TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH BÀI KIỂM TRA SỐ 2
Đề bài: Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: “Đạo đức cách mạng không phải
trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố.
Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Ý nghĩa của luận điểm
đối với việc rèn luyện đạo đức của sinh viên hiện nay. BÀI LÀM I.Đặt vấn đề:
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm sâu sắc đến việc giáo dục về đạo
đức, về nhân cách của người cán bộ cách mạng. Người nói có cán bộ tốt, việc gì cũng
xong. Người khẳng định đó là một chân lý. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định đạo đức có
vị trí quan trọng đặc biệt đối với mỗi con người. Đối với người cách mạng, nó là gốc, là
nền tảng của người cách mạng. Người đã khẳng định điều này trong tác phẩm: “Sửa đổi
lề lối làm việc”: “Cũng như sông có nguồn thì mới có nước, không có nguồn thì sông
cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức,
không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”.
Chủ tịch Hồ Chí minh coi đạo đức là sức mạng tinh thần to lớn. Vì đạo đức là bộ
phận của thế giới quan, là hiện tượng trức tiếp của tư tưởng, có tác dụng chỉ đạo trực tiếp
hành vi ứng xử của con người trong thực tiễn. Người viết: “làm cách mạng để cải tạo xã
hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp vẻ vang, nhưng nó cũng là một nhiệm vụ nặng
nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng
và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn
thành được nhiệm vụ vẻ vang”.
1. Đạo đức là gốc của người cách mạng
Công tác xây dựng đảng về đạo đức cách mạng luôn là mối quan tâm của Chủ tịch
Hồ Chí Minh. Trước lúc đi xa, Người viết trong Di chúc: “Đảng ta là một Đảng cầm
quyền. Mỗi đảng viên là cán bộ phải thẩm nhuần đạo đức cách mạng: cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh
đạo, người đày tớ trung thành của nhân dân”. Lời căn dặn vắn tắt của Người đã nói lên
điều cốt tử nhất trong xây dựng Đảng cầm quyền, quyết định vận mệnh của Đảng, của
Nhà nước, vận mệnh của cả chế độ - đó là đạo đức cách mạng. Theo Người, đạo đức là
“gốc” của người cách mạng. Cả cuộc đời Bác Hồ luôn rèn luyện mình để trở thành người
có đạo đức cách mạng, làm giàu truyền thống đạo đức dân tộc Việt Nam.
Trong thời kỳ hội nhập kinh tế, xây dựng công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước,
những yêu cầu về đạo đức đối với cán bộ, đảng viên đòi hỏi phải được tăng cường rèn
luyện, tu dưỡng để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Có đạo đức cách mạng thì gặp khó
khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước. Vì lợi ích chung của Đảng,
của cách mạng, của giai cấp, của dân tộc và của loài người mà không ngần ngại hy sinh
lợi ích riêng của cá nhân mình. Đó là biểu hiện cao quý của đạo đức cách mạng. Bác nói:
Có đạo đức thì khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ,
khiêm tốn, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”, lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt, chứ
không tính toán, kèn cựa để hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu
ngạo, hủ hóa. Người còn nói: Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời rơi xuống. Nó
do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng
mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong.
Ngày nay, trong các văn bản, Đảng và nhà nước ta đã nhiều lần khẳng định những
phẩm chất tốt đẹp mới xuất hiện trong thời kỳ đổi mới, nhưng đồng thời cũng nghiêm
khắc chỉ ra thực trạng và mức độ suy thoái về đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán
bộ, đảng viên và trong xã hội, diễn ra rất tinh vi, ngày càng tăng, ảnh hưởng lớn đến sự
phát triển của cách mạng nước ta thể hiện dưới dạng như: chủ nghĩa cá nhân, lối sống ích
kỷ, vụ lợi,... có xu hướng ngày càng phát triển; nạn tham nhũng, đưa và nhận hối lộ, bòn
rút của công diễn ra nhiều ngành, nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực; tệ quan liêu, xa dân,
lãnh đạm, vô cảm trước nhưng khó khăn, bức xúc, những yêu cầu chính đáng của nhân
dân, của doanh nghiệp; sống thiếu trung thực,... Thấy trước điều này, Người đã từng nhắc
nhở: “Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn
lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu
lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “ Đảng ta vừa là đạo đức vừa là văn minh”, là
người khởi xướng và lãnh đạo mọi sự đổi thay của đất nước qua các giai đoạn lịch sử của
cách mạng. Muốn đưa sự nghiệp cách mạng tiến đến đích cuối cùng, trước hết Đảng phải
thật sự đổi mới, tự chỉnh đốn. Tự đổi mới, tự chỉnh đốn là khẳng định sự vận động nội tại
của Đảng cầm quyền trong quá trình lãnh đạo cách mạng, là sự nhận diện đúng quy luật
vận động, phát triển của Đảng. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn
Đảng hiện nay, trước hết mỗi cán bộ, đảng viên phải tăng cường học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
2. Đẩy mạng sự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đẳng
viên theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống.
Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc
càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Vì vậy, quá trình tự giáo dục, tự rèn
luyện đạo đức cách mạng cán bộ, đảng viên theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thực
chất là một quá trình tự “luyện vàng”, để không ngừng hoàn thiện nhân cách con người cán bộ, đảng viên.
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh thì người có sức mạnh mới gánh được nặng, đi
được xa, người đảng viên phải có đạo đức cách mạng mới hoàn thành nhiệm vụ cách
mạng vẻ vang. Do đó, cần giáo dục đạo đức cách mạng cho đảng viên nhận rõ được mục
đích, động cơ vào Đảng, tự nguyện phục vụ nhân dân và làm đúng chính sách của Đảng.
Người từng dạy: Mỗi cán bộ, đảng viên từ trên xuống dưới phải hiểu rằng mình vào Đảng
là để làm đầy tớ của nhân dân. Bác nhân mạnh: Làm đầy tớ nhân dân chứ không phải
quan nhân dân. Người cộng sản chúng ta không một phút nào được quên lý tưởng cao cả
của mình là phấn đấu cho Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn
thắng lợi trên đất nước ta và trên thế giới.
Quan tâm lớn nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên là
làm sao thẩm nhuần đạo đức cách mạng. Người đặc biệt chú trọng đến giáo dục những
phẩm chất: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư,... Người yêu cầu đảng viên phải luôn
trau dồi đức tính khiêm tốn, giản dị, cần kiệm trong lao động, học tập, công tác, có đời tư
trong sáng. Giáo dục đạo đức cách mạng cho đảng viên phải chú trọng cả rèn luyện tài để
họ vừa có đạo đức, vừa có tài, vừa có phẩm chất vừa có năng lực. Có tài phải có đức. “Có
tài không có đức tham ô có hại cho Nhà nước. Có đức không có tài như ông bụt ngồi
trong chùa, không giúp ích gì cho ai”.
Bác là tấm gương tiêu biểu nhất về rèn luyện đạo đức cách mạng, suốt đời tận
trung với nước, tận hiếu với dân, chịu đựng và chấp nhận mọi nguy nan để tìm đường cứu
nước, cứu dân; đồng cam cộng khổ với nhân dân trong kháng chiến, kiến quốc, giành độc
lập cho Tổ quốc, mưu cầu hạnh phúc cho đồng bào. Từ tấm gương rèn luyện đạo đức
cách mạng của Bác Hồ, chúng ta thấy rằng, việc rèn luyện bền bỉ và luôn có ý thức trau
dồi đạo đức cách mạng là việc làm cần thiết và quan trọng bậc nhất đối với cán bộ, đẳng
viên. Bởi vì, đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh bền bỉ
hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong.
Cán bộ, đẳng viên cũng là người, cho nên trong công tác, hoạt động cách mạng
khó tránh khỏi sai lầm và khuyết điểm. Vì vậy, cán bộ, đảng viên phải luôn luôn học tập,
tu dưỡng để hoàn thiện bản thân và việc làm thường xuyên, việc tu dưỡng đạo đức phải
gắn với thực tiễn công tác, lao động, học tập. Rèn luyện mọi lúc, mọi nơi, trong mọi hoàn
cảnh như là việc phải rửa mặt hằng ngày mà Bác đã chỉ ra.
Vấn đề mấu chốt, quyết định trong giáo dục, rèn luyện đạo đức của người cán bộ,
đẳng viên là sự tự giáo dục, tự rèn luyện. Bởi vì cái tốt, cái xấu đều có trong mỗi con
người. Mà học cái tốt thì khó, vì như “người ta leo núi phải vất vả khó nhọc mới lên đến
đỉnh. Học cái xấu thì dễ như ở trên đỉnh chỉ trượt chân một cái là nhào xuống vực sâu”.
Vì để việc phấn đấu tu dưỡng của người đảng viên kiên trì hằng ngày, để gạt bỏ những
tính xấu như bệnh tham lam, thiếu kỷ luật, gây hại cho Đảng, cho dân. Bác dạy: Mắc phải
bệnh tham lam, người cán bộ, đảng viên không đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên
mà chỉ tự tư, tự lợi, dùng của công làm việc tư; dựa vào thế lực của Đảng để theo đuổi
mục đích riêng của mình, chỉ vun vén cho quyền lợi của bản thân, không cần quan tâm
xem điều đó có hại cho dân, cho nước hay không; thậm chí, còn chà đạp lên lợi ích của
dân tộc, của nhân dân một khi bị đụng chạm đến quyền lợi cá nhân. Tác hại của bệnh
tham lam rất lớn. Nó làm cho công quỹ Nhà nước bị hao mòn, nhân dân căm ghét cán bộ,
dân mất lòng tin với Đảng, Nhà nước. Vì vậy, người có đạo đức cách mạng phải quyết
tâm chống tham nhũng, lãng phí. Cán bộ, đảng viên, người có cương vị giữ các trọng
trách càng phải nêu gương chống tham nhũng, lãng phí. Biến quyết tâm chính trị chống
tham nhũng của Đảng thành hành động, việc làm thiết thực và cần kịp cho mỗi Đảng
viên, đặc biệt là trong đội ngũ cán bộ, công chức, nhằm góp phần xây dựng Đảng, Nhà
nước trong sạch, củng cố sức mạnh đất nước.
Bệnh thiếu kỷ luật cũng là căn bệnh hết sức nguy hiểm, do cán bộ, đảng viên đó
không chịu rèn luyện trong tổ chức, không đặt mình vào guồng máy hoạt động của tổ
chức, vi phạm Điều lệ Đảng, quy định, nguyên tắc Đảng. Theo Hồ Chí Minh, tất cả
những bệnh đó là biểu hiện của bệnh cá nhân chủ nghĩa. Người còn nhân mạnh, nếu cán
bộ, đảng viên mà măc phải một trong các bệnh này, tứ là đồng nghĩa với sự thất bại, tức
là hỏng việc; họ sẽ bị nhân dân xa rời.
Trong công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đã giành
được thắng lợi to lớn có ý nghĩa lịch sử. Đảng đã giáo dục, nâng cao ý thức, nhiệt tình
cách mạng cho đội ngũ đảng viên, đồng thời phần đông đảng viên cũng đã cố gắng vươn
lên, tự rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng trong điều kiện mới.
Tuy nhiên, công tác xây dựng Đảng, công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ,
đảng viên chưa ngăn chặn được tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối
sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên. Vì thế, việc bồi dưỡng, nâng cao đạo đức cách
mạng của Đảng là vấn đề quan trọng và cấp bách. Hiện nay, Đảng ta đang lãnh đạo đẩy
mạnh công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, mở cửa, chủ động hội
nhập kinh tế quốc tế, trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động. Sự nghiệp đó là của toàn Đảng, toàn dân.
Để lãnh đạo thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ QuỐc đòi hỏi cán bộ, đảng
viên không những phải có những kiến thức mới, nhất là kiến thức kinh tế, còn phải có
đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng để không chỉ thích nghi, mà còn làm
chủ được cơ chế thị trường, biết phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của nó. Bộ
Chính trị phát động cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh” đã chỉ ra những yêu cầu về việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, trong đó
phải chú trọng “nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân” là cấp thiết và rất quan trọng.
Góp phần thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh”, cấp ủy các cấp cần thật sự quan tâm giáo dục đảng viên thông qua chương
trình hành động. Trong đó cần xác định việc tu dưỡng hằng ngày của đảng viên về nâng
cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân. Vì kinh tế thị trường càng phát triển,
giao lưu hợp tác quốc tế càng mở rộng thì chủ nghĩa cá nhân càng có cơ hội phát triển.
Do đó, các tổ chức đảng cần phải coi trọng chống chủ nghĩa cá nhân biểu hiện
dưới nhiều hình thức khác nhau, nhất là đối với đảng viên có chức vụ, quyền hành; chống
sự lạm quyền và lộng quyền của cán bộ, công chức để hạn chế mặt trái, mặt tiêu cực của
cơ chế thị trường, chống suy thoái về đạo đức, lối sông. Cần vận dụng sáng tạo tư tưởng
Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, trong đó đặt vấn đề giáo dục đạo đức là biện pháp quan
trọng hàng đầu và thường xuyên, với chương trình, kế hoạch cụ thể và không chỉ trong
học tập nghị quyết, chủ trương của Đảng mà ngay cả trong sinh hoạt đảng thường kỳ của
các tổ chức Đảng; trong cơ quan nhà nước và đoàn thể nhân dân.
Đặc biệt chú trọng tự phê bình và phê bình đối với đảng viên và tổ chức cơ sở
đẳng nhằm ngăn ngừa và chống lại những biểu hiện tiêu cực về đạo đức. Phát huy và
thực hành dân chủ rộng rãi trong sinh hoạt đảng, góp phần vào việc nâng cao chất lượng
sinh hoạt cấp ủy, chi bộ. Thực hiện tốt việc phân công, hướng dẫn, kiểm tra đảng viên
chấp hành nhiệm vụ, phát huy vai trò tiên phong gương mẫu trong công tác, học tập và
lối sống, giữ mối liên hệ với quần chúng nơi công tác với chị bộ và nhân dân nơi cư trú.
Trong sinh hoạt Đảng quan tâm nêu gương tổ chức đảng, đảng viên trong việc
nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, ngăn ngừa suy thoái đạo đức, chống tham nhũng,
lãng phí. Đồng thời xử ký nghiêm tổ chức đảng, đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, để củng
cố, chỉnh đốn Đảng. Xây dựng cơ chế và những quy định khả thi, quản lý chặt chẽ đối
với các đảng viên có quan hệ nhiều đến tiền bạc, hàng hóa, tài sản của Nhà nước, của
nhân dân, thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra của Đảng và giám sát của dân.
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, mỗi người đảng viên cần
thực hiện lời khuyên của Người “dù công tác to hay nhỏ, địa vị cao hay thấp, ở đâu cũng
phải làm gương mẫu cho quần chúng”. Bởi lẽ, muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm
mực thước cho người ta bắt chước, phải xung phong làm gương mẫu. Điểm nổi bật trong
tư tưởng đạo đức và hành vi đạo đức của Bác Hồ là yêu thương, kính trọng nhân dân, hòa
với nhân dân, đoàn kết, tổ chức nhân dân thực hiện những mục tiêu của cách mạng, đem
lại lợi ích cho nhân dân.
Vì thế, hiện nay giáo dục, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của người đảng viên là phải
hòa mình với nhân dân, làm cầu nối giữa dân với Đảng để hiểu quần chúng, lắng nghe ý
kiến của quần chúng, làm cho dân tin, tổ chức tuyên truyền vận động quần chúng hăng
hái thực hiện chính sách và nghị quyết của Đảng.
Vấn đề có ý nghĩa thiết thực trong rèn luyện đạo đức hiện nay là sự tự giác của
đảng viên, cán bộ. Người cán bộ, đảng viên phải tự mình phấn đấu rèn luyện đạo đức,
đồng thoiwg chi bộ đảng phải có quy chế quản lý đối với đảng viên, thường xuyên kiểm
tra việc rèn luyện đạo đức nhằm giúp đảng viên tu dưỡng, xứng đáng với danh hiệu đảng
viên – Đảng do Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng và rèn luyện.
3. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh – Việc làm cần thiết
và phải thường xuyên đối với cán bộ, đảng viên
Chủ tịch Hồ Chi Minh, lãnh tụ thiên tài của Đảng và dân tộc Việt Nam, anh hùng
giải phóng dân tộc, chiến sĩ lỗi lạc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, danh
nhân văn hóa thế giới đã hiến dâng tất cả tình cảm, trí tuệ và cuộc đời cho sự nghiệp cách
mạng của Đảng và nhân dân ta. Người đã để lại cho Đảng và nhân dân ta một di sản tinh
thần vô giá là tư tưởng và tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực, kết tinh văn hóa của
nhân loại và thời đại. Ở Hồ Chí Minh tư tưởng đạo đức luôn gắn với hành vi đạo đức,
động cơ luôn gắn với hiệu quả, luôn nói đi đôi với làm, nhiều khi ít nói nhưng làm nhiều
hoặc làm nhưng không cần nói. Đây là điều mà không phải bất cứ nhà tư tưởng, nhà lãnh
đạo nào cũng làm được. Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương sáng
để mọi người Việt Nam suốt đời học tập và noi theo.
Sự nghiệp đổi mới của đất nước đã và đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao
đối với sự hình thành, phát triển tư tưởng và những phẩm chất đạo đức tốt đẹp của con
người Việt Nam, đồng thời cũng tạo ra những thuận lợi và thử thách mới đối với toàn
Đảng, toàn dân ta trong lĩnh vực tư tưởng, đạo đức. Bởi vậy, hơn lúc nào hết, mỗi chúng
ta thường xuyên tự giác, nỗ lực học tập, rèn luyện, tu dưỡng và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh và coi đó là một trong những biện pháp quan trọng để khắc phục sự suy
thoái về tư tưởng đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, làm lành mạnh
nền đạo đức xã hội, góp phần giữ vững ổn định chính trị, xã hội, tạo động lực cho sự phát
triển nhanh, hiệu quả, bền vững. Đặc biệt đối với mỗi cán bộ, đảng viên, học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là nhiệm vụ rất quan trọng và thường xuyên, qua
đó để giáo dục, rèn luyện mình, xứng đáng là người đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam,
“là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Hơn nữa, học tập và tu dưỡng đạo đức thường xuyên là cơ sở để hoàn thiện mỗi cá
nhân, vì đạo đức của mỗi người không phải tự nhiên xuất hiện, mà do mỗi người học tập,
tu dưỡng, rèn luyện trong hoạt động thực tiễn và tiếp thu sự giáo dục, quản lý của tổ
chức, tập thể, cộng đồng, gia đình và xã hội. Vì vậy, để giữ gìn và phát huy những giá trị
cao đẹp, đòi hỏi mỗi người phải thường xuyên học tập, tu dưỡng; nếu rời xa sự quản lý,
giáo dục của tập thể, cộng đồng và toàn thể gia đình là con đường dẫn tới hư hỏng, đánh
mất chính bản thân mình. Trước thực trạng cũng như yêu cầu thực tế đặt ra, việc giáo
dục, học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là việc làm cần thiết, cần phải
đẩy mạnh, thường xuyên trong toàn Đảng, toàn quân va toàn dân ta.
Cùng với nhân dân cả nước, cán bộ, đảng viên phải tiên phong, có sự nhận thức
đúng đắn về đạo đức cách mạng, gương mẫu, đi đầu trong các hoạt động, thực hiện
thường xuyên và có hiệu quả cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức của
Hồ Chí inh triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; từng ngành, từng cấp phải thực
hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn của Đảng và Nhà nước giao, đưa chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống. Có vậy, hành vi, phong cách và đạo
đức của từng cán bộ, đảng viên ngày càng được hoàn thiện trong mọi lĩnh vực công tác, sinh hoạt của mình.
II. Sinh viên học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác
Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta theo định hướng xã hội chủ
nghĩa đã và đang đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng cho thế hệ trẻ hiện nay là phải có
kiến thức chuyên môn cao, có tư tuorng chính trị vững vàng, có năng lực tư duy độc lập
để giải quyết những vấn đề khoa học – kỹ thuật, sản xuất, văn hóa, giáo dục...đáp ứng
được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Như vậy, hơn lúc nào hết đòi hỏi chúng ta – thế hệ trẻ của dân tộc ngoài việc chăm
lo giáo dục tri thức, chuyên môn, cần phải tăng cường quan tâm giáo dục, rèn luyện đạo
đức cách mạng theo tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Từ cuộc đời Bác và quan điểm của Bác về đạo đức cách mạng, dựa trên quan điểm
của Đảng ta về những phẩm chất cơ bản của con người Việt Nam trong giai đoạn mới,
căn cứ vào tình hình thực tiễn của đất nước, trong giai đoạn hiện nay chúng ta cần tăng
cường giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng cơ bản.
Đối với thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng, nhiều lần Bác Hồ đã đặt câu
hỏi: Mục đích học tập của thanh niên là để làm gì? Và Người chỉ rõ: Thanh niên học tập
để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, làm cho dân giàu, nước mạnh, tức là làm tròn
bổn phận làm chủ của nước nhà. Thanh niên phải ham làm những việc ích quốc, lợi dân,
phải đặt công việc chung, lợi ích chung lên trên hết, trước hết, các sự hy sinh khó nhọc
thì mình làm trước người ta, còn sự sung sướng thanh nhà thì mình nhường người ta
hưởng trước. Bắc đặc biệt nhấn mạnh: Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi
nước nhà đã cho mình những gì. Mà mình phải tự hỏi đã làm gì cho nước nhà? Mignh
phải làm thế nào cho lợi ích nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?
Bởi vậy, thanh niên chúng ta cần giáo dục lòng “Trung với nước, hiếu với dân”
chính là giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, tự cường dân tộc, kiên định mục tiêu độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Có ý chí vươn lên lập thân, lập nghiệp, đưa quê hương,
đất nước thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu. Từ đó quyết tâm học tập để phấn đấu thực hiện
mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ, văn minh; là ý chí, quyết tâm vươn lên, là khát vọng, hoài bão làm giàu cho
mình, gia đình, cho quê hương, đất nước.
Bên cạnh đó, chúng ta – những sinh viên – thế hệ trẻ cần phải có tinh thần phấn
đấu học tập, rèn luyện nghiêm túc, bền bỉ, kiên trì, không ngừng vươn lên để chiếm lĩnh
tri thức khoa học, làm chủ tri thức khoa học, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa quê hương, đất nước.
Suốt cả cuộc đời, Bác Hồ liên tục phấn đấu, học hỏi, rèn luyện một cách quyết liệt
để thực hiện cho kỳ được ham muốn tột bậc của bản thân là làm cho nước nhà được độc
lập, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Người dạy chúng ta gian nan rèn
luyện mới thành công. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn sinh viên: Thanh
niên muốn xứng đáng vai trò người chủ, thì phải học tập; thanh niên sẽ làm chủ nước
nhà, phải học tập mãi, tiến bộ mãi mới thật là thanh niên. Bởi vậy chúng ta cần phải có
tinh thần phấn đấu quyết liệt, bền bỉ, nhẫn nại, vượt khó vươn lên trong học tập, rèn
luyện. Tích cực tự học, tham gia nghiên cứu khoa học, mở rộng, nâng cao tri thức, từng
bước tích lũy tri thức cho bản thân. Chỉ với tinh thần phấn đấu học tập, rèn luyện bền bỉ,
kiên trì sinh viên mới xứng đáng trở thành chủ nhân thật sự của đất nước, mới đưa quê
hương, đất nước nhanh chóng thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu.
Ngoài hai yếu tố trên, chúng ta cần rèn luyện tinh thần đoàn kết, có ý thức tập thể,
cộng đồng, hợp tác, tương trợ trong học tập, nghiên cứu khoa học, tích cực tham gia các
hoạt động chính trị - xã hội, nhân đạo, từ thiện.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành
công, thành công, đại thành công. Bản thân Người cũng chính là hạt nhân quy tụ sự đoàn
kết trong Đảng, trong nhân dân, dân tộc và đoàn kết quốc tế, tạo nên sức mạnh vĩ đại của
dân tộc Việt Nam. Do đó, cần và phải tiếp tục rèn luyện tinh thần đoàn kết. Sinh viên
chúng ta phải có tinh thần đoàn kết, ý thức cộng đồng trong mọi hoạt động. Sinh viên cần
phải hòa hợp quyền lợi riêng lẻ của mình trong quyền lợi chung của tập thể, của dân tộc.
Tinh thần đoàn kết, hợp tác sẽ giúp chúng ta xóa bỏ chủ nghĩa cá nhân, xóa bỏ những tư
tưởng cô độc, hẹp hòi, cố chấp, thành kiến tự cao, tự đại, tự ái, tự phụ, nghi kỵ vô căn cứ,
xung đột vô nguyên tắc. Thực tế hiện nay, chủ nghĩa cá nhân vẫn còn rơi rớt trong không
ít sinh viên do chủ yếu ảnh hưởng của lối sống ích kỷ, thực dụng. Trong công cuộc xây
dựng và phát triển đất nước, trước vận hội mới của dân tộc đòi hỏi tất cả nững người Việt
Nam, nhất là thế hệ trẻ chúng ta – sinh viên Việt Nam phải đoàn kết thống nhất vì sự phát
triển bền vững của quê hương, đất nước.
Bác Hồ khẳng định người có đạo đức cách mạng là người phải có lối sống cần,
kiệm, liêm, chính. Đây chính là những phẩm chất tốt đẹp cần thiết cho mọi người Việt
Nam trong việc tu dưỡng đạo đức cá nhân, trong mọi hoạt động kể từ cuộc sống gia đình
cho đến việc xây dựng đất nước. Đó cũng là nền tảng cho đời sống đạo đức mới ở nước
ta. Và tầng lớp sinh viên chúng ta là những người tiêu biểu cho một thế hệ mới đang
vươn lên khẳng định mình, đang vươn lên trở thành chủ nhân thật sự của quê hương, đất
nước. Chúng ta là những con người Việt Nam trong giai đoạn mới. Bởi vậy chúng ta phải
là những người tiêu biểu về lối sống, về nhân cách trong thanh niên, trong xã hội. Do đó
ta phải rèn luyện lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, trung thực, nhân nghĩa, cần,
kiệm, liêm, chính theo tư tưởng và tấm gương của Bác.
Có lối sống lành mạng, văn minh, trung thực, nhân nghĩa, cần, kiệm, liêm, chính là
phải sống giản dị, khiêm tốn, tiết kiệm, không xa hoa, lãng phí, đua đòi, không xa vào các
tệ nạn xã hội; có quan niệm đúng đắn về tình bạn, tình yêu; biết cảm thông, chia sẻ, sẵn
sàng giúp đỡ bạn bè, giúp đỡ mọi người khi gặp khó khăn, hoạn nạn; biết hưởng thụ
những giá trị văn hóa lành mạnh, cách mạng, tiến bộ cảu dân tộc, nhân loại, thời đại. Biết
tôn trọng kỉ cương, luật pháp, quy ước của cộng đồng. Biết tận tâm học tập, ra sức rèn
luyện, có làm ham học hỏi, yêu lao động, không ngại khó, ngại khổ; có chí chủ động,
sáng tạo, tự cường, tự lập; thật thà, chính trực, không gian lận trong học tập, thi cử. Muốn
vậy sinh viên chúng ta phải tự giác rèn luyện, phải vững vàng trước mọi cám dỗ, phải
dũng cảm đấu tranh quyết liệt chống mọi biểu hiện sai trái trong lối sống, nhân cách của
sinh viên. Phải luôn luôn ghi nhớ và thực hiện tốt lời Bác dặn: Thanh niên cần phải chống
tâm lí tự tư tự lợi, chỉ lo lợi ích riêng và sinh hoạt riêng của mình. Chống tâm lí ham sung
sướng và tránh khó nhọc. Chống thói xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay.
Chống lười biếng, xa xỉ, chống cách sinh hoạt ủy mị. Chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang...
Tóm lại, thế hệ trẻ chúng ta cần chuẩn bị hành trang vào đời rất cần phải tích lũy
những kiến thức khoa học, công nghệ, ngoại ngữ, tin học... nhưng nếu chỉ chừng đó thôi
thì chưa đủ. Nếu không quan tâm hoặc bỏ qua việc giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống
cho họ thì rất dễ dẫn tới sự phát triển lệch lạc, phiến diện. Đó là con đường dẫn tới sự
thiếu hụt những giá trị nhân văn trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của
con người. Đó là nguy cơ suy thoái, thậm chí biến dạng quá trình phát triển của cá nhân,
cộng đồng. Vì vậy, hơn lúc nào hết, thế hệ trẻ, cần đẩy mạnh rèn luyện đạo đức, biết vươn
lên làm chủ được một cách đứng đắn tri thức hiện đại, trở thành những con người đủ đức,
đủ tài, thực sự là những công dân vừa “hồng” vừa “chuyên”, góp sức xây dựng đất nước
ta “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như mong ước của Bác Hồ và cũng chính là mong ước
của tất cả những người dân Viêt Nam chúng ta.