x e C .
Câu 41. F x là nguyên hàm của hàm số 4 y sin x cos x .
F x là hàm số nào sau đây? 5 cos x 4 cos x A. F x C . B. F x C . 5 4 4 sin x 5 sin x C. F x C . D. F x C . 4 5
Câu 42. Xét các mệnh đề sau, với C là hằng số: (I) tan x dx ln cos x C . x 1 (II) 3cos 3cos sin d x e x x e C . 3
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1 27
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến cos x sin x (III) dx 2 sin x cos x C . sin x cos x Số mệnh đề đúng là: A. 0 . B. 1. C. 2 . D. 3 .
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM ĐỔI BIẾN DẠNG 1 CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 34 A 37 B 40 A 35 D 38 C 41 D 36 B 39 B 42 D
Câu 34. Chọn A. Vì nếu F 't f t F t f
tdt . Đặt /
t u x dt u x dx .
Suy ra F u x f ux / .u xdx hay /
F u x f u x / .u x . / u x d u x
Câu 35. Chọn D. Vì dx ln ux C . u x u x Câu 36. Ta có I f xdx 2x1d .x 2 t 1 Đặt 2x 1 t x 2 2 3 t 1 t 1 2 I td t dt C 2x 1 2x 1 C. Chọn B. 2 3 3 1 ln x e
Câu 37. Đặt t ln x dt dx . Khi đó t dx e dt . Chọn B. x x Câu 38. Đặt 2 t x dt 2xdx . 1 t 1 t 1 t 1 Suy ra 2 x I e dt
d e e C e C . Chọn C. 2 2 2 2 dx 2 2 t ln x
Câu 39. Đặt ln x t dt
. Suy ra F x tdt C C . x 2 2 28
KỸ THUẬT 3. ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 ln e Vì F 2 e 4
C 4 C 2 . Chọn B. 2
Câu 40. Đặt t sin x dt cos xdx . Suy ra t t sin x I e dt e C e C . Vì F sin 5 e
C 5 1 C 5 C 4 . Suy ra sin x F x e 4 . Chọn A.
Câu 41. Đặt t sin x , suy ra dt cos xdx . 5 5 t sin x Khi đó 4 I t dt C C . Chọn D. 5 5 sin x
Câu 42. Xét (I): Ta có tan x dx dx
. Đặt t cos x dt sin xdx . cos x sin x dt Khi đó dx
ln t C ln cos x C . Do đó (I) đúng. cos x t 1
Xét (II): Đặt t 3cos x dt 3
sin xdx sin xdx dt . 3 x 1 t 1 t 1 Khi đó 3cos 3cos sin x e x dx e dt e C e C . Do đó (II) đúng. 3 3 3 Xét (III): Đặt 2
t sin x cos x t sin x cos x 2tdt cos x sin xdx . 2tdt Khi đó
2 dt 2t C 2 sin x cos x C . Do đó (III) đúng. t Chọn D. http://hoc24h.vn - 29
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến TÍCH PHÂN Khái niệm tích phân
— Cho hàm số f (x) liên tục trên K và a, b K. Hàm số F (x) được gọi là nguyên hàm của
f (x) trên K thì F (b) F (a) được gọi là tích phân của f (x) từ a đến b và được kí hiệu b b là f (x)dx
. Khi đó: I f (x) dx F(x) b F (b) F (a) ,
với a gọi là cận dưới, b là a a a cận trên.
— Đối với biến số lấy tích phân, ta có thể chọn bất kì một chữ khác nhau thay cho x , nghĩa là: b b b
I f (x) dx f (t) dt f (u) du F (b) F (a). a a a
— Nếu hàm số y f (x) liên tục và không âm trên đoạn ;
a b thì diện tích S của hình thang
cong giới hạn bởi đồ thị của y f (x), trục Ox và hai đường thẳng x a, x b là: b S f (x) dx a
Tính chất của tích phân b a a b b
f (x) dx f (x) dx và f (x) dx 0.
k f (x) dx k f (x) dx, với a b a a a (k 0). b b b b c b
f (x) g(x)dx f (x)dx g(x)dx
f (x) dx f (x) dx f (x) dx a a a a a c 30
TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM LÝ THUYẾT TÍCH PHÂN
Câu 1. Cho hàm số f x liên tục trên đoạn ;
a b . Hãy chọn mệnh đề sai dưới đây: b a A. f xdx f xdx. a b b
B. k.dx k b a, k . a b c b C. f xdx f xdx f
xdx với c ;ab. a a c b a D. f xdx f xdx. a b
Câu 2. Giả sử hàm số f x liên tục trên khoảng K và a, b là hai điểm của K , ngoài ra k là một số thực tùy ý. Khi đó: a a b b b (I) f xdx 0.(II) f xdx f xdx.(II) k.f xdx k f xdx. a b a a a Trong ba công thức trên: A. Chỉ có (I) sai. B. Chỉ có (II) sai.
C. Chỉ có (I) và (II) sai. D. Cả ba đều đúng.
Câu 3. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng? 1 A. dx 1 . 1 b b b B. f x . f x dx f x d . x f x dx 1 2 1 . 2 a a a b
C. Nếu f x liên tục và không âm trên đoạn ; a b thì f xdx 0 . a a D. Nếu f
xdx 0 thì f x là hàm số lẻ. 0
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN 31
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Câu 4. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng? b c b A. f xdx f xdx f
xdx với mọi a, b, c thuộc tập xác định của f x. a a c b B. Nếu f
xdx 0 thì f x 0, x ; a b. a dx C. 2 2 1 x C . 2 1 x
D. Nếu F x là nguyên hàm của hàm số f x thì F x là nguyên hàm của hàm số f x . x Câu 5. Đặt F x 2 1 t dt . Đạo hàm /
F x là hàm số nào dưới đây? 1 x A. / F x . B. / F x 2 1 x . 2 1 x 1 C. / F x . D. / F x 2 x 2 1 1 x . 2 1 x x
Câu 6. Cho F x 2t tdt . Giá trị nhỏ nhất của F x trên đoạn 1; 1 là: 1 1 5 5 A. . B. 2. C. . D. . 6 6 6 x t 3 Câu 7. Cho F x dt . Xét các mệnh đề: 2 t 1 0 x 3 I. F ' x . 2 x 1
II. Hàm số F x đạt cực tiểu tại x 3.
II. Hàm số F x đạt cực đại tại x 3. Mệnh đề nào đúng? A. Chỉ I. B. Chỉ II. C. I và II. D. I và III. 32
TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Câu 8. Hãy chọn mệnh đề sai dưới đây: 1 1 A. 2 3 x dx x dx . 0 0 x dt 1
B. Đạo hàm của F x là / F x x 0 . 1 t 1 x 1 a a
C. Hàm số f x liên tục trên ; a a thì f xdx 2 f xdx. a 0 b c c
D. Nếu f x liên tục trên thì f xdx f xdx f xdx. a b a 0
Câu 9. Cho f x là hàm số chẵn và f
xdx a. Chọn mệnh đề đúng: 3 3 3 A. f xdx a. B. f xdx 2a. 0 3 3 0 C. f xdx a. D. f xdx a. 3 3 4 Câu 10. Nếu f
1 12, f ' x liên tục và f '
xdx 17. Giá trị của f 4 bằng: 1 A. 29. B. 5. C. 19. D. 9.
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM LÝ THUYẾT TÍCH PHÂN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 D 5 B 9 B 2 B 6 C 10 A 3 C 7 C 4 A 8 C
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN 33
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến b a
Câu 1. Sửa lại cho đúng là: f xdx f xdx . Chọn D. a b a b
Câu 2. Công thức (2) sai, sửa lại cho đúng là f xdx f xdx . b a
Hai công thức (1) và (3) đều đúng. Chọn B. 1 1 Câu 3. Ta có dx x 2. Do đó A sai. 1 1
Theo tính chất tích phân thì B sai (vì không có tính chất này).
Xét câu C. Giả sử F x là một nguyên hàm của hàm số f x trên đoạn ; a b . Suy ra /
F x f x 0, x ; a b . b ● / F x 0, x ;
a b , suy ra F x là hàm hằng nên f
xdx F xb 0. a a ● / F x 0, x ;
a b , suy ra F x đồng biến trên đoạn ;
a b nên F b F a . b Do đó f
xdx F xb F b F a 0. Do đó C đúng. a a a a
Chọn f x 0 thì 0dx C 0
nhưng f x 0 không phải là hàm số lẻ. 0 0 Do đó D sai. Chọn C.
Câu 4. Theo tính chất tích phân, suy ra A đúng. Chọn f x x và ; a b 1;2. b 2 2 1 1 Khi đó f x 2 dx xdx x
4 1 0 nhưng hàm f x x không thỏa mãn không âm trên 2 1 2 a 1 1;2. Do đó B sai. x 1 Vì 2 2 1 x C nên C sai. 2 2 1 x 1 x 2 x x Ta có
là một nguyên hàm của x nhưng
không là nguyên hàm của x . 2 2 34
TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Do đó D sai. Chọn A. x
Câu 5. Áp dụng tính chất F ' x f
tdt là một nguyên hàm của f x. Chọn B. a x x t t x x 5
Câu 6. Ta có F x t t 3 2 3 2 2 dt 3 2 3 2 6 1 1 3 2 x x 5 Xét hàm số F x trên đoạn 1; 1 3 2 6 x 1 Đạo hàm / F x 2 / x ; x F x 0 x 0 2 5 Suy ra F
1 ; F 0 ; F 1 0 . 3 6 5
Do hàm số liên tục trên 1;
1 nên min F x F 0 . Chọn C. 1; 1 6 x
Câu 7. Áp dụng tính chất F ' x f
tdt là một nguyên hàm của f x. a x 3 x 3 Suy ra / F x
. Do đó I đúng. Lại có / F x 0 0 x 3 . 2 x 1 2 x 1
Qua điểm x 3 ta thấy /
F x đổi dấu từ âm sang dương.
Suy ra hàm số đạt cực tiểu tại x 3 . Khi đó, mệnh đề II đúng, mệnh đề III sai. Chọn C. 1 1 Câu 8. Do x 0; 2 3 2 3
1 x x x dx x dx . Do đó A đúng. 0 0 x
Áp dụng tính chất F ' x f
tdt là một nguyên hàm của f x. a 1 Suy ra / F x . Do đó B đúng. 1 x
Mệnh đề C sai vì tính chất này chỉ đúng nếu f x là hàm chẵn hoặc ta có thể lấy VÍ DỤ cụ thể cho
hàm f x x và a 2 chẳng hạn.
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN 35
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 1 1 2 2 Khi đó 2 xdx x 4 4 0 nhưng 2 2 xdx x 4 . 2 2 2 2 0 0
Mệnh đề D đúng theo tính chất tích phân. Chọn C.
Câu 9. Áp dụng tính chất a 0 a
' Nếu f x là hàm số chẵn thì f xdx 2 f xdx 2 f xdx ' . Chọn B. a a 0 4 4 Câu 10. Ta có f '
xdx f x f 4 f 1. 1 1 Theo bài ra ta có 4 f '
xdx 17 f 4 f 1 17 f 4 17 f 1 1712 29. Chọn A. 1 36
TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 b b
f (x)u (x)dx F u(x) F u(b) F u(a) a a
–Bước 1. Biến đổi để chọn phép đặt t u(x) dt u (
x) dx (xem lại các phương pháp đổi
biến số trong phần nguyên hàm) x b t u(b)
–Bước 2. Đổi cận:
(nhớ: đổi biến phải đổi cận) x a t u(a) u(b)
–Bước 3. Đưa về dạng I f (t) dt
đơn giản hơn và dễ tính toán. u (a)
I f (ax b)n xdx t ax b dt a.dx 1 x m n DẠNG n I dx t x 1 dt (n 1) n x .dx 2 n 1 1 ax 1 I 2
f (ax b)n xdx t 2 ax b dt 2ax.dx 3 7 3 x 1
VÍ DỤ 1: Tính tích phân I = dx 3 3x 1 0 Lời Giải: 3 t 1
Đặt t = 3 3x 1 t3 = 3x + 1 x = 3 dx = t2dt 3 t 1 2 2 ( 1)t dt 2 2 1 2 2 2 2 t 1 1 31 46 Do đó: I = 3 4 ( t t )dt = 5 . . t 1 t 3 3 3 2 3 5 15 15 1 1 1 1 7 3 x
VÍ DỤ 2: Tính tích phân I = dx 3 2 0 1 x
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 37
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Lời giải: 3 Đặt t = 3 2
1 x , t3 = 1+x2 3t2dt = 2xdx xdx = 2 t dt 2 Khi x = 0 thì t = 1 Khi x = 7 thì t = 2 Do đó: 2 3 2 2 3 (t 1)t dt 3 5 2 2 3 t t 141 I = 4 (t t)dt = ( ) 2 t 2 2 5 2 20 1 1 1 2 2 3 x dx
VÍ DỤ 3: Tính tích phân I = 2 0 1 x Lời giải: Đặt t = 2
1 x t2 = 1- x2 2tdt = -2xdx -xdx = tdt Khi x = 0 thì t = 1 2 2 Khi x = thì t = 2 2 Do đó: 2 2 2 2 2 2 3 2 (1 t )( t dt) t 2 5 2 I = 2 (t 1)dt ( t) = t 3 1 3 12 1 1 7 1
VÍ DỤ 4: Tính tích phân I = dx x x 2 2 Lời giải:
Đặt t = x 2 t2=x + 2 2tdt = dx Khi x= 2 thì t = 2 38
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Khi x = 7 thì t = 3 Do đó: 3 3 3 2tdt 2tdt 2 2 1 I = ( )dt 2 t t 2 (t 1)(t 2) 3 t 2 t 1 2 2 2 3 2 2 5
= (2ln t 2 ln t 1) (2ln ln 2) 3 2 3 4 1
VÍ DỤ 5: Tính tích phân I = 3 2 x 1 x dx 0
(Đề thi ĐH Ngoại Thương 1996) Lời giải: Đặt t = 2
1 x t2 = 1 – x2 xdx = -tdt Khi x = 0 thì t=1 Khi x= 1thì t = 0 Do đó: 0 1 3 5 1 t t 1 1 2 I = 2 2 4 t(1 t )( t
dt) (t t )dt ( ) 3 5 0 3 5 15 1 0 1
VÍ DỤ 6: Tính tích phân I = x 1 xdx 0
(Đề thi ĐH Y TPHCM 1997 – 1998) Lời giải:
Đặt t = 1 x t2 = 1 – x dx = -2tdt Khi x = 0 thì t=1 Khi x= 1thì t = 0
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 39
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Do đó: 0 1 3 5 1 t t 1 1 4 I = 2 2 4
t(1 t )(2tdt) 2 (t t )dt 2( ) 2( ) 3 5 0 3 5 15 1 0 3 2 x 1
VÍ DỤ 7: Tính tích phân I = dx x 1 0 ĐH Cần Thơ khối D 1998 Lời giải:
Đặt t = x 1 t2 = x+1 x = t2 -1 dx = 2tdt Khi x = 0 thì t= 1 Khi x = 3 thì t = 2 Do đó: 2 2 2 2 (t 1) 1 5 2 t 2 53 I = 4 2 .2tdt 2 (t 2t 2)dt =2( 3 t 2t) t 5 3 15 1 1 1 1
VÍ DỤ 8: Tính tích phân I = 3 2 x 1 x dx 0
(ĐH Quốc Gia HN– khối B - 1998) Lời giải: Đặt t = 2
1 x t2 = 1 + x2 xdx = tdt Khi x = 0 thì t=1 Khi x= 1 thì t = 2 Do đó: 2 2 5 3 2 t t 4 2 2 2 1 1 2( 2 1) I = 2 4 2
(t 1)t.tdt (t t )dt ( ) ( ) 5 3 1 5 3 5 3 15 1 1 40
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 xdx
VÍ DỤ 9:Tính tích phân I = 2x 1 0
(ĐH Quốc Gia TPHCM khối A – 1998) Lời giải: 2 t 1
Đặt t = 2x 1 t2 = 2x+1 x = dx = tdt 2 Khi x=0 thì t = 1 Khi x = 1 thì t = 3 Do đó: 2 (t 1) 3 .tdt 3 3 3 1 1 t 1 I = 2 2 (t 1)dt ( t) t 2 2 3 1 3 1 1
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 41
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 42
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P1) a 1 1. Tìm a thỏa mãn x 1 x19.dx = 120 0 3 A. 1 B. 1 C. D. 3 20 1 6 1 2. Tìm a thỏa mãn a x 3 1 x .dx = 168 0 1 A. 5 B. 3 C. -1 D. 20 1 3 x 1 1 3. Tìm a,b,c: .dx = .ln c 2 1 x a b 0 1 A.8 B. 1 C. D. l n 4 4 10 1 4. Tính 13x. 2 1 2x 3x dx ? 0 11 6 2 11 6 2 11 6 11 6 1 A. B. C. D. 22 2 22 22 1 5. Tính x 1 x.dx ? 0 1 1 4 A. B. - C. D. 5 4 4 15 3 x 6. Tính .dx
? ( đề thi dự bị THPT Quốc Gia 2015 ) x 1 0 8 3 A. 8 B. 3 C. D. 3 8 1 7. Tính 2 x 2 x .dx ?
( đề thi Đại học khối B 2013 ) 0 2 2 1 2 2 2 2 1 2 1 A. B. C. D. 3 3 3 3 3 1 8. Tính 2 x 5 x .dx ? 0 5 5 8 5 5 8 5 8 5 5 A. B. C. D. 6 3 6 6
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 43
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 9 9. Tính 3 . x 1 x.dx ? 1 468 1 259 A. B. C. D. 4 7 2 6 3 10. Tính 3 2 . x x 1.dx ? 1 14 3 3 A. B. 1 C. D. 9 5 5 7 11. Tính 3 2 . x 1 x .dx
(đề thi học kì II năm 2014-THPT Nguyễn Khuyến-TP.HCM) 0 45 3 8 46 A. B. C. D. 8 5 3 15 7 3 x .dx 12. Tính ? 3 2 0 x 1 45 93 8 46 A. B. C. D. 8 10 3 15 3 2 x 13. Tính x e .
dx ? ( đề thi thử THPT QG 2015-THPT Hàn Thuyên-Bắc Ninh-Lần 3 ) x 1 0 91 9 912 91 A. 3 e B. 3 e C. 3 e D. 2 e 15 5 15 15 1 2x 1 14. Tính .dx ? 2 1 x x 1 A. 2 3 1
B. 2 3 2 C. 4 3 1 D. 22 3 1 1 15. Tính x 3 2 1 . 2x x .dx ? 0 2 1 2 A. B. C. D. 15 15 15 15 44
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P1) CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 B 5 C 9 A 13 A 2 B 6 C 10 A 14 A 3 A 7 A 11 D 15 C 4 D 8 B 12 B
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 45
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến b DẠNG: I f ( x e ). x e .dx Đặt x x t e dt e .dx a ln 3 dx
VÍ DỤ 1. Tính tích phân I = x 0 e 1 Lời giải: 2t Đặt t = x e 1 t2 = x e +1 2tdt = x e dx dx = dt 2 t 1 Khi x = 0 thì t = 2 Khi x = ln3 thì t = 2 Do đó: 2 2 2 2tdt 2dt 1 1 I = ( )dt 2 2 t(t 1) t 1 t 1 t 1 2 2 2 2 t 1 1 2 1 3 2 2 =ln ln ln ln t 1 2 3 2 1 3 ln 2 2 x e
VÍ DỤ 2: Tính tích phân I = dx x 0 e 1 Lời giải: Đặt t = x e 1 t2 = x e 1 x e dx 2tdt Khi x = 0 thì t = 2 Khi x = ln2 thì t = 3 3 2 3 3 3 (t 1)2tdt t 2 2 Do đó:I = 2 2 (t 1)dt 2( t) t 3 2 3 2 2 46
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P2) ln 2 16 Câu 1: Tìm a biết: x . x e a e .dx = 2 3 3 0 . A. 3 B. 2 C. 5 D. 1 3 x e .dx Câu 2: Tính ? xe 3 0 1 2 A. 3 2 3 B. C. 2 1 D. 2 3 ln5 2 x e .dx Câu 3: Tính ? x ln 2 e 1 45 20 8 46 A. B. C. D. 8 3 3 15 ln 6 dx Câu 4: Tính ? x 0 e 3 3 2 1 A. ln 2 3 B. ln 2 3
C. ln 2 3 D. ln2 3 3 3 3 ln 2 2 x e .dx Câu 5: Tính ? x 0 e 1 2 2 2 A. A. 3 2 3 B. C. 2 1 D. 3 3 ln 2 2x e .dx Câu 6: Tính ? x 0 e 2 8 8 2 A. B. 2 3 C. 2 3 D. 2 3 3 3 3 ln 6 x e .dx Câu 7: Tính ? x x 0 3 3 e 2e 7 80 8 800 A. ln 4 B. ln C. ln D. ln 3 3 3 ln16 dx Câu 8: Tính ? 4 x 0 e 4 80 8 3 A. ln 4 B. ln C. ln D. ln 3 3 5
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 47
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P2) CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 C 4 A 7 B 2 C 5 D 8 D 3 B 6 B 9 48
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến b 1 1
DẠNG I f (ln x) dx
Đặt t ln x dt dx x x a
Nếu f (ln x) có chứa m .
n ln x với m, n là hằng số thì ta đặt luôn t m . n ln . x Bởi 1
lẻ khi vi phân dt n dx sẽ không bị mất tính tổng quát so với khi đặt t ln x và x
làm cho việc xử lý bài toán sau khi đặt ẩn phụ sẽ đơn hơn. Ngoài ra, khi gặp căn thức, ta cũng đặt n t f (ln x) ln x
Nếu có chứa log x thì ta chuyển về ln x bằng công thức: log x log . e log x a a a e ln a
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 49
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến b 1
TRẮC NGHIỆM DẠNG I f (ln x) dx x a e ln . x dx Câu 1: Tính ? x 1 ln x 1 4 2 2 4 2 5 2 2 5 2 2 A. B. C. D. 3 3 3 3 e 1 3ln x.ln x Câu 2: Tính .dx ? x 1 29 478 13 116 A. B. C. D. 270 15 178 135 e 3 2 ln . x 2 ln x Câu 3: Tính .dx ? x 1 3 3 9 3 6 2 3 3 3 2 3 3 9 3 6 2 3 3 3 2 A. B. C. D. 8 8 7 7 e dx Câu 4: Tính ? 3 . x 1 ln x 1 3 3. 4 3 3 3. 4 3 4 3 3 3. 3 3 A. B. C. D. 2 2 2 5 e e 3 2ln x Câu 5: Tính .dx x 1 2ln x 1 1 3 1 5 A. B. C. D. 2 2 2 3 3 e ln . x dx Câu 6: Tính x ln x 1 1 64 76 46 29 A. B. C. D. 105 15 15 270 e 3 ln . x dx Câu 7: Tính ? 2 1 x 1 3ln x 45 4 8 46 A. B. C. D. 8 27 3 15 50
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến b 1
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM DẠNG I f (ln x) dx x a CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 A 4 A 7 B 2 D 5 D 3 A 6 B
KỸ THUẬT 4: TÍCH PHÂN LƯỢNG GIÁC
1.CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC THƯỜNG SỬ DỤNG: a. Hệ thức cơ bản:
sin2a + cos2a = 1; tana.cota = 1 1 1 2 2 1 tan a ; 1 cot a 2 2 cos a sin a b. Công thức nhân đôi sin2a = 2sina.cosa 2 2 2 2
cos 2a cos a sin a 2cos a 1 1 2sin a 2 2 tan a cot a 1 tan 2a ; cot 2a 2 1 tan a 2cot a c.Công thức hạ bậc 1 cos 2a 1 cos 2a 1 cos 2a 2 sin a 2 cos a 2 tan a 2 2 1 cos 2a
d.Công thức biến tích thành tổng 1 cos . a cos b
cos(a b) cos(a b) 2 1 sin . a sin b
cos(a b) cos(a b) 2 1 sin . a cos b
sin(a b) sin(a b) 2
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 51
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Nhắc lại công thức nguyên hàm lượng giác: Nguyên hàm số sơ cấp Nguyên hàm hàm mở rộng cos xdx sin x C ax b 1 cos
dx sin ax b C a sin xdx cos x C ax b 1 sin
dx cos ax b C a 1 1 1 dx tan x C dx tan ax b C 2 cos x 2 cos ax b a 1 1 1 dx cot x C dx cot ax b C 2 sin x 2 sin ax b a
Công thức Walliss (dùng cho trắc nghiệm) (n 1)!! (1) 2 2 n n n!! cos xdx sin xdx . (n 1)!! 0 0 . (2) n!! 2
(Nếu n lẻ : Dùng ct (1) ; Nếu n chẵn: Dùng ct (2) ) Trong đó
n!! đọc là n walliss và được định nghĩa dựa vào n lẻ hay chẵn. Chẳng hạn:
0!! 1; 1!! 1; 2!! 2; 3!! 1.3; 4!! 2.4; 5!! 1.3.5;
6!! 2.4.6; 7!! 1.3.5.7; 8!! 2.4.6.8; 9!! 1.3.5.7.9; 10!! 2.4.6.8.10 . 2 10!! 2.4.6.8.10 256 VÍ DỤ 1. 11 cos xdx . 11!! 1.3.5.7.9.11 693 0 2 9!! 1.3.5.7.9 63 VÍ DỤ 2. 10 sin xdx . . . 10!! 2 2.4.6.8.10 2 512 0 52
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
DẠNG 4.1. SỬ DỤNG CÔNG THỨC NGUYÊN HÀM CƠ BẢN 4 3 1 sin x VÍ DỤ 1: Tính I dx 1 2 sin x 6 Bài giải:
Ta thấy đề bài biểu thức dưới dấu tích phân ở dạng thương nên phải biến đổi để không còn dạng thương, 1 mặt khác
, sinx có công thức nguyên hàm nên 2 sin x 4 3 4 1 sin x 1 I dx sin x dx 1 2 2 sin x sin x 6 6 cot x cos x 2 3 4 1 2 2 6 2 3 Vậy I 1 1 2 2 2 3 3cos x VÍ DỤ 2: Tính I dx 2 1 sin x 0 Bài giải:
Ta thấy biểu thức dưới dấu tích phân ở dạng thương nên phải biến đổi để không còn dạng thương, tử thức
là cosx, mẫu là biểu thức theo sinx nên ta biến đổi tử theo sinx để rút gọn 2 2 3cos x 2 3 1 sin xcos x I dx 3 dx 2 1 sin x 1 sin x 0 0 2 3 x 2 3 3 1 sin cos xdx 3sin x cos 2x 4 2 0 0 3 Vậy I 2 2
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 53
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 1 VÍ DỤ 3: Tính I dx 3 2 2 sin x cos x 4 Bài giải: 1 1 1 1 1
Ta có công thức nguyên hàm , nhưng nếu tách . được biểu thức 2 2 sin x cos x 2 2 2 2 sin x cos x sin x cos x
dưới dấu tích phân là tích hai hàm nên Cách 1: 3 3 2 2 1 sin x cos x I dx dx 3 2 2 2 2 sin x cos x sin x cos x 4 4 3 1 1 dx 2 3 tan x cot x 3 2 2 cos x sin x 3 4 4 2 3 Vậy I 3 3 Cách 2: 3 3 1 1 I dx dx 3 2 2 2 sin x cos x (sin x cos x) 4 4 3 4 3 dx 2cot 2x 2 3 2 sin 2x 3 4 4 2 3 Vậy I 3 3 4 VÍ DỤ 4: Tính 2 I cot xdx 4 6 54
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Bài giải:
Ta không có công thức nguyên hàm của 2
cot x nên cần phải biến đổi. Có hai cách. Cách1: 4 4 2 I cot xdx 2 cot x 11 dx 4 6 6
cot x x 4 1 3 1 3 4 6 12 6 Cách 2: 4 4 2 cos x 4 2 4 1 sin x 1 2 I cot xdx dx dx 1 dx 4 2 2 2 sin x sin x sin x 6 6 6 6
cot x x 4 1 3 1 3 4 6 12 6 Bài tập tự luyện 3 2 3 2cot x 2 3 4sin x 4 Tính : a. dx b. dx c. 2 tan xdx 2 cos x 1 cos x 0 0 4 4 cos 2x 4 4 sin x d. dx e. dx 2 cos x 2 cos x 0 0 11 3 5 3 Đáp án: . a 5 . b 2 . c 1 d. 1 . e 3 4 2 4 8
DẠNG 4.2: DÙNG CÔNG THỨC HẠ BẬC 2 VÍ DỤ 1: Tính 2 J cos xdx 1 0
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 55
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Bài giải:
Ta không có công thức nguyên hàm của cos2x nên phải dùng công thức hạ bậc 2 2 2 1 cos 2x 1 1 2 J cos xdx dx x sin 2x 1 2 2 4 4 0 0 0 Vậy J 1 4 2 VÍ DỤ 2: Tính 2 J sin x cos 2xdx 2 0 Bài giải: 2 2 1 cos 2x 2 2 1 1 1 cos 4x 2 J sin x cos 2xdx cos 2xdx 2 cos 2x cos 2x dx cos 2x dx 2 2 2 2 2 0 0 0 0 2 1 1 1 1 x sin 2x sin8x 2 2 2 8 4 0 Vậy J 2 4 2 VÍ DỤ 3: J cos 2x 4 4 sin x cos x dx 3 0 Bài giải: 2 J cos 2x sin xcos x 2 4 4 dx cos 2x 2 2 1 2sin x cos x dx 3 0 0 2 2 1 1 1 cos 4x 2
cos 2x 1 sin 2x dx cos 2x 1 . dx 2 2 2 0 0 56
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 1 1 2 2 1 1 3cos 2xdx cos 4x cos 2xdx 3cos 2xdx cos6xcos2xdx 4 4 4 8 0 0 0 0 2 2 2 3 1 1 sin 2x sin 6x sin 2x 0 8 64 12 0 0 0 Vậy J3 = 0 Bài tập tự luyện Tính các tích phân 3 x 3 a. 2 2 cos x sin dx b. 2 4 cos . x sin xdx 4 0 6 20 2 c. 2 sin 5xdx d. 2 2
2sin x sin x cos x cos xdx 0 0 4 4 e. 4 sin xdx f. 4 cos xdx 0 0 3 1 1 3 1 Đáp án: . a . b . c 3 8 2 16 6 4 40 20 1 1 3 1 3 d. . e 1 f . 1 4 2 4 8 4 8
DẠNG 4.3: DÙNG CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI TÍCH THÀNH TỔNG 3
VÍ DỤ 1: Tính tích phân: K sin 2x cos 6xdx 1 6 Bài giải:
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 57
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Biểu thức dưới dấu tích phân là tích của hai hàm nên ta dùng công thức biến đổi tích thành tổng 3 3 1 3 1 1 1 K sin 2x cos 6xdx sin 8x sin 4x dx cos8x cos 4x = 0 1 2 2 8 4 6 6 6 Vậy K 0 1 2
VÍ DỤ 2: Tính tích phân: K cos x cos 2x cos3xdx 2 0 Bài giải:
Ta có: cos x cos 2x cos 3x cos 2x cos3x cos x 1
cos 2xcos 4x cos 2x 2 1 2 cos 4x cos 2x cos 2x 2 1
cos6x cos 2x 1 cos 4x 4 2 1 Do đó K
cos 6x cos 2x 1 cos 4x dx 2 4 0 2 1 1 1 1 sin 6x sin 2x x sin 4x 24 8 4 16 8 0 Vậy K 2 8 Bài tập tự luyện: 4 4 6 . a sin 5x sin 3xdx b. sin x sin 2x cos 5xdx . c sin6xsin 2x 6dx 0 0 0 58
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 1 3 3 Đáp án: . a . b . c 4 6 32
DẠNG 4.4: ĐỔI BIẾN SỐ
Các dạng thường gặp khi đổi biến
a. Chứa biểu thức mang mũ b. Chứa mẫu c. Chứa căn d. Chứa mũ
Dạng f sinx.cos x đặt t sin x hoặc t a . b sin x
Dạng f cos xsin x đặt t cos x hoặc t a b cos x 1 Dạng f tan x đặt t tan x 2 cos x 1 Dạng f cot x đặt t cot x 2 sin x
Dạng f sinx cos x.sin x cos x đặt t sin x cos x
Dạng 4.4.1. Kết hợp 1 trong 4 dạng a,b,c,d với d(sinx)=cosx, d(cosx)=-sinx 2
VÍ DỤ 1: Tính: L 1 2sin x3 cos xdx 1 0 Bài giải:
Biểu thức dưới dấu tích phân chứa biểu thức mang mũ và d(sinx) = cosxdx. Nên dt
Đặt: t 1 2sin x, dt 2cos xdx cos xdx 2
Đổi cận: khi x = 0 thì t = 1; x = thì t =3 2 3 2 3 4 dt t
Do đó L 1 2sin x3 3 cos xdx t 10 1 2 8 0 1 1
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 59
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 VÍ DỤ 2: Tính L 3 2 = cos xdx 0 Bài giải:
-Mặc dù chứa biểu thức mang mũ nhưng ta không đặt t = cosx được vì tích phân mới không chuyển hoàn toàn về theo biến t. 2 2 L 3 2 2 = cos xdx cos x 1sin xdx 0 0
Đặt t sin x, dt cos xdx cos xdx dt
Đổi cận: khi x = 0 thì t = 0; x = thì t =1 2 1 1 3 t 2 Do đó: L 2 1 t dt t 2 3 3 0 0 Rút kinh nghiệm: - Dạng tổng quát 2n 1 2n 2 sin sin sin (1 cos )n xdx x xdx x sin xdx .
Đặt t = cosx ( chứa sinx mũ lẻ ta đặt t = cosx) - Dạng tổng quát 2n 1 2n 2 cos cos cos (1 sin )n xdx x xdx x cos xdx .
Đặt t = sinx ( chứa cosx mũ lẻ ta đặt t = sinx).
- Áp dụng được đối với biểu thức dưới dấu tích phân là tích của sinx và cosx 60
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 VÍ DỤ 3: Tính L 3 2 3 = sin x cos xdx 3 Bài giải: 2 2 L 3 2 2 2 3 = sin x cos xdx
= 1cos xcos xsin xdx 3 3
Đặt t = cosx, dt = - sinxdx sin xdx dt 1 Đổi cận: x = t ; x = t 0 3 2 2 1 1 0 2 3 5 2 t t 17 Do đó L 2 2 2 4
3 = 1 t t (dt) t t dt 3 5 480 1 0 0 2 17 Vậy L3 = 480 6 VÍ DỤ 4: Tính 3 3 L sin x cos xdx 4 0
Bài giải: Cả sin và cosx đều mũ lẻ nên ta có thể giải bằng các cách sau: Cách 1: 6 6 6 1 1 3 3 L (sin x cos x) dx sin 2xdx 2 1 cos 2x sin 2xdx 4 8 8 0 0 0 1
Đặt t = cos2x, dt = - 2sin2xdx sin 2xdx dt 2 1 Đổi cận: x = t ; x = 0 t 1 6 2 Do đó 1 1 3 1 1 t 1 11 5 2 L (1 t )dt t 4 16 16 3 1 24 384 384 1 2 2
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 61
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Cách 2: 6 L sin x 2 1 cos x 3 cos xdx 4 0
Đặt t = cosx, dt = - sinxdx sin xdx dt 3 Đổi cận: x = t ; x = 0 t 1 6 2 Do đó 1 1 1 4 6 t t 5 2 3 3 5 L (1 t )t dt (t t )dt 4 4 6 3 384 3 3 2 2 2 5 Vậy L 4 384
Ta có thể tách cos3x = (1 – sin2x)cosx 4 2 1 2sin x VÍ DỤ 5: Tính L dx 5 ( ĐHKB - 2003) 1 sin 2x 0 Bài giải:
Đề bài dạng phân thức hơn nữa 2 (1 2sin x)dx cos 2xdx dt
Đặt t = 1 + sin2x, dt = 2cos2xdx cos 2xdx 2
Đổi cận: khi x = 0 thì t = 1; x = thì t = 2 4 4 2 2 2 1 2sin x dt 1 1 Do đó: L dx ln t ln 2 5 1 sin 2x 2t 2 2 0 1 1 1 Vậy L ln 2 5 2 0 sin 2x VÍ DỤ 6: Tính L dx 6 2 sin x2 2 62
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Bài giải:
Đề bài chứa biểu thức mang mũ nên đặt t = 2 + sinx nhưng dt = cosxdx nên ta phải dùng công thức nhân đôi tách sin2x 0 0 sin 2x 2sin x cos x L dx dx 6 2 sin x2 2 sin x2 2 2
Đặt t 2 sin x sin x t 2 Ta có dt cos xdx Đổi cận khi x
thì t = 1; x 0 thì t = 2 2 2t 2 2 2 2 2 4 4 Do đó L dt dt 2ln t 2ln 2 2 6 2 2 t t t t 1 1 1 Vậy L6 = 2ln2 - 2 2 sin 2x sin x VÍ DỤ 7: Tính L7 = dx 1 3cos x 0 Bài giải:
Đề bài chứa căn thức và d(cosx) = - sinxdx nên Đặt 2
t 1 3cos x t 1 3cos x 2tdt
2tdt 3sin xdx sin xdx 3
Đổi cận khi x = 0 thì t = 2; x = thì t = 1 2 Do đó
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 63
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 sin 2x sin x 2cos x 1 sin x L7= dx dx 1 3cos x 1 3cos x 0 0 2 t 1 2 1 2 2 2 2 3 2 t tdt 2t 3 2 2 44 10 34 2 1 dt t 3 t 9 9 3 27 27 27 1 1 1 34 Vậy L7 = 27 4 VÍ DỤ 8: Tính cos 2 x L e sin 2xdx 8 0 Bài giải: Đề bài chứa mũ nên 1
Đặt t = cos2x, dt = -2sin2xdx sin 2xdx dt 2 Đổi cận: x =
t 0 ; x = 0 t 1 4 1 1 t 1 1 t 1 1 Do đó: L e dt e e 8 0 2 2 2 2 0 1 1 Vậy L e 8 2 2 3 VÍ DỤ 9: Tính 2 L sin x tan xdx 9 ( Dự bị A – 2005) 0 Bài giải: 3 3 sin x 2 L sin x tan xdx 2 1 cos x dx 9 cosx 0 0
Đặt t = cosx, dt = -sinxdx sin xdx dt 1
Đổi cận: khi x = 0 thì t = 1; khi x = thì t 3 2 64
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 1 2 2 2 dt t 3 Do đó: L 2 1 t
lnt ln 2 9 t 2 8 1 1 3 Vậy L ln 2 9 8
Bài tập tự luyện: Tính các tích phân 6 cos xdx 3 3 cos x 4 cos x . a . b dx . c dx 2sin x 1 2 2 1 sin x 2 sin x sin x 0 4 6 4 sin 4x 4 2 sin 2x cos x d. dx 3 f . tan xdx g. dx (ĐHKB- 2005) 3 cos 2x 1 cos x 0 0 0 Đáp án: 1 9 2 7 3 1 3 2 2 . a ln 2 . b . c ln 2 2 2 6 2 3 3 1 2 d.1 3ln f . ln g.2ln 2 1 4 2 2
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 65
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Dạng 4.4.2. Kết hợp 1 trong 4 dạng a,b,c,d và d 2 x xdx d 2 sin sin 2 ; cos x sin 2xdx 2 VÍ DỤ 1: Tính 2 3 M sin 2x(1 sin x) dx 1 0 Bài giải:
Đề bài chứa biểu thức mang mũ và d 2 sin x sin 2xdx nên Đặt 2
t 1 sin x dt sin 2xdx
Đổi cận khi x = 0 thì t = 1; khi x = thì t = 2 2 2 2 4 t 15 Do đó: 3 M t dt 1 4 4 1 1 15 Vậy M 1 4 4 sin 4x VÍ DỤ 2: Tính M dx 2 2 1 cos x 0 Bài giải:
Đề bài chứa mẫu và d 2
1 cos x sin 2xdx ; sin4x = 2 sin2xcos2x. Nên Đặt 2
t 1 cos x dt sin 2xdx 3
Đổi cận khi x = 0 thì t = 2; khi x = thì t = 4 2 4 2 2sin 2x cos 2x 22t 3 4 Do đó: M dx dt
4t 6lnt 23 26ln 2 2 1 cos x t 3 0 3 2 2 4 Vậy M 2 6 ln 2 3 66
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 sin 2x VÍ DỤ 3: M dx 3 2 2 0 cos x 4sin x Bài giải:
Đề bài chứa căn thức nên Đặt 2 2
t cos x 4sin x 2tdt 3sin 2xdx
Đổi cận khi x = 0 thì t = 1; khi x = thì t = 2 2 2 2 tdt 2 2 2 Do đó 3 M t 3 t 3 3 1 1 2 Vậy M3 = 3
Bài tập tự luyện: Tính các tích phân: 2 sin 2x 2 sin x cos x . a dx . b dx 2 1 cos x 2 0 0 4 3sin x 7 2 Đáp án: . a ln 2 . b 3
Dạng 4.4.3 Kết hợp 1 trong 4 dạng a,b,c,d và 1 d x 1 tan dx 2
1 tan x dx ; d cot x dx 2 1 cot x dx 2 2 cos x sin x 3 VÍ DỤ 1: Tính N 3 tan x tan x dx 1 4 Bài giải: 3 N tan x tan x 3 3 dx tan x 2 1 tan x dx 1 4 4 Đặt t = tanx dt 2 1 tan xdx
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 67
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Đổi cận: Khi x = thì t =1; x = thì t = 3 4 3 3 3 2 t Do đó: N tdt 1 1 2 1 1 Vậy N 1 1 6 4 tan x VÍ DỤ 2: Tính N dx 2 cos 2x 0 Bài giải: 4 1 6 4 6 4 6 tan . x 2 tan x tan x cos x N dx dx dx 2 2 2 2 cos 2x cos x sin x 1 tan x 0 0 0 1 Đặt t = tanx dt dx 2 cos x 3
Đổi cận: Khi x = 0 thì t = 0; x = thì t = 6 3 3 3 3 3 3 4 3 4 t t 11 3 3 1 1 1 1 Dođó: N dt dt 2 2 t 1 dt t 1 dt 2 2 2 2 1 t 1 t 1 t 2 t 1 t 1 0 0 0 0 3 3 3 t 1 t 1 1 t 10 ln ln 2 3 3 2 t 1 2 9 3 0 1 10
Vậy N2 = ln 2 3 2 9 3 4 1 VÍ DỤ 3: Tính N dx 3 2 sin x cot x 6 Bài giải: 1
Đề bài chứa căn thức và d(cotx) = dx nên 2 sin x 1 Đặt 2
t cot x t cot x 2tdt dx 2 sin x 68
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Đổi cận: Khi x = thì t = 4 3 ;khi x thì t =1 6 4 1 Do đó 1 4 N 2dt 2t 2 3 2 3 4 3 4 3 Vậy 4 N 2 3 2 3 2 1 VÍ DỤ 4: Tính N dx 4 4 sin x 4 Bài giải:
Đề bài chứa biểu thức mang mũ là sinx nhưng ta không đặt t = sinx vì d(sinx) = cosxdx không có ở đề 1 1 1 bài mà phải xem . 4 2 2 sin x sin x sin x 2 2 1 1 Ta có N dx 2 1 cot x . dx 4 4 2 sin x sin x 4 4 1
Đặt t cot x dt dx 2 sin x
Đổi cận: Khi x = thì t = 1;khi x thì t = 0 4 2 1 1 3 t 4 Do đó N 2 1 t dt t 4 3 3 0 0 4 Vậy N 4 3
Bài tập tự luyện: Tính các tích phân: 3 3 1 . a dx . b 3 cot x cot xdx 4 cos x 4 4 4 1 Đáp án . a 2 3 . b 3 3
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 69
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Dạng 4.4.4 Kết hợp 1 trong 4 dạng a,b,c,d và d sin x cos x cos x sin x dx 4 cos x sin x VÍ DỤ 1: Tính P dx 1 sin x cos x 0 Bài giải:
Đặt t sin x cos x dt cos x sin xdx
Đổi cận khi x = 0 thì t = 1; x t 2 4 2 1 Do đó: 2 P dt ln t ln 2 1 1 t 1 Vậy: P ln 2 1 2 cos 2x VÍ DỤ 2: Tính P dx 2 sin x cos x 32 0 Bài giải:
Đặt t = sinx – cosx + 3 dt cos x sin xdx
Đổi cận khi x = 0 thì t = 2; x t 4 2 Do đó:
2 cos x sin xcos x sin x P dx 2 sin x cos x 32 0 4 4 t 3 3 3 dt ln t ln 2 2 t t 4 2 2 3 Vậy P2 = ln 2 4 2 3 cos x VÍ DỤ 3: Tính P dx 3 sin x cos x 0 Bài giải: 70
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 3 sin x
Ta không tính P3 độc lập được mà phải dựa vào Q dx P Q ; P Q sau 3 bằng cách tính sin x cos x 3 3 3 3 0
đó giải hệ để tính P3 2 3 3 cos x sin x Tính P Q dx 3 3 sin x cos x 0 2 2 1 1 1
1 sin 2x dx x cos 2x 2 4 2 2 0 0 2 3 3 2 cos x sin x
cos x sin x1sin xcos x Tính P Q dx dx 3 3 sin x cos x sin x cos x 0 0
Đặt t = sinx + cosx dt cos x sin xdx
Đổi cận khi x = 0 thì t = 1; khi x = thì t= 1 2 2 t 1 1 1 2 Do đó P Q dt 0 3 3 t 1 1 Giải hệ ta được P 3 4 4 1 Vậy P 3 4 4
Bài tập tự luyện: Tính các tích phân: 4 cos 2x 4 cos x . a dx . b dx sin x cos x 2 sin x cos x 0 0 sin x 2 sin x 4 4 . c dx d. dx (ĐHKB–2008) sin x cos x3
sin 2x 2(1 sin x cos x) 0 0
Hướng dẫn giải câu d. đặt t = 1 + sinx + cosx
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 71
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Đáp án: 2 2 1 1 4 3 2 . a 2 1 2ln . b ln 2 . c d. 3 8 2 2 4
TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P3)
Tính các tích phân sau (không dùng máy tính)
( dạng f sinx.cos x đặt t sin x hoặc t a . b sin x ) 2 Câu 1: Tính 2 sin . x cos . x dx
? (đề HK II 2014- THPT Lương Văn Can- TP.HCM ) 0 1 3 1 3 A. B. C. D. 2 2 2 2 2 Câu 2:
Tính 13sin x.cos .xdx ? (đề HK II 2014- THPT Quốc Trí- TP.HCM ) 0 1 3 1 3 A. B. C. D. 2 2 2 2 2 cos x Câu 3: Tính .dx
? (đề HK II 2014- THPT Marie Curie- TP.HCM ) 1 sin x 0 A. ln4 B. ln5 C. ln3 D. ln2 2 cos x Câu 4: Tính .dx ? 5 2sin x 0 1 5 1 5 1 3 1 5
A. ln B. ln C. ln D. ln 3 2 2 3 3 2 3 2 2 sin 2 . x dx Câu 5: Tính
? (đề HK II 2014-THCS & THPT Bắc Mỹ- TP.HCM ) 1 sin x 0 A. 1-ln4 B. 4ln5 C. 3-ln3 D. 2-2ln2 2 Câu 6:
Tính 1 sinx2.cos .xdx ? 0 7 3 A. 8 B. 3 C. D. 3 8 72
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 Câu 7:
Tính 1 2sin x3.cos .xdx ? 0 A. 5 B. 10 C. 15 D. 20
Tính các tích phân sau ( dạng f cos xsin x đặt t cos x hoặc t a b cos x ) 3 Câu 8: Tính 4 s inx.cos . x dx
? ( đề thi HK II-THPT Lê Thánh Tôn- TP.HCM ) 0 64 31 46 29 A. B. C. D. 105 160 15 270 3 sinx Câu 9: Tính .dx
? ( đề thi HK II-THPT Việt Mỹ Anh- TP.HCM ) 2 cos x 0 1 1 A. B. C. 2 D. 1 2 4 Câu 10: Tính 2 sin 2 . x cos . x dx
?(đề thi thử THPT QG 2015-THPT Nguyễn Văn Trỗi- Hà Tĩnh-Lần1) 0 A. 0 B. 2 C.4 D.6 2 Câu 11: Tính sin . x cos x 1 cos x2 .dx ? 0 64 31 17 29 A. B. C. D. 105 160 12 270 2 3 4sin x Câu 12: Tính .dx ? 1 cos x 0 A. 0 B. 2 C.4 D.6 1
Tính các tích phân sau ( dạng f tan x đặt t tan x ) 2 cos x 1tan x2 4 .dx Câu 13: Tính ? 2 cos x 0 11 7 5 A. B. C. D. 3 6 3 2
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 73
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 4 2 3 tan x Câu 14: Tính .dx
? ( đề thi thử THPT QG 2015-THPT Chuyên Lam Sơn-Thanh Hóa ) 1 cos 2x 0 5 5 2 2 5 5 2 5 2 2 5 2 2 A. B. C. D. 9 9 9 9 tan 4 cos x x e .sin .xdx Câu 15: Tính ? 3 cos x 0 A. 2 B. 1 C. 2 D. 3 6 4 tan x Câu 16: Tính .dx
? ( đề thi Đại Học khối A năm 2008 ) cos 2x 0 10 3 1 10 3 1 A. ln 2 3 B. ln 2 3 27 2 27 2 10 3 1 10 3 1 C. ln 2 3 D. ln 2 3 27 2 27 2
Tính các tích phân sau ( dạng f sinx cos x.sin x cos x đặt t sin x cos x ) 2 sin x cos x Câu 17: Tính .dx ? sin x cos x 4 1 1 A. ln 2 B. ln 4 C. ln 4 D. ln 2 2 2 4 sin x cos x Câu 18: Tính .dx ? sin x cos x 3 0 3 2 3 2 3 2 3 2 A. ln B. ln C. ln D. ln 4 4 4 2 4 cos 2x Câu 19: Tính .dx ? sin x cos x 2 0 3 1 A. 2 1 2ln B. 2 1 2ln 2 2 2 2 3 3 C. 2 1 2ln D. 2 1 2ln 2 2 2 2 2 cos 2x Câu 20: Tính .dx ? sin x cos x 33 0 74
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 11 1 5 A. B. C. D. 3 6 32 2 2 1 sin 2x cos 2x Câu 21: Tính .dx sin x cos x 4 A. 3 B. 2 C. 1 D. -1
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 (P3) CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN Câu 1. A Câu 7. B Câu 13. B Câu 19. A Câu 2. C Câu 8. B Câu 14. A Câu 20. B Câu 3. D Câu 9. D Câu 15. C Câu 21. C Câu 4. B Câu 10. A Câu 16. A Câu 5. D Câu 11. C Câu 17. D Câu 6. C Câu 12. B Câu 18. A
http://hoc24h.vn - TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 1 75
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 DẤU HIỆU CÁCH CHỌN x a sin t 2 2 a x x a cost a x sint 2 2 x a a x cost x a tgt 2 2 a x x a cot gt a x x a cos t a x a x x a cos t a x a 2 2 2 a b x x sin t b 1 , n=1, 2, … a x tgt 2 2 2 ( )n a b x b 76
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
VÍ DỤ 1: Tính tích phân(với a>0) a 2 dx I= 2 2 0 a x Lời giải: Đặt t= asint, t ; , dx= acostdt 2 2 Với x = 0 thì t=0 a Với x= thì t= 2 6 6 6 a cos tdt Do đó: I = dt 0 2 2 2 a a sin t 6 6 0 0
VÍ DỤ 2: Tính tích phân(với a >0) a dx I= 2 2 a x 0 Lời giải: Đặt x = tgt , t ; , dx = a(tg2t + 1)dt. 2 2 Với x = 0 thì t=0 Với x= a thì t = 4 Do đó: 4 2 4 a(tg t 1)dt dt 1 I = ( 0) 2 2 2 a a tg t a a 4 4a 0 0
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 77
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
VÍ DỤ 3 : Tính tích phân: 1 2 1 x I dx 2 x 2 2 Lời giải:
Đặt x = sint, dx = costdt 2 Khi x = thì t = 2 4 Khi x = 1 thì t = 2 Do đó: 2 2 2 2 2 cos t 1 sin t 1 I = dt dt ( 1)dt 2 2 2 sin t sin t sin t 4 4 4 =-(cotgt+t) 2 =1- 4 4 VÍ DỤ 4: Tính tích phân 1 2 x I = dx 2 0 4 x Lời giải:
Đặt x = 2cost, dx = -2sintdt Khi x = 0 thì t = 2 Khi x = 1 thì t = 3 Do đó: 78
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 2 3 4cos t.2sin tdt 1 3 I = 3 2 (1 2cost)dt 2 t sin 2t 2sin t 2 3 2 2 2 2 VÍ DỤ 5: Tính tích phân 2 I = 2 2 x 4 x dx 0 Lời giải:
Đặt x = 2sint, dx = 2cosdt Khi x = 0 thì t = 0 Khi x = 2 thì t = 2 2 2 x 4sin t 2 2 2 Do đó: I = 2 2 2
16sin t cos tdt 4 sin 2tdt 2 (1 cos 4t)dt 0 0 0 1 =2 2 t sin 4t 2( 0) 4 0 2 VÍ DỤ 6: Tính tích phân 2 2 3 x dx I = 2 0 1 x Lời giải:
Đặt x = sint, dx = cosdt Khi x = 0 thì t = 0 2 Khi x = thì t = 2 4
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 79
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Do đó: 4 4 3 4 4 2 2 sin t.cos t I = 3
sin t.sin tdt (1 cos t)d(cos t) dt sin tdt cos t 0 0 0 0 1 2 5 2 = (-cost + cos3t) 4 = 3 0 3 12 VÍ DỤ 7: Tính tích phân 2 2 2 x dx I = 2 0 1 x Lời giải:
Đặt x = sint, dx = cosdt Khi x = 0 thì t = 0 2 Khi x = thì t = 2 4 4 2 4 4 sin t.cos tdt 1 1 1 1 Do đó: I = 2 4 sin tdt (1 cos 2t)dt t sin 2t cos t 2 2 2 0 8 4 0 0 0 VÍ DỤ 8: Tính tích phân 2 dx I = 2 2 x x 1 3 Lời giải: 1 sin tdt Đặt x = , dx = cos t 2 cos t 2 Khi x = thì t = 3 6 80
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Khi x = 2 thì t = 4 sin t sin t 4 4 4 2 2 Do đó: I = cos t cos t 4 dt dt dt t 1 1 1 sin t 12 6 1 6 2 6 6 cost cos t cost cost VÍ DỤ 9: Tính tích phân 1 I = 2 2 x 4 3x dx 0 Lời giải: 2 2 Đặt x = sin t dx = costdt 3 3 Khi x = 0 thì t = 0 Khi x = 1 thì t = 3 Do đó: 3 3 3 4 2 4 2 I = 2 2 2 sin t 4 4sin t. costdt sin 2tdt (1 cos 4t)dt 3 3 3 3 3 3 0 0 0 2 1 2 3 = 3 t sin 4t ( ) 3 3 4 0 3 3 3 8
VÍ DỤ 10: Tính tích phân 2 2 1 x I = dx 1 x 0 Lời giải:
Đặt x=cost, dx = -sintdt
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 81
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Khi x=0 thì t = 2 2 Khi x = thì t = 2 4 Do đó: 2 t t t 4 2 2cos 2 cos 2 cos 1 cos t t t I = 2 2 2 .sin tdt .sin tdt .sin tdt .2sin cos dt 1 cos t 2 t t t 2 2 2sin sin sin 2 4 4 4 2 2 2 2 2 t 2 = 2 2 2cos
dt (1 cost)dt (t sin t) 1 2 4 2 4 4 4
VÍ DỤ 11: Tính tính phân 3 dx I = 2 1 x 1 x Lời giải: dt Đặt x = tgt, dx = 2 cos t Khi x=1 thì t = 4 Khi x = 3 thì t = 3 1 2 1 x cos t Do đó: 3 3 cost dt dt t I = 3 .
(ln tg ) ln(tg ) ln(tg ) 2 tgt. cos t sin t 2 6 8 4 4 4 82
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
VÍ DỤ 12: Tính tích phân 1 dx I = 2 2 (1 3x ) 0 Lời giải: 1 1 dt 1 Đặt x = tgt , dx = 2 (1 tg t)dt 3 2 3 cos t 3 Khi x=0 thì t = 0 Khi x = 1 thì t = 3 1+3x2=1+tg2t Do đó: 3 3 3 1 dt 1 1 1 1 1 3 I = 2 3 cos tdt (1 cos 2t)dt t sin 2t = ( ) 2 3 1 tg t 3 2 3 2 3 2 0 2 3 3 4 0 0 0
VÍ DỤ 13: Tính tích phân 3 2 2 9 2x I = dx 2 x 3 2 Lời giải: 3 3 dt Đặt x= tgt , dx = 2 2 2 cos t 3 Khi x= thì t = ; 2 6
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 83
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 Khi x = thì t = 2 4 1 2 2
9 2x 3 1 tg t 3. cos t Do đó: 3 1 1 .3. 4 2 4 4 4 2 cos t cost dt dt d sin t I = dt 2 2 2 3 2 2 2 2 9 2 cos t.tg t cos t.sin t (1 sin t).sin t tg t 6 6 6 6 2 Đặt: v=sint thì 2 2 2 2 2 dv 1 1 1 v 1 1 I = 2 2 2 ( )dv 2 ln
= 2 2 2 2 ln( 6 3) 2 2 2 2 1 v (1 v ) v 1 v 2 v 1 v 1 1 2 2 2
VÍ DỤ 14: Tính tích phân 1 I = 2 1 x dx (Đại học Y HN 1998) 1 2 Lời giải:
Đặt x = sint, dx=costdt. 1 Khi x = thì t = 2 6 Khi x = 1 thì t= . 2 ` 2 2
1 x 1 sin t cost 2 2 1 1 1 3 Do đó: I = 2 2 cos tdt (1 cos 2t)dt t sin 2t 2 2 2 3 8 6 6 6 84
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 2 a dx Câu 1: Tính , a 0 ? 2 2 0 x a
A. ln 1 2 2 B. ln1 2 C. ln1 2 2 D. ln2 2 a Câu 2: Tính 2 2 a x .dx ? 0 2 a 2 a A. 2 ln 2 1 2 ln 2 1 2 B. 2 2 a 2 a C. 2 ln 2 1 1 ln 2 1 2 D. 2 a Câu 3: Tính 2 2 2 x x a .dx, a 0 0 4 a 4 a A. 3 2 ln 2 1 2 ln 2 1 8 B. 8 4 a 4 a C. 3 ln 2 1 3 2 ln 2 1 8 D. 2 1 dx Câu 4: Tính ? 2 1 x 0 A. B. C. D. 16 2 4 1 3 x Câu 5: Tính .dx 8 1 x 0 A. B. C. D. 16 2 4 2 dx Câu 6: Tính ? 2 0 x 4
A. ln 1 2 2 B. ln1 2 C. ln1 2 2 D. ln2 2 1 Câu 7: Tính 2 x 1.dx ? 0 1 1 1 1 1 1 1 A. ln 1 2 B. ln 1 2 C.
ln 1 2 D. ln1 2 2 2 2 2 2 2 2 2a dx Câu 8: Tính , a 0 ? 2 2 a x a
http://hoc24h.vn - KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 85
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
A. ln 2 B. ln 1 3 C. ln2 3 D. ln1 2 3 2a Câu 9: Tính 2 2 x a .dx, a 0 ? a 1 1 A. 2 a 3 ln 2 2 3 B. a 3 ln 2 3 2 2 C. 2 a 3 ln 2
1 3 D. a 3 2ln 2 2 3 Câu 10: Tính 2 x 1.dx ? 2 5 2 1 5 1 A.
ln 1 2 B. ln1 2 2 2 2 2 5 2 5 2 1 C. ln 1 2 D. ln 4 2 2 2 2 5 Câu 11: Tính 2 x 9.dx ? 3 9 9 9
A. 10 ln 3 B. 10 ln 3 C. 10 ln 3 C. 10 ln 3 3 2 3 3 dx Câu 12: Tính ? 2 2 x 1
A. ln 1 2 2 B. ln1 2 C. ln1 2 2 D. ln2 2
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN DẠNG 2 CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 B 5 A 9 B 2 A 6 B 10 A 3 A 7 A 11 B 4 D 8 C 12 B 86
KỸ THUẬT 5: ĐỔI BIẾN SỐ DẠNG 2 - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN
Định lý: Nếu u u(x) và v v(x) là hai hàm số có đạo hàm và liên tục trên đoạn ; a b thì: b b b b I u(x) v ( x)dx
u(x)v(x)b u (x)v(x)dx hay I udv u. b v vdu. a a a a a a Thực hành:
— Nhận dạng: Tích 2 hàm khác loại nhân nhau, chẳng hạn: mũ nhân lượng giác,… Vi u
phân
du dx b b — Đặt: Suy ra: I udv u. b v vdu. Nguyên
dv dx ham
v a a a
— Thứ tự ưu tiên chọn u: log – đa – lượng – mũ và dv phần còn lại. Nghĩa là nếu có ln hay log x a 1
thì chọn u ln hay u log x
.ln x và dv còn lại. Nếu không có ln; log thì chọn u đa a ln a
thức và dv còn lại. Nếu không có log, đa thức, ta chọn u lượng giác,….
— Lưu ý rằng bậc của đa thức và bậc của ln tương ứng với số lần lấy nguyên hàm.
— Dạng mũ nhân lượng giác là dạng nguyên hàm từng phần luân hồi. Tìm các nguyên hàm: VÍ DỤ 1. I s x in2xdx
Theo thứ tự ưu tiên ở trên, với nguyên hàm này là tích của Hàm đa thức với Hàm lượng giác, nên ta ưu tiên đặt u x du dx u x Đặt 1 dv sin 2xdx v cos 2x 2 1 1 1 1 I x cos 2x
cos 2xdx x cos 2x sin 2x C 2 2 2 4 VÍ DỤ 2. 2 2x I x e dx 2 du 2xdx u x 1 x x 1 Đặt 1 2 2 2 2 2 x
I x e xe dx x e I 2x 2 x 1 dv e dx v e 2 2 2 Tính 2 x I xe dx 1 87
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến du dx u x 1 x 1 x 1 x 1 Đặt 2 2 2 2 I xe e dx xe e C x 1 x 2 2x 1 dv e dx v e 2 2 2 4 2 Từ đó: 1 x x e x 1 x 1 x 2 2 2 2 1 x 2 2 2 2
I x e xe e C C 2 2 4 4 VÍ DỤ 3. 2 I x cos 2xdx 1 cos 4x 1 1 1 2 2 I x cos 2xdx . x dx xdx x cos 4xdx x I 1 2 2 2 4 1 1 du dx 1 u x Tính I x cos 4xdx 2 1 . Đặt 2 2 1
dv cos4xdx v sin 4x 4 1 1 1 1 I xsin 4x sin 4xdx x sin 4x cos 4x C 1 8 8 8 32 1 1 1 Từ đó: 2 I x x sin 4x cos 4x C 4 8 32 VÍ DỤ 4. 2 2 1 x I x x e dx
-Với VÍ DỤ này, khi mà bậc của P x 2 , sử dụng phương pháp Nguyên hàm từng phần ta phải tiến
hành hai lần. Tuy nhiên, trong trường hợp này, ta cũng có thể sử dụng một cách khác được chỉ ra ở đây! Đặt: 2 u
2x x 1 du 4x 1 dx I 2 2x x 1 x e 4x 1 x e dx x x dv e dx v e u 4x 1 du 4dx Tính 4 1 x I x e dx . Đặt 1 x x dv e dx v e 4 1 x 4 x
4 1 x 4 x 4 3 x I x e e dx x e e C x e C 1 88
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
2 x x 2 2 1 4 3 2 3 4 x I x x e x e C x x e C VÍ DỤ 5. 2 x I e cos3xdx 2 x 2x du 2e dx u e Đặt 1 dv cos3xdx v sin 3x 3 1 x 2 x 1 x 2 2 2 2 I e sin 3x e sin 3xdx e sin 3x I 1 3 3 3 3 2x 2x du 2e dx u e Đặt 1 dv sin 3xdx v cos 3x 3 1 x 2 x 1 x 2 2 2 2 I e cos3x e cos 3x e cos3x M 1 3 3 3 3 Từ đó: 1 x 2 1 x 2 1 x 2 1 x 2 2 2 2 2
I e sin 3x M e sin 3x I e sin 3x e cos3x I 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 1 x 2 x 4 13 1 x 2 2 2 2 2 sin 3 cos 3 sin 3 x e x e x I I e x e cos3x C 1 3 9 9 9 3 9 2 3sin 3 2 cos 3 x x x e I C 13 x ln 2 x x 1 VÍ DỤ 6. I dx 2 x 1 u ln 2 x x 1 dx du Đặt 2 x 1 x . dv dx 2 2 v x 1 x 1 Ta được 2 I x 2
1ln x x 1 x C 89
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến VÍ DỤ 7. 2 I 2 ln x x 1dx dx 2 u ln 2 x x 1 du 2ln 2 x x 1. Đặt: 2 x 1 dv dx v x xdx 2 I . x ln 2 x x 1 2 ln 2 x x 1. 2x 1 2 x 2 x x 2 x 2 ln 1 2
1.ln x x 1 2x C 2 ln x VÍ DỤ 8. I dx . x dx 2 u ln x du 2ln . x 2 ln x Ta có I dx . Đặt x . 2 x dx dv 1 2 v x x 1 1
Ta được I ln x C x x 1 1 VÍ DỤ 9. I dx 2 ln x ln x 1 1 dx dx I dx I I . 2 2 1 2 ln x ln x ln x ln x 1 dx u du Tính I . Đặt 2 . 1 ln x x ln x dv dx v x x x Từ đó I I . Từ đó I C 1 2 ln x ln x x 1 VÍ DỤ 10. I x ln dx . x 1 90
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2dx x 1 du 2 u ln 1 x 1 Đặt x 1 x 1 . Từ đó I x ln C 1 2 2 x 1 dv xdx x x 2 VÍ DỤ 11. 3 2 2 2 5 2 4 x I x x x e dx Giả sử: 3 2 2 3 2 2 2 5 2 4 x x Q x x x e dx ax bx cx d e C 3 2 2x 2 2x 3 2 2 2 5 2 4 3 2 2 x x x x e ax bx c e ax bx cx d e 3 2 3
x x x ax a b 2 2 5 2 4 2 3
2 x 2b 2c x c 2d 2 2a a 1 5 3a 2b b 1 Q 3 2 x x 2x 3 2x e C 2 2b 2c c 2 4 c 2d d 3
2 x 2 2 1 ... 2 3 4 x R x x e dx x x e C
IV. PHƯƠNG PHÁP 4. PHỐI HỢP ĐỔI BIẾN SỐ VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN VÍ DỤ 1. I sin xdx Đặt 2
x t x t dx 2tdt I sin t. 2tdt 2tsintdt u 2t du 2dt Đặt I 2 t cost 2 costdt 2 t cost 2sin t C dv sin tdt v cost
Vậy I 2sin x 2 x cos x C 2
VÍ DỤ 2: Tính tích phân I ln d t t. 1 91
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến dt u ln t du 2 2 2 2 Đặt
t . Khi đó I t ln t dt t ln t t 2ln 2 1. dv dt v t 1 1 1 1 a ln x 1 1 VÍ DỤ 3: Biết I dx ln 2 . Giá trị của a bằng: 2 x 2 2 1 dx u ln x du Đặt x dx . dv 1 2 x v x ln a a x dx ln a 1 a ln a 1 Khi đó I 1 . Suy ra a 2 . 2 x x a x a a 1 1 1 3
VÍ DỤ 4: Kết quả của tích phân I ln
2x xdx được viết ở dạng I aln3b với a, b là các số 2
nguyên. Khi đó a b nhận giá trị? x x u ln 2 1 2 1 2 x x du dx dx Đặt 2 x x x x 1 . dv dx v x 3 3 3 3 2x 1 1 Khi đó I x ln 2 x x dx x ln 2x x 2 dx 2 x 1 2 x 1 2 2 3 3 x ln 2
x x 2x ln x 1 3ln 3 2. Suy ra a 3, b 2 . 2 2 92
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN e
Câu 1. (ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017) Tính tích phân I x ln d x . x 1 1 2 e 2 2 e 1 2 e 1 A. I . B. I . C. I . D. I . 2 2 4 4 e 3 a e 1
Câu 2. Khẳng định nào sau đây đúng về kết quả 3 x ln d x x ? b 1 A. ab 64 . B. ab 46 . C. a b 12 D. a b 4 . 1
Câu 3. Kết quả của tích phân I x ln 2
2 x dx được viết ở dạng I a ln 3 bln 2 c với a, b, c là các 0
số hữu tỉ. Hỏi tổng a b c bằng bao nhiêu? 3 A. 0. B. 1. C. . D. 2. 2 e k Câu 4. Cho I ln dx
. Xác định k để I e 2 . x 1 A. k e 2 . B. k e . C. k e 1. D. k e 1. 1 Câu 5. Tính tích phân 2x I x dx . 0 2ln 2 1 2ln 2 1 2ln 2 1 2ln 2 1 A. I . B. I . C. I . D. I . 2 ln 2 ln 2 2 ln 2 ln 2 1
Câu 6. Kết quả tích phân 2 3 x I x
e dx được viết dưới dạng I ae b với a, b . Khẳng định nào 0 sau đây là đúng? A. a b 2 . B. 3 3 a b 28 . C. ab 3. D. a 2b 1 . 2 Câu 7. Cho tích phân sin sin 2 . x I x e dx
. Một học sinh giải như sau: 0 93
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến x 0 t 0 1
Bước 1: Đặt t sin x dt cos xdx . Đổi cận I 2 t te dt. x t 1 0 2 u t du dt 1 1 1 1 Bước 2: Chọn . Suy ra t d t t d t te t te e t e e 1 . d t v e d t t v e 0 0 0 0 1 Bước 3: 2 t I te dt 2 . 0
Hỏi bài giải trên đúng hay sai? Nếu sai thì sai ở đâu?
A. Bài giải trên sai từ Bước 1.
B. Bài giải trên sai từ Bước 2.
C. Bài giải trên hoàn toàn đúng.
D. Bài giải trên sai từ Bước 3. Câu 8. Cho x 2 x 2 I e cos d x , x J e sin d x x và x K e cos 2 d x x
. Khẳng định nào đúng trong các 0 0 0 khẳng định sau? e 1 (I). I J e
.(II). I J K .(III). K . 5 A. Chỉ (I). B. Chỉ (II). C. Chỉ (III). D. Cả (II) và (III). 1 nx e Câu 9. Cho I dx I I là: n
với n . Giá trị của 1 x e 0 1 0 A. 0. B. 1. C. 2. D. 3. 4 Câu 10: Tính 2 . x cos . x dx
? (đề thi HK II 2014-THPT Nguyễn Hữu Thọ-TP.HCM) 0 2 2 A. 2 2 B. 2 C. 1 D. 2 2 4 4 2 Câu 11: Tính . x ln . x dx
? (đề thi HK II 2014-THPT Văn Lang-TP.HCM) 1 3 4
A. 2ln 2 4 B. 2ln 2 C. 2ln 2 D. 2ln 2 4 3 Câu 12: Tính x e .cos . x dx
? (đề thi HK II 2014-THPT Trần Quang Khải-TP.HCM) 0 94
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 e e 3e 5 e A. B. C. D. 2 2 2 2 2 Câu 13: Tính . x cos . x dx ? 0 A. 1 B. 1 C. 1 D. 1 3 6 2 4 2 2 x 1 Câu 14: Tính ln . x dx
? ( đề thi Đại Học khối A, A1 năm 2013 ) 2 x 1 5 3 5 5 3 3 A. ln 2 B. ln 2 C. ln 2 D. ln 2 2 2 2 2 2 2 1 3x 1 Câu 15: Tính .dx ? 2 x e 0 5 11 5 11 5 1 11 A. B. C. D. 2 4 4e 2 2 2e 2 4 4e 2 4e
Tính các tích phân sau (tách thành 2 tích phân A, B với A: dạng cơ bản và B: tích phân từng phần ) e 2 3e 1
Câu 16: Tính a-b biết: x 1 ln x.dx a b 1 2 3e 1 A. 0 B. C. 1 D. e 4 4 1 b e c a
Câu 17: Biết 1 x. 2 2 x e .dx . Tính c ? a b 0 A. 1 B. 2 C. 3 D. 5 Câu 18: Tính x
xsinxdx ? ( đề thi thử THPT QG 2015- THPT Chu Văn An- HN) o 3 3 3 A. 2 B. 2 C. D. 3 3 3 3 2 Câu 19: Tính 3
2x ln x.dx ? ( đề minh họa 2015- Bộ GD & ĐT ) 1 13 13 13 13 A. ln 2 B. 2ln 2 C. 3ln 2 D. 4ln 2 2 2 2 2
Tính các tích phân sau ( sử dụng đổi biến trước rồi tính tích phân từng phần sau ) 95
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 4
Câu 20: Tính cos x.dx a Tìm a? 0 A. 0 B. C. 2 D. 4 2 a Câu 21: Tính sin x.dx = 2 . Tìm a 0 A. 2 B. 2 C. 2 D. 2 Câu 22: Tính sin 2 . x ln
1 cos x.dx ? (đề thi thử THPT QG 2015-THPT Phan Đình Phùng-HN ) 0 1 3 1 3 A. - B. C. D. 2 2 2 2 1 Câu 23: Tính 2 3. x x e .dx ? 0 1 3 1 3 A. - B. C. D. 2 2 2 2 1 Câu 24: Tính 3 8x 2x 2x. .e .dx ? 0 A. e B. 5-e C. e+4 D. 1 96
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 C 7 C 13 C 19 C 2 A 8 D 14 A 20 B 3 C 9 B 15 A 21 A 4 D 10 A 16 C 22 A 5 A 11 B 17 D 23 C 6 D 12 A 18 C 24 B 97
KỸ THUẬT 6: TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 7: TÍCH PHÂN CHỨA GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI 1. Dạng 1 b
Giả sử cần tính tích phân I f (x) dx
, ta thực hiện các bước sau a Bư
ớc 1. Lập bảng xét dấu (BXD) của hàm số f(x) trên đoạn [a; b], giả sử f(x) có BXD: x a x x b 1 2 f (x) 0 0 b 1 x 2 x b Bước 2. Tính I
f (x) dx f (x)dx f (x)dx f (x)dx . a a 1 x 2 x 2 VÍ DỤ 1. Tính tích phân 2 I x 3x 2 dx . 3 Giải Bảng xét dấu x 3 1 2 2 x 3x 2 0 0 1 I x 3x 2 2 59 2 dx 2 x 3x 2dx . 2 3 1 59 Vậy I . 2 2 VÍ DỤ 2. Tính tích phân 2 I 5 4 cos x 4sin xdx . 0 98
KỸ THUẬT 7: TÍCH PHÂN CHỨA GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến ĐS: I 2 3 2 . 6 2. Dạng 2 b
Giả sử cần tính tích phân I f (x) g(x) dx , ta thực hiện a Cách 1. b b b
T ách I f (x) g(x) dx f (x) dx g(x) dx
rồi sử dụng dạng 1 ở trên. a a a Cách 2.
Bước 1. Lập bảng xét dấu chung của hàm số f(x) và g(x) trên đoạn [a; b].
Bước 2. Dựa vào bảng xét dấu ta bỏ giá trị tuyệt đối của f(x) và g(x). 2
VÍ DỤ 3. Tính tích phân I x x 1dx . 1 Giải Cách 1. 2 I x x 1 2 2 dx x dx x 1 dx 1 1 1 0 2 1 2
xdx xdx (x 1)dx (x 1)dx 1 0 1 1 0 2 1 2 2 2 2 2 x x x x x x 0 . 2 2 2 2 1 0 1 1 99
KỸ THUẬT 7: TÍCH PHÂN CHỨA GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Cách 2. Bảng xét dấu x –1 0 1 2 x – 0 + + x – 1 – – 0 + 0 1 2 I x x 1 dx x x 1 dx x x 1dx 1 0 1 x . x x1 0 2 2 x 0 1 1 0 Vậy I 0 . 3. Dạng 3 b b
Để tính các tích phân I max
f (x), g(x )dx và J min
f (x), g(x )dx , ta thực hiện các bước sau: a a
Bước 1. Lập bảng xét dấu hàm số h(x) f (x) g(x) trên đoạn [a; b]. Bước 2.
+ Nếu h(x) 0 thì max f (x), g(x
) f (x) và min f (x), g(x ) g(x) .
+ Nếu h(x) 0 thì max f (x), g(x
) g(x) và min f (x), g(x ) f (x) . 100
KỸ THUẬT 7: TÍCH PHÂN CHỨA GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 4
VÍ DỤ 4. Tính tích phân I max 2 x 1, 4x 2dx . 0 Giải Đặt h x 2 x x 2 ( ) 1 4 2 x 4x 3 . Bảng xét dấu X 0 1 3 4 h(x) + 0 – 0 + 1 I x 3 4 80 2
1 dx 4x 2dx 2 x 1 dx . 3 0 1 3 80 Vậy I . 3 2
VÍ DỤ 5. Tính tích phân min3x I , 4 xdx. 0 Giải
Đặt ( ) 3x 4 3x h x x x 4 . Bảng xét dấu x 0 1 2 h(x) – 0 + 1 2 1 2 x 2 x x I dx x 3 2 5 3 4 dx 4x . ln 3 2 ln 3 2 0 1 0 1 2 5 Vậy I . ln 3 2 101
KỸ THUẬT 7: TÍCH PHÂN CHỨA GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN
1. TÍNH DIỆN TÍCH HÌNH PHẲNG
1.1 Diện tích hình thang cong
Cho hàm số f (x) liên tục trên đoạn [a; b]. Diện tích hình thang cong giới hạn bởi các đường b
y f (x), x a, x b và trục hoành là S f (x) dx . a Phương pháp giải toán
Bước 1. Lập bảng xét dấu hàm số f(x) trên đoạn [a; b]. b
Bước 2. Dựa vào bảng xét dấu tính tích phân f (x) dx . a
VÍ DỤ 1. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi y ln x, x 1, x e và Ox. Giải Do ln x 0 x 1; e nên e e ln ln ln 1 e S x dx xdx x x 1. 1 1 1 Vậy S 1 (đvdt).
VÍ DỤ 2. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 2
y x 4x 3, x 0, x 3 và Ox. Giải Bảng xét dấu x 0 1 3 y – 0 + 0 1 1 3 3 3 x x 8
S x 4x 3 3 2 dx 2 x 4x 3dx 2 2 2x 3x 2x 3x .(ĐVDT) 3 3 3 0 1 0 1 102
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
1.2. Diện tích hình phẳng 1.2.1. Trường hợp 1.
Cho hai hàm số f(x) và g(x) liên tục trên đoạn [a; b]. Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các b
đường y f (x), y g(x), x a, x b là S f (x) g(x) dx . a Phương pháp giải toán
Bước 1. Lập bảng xét dấu hàm số f (x) g(x) trên đoạn [a; b]. b
Bước 2. Dựa vào bảng xét dấu tính tích phân f (x) g(x) dx . a 1.2.2. Trường hợp 2.
Cho hai hàm số f(x) và g(x) liên tục trên đoạn [a; b]. Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường
y f (x), y g(x) là S f (x) g(x) dx
. Trong đó , là nghiệm nhỏ nhất và lớn nhất của phương
trình f (x) g(x) a b . Phương pháp giải toán
Bước 1. Giải phương trình f (x) g(x) .
Bước 2. Lập bảng xét dấu hàm số f (x) g(x) trên đoạn ; .
Bước 3. Dựa vào bảng xét dấu tính tích phân f (x) g(x) dx .
VÍ DỤ 3. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường 3 2
y x 11x 6, y 6x , x 0, x 2 . Giải Đặt 3 2 3 2
h(x) (x 11x 6) 6x x 6x 11x 6
h(x) 0 x 1 x 2 x 3 (loại). 103
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Bảng xét dấu x 0 1 2 h(x) – 0 + 0 1
S x 6x 11x 6 2 3 2 dx 3 2 x 6x 11x 6dx 0 1 1 2 4 2 4 2 x 11x x 11x 5 3 3 2x 6x 2x 6x . 4 2 4 2 2 0 1 5 Vậy S (đvdt). 2
VÍ DỤ 4. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường 3 2
y x 11x 6, y 6x . Giải Đặt 3 2 3 2
h(x) (x 11x 6) 6x x 6x 11x 6
h(x) 0 x 1 x 2 x 3 . Bảng xét dấu x 1 2 3 h(x) 0 + 0 – 0 2
S x 6x 11x 6 3 3 2 dx 3 2 x 6x 11x 6dx 1 2 2 3 4 2 4 2 x 11x x 11x 1 3 3 2x 6x 2x 6x . 4 2 4 2 2 1 2 1 Vậy S (đvdt). 2
Chú ý:Nếu trong đoạn ; phương trình f (x) g(x) không còn nghiệm nào nữa thì ta có thể dùng
công thức f (x) g(x) dx f (x) g(x)dx . 104
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
VÍ DỤ 5.Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 3 y x , y 4x . Giải Ta có 3 x 4x x 2 x 0 x 2 0 0 2 4 4 x x S x 4x 2 3 dx 3x 4xdx 2 2
2x 2x 8. 4 4 2 0 2 0 Vậy S 8 (đvdt).
VÍ DỤ 6. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 2
y x 4 x 3 và trục hoành. Giải Ta có 2 2
x 4 x 3 0 t 4t 3 0, t x 0 t 1 x 1 x 1 t 3 x 3 x 3 3 3 1 3 2 2
S x 4 x 3 dx 2 x 4x 3 dx
2 2x 4x 3dx 2x 4x 3dx 3 0 0 1 1 3 3 3 x x 16 2 2
2 2x 3x 2x 3x . 3 3 3 0 1 16 Vậy S (đvdt). 3
VÍ DỤ 7. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 2
y x 4x 3 và y x 3 . Giải
Phương trình hoành độ giao điểm 2 x 4x 3 x 3 105
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến x 3 0 x 0 2
x 4x 3 x 3 . x 5 2
x 4x 3 x 3 Bảng xét dấu x 0 1 3 5 2 x 4x 3 + 0 – 0 + 1 S x 5x 3
dx x 3x 6 5 2 2 dx 2x 5xdx 0 1 3 1 3 5 3 2 3 2 3 2 x 5x x 3x x 5x 109 6x . 3 2 3 2 3 2 6 0 1 3 109 Vậy S (đvdt). 6
VÍ DỤ 8. Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 2
y x 1 , y x 5 . Giải
Phương trình hoành độ giao điểm 2 2
x 1 x 5 t 1 t 5, t x 0 t x 0 t x 0 2
t 1 t 5 x 3 t 3 2 t 1 t 5 3 S x 1 x 5 3 2 2 dx 2 x 1 x 5 dx 3 0 Bảng xét dấu x 0 1 3 2 x 1 – 0 + 1
S 2 x x 4 3 2
dx 2x x 6dx 0 1 106
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 3 3 2 3 2 x x x x 73 2
4x 6x . 3 2 3 2 3 0 1 73 Vậy S (đvdt). 3 Chú ý:
Nếu hình phẳng được giới hạn từ 3 đường trở lên thì vẽ hình (tuy nhiên thi ĐH thì không có).
2. TÍNH THỂ TÍCH KHỐI TRÒN XOAY 2.1. Trường hợp 1.
Thể tích khối tròn xoay do hình phẳng giới hạn bởi các đường y f (x) 0 x ; a b , y 0, x a và b
x b (a b) quay quanh trục Ox là 2 V f (x)dx . a
VÍ DỤ 9. Tính thể tích hình cầu do hình tròn 2 2 2
(C) : x y R quay quanh Ox. Giải
Hoành độ giao điểm của (C) và Ox là 2 2 x R x R . Phương trình 2 2 2 2 2 2
(C) : x y R y R x R V R 2 2
R x dx 2 2 2 R x dx R 0 R 3 3 x 4 R 2 2 R x (dvtt) 3 3 0 107
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2. Trường hợp 2.
Thể tích khối tròn xoay do hình phẳng giới hạn bởi các đường x g( y) 0 y ;
c d , x 0 , y c và d
y d (c d) quay quanh trục Oy là 2 V g ( y)dy . c 2 2 x y
VÍ DỤ 10. Tính thể tích hình khối do ellipse (E) : 1 quay quanh Oy. 2 2 a b Giải 2 y
Tung độ giao điểm của (E) và Oy là 1 y b . 2 b 2 2 2 2 x y a y Phương trình 2 2 (E) : 1 x a 2 2 2 a b b b 2 2 b 2 2 a y a y 2 2 V a dy 2 a dy 2 2 b b b 0 R 2 3 2 a y 4 a b 2 2 a y . 2 3b 3 0 2 4 a b Vậy V (đvtt). 3 3. Trường hợp 3.
Thể tích khối tròn xoay do hình phẳng giới hạn bởi các đường y f (x), y g(x) , x a và b x b (a , b f (x) 0, g(x) 0 x ;
a b) quay quanh trục Ox là 2 2 V f (x) g (x) dx . a
VÍ DỤ 11. Tính thể tích hình khối do hình phẳng giới hạn bởi các đường 2 y x , 2 y x quay quanh Ox. Giải x 0 x 0 Hoành độ giao điểm . 4 x x x 1 108
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 1 4
V x x dx 4x xdx 0 0 1 1 1 3 5 2 x x . 5 2 10 0 3 Vậy V (đvtt). 10
(ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017)
Viết Kí hiệu H là hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2 1 x y x
e , trục tung và trục hoành.
Tính thể tích V của khối tròn xoay thu được khi quay hình H xung quanh trục O . x A. V 4 2 . e B. V 4 2e. C. 2 V e 5. D. V 2 e 5. 1 1 2 Ta có 2 1 x 4 2 2 2 1 x V x e dx x x e dx 4 I 1 0 0 du 2x 2 2 2 x 1 1 u x 2x 1 e 1 Đặt I x x x e dx e I x 2 2 1 2 2 1 x x 2 2 dv e dv v 2 2 0 0 2 du dx 1 2 x 1 1 2 x 1 2 u x 1 e 1 e e x 1 3 Đặt 1 x I x 2 2 1 e dx e 1 2 x dv e dx v 2 2 2 4 4 4 1 1 0 0 0 2 2 e 5 Do vậy I suy ra V 2 e 5. Chọn D. 1 4 109
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 4. Trường hợp 4.
Thể tích khối tròn xoay do hình phẳng giới hạn bởi các đường x f ( y), x g( y) , y c và d
y d (c d, f ( y) 0, g( y) 0 y ;
c d) quay quanh trục Oy là 2 2 V f ( y) g ( y) dy . c
VÍ DỤ 12. Tính thể tích hình khối do hình phẳng giới hạn bởi các đường 2
x y 5 , x 3 y quay quanh Oy. Giải y 1 Tung độ giao điểm 2
y 5 3 y . y 2 2
V y 52 3 y2 2 dy 1 2 2 5 3 4 2 y 11y 153 y 11y 6y 16dy 2 3y 16y . 5 3 5 1 1 153 Vậy V (đvtt). 5 110
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
3. BÀI TOÁN CHUYỂN ĐỘNG b
Quãng đường đi được từ thời điểm a đến thời điểm b (Mối liên hệ quãng đường và vận tốc): S v(t)dt a
Mối liên hệ giữa vận tốc v và gia tốc a: v(t) a(t).dt
VÍ DỤ 1. Một ô tô đang chạy với vận tốc 20m/s thì người lái đạp phanh; từ thời điểm đó, ô tô chuyển động
chậm dần đều với vận tốc v t 4
0t 20(m / s) ,trong đó t là khoảng thời gian tính bằng giây, kể từ lúc
bắt đầu đạp phanh. Hỏi từ lúc đạp phanh đến khi dừng hẳn, ô tô còn di chuyển bao nhiêu mét ?
A. 0,2 m. B. 5 m. C. 10 m. D. 20 m. Giải:
Lấy mốc thời gian là lúc ô tô bắt đầu đạp phanh. Gọi T là thời điểm ô tô dừng. Ta có v(T)=0 0 = -40T+20 T = 0,5.
Như vậy khoảng thời gian từ lúc đạp phanh đến khi ô tô dừng hẳn là 0.5s. Trong khoảng thời gian 0.5s đó,
ô tô đi được quãng đường là: 0.5
S (20 40t)dt 5(m) 0 Chọn đáp án B.
VÍ DỤ 2. Một vật đang chuyển động với vận tốc 10m/s thì tăng tốc với gia tốc a t 2 2 3t t (m / s ) .
Quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian 10 giây kể từ lúc bắt đầu tăng tốc bằng bao nhiêu ? 4000 4300 1900 2200 A. m B. m C. m D. m 3 3 3 3 Giải 2 3 t t 2 v (3t t )dt 3 c 2 3 111
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Lấy mốc thời gian là lúc bắt đầu tăng tốc v(0) 10
Vận tốc tại thời điểm T 2 3 t t v(T ) 3 10 2 3
Quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian 10 giây kể từ lúc bắt đầu tăng tốc bằng: 10 2 3 t t 4300 S (3 10)dt (m) 2 3 3 0 Chọn đáp án B
VÍ DỤ 4. Một đám vi trùng ngày thứ t có số lượng là N(t). Biết rằng N t 4000 ' và lúc đầu đám vi 1 0,5t
trùng có 250.000 con. Sau 10 ngày số lượng vi trùng là (lấy xấp xỉ hang đơn vị):
A. 264.334 con. B. 257.167 con. C. 258.959 con. D. 253.584 con. Giải
Số vi trùng ở ngày thứ t 4000 N(t) =
dt 8000.ln |1 0,5t | C 1 0,5t
Số vi trùng ở thời điểm ban đầu là 250.000
N(0)=8000.ln |1 0,5.0 | C =250000 C = 2500000
Số vi khuẩn sau 10 ngày là : N(10) = 8000.ln |1 0,5.10 | 2 50000 264334 (con) Chọn đáp án A. 112
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
TRẮC NGHIỆM ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN
Câu 1:(ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017) Viết công thức tính thể tích V của khối tròn xoay
được tạo ra khi quay hình thang cong, giới hạn bởi đồ thị hàm số y f x, trục Ox và hai đường
thẳng x a, x b a b, xung quanh trục O . x b b A. 2 V f xd .x B. 2 V f xd .x a a b b C. V f xd .x D. V f x d .x a a
Câu 2. Cho hình phẳng trong hình (phần tô đậm) quay quanh trục hoành. Thể tích khối tròn xoay tạo thành
được tính theo công thức nào? b A. V f
x gx 2 dx . a b B. 2 V f x 2 g x dx . a b C. V f
x gx 2 dx . a b D. V f
x gxdx . a
Câu 3. Viết công thức tính thể tích V của phần vật thể giới hạn bởi hai mặt phẳng vuông góc với trục Ox
tại các điểm x a, x b a b, có thiết diện bị cắt bởi mặt phẳng vuông góc với trục Ox tại điểm có
hoành độ x a x b là S x . b b A. V S xd .x B. V S x d .x a a b b C. V S xd .x D. 2 V S xd .x a a
Câu 4. (ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017) Viết Kí hiệu H là hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2 1 x y x
e , trục tung và trục hoành. Tính thể tích V của khối tròn xoay thu được khi quay
hình H xung quanh trục O . x 113
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến A. V 4 2 . e B. V 4 2e. C. 2 V e 5. D. V 2 e 5.
Câu 5. Thể tích của phần vật thể giới hạn bởi hai mặt phẳng x 0 và x 3 , có thiết diện bị cắt bởi mặt
phẳng vuông góc với trục Ox tại điểm có hoành độ x 0 x 3 là một hình chữ nhật có hai kích thước bằng x và 2 2 9 x , bằng: A. V 3 . B. V 18. C. V 20. D. V 22.
Câu 6. Tính thể tích vật thể nằm giữa hai mặt phẳng có phương trình x 0 và x 2 , biết rằng thiết diện của
vật thể bị cắt bởi mặt phẳng vuông góc với trục Ox tại điểm có hoành độ x 0;2 là một phần tư đường tròn bán kính 2
2x , ta được kết quả nào sau đây? 16 A. V 32. B. V 64 . C. V . D. V 8 . 5
Câu 7. Hình phẳng C giới hạn bởi các đường 2
y x 1, trục tung và tiếp tuyến của đồ thị hàm số 2
y x 1 tại điểm 1;2 , khi quay quanh trục Ox tạo thành khối tròn xoay có thể tích bằng: 4 28 8 A. V . B. V . C. V . D. V . 5 15 15
Câu 8. Khối tròn xoay tạo nên khi ta quay quanh trục Ox hình phẳng D giới hạn bởi đồ thị P 2
: y 2x x và trục Ox sẽ có thể tích là: 16 11 12 4 A. V . B. V . C. V . D. V . 15 15 15 15
Câu 9. Hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hai hàm số 2
y 2x x và y x khi quay quanh trục Ox tạo thành
khối tròn xoay có thể tích bằng: A. V . B. V . C. V . D. V . 3 4 5
Câu 10. Thể tích vật thể tròn xoay sinh ra khi hình phẳng giới hạn bởi các parabol 2 y 4 x và 2 y 2 x
quay quanh trục Ox là kết quả nào sau đây? A. V 10 . B. V 12 . C. V 14 . D. V 16 .
Câu 11. Thể tích vật thể tròn xoay sinh ra khi hình phẳng giới hạn bởi các đường 2 4 y x , y x qua
quanh trục hoành bằng bao nhiêu? 114
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 124 126 128 131 A. V . B. V . C. V . D. V . 15 15 15 15
Câu 12. Cho hình phẳng H giới hạn bởi các đường y x , y x và x 4 . Tính thể tích của khối
tròn xoay tạo thành khi quay hình H quanh trục hoành nhận giá trị nào sau đây: 41 40 38 41 A. V . B. V . C. V . D. V . 3 3 3 2
Câu 13. Thể tích của khối tròn xoay tạo nên khi quay quanh trục Ox hình phẳng giới hạn bởi
C: y ln x, trục Ox và đường thẳng x e là:
A. V e 2. B. V e 1 . C. V . e D. V e 1 .
Câu 14. Thể tích vật thể tròn xoay sinh ra khi hình phẳng giới hạn bởi các đường y x , y x 2 ,
y 0 quay quanh trục Oy , có giá trị là kêt quả nào sau đây? 1 3 32 11 A. V . B. V . C. V . D. V . 3 2 15 6 2 t 4
Câu 15. Một vật chuyển động với vận tốc v t 1,2
m/s . Quãng đường vật đó đi được trong 4 t 3
giây đầu tiên bằng bao nhiêu ? (Làm tròn kết quả đến hàng phần trăm). A. 18,82 m. B. 11,81m. C. 4,06 m. D. 7, 28 m.
Câu 16. Bạn Nam ngồi trên máy bay đi du lịch thế giới và vận tốc chuyển động của máy bay là v t 2
3t 5m/s . Quãng đường máy bay đi được từ giây thứ 4 đến giây thứ 10 là : A. 36m. B. 252m. C. 1134m. D. 966m.
Câu 17. (ĐỀ MINH HỌA QUỐC GIA NĂM 2017) Một ô tô đang chạy với vận tốc 10m/s thì người lái
đạp phanh; từ thời điểm đó, ô tô chuyển động chậm dần đều với vận tốc v t 5
t 10 (m/s), trong đó t
là khoảng thời gian tính bằng giây, kể từ lúc bắt đầu đạp phanh. Hỏi từ lúc đạp phanh đến khi dừng hẳn, ô tô
còn di chuyển bao nhiêu mét ? A. 0,2 m. B. 2 m. C. 10 m. D. 20 m.
Câu 18. Một vật đang chuyển động với vận tốc 10m/s thì tăng tốc với gia tốc a t 2
3t t (m/s2). Quãng đường vật
đi được trong khoảng thời gian 10 giây kể từ lúc bắt đầu tăng tốc bằng bao nhiêu ? 4000 4300 1900 2200 A. m . B. m . C. m . D. m . 3 3 3 3 115
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3
Câu 19. Một vật chuyển động với vận tốc v tm/s , có gia tốc v 't 2
m/s . Vận tốc ban đầu của t 1
vật là 6 m/s . Vận tốc của vật sau 10 giây là (làm tròn kết quả đến hàng đơn vị): A. 14 m/s . B. 13m/s . C. 11m/s . D. 12 m/s .
Câu 20. Một đám vi trùng ngày thứ t có số lượng là N t . Biết rằng N t 4000 ' và lúc đầu đám vi 1 0,5t
trùng có 250.000 con. Sau 10 ngày số lượng vi trùng là (lấy xấp xỉ hang đơn vị): A. 264.334 con. B. 257.167 con. C. 258.959 con. D. 253.584 con. 1
Câu 21. Gọi htcm là mực nước ở bồn chứa sau khi bơm nước được t giây. Biết rằng h 't 3 t 8 5
và lúc đầu bồn không có nước. Tìm mức nước ở bồn sau khi bơm nước được 6 giây (làm tròn kết quả đến hàng phần trăm): A. 2,33 cm. B. 5,06 cm. C. 2,66 cm. D. 3,33 cm.
Câu 22. Khẳng định nào sau đây đúng ? 10
A. Nếu w't là tốc độ tăng trưởng cân nặng/năm của một đứa trẻ, thì w't dt
là sự cân nặng của đứa 5 trẻ giữa 5 và 10 tuổi. 120
B. Nếu dầu rò rỉ từ một cái thùng với tốc độ r t tính bằng galông/phút tại thời gian t , thì r tdt 0
biểu thị lượng galông dầu rò rỉ trong 2 giờ đầu tiên.
C. Nếu r t là tốc độ tiêu thụ dầu của thế giới, trong đó t được bằng năm, bắt đầu tại t 0 vào ngày 1 17
tháng 1 năm 2000 và r t được tính bằng thùng/năm, r tdt
biểu thị số lượng thùng dầu tiêu thụ 0
từ ngày 1 tháng 1 năm 2000 đến ngày 1 tháng 1 năm 2017 .
D. Cả A, B, C đều đúng. 116
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN CÂU ĐÁP ÁN 1 A 7 C 13 C 19 B 2 B 8 A 14 C 20 A 3 A 9 C 15 B 21 C 4 D 10 D 16 D 22 D 5 B 11 C 17 C 6 C 12 B 18 B 117
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO
Các bạn chú ý: Khi dùng casio cho nguyên hàm, tích phân. Nhớ phải chuyển hết sang Radian (qw4)
DẠNG: Tìm nguyên hàm F x của hàm số f x PHƯƠNG PHÁP:
Bước 1. Tính f(a) (Với a là 1 giá trị bất kỳ nằm trong TXĐ). Chú ý: Chọn a sao cho kết quả của f(a) thật xấu.
Bước 2. Tính F’(a) của các đáp án.
Bước 3. So sánh Bước 1 và Bước 2. Nếu giống nhau thì chọn.
VÍ DỤ . (Trích đề minh họa 2017 BGD) Tìm nguyên hàm của hàm số f (x) 2x 1. 2 1
A. f (x)dx (2x 1) 2x 1 C.
B. f (x)dx (2x 1) 2x 1 C. 3 3 1 1 C. f (x)dx 2x 1 C. D. f (x)dx 2x 1 C. 3 2 Giải Bước 1. Chọn a = 2
Tính f(2). Nhập f (x) 2x 1. r2 ’ Bước 2. Thử từng đáp án 118
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Đáp án A.
=> Không giống Kết quả Bước 1=> LOẠI A Đáp án B
(Giống kết quả bước 1) Chọn B
VÍ DỤ Hàm số F x ln sin x 3cos x là một nguyên hàm của hàm số nào trong các hàm số sau đây: x x
f x cos x 3sin x f x cos 3sin A. B. sin x 3cos x cos x 3sin x x x f x f x sin 3cos C. sin x 3cos x D. cos x 3sin x Bước 1:
Bước 2: Thử từng đáp án Đáp án A. (Ấn Calc x=1)
=> Không giống kết quả Bước 1. Loại A Đáp án B (Ấn Calc x=1)
=> Giống kết quả Bước 1. Chọn B 119
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Dạng: Tìm nguyên hàm F(x) của f(x) khi biết F (x ) M o o x
Phương pháp: Ta nhập: f (x).dx F ( ) A
. Với A là 1 số bất kỳ thuộc tập xác định. Thử từng đáp án, đến A
khi ra Kết quả là M thì chọn đáp án đó. cos 2x
VÍ DỤ : Tìm Nguyên hàm F(x) của hàm số: f(x) = . Biết F ( ) -2 2 2 sin . x cos x 4 A. tanx - cotx -2 B. tanx - cotx C. tanx + cotx -4 D. cotx tanx -2 Giải 4 cos 2x 1
Thử đáp án A: Nhập vào máy tính (tan A 2)
. Ấn, Calc X=1 (x giá trị gì 2 2 sin . x cos x tan A A cũng được); Calc A=1 r = =
Không bằng -2 => Loại đáp án A Thử đáp án B: r = = Chọn đáp án B. 120
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 2 x 3x 3x 1 1 f (x) F (1) 2
VÍ DỤ . Tìm nguyên hàm F(x) của hàm số x 2x 1 , 3 2 x 2 7 A. F (x) 2 x 1 6 2 x 2 13 B. F (x) x 2 x 1 6 2 x 2 13 C. F (x) 2x 2 x 1 6 2 D. F (x) x x1 Giải 1 3 2 2 x 3x 3x 1 A 2 7 dx ( ) . Ấn Calc A = 0 (A bất 2
Thử đáp án A: Nhập vào máy tính x 2x 1 2 A 1 6 A
kỳ, các em có thể lấy số khác) 1
Không bằng . Loại đáp án A 3 1 3 2 2 x 3x 3x 1 A 2 13 Thử đáp án B: dx ( A )
. Ấn Calc A = 0 (A bất kỳ, các em có 2 x 2x 1 2 A 1 6 A thể lấy số khác) . Chọn đáp án B 121
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến Dạng: Tính tích phân
Ấn nút y Nhập tích phân cần tính. e VÍ DỤ : Tính: I ln xdx 1 A. I = 1 B. I = e C. I = e 1 D. I = 1 e
Nói chung thì cái này Easy rồi nhé ^^! a
Dạng: Tìm a, b sao cho f (x).dx A b a dx 1 VÍ DỤ . Tìm a sao cho 2 x 2x 1 2 2 A. a = 0 B. a=3 C. a=6 D. a=4
Nhập vào như màn hình. Ấn Calc thay từng giá trị các đáp án. Thấy Calc A = 3 thỏa mãn. Chọn B b x 1 8
VÍ DỤ . Tìm a và b sao cho dx ln 2 x 1 2 3 a A. a = 3; b = 2 B. a = 2; b =3 C.a=1; b =3 D. a = 0; b = 1 1 8
. Ấn Calc A = 2; B = 3. Ta thấy kết quả = ln . Chọn B. 2 3 122
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
DẠNG: TÍNH DIỆN TÍCH, THỂ TÍCH
Nhập trị tuyệt đối trong máy tính: qc
VÍ DỤ . Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi y ln x, x 1, x e và Ox. Giải
VÍ DỤ . Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 3 y x , y 4x . Giải Ta có 3 x 4x x 2 x 0 x 2
Lấy giá trị cận là lớn nhất và bé nhất
VÍ DỤ . Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi 2
y x 4x 3 và y x 3 . Giải
Phương trình hoành độ giao điểm 2 x 4x 3 x 3 x 3 0 x 0 2
x 4x 3 x 3 . x 5 2
x 4x 3 x 3 123
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
VÍ DỤ : Tính thể tích hình khối do hình phẳng giới hạn bởi các đường 2 y x , 2 y x quay quanh Ox. Giải x 0 x 0 Hoành độ giao điểm . 4 x x x 1 1 3 4 V x x dx 10 0
VÍ DỤ . Tính thể tích hình khối do hình phẳng giới hạn bởi các đường 2
x y 5 , x 3 y quay quanh Oy. Giải y 1 Tung độ giao điểm 2
y 5 3 y . y 2 2
V y 52 3 y2 153 2 dy 5 1 124
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Dạng: mối liên hệ giữa a, b,c… x e
VÍ DỤ : Nguyên hàm của hàm số: y = x e 2 là: . x
a e b tan x C . Tính a+b 2 cos x A.2 B. 3 C. 4 D. 5 qJz
Lấy 2 cận bất kỳ (Giả sử lấy 0 và 1) Ta lưu KQ vào biến A. Ta có 1 0 . a e b tan1 ( . a e b tan 0) A a b CacDapAn 1 0 .
a (e e ) b(tan1 tan 0) A a b CacDapAn 1 0 .
a (e e ) b(tan1 tan 0) A Thử đáp án A: a b 2
Nghiệm Lẻ => Loại đáp án A 1 0 .
a (e e ) b(tan1 tan 0) A Thử đáp án B: a b 3
Số đẹp. Chọn Đáp án B 125
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 2 e a VÍ DỤ : 2 2 x K x e dx = . Tính a+2b b 0 A. 2 B. 3 C. 9 D. 1 Lưu vào biến A 2 e a Ta có 2 A a . A b e b 2 a . A b e
Ta giải hệ sau để tìm a và b. a 2b CacDapAn Thử đáp án A Số xấu => Loại A Thử đáp án B. Số xấu => Loại B Thử đáp án C. => Số đẹp. Chọn C 126
KỸ THUẬT 8: SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến PHỤ LỤC:
A. ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN Câu 1 : ( x 2 x)
Hàm số nào dưới đây không là nguyên hàm của hàm số f (x) 2 (x 1) 2 x x 1 2 x x 1 2 x x 1 2 x A. B. C. D. x 1 x 1 x 1 x 1
Câu 2 : Cho đồ thị hàm số y f (x). Diện tích hình phẳng (phần gạch trong hình) là: 0 0 1 4 A. f (x)dx f (x)dx B. f (x)dx f (x)dx 3 4 3 1 3 4 4 C. f (x)dx f (x)dx D. f (x)dx 0 0 3
Câu 3 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đồ thị: 2 y x 2x và 2
y x x có kết quả là: 10 A. 12 B. C. 9 D. 6 3
Câu 4 : Kết quả nào sai trong các kết quả sao? x1 x1 2 5 1 2 4 4 A. dx C B. x x 2 1 dx ln x C 10x 5.2x.ln 2 5x.ln 5 3 4 x 4x 2 x 1 x 1 C. dx ln x C xdx x x C 2 1 D. 2 tan tan x 2 x 1
Câu 5 : Thể tích vật thể tròn xoay khi quay hình phẳng giới hạn bởi các 127
PHỤ LỤC: - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 x đường 2 2
y x .e , x 1, x 2 , y 0 quanh trục ox là: A. 2 (e e) B. 2 (e e) C. 2 e D. e
Câu 6 : Thể tích vật thể tròn xoay khi quay hình phẳng giới hạn bởi các 4
đường y , y 0 , x 1, x 4 quanh trục ox là: x A. 6 B. 4 C. 12 D. 8 Câu 7 : 4 1 Giá trị của 4 (1 tan x) . dx bằng: 2 cos x 0 1 1 1 1 A. B. C. D. 5 3 2 4 Câu 8 : d d b Nếu f (x)dx 5 ; f (x)dx 2
, với a d b thì f (x)dx bằng: a b a A. 2 B. 3 C. 8 D. 0 Câu 9 : 2 x e Hàm số f (x) t lntdt
đạt cực đại tại x ? x e A. ln 2 B. 0 C. ln 2 D. ln 4 Câu 10 : 2 Cho tích phân 2 sin x 3 I e .sin x cos xdx . Nếu đổi biến số 2 t sin x thì 0 1 1 1 1 A. t I e (1t)dt 2 t t I e dt te dt 2 B. 0 0 0 1 1 1 1 C. 2 t I e (1 t)dt D. t t I e dt te dt 2 0 0 0
Câu 11 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi hai đường thẳng x = 0, x và đồ thị của hai hàm số y = cosx, y = sinx là: 128
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến A. 2 2 B. 2 C. 2 D. 2 2
Câu 12 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường 2
y x ,trục Ox và đường thẳng x 2 là: 8 16 A. 8 B. C. 16 D. 3 3
Câu 13 : Cho hình phẳng H giới hạn bởi các đường y sin x ; x 0; y 0 và x . Thể tích vật thể
tròn xoay sinh bởi hình H quay quanh Ox bằng 2 2 A. 2 B. C. D. 2 4 2 Câu 14 : 3 2 1 x 2 x 1 Cho tích phân I dx
. Nếu đổi biến số t thì 2 x x 1 2 2 3 3 3 2 2 t dt 3 tdt A. t dt I tdt B. I C. I I 2 t 2 D. 2 1 t 1 t 1 2 2 t 1 2 2 2
Câu 15 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2
y x x 1 và trục ox và đường thẳng x=1 là: A. 3 2 2 B. 3 2 1 C. 2 2 1 D. 3 2 3 3 3 3 Câu 16 : Tìm nguyên hàm: 4 3 2 ( x )dx x 5 3 A. 3 5 x 4ln x C B. 3 5 x 4 ln x C 3 5 3 3 C. 3 5 x 4 ln x C D. 3 5 x 4ln x C 5 5 Câu 17 : Tích phân 2 cos xsin xdx bằng: 0 129
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 3 A. B. C. D. 0 3 3 2 Câu 18 : x(2 x)
Hàm số nào sau đây không là nguyên hàm của hàm số f (x) 2 (x 1) 2 x x 1 2 x x 1 2 x 2 x x 1 A. B. C. D. x 1 x 1 x 1 x 1
Câu 19 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2
y x 4x 5 và hai tiếp tuyến với đồ thị
hàm số tai A(1;2) và B(4;5) có kết quả dạng a khi đó: a+b bằng b 13 4 A. 12 B. C. 13 D. 12 5 Câu 20 : 2
Giá trị của tích phân I 2 x 1lnxdx là: 1 2ln 2 6 6 ln 2 2 2 ln 2 6 6 ln 2 2 A. B. C. D. 9 9 9 9
Câu 21 : Kết quả của x dx là: 2 1 x 1 1 A. 2 1 x C B. C C. C D. 2 1 x C 2 1 x 2 1 x Câu 22 : Hàm số F( )
x ln sin x 3cos x là một nguyên hàm của hàm số nào trong các hàm số sau đây: cos x 3sin x A. f (x) B. f (x) cos x 3sin x sin x 3cos x cos x 3sin x sin x 3cos x C. f (x) D. f (x) sin x 3cos x cos x 3sin x Câu 23 : e 2 x 2ln x
Giá trị của tích phân I dx là: x 1 130
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 e 1 2 e 1 A. B. C. 2 e 1 D. 2 e 2 2 Câu 24 : 4 2
Giả sử I sin 3x sin 2xdx a b
, khi đó, giá trị của a b là: 2 0 1 3 3 1 A. B. C. D. 6 10 10 5 Câu 25 : Tìm nguyên hàm: 3 2 (x 2 x )dx x 3 x 4 3 x 4 A. 3 3ln x x C B. 3 3ln X x 3 3 3 3 3 x 4 3 x 4 C. 3 3ln x x C D. 3 3ln x x C 3 3 3 3 Câu 26 : 1 Tìm nguyên hàm: dx x(x 3) 2 x 1 x 1 x 3 1 x A. ln C B. ln C C. ln C D. ln C 3 x 3 3 x 3 3 x 3 x 3
Câu 27 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường (P): y=2x2 , (C): y= 2 1 x và Ox là: A. 8 2 3 2 2 B. 2 2 C. D. 4 2 2 3 2 Câu 28 : 2
Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đồ thị hàm số 2 x 27 y=x ; y= ; y= là: 8 x 63 A. 27ln2-3 B. C. 27ln2 D. 27ln2+1 8 Câu 29 : Tìm nguyên hàm: 2 (1 sin x) dx 2 1 2 1 A.
x 2 cos x sin 2x C ; B.
x 2 cos x sin 2x C ; 3 4 3 4 131
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 1 2 1 C.
x 2 cos 2x sin 2x C ; D.
x 2 cos x sin 2x C ; 3 4 3 4 Câu 30 : 2 Cho 2 I 2x x 1dx và 2
u x 1. Chọn khẳng định sai trong các khẳng định sau: 1 2 3 2 3 3 2 A. I udu B. I udu C. I 27 D. 2 I u 3 1 0 3 0 Câu 31 : 5 5 5 Cho biết f xdx 3, g
tdt 9 . Giá trị của A f xgxdx là: 2 2 2 Chưa xác định A. B. 12 C. 3 D. 6 được
Câu 32 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2
y x và đường thẳng y 2x là: 4 3 5 23 A. B. C. D. 3 2 3 15
Câu 33 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số y = 2 x2 - 4x - 6 trục hoành và hai đường thẳng x=-2 , x=-4 là 40 92 50 A. 12 B. C. D. 3 3 3 Câu 34 : 0 2 3x 5x 1 2 Giả sử rằng I dx a ln b
. Khi đó, giá trị của a 2b là: x 2 3 1 A. 30 B. 40 C. 50 D. 60
Câu 35 : Kết quả của ln xdx là: A. x ln x x C B. Đáp án khác C. x ln x C D. x ln x x C Câu 36 : Tìm nguyên hàm: 5 3 ( x )dx x 2 2 A. 5 5ln x x C B. 5 5ln x x C 5 5 132
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 2 2 C. 5 5ln x x C D. 5 5ln x x C 5 5 Câu 37 : 1 Tìm nguyên hàm: dx . x(x 3) 1 x 1 x 3 1 x 1 x 3 A. ln C B. ln C C. ln C D. ln C 3 x 3 3 x 3 x 3 3 x
Câu 38 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường cong 3 y x và 5 y x bằng: 1 A. 4 B. C. 0 D. 6 2 Câu 39 : 2 2 Cho hai tích phân 2 sin xdx và 2 cos xdx
, hãy chỉ ra khẳng định đúng: 0 0 B. Không so sánh được 2 2 A. 2 2 sin xdx cos xdx 0 0 2 2 2 2 C. 2 2 sin xdx cos xdx D. 2 2 sin xdx = cos xdx 0 0 0 0 Câu 40 : 2 2 Cho hai tích phân 2 I sin xdx và 2 J cos xdx
. Hãy chỉ ra khẳng định đúng: 0 0 Không so sánh A. I J B. I J C. I J D. được Câu 41 : Hàm số 2 ( ) x
F x e là nguyên hàm của hàm số 2 x A. 2 ( ) 2 x f x xe B. 2 ( ) x f x e C. ( ) e f x D. 2 2 ( ) x f x x e 1 2x Câu 42 : ln 2 Tính 2 x dx , kết quả sai là: x 133
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến A. 22 x 1 C B. 2 x C C. 1 2 x C D. 22 x 1 C Câu 43 : sin x Cho tích phân I
, với 1 thì I bằng: 2 0 1 2 cos x 2 A. B. 2 C. 2 D. 2
Câu 44 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đồ thị hàm số 2
y x 1 , y x 5 có kết quả là 35 10 73 73 A. B. C. D. 12 3 3 6 Câu 45 : d d b Nếu f (x)dx 5 , f (x)dx 2
với a < d < b thì f (x)dx bằng a b a A. -2 B. 0 C. 8 D. 3
Câu 46 : Kết quả nào sai trong các kết quả sao? dx 1 x 2 dx 1 x 1 1 A. tan C B. ln C 1 cos x 2 2 2 2 x x 1 2 x 1 1 dx xdx 1 C. ln(ln(ln x)) C xln . x ln(ln x) D. 2 ln 3 2x C 2 3 2x 4
Câu 47 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi hai đường cong y = x3 – x và y = x – x2 là : 37 33 37 A. Đáp án khác B. C. D. 6 12 12 Câu 48 : Tìm nguyên hàm: 2 3 (x x )dx x 1 2 1 2 A. 4 3 x 2 ln x x C B. 4 3 x 2 ln x x C 4 3 4 3 134
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 2 1 2 C. 4 3 x 2 ln x x C D. 4 3 x 2 ln x x C 4 3 4 3
Câu 49 : Cho hình phẳng giới hạn bởi các đường y x và y x quay xung quanh trục Ox . Thể tích
khối tròn xoay tạo thành bằng: A. B. C. 0 D. 6
Câu 50 : Thể tích vật thể tròn xoay khi quay hình phẳng giới hạn bởi các
đường y x , y 0 , y 2 x quanh trục ox là: 7 35 6 A. B. 6 C. D. 12 12 5 Câu 51 : 3 x 2 Biến đổi dx thành f (t)dt
, với t 1 x . Khi đó f (t) là hàm nào trong các hàm 0 1 1 x 1 số sau? A. 2 f(t) 2t 2t B. 2 f(t) t t C. 2 f(t) t t D. 2 f(t) 2t 2t Câu 52 : Cho x 2 I e cos xdx ; x 2 J e sin xdx và x K e cos 2xdx
. Khẳng định nào đúng trong các 0 0 0 khẳng định sau? (I) I J e (II) I J K e 1 (III) K 5 A. Chỉ (II) B. Chỉ (III) C. Chỉ (I) D. Chỉ (I) và (II) Câu 53 : Hàm số 2
y tan 2x nhận hàm số nào dưới đây là nguyên hàm? 1 1 A. 2 tan 2x x B. tan 2x x C. tan 2x x D. tan 2x x 2 2
Câu 54 : Thể tích vật thể tròn xoang khi quay hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 135
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến y = x2 2 ;x y quanh trục ox là 4 3 A. 2 B. C. D. 10 3 10 10 Câu 55 : 6 n 1 Cho I sin x cos xdx . Khi đó n bằng: 64 0 A. 3 B. 4 C. 6 D. 5 Câu 56 : Tìm nguyên hàm: 3x 2 (2 e ) dx 4 4 x 5 x 1 A. 3 6 3 x x e e C B. 3 6 4 x x e e C 3 6 3 6 4 4 x 1 x 1 C. 3 6 4 x x e e C D. 3 6 4 x x e e C 3 6 3 6 Câu 57 : 5 dx Giả sử ln K . Giá trị của K là: 2x 1 1 A. 3 B. 8 C. 81 D. 9
Câu 58 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số y = x3 + 11x - 6, y = 6x2,x 0,x 2 có
kết quả dạng a khi đó a-b bằng b A. 2 B. -3 C. 3 D. 59
Câu 59 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số y = -x2 + 4x và các tiếp tuyến với đồ thị
hàm số biết tiếp tuyến đi qua M(5/2;6) có kết quả dạng a khi đó a-b bằng b 12 A. B. 14 C. 5 D. -5 11
Câu 60 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi (C): y= x2+3x2, d1:y = x1 và d2:y=x+2 có kết quả là 136
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 1 2 1 A. B. C. 1 D. 8 7 12 6
Câu 61 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đường cong y = x2 + 1, tiếp tuyến với đường này tại điểm M(2; 5) và trục Oy là: 7 5 8 A. B. C. 2 D. 3 3 3 Câu 62 : 1 Giá trị của x I x.e dx là: 0 2 2 A. 1 B. 1 C. D. 2e 1 e e Câu 63 : dx Tính , kết quả là: 1 x C 2 A. B. 2 1 x C C D. C 1 x 1 C. x 1 x
Câu 64 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đồ thị hàm số y = (e 1)x và (1 x y e )x là: e e 3 A. 2 B. 2 C. 1 D. 1 2 2 e
Câu 65 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số 2 y 2
x x 3 và trục hoành là: 125 125 125 125 A. B. C. D. 24 34 14 44 Câu 66 : 2 x
Diện tích hình phẳng giới hạn bởi đường thẳng y 4 x và patabol y bằng: 2 137
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 28 25 22 26 A. B. C. D. 3 3 3 3
Câu 67 : Diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đồ thị: 2
y x 4x 3 và y=x+3 có kết quả là: 55 205 109 126 A. B. C. D. 6 6 6 5 Câu 68 : Tìm nguyên hàm: 3 2 (x 2 x )dx x 3 1 3 1 A. x 2s inx sin 2x C B. x 2sinx- sin 2x C 2 4 2 4 3 1 3 1 C.
x 2 cos x sin 2x C D. x 2s inx sin 2x C 2 4 2 4 1
Câu 69. Gọi h t cm là mực nước ở bồn chứa sau khi bơm nước được t giây. Biết rằng h 't 3 t 8 5
và lúc đầu bồn không có nước. Tìm mức nước ở bồn sau khi bơm nước được 6 giây (làm tròn kết quả đến hàng phần trăm): A. 2,33 cm. B. 5,06 cm. C. 2,66 cm. D. 3,33 cm.
Câu 70. Một ô tô đang chạy với vận tốc 10m/s thì người lái đạp phanh; từ thời điểm đó, ô tô chuyển động
chậm dần đều với vận tốc v t 5
t 10(m/s), trong đó t là khoảng thời gian tính bằng giây, kể từ lúc bắt
đầu đạp phanh. Hỏi từ lúc đạp phanh đến khi dừng hẳn, ô tô còn di chuyển bao nhiêu mét ? A. 0,2 m. B. 2 m. C. 10 m. D. 20 m. 138
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến ĐÁP ÁN ĐỀ TỔNG HỢP 01 B 28 C 55 A 02 A 29 D 56 D 03 C 30 A 57 A 04 A 31 B 58 C 05 C 32 A 59 C 06 C 33 C 60 C 07 A 34 B 61 D 08 B 35 D 62 B 09 A 36 D 63 B 10 A 37 D 64 C 11 D 38 B 65 A 12 B 39 D 66 A 13 B 40 B 67 C 14 A 41 A 68 D 15 C 42 B 69 C 16 D 43 A 70 C 17 B 44 C 18 D 45 D 19 C 46 A 20 B 47 D 21 D 48 D 22 A 49 B 23 B 50 C 24 B 51 A 25 D 52 A 26 D 53 B 27 C 54 C 139
ĐỀ TỔNG HỢP NGUYÊN HÀM – TÍCH PHÂN - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
B .TÍCH PHÂN TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC 10 NĂM GẦN ĐÂY 3
Bài 1. (THPT QG 2016): Tính tích phân I= 2 3x(x x 16)dx ĐS: I = 88 0 1
Bài 2. (THPT QG 2015): Tính tích phân: ( 3) x x e dx ĐS: I = 4-3e 0
Bài 3. (ĐH A2014): Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi: 2
y x x 3 và y 2x 1 ĐS: I = 1/6
Bài 4. (ĐH B2014) : Tính tích phân : 2 2 x 3x 1 I dx ĐS : I 1 ln 3 2 x x 1
Bài 5. (ĐH D2014) : Tính tích phân : 4 3 I x 1 sin 2xdx ĐS : I 4 0
Bài 6. (ĐH A2013) : Tính tích phân : 2 2 x 1 5 3 I ln x dx ĐS : I ln 2 2 x 2 2 1
Bài 7. (ĐH B2013) : Tính tích phân : 1 2 2 1 2 I x 2 x dx ĐS : I 3 0
Bài 8. (ĐH D2013) : Tính tích phân : 1 2 (x 1) I dx ĐS : I 1 ln 2 2 x 1 0
Bài 9. (ĐH A2012) : Tính tích phân : 140
B .TÍCH PHÂN TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC 10 NĂM GẦN ĐÂY - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến 3 1 ln(x 1) 2 2 I dx
ĐS : I l n 3 ln 2 2 x 3 3 1
Bài 10. (ĐH B2012) : Tính tích phân : 1 3 x 3 I d . x ĐS : I l n 3 ln 2 4 2 x 3x 2 2 0
Bài 11. (ĐH D2012) : Tính tích phân : /4 2 1 I x(1 sin 2x)dx ĐS : I 32 4 0
Bài 12. (ĐH A2011) : Tính tích phân : 4 x sin x (x 1) cos x 2 I dx ĐS : I l n 1 x sin x cos x 4 2 4 0
Bài 13. (ĐH B2011) : Tính tích phân : 3 1 x sin x 2 I dx ĐS : I 3 l n 2 3 2 o c s x 3 0
Bài 14. (ĐH D2011) : Tính tích phân : 4 4x 1 34 3 I dx ĐS : I 10l n 2x 1 2 3 5 0
Bài 15. (ĐH A2010) : Tính tích phân : 1 2 x 2 x e 2 x x e 1 1 1 2e I dx ĐS : I l n 2 x e 1 3 2 3 0
Bài 16. (ĐH B2010) : Tính tích phân : e ln x 1 3 I dx ĐS : I l n 2 x(ln x 2) 3 2 1 141
B .TÍCH PHÂN TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC 10 NĂM GẦN ĐÂY - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến
Bài 17. (ĐH D2010) : Tính tích phân : e 3 2 e I (2x ) ln xdx ĐS : I 1 x 2 1
Bài 18. (ĐH A2009) : Tính tích phân : 2 8 3 2 I ( o c s 1) o c s xdx ĐS : I 15 4 0
Bài 19. (ĐH B2009) : Tính tích phân : 3 3 ln x 1 27 I dx ĐS : I (3 ln ) 2 (x 1) 4 16 1
Bài 20. (ĐH D2009) : Tính tích phân : 3 dx I ĐS : 2 I ln(e e 1) 2 x e 1 1
Bài 21. (ĐH A2008) : Tính tích phân : 6 4 tan x 1 10 I dx . ĐS : I ln(2 3) o c s2x 2 9 3 0
Bài 22. (ĐH B2008) : Tính tích phân : 4 sin(x )dx 4 3 2 4 I dx . ĐS : I
sin2x 2(1 s inx cos x) 4 0
Bài 23. (ĐH D2008) : Tính tích phân : 2 ln x 3 2 ln 2 I dx ĐS : I 3 x 16 1
Bài 24. (ĐH A2007) : Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường: 142
B .TÍCH PHÂN TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC 10 NĂM GẦN ĐÂY - http://Hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến e y (e 1)x , (1 x y e )x . ĐS : S 1 2
Bài 25. (ĐH B2007) : Cho hình phẳng H giới hạn bởi các đường . y xln x , y 0 , x e . Tính thể
tích của khối tròn xoay tọa thành khi quay hình H quanh trục Ox. 3 (5e 2) ĐS : V 27
Bài 26. (ĐH D2007) : Tính tích phân : e 4 5e 1 3 2 I x ln xdx . ĐS : I 32 1
Bài 27. (ĐH A2006) : Tính tích phân : 2 sin 2x 2 I dx ĐS : I 2 2 3 0 o c s x 4sin x
Bài 28. (ĐH B2006) : Tính tích phân : ln5 dx 3 I . ĐS : I ln x x e 2e 3 2 ln 3
Bài 29. (ĐH D2006) : Tính tích phân : 1 2 5 3e 2 ( 2) x I x e d . x ĐS : I 4 0 143
B .TÍCH PHÂN TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC 10 NĂM GẦN ĐÂY - http://hoc24h.vn
8 Kỹ thuật đạt điểm tối đa Nguyên hàm - Tích phân 2017 | : Đạt Nguyễn Tiến TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giải tích 12 Nâng Cao (Nhà xuất bản giáo dục)
2. Sách Bài tập Giải tích 12 (Nhà xuất bản giáo dục)
3. Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm Toán 12 – Nguyễn Phú Khánh – Huỳnh Đức
Khánh. (Nhà xuất bản ĐHQG Hà Nội)
4. Tuyển tập các chuyên đề và kỳ thuật tính Tích Phân – Trần Phương (Nhà xuất bản ĐHQG Hà Nội)
5. Group Toán - http://nhomtoan.net/ 144
TÀI LIỆU THAM KHẢO - http://Hoc24h.vn