Bài tập lớn về Cung và cầu môn Kinh tế vĩ mô | Học viện Ngân hàng

I. Cơ sở lý thuyết: 1. Cung: 1.1. Khái niệm:
Cung là số lượng hàng hoá hoặc dịch vụ mà người bán muốn bán
và có khả năng bán ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian
nhất định, với giả định các yếu tố khác không đổi.
Lượng cung là lượng hàng hoá hoặc dịch vụ mà người bán muốn
bán và có khả năng bán ở một mức giá nhất định trong một khoảng thời
gian nhất định, với điều kiện các yếu tố khác không đổi.
Cung cá nhân là cung của từng người bán đối với một loại hàng hoá.
Cung thị trường là tổng số lượng hàng hoá mà tất cả người bán
muốn bán và có khả năng bán ở các mức giá khác nhau trong một
khoảng thời gian nhất định, với giả định các yếu tố khác không đổi. 1.2.
Các phương pháp biểu diễn cung: 1.2.1. Biểu cung
Biểu cung là sự mô tả cung bằng bảng, có thể là bảng dọc hoặc
bảng ngang, trong đó một cột (hàng) thể hiện mức giá (ký hiệu là
P), cột hàng còn lại biểu thị lượng cung (Ký hiệu là QS) P
QS (Lượng cung-chiếc/tuần) (1000đ/chiếc) DN1 DN2 … DN Thị trường thứ 100 120 20000 20000 … 20000 2 triệu 160 30000 30000 … 30000 3 triệu 200 40000 40000 … 40000 4 triệu 1.2.2. Hàm cung
Là dự mô tả cung bằng hàm số. QS = f(P)
Hàm cung tuyến tính (khi chỉ có yếu tố giá ảnh hưởng tới lượng cung): P= a + b.QS (b>0) Qs= c + d.P (d>0) 1.2.3. Đường cung
Là sự mô tả (hay biểu diễn) cung bằng đồ thị. 1.3. Luật cung:
Trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, khi giá một hàng hoá
tăng lên, lượng cung về hàng hoá đó sẽ tăng lên và ngược lại. 1.4.
Các yếu tố hảng hưởng đến cung: 1.4.1. Chi phí sản xuất:
- Giá của các yếu tố sản xuất
Để tiến hành sản xuất, các doanh nghiệp càn thuê, mua các
yếu tố sản xuất, bao gồm lao động, đất đai, vốn, nguyên vật
liệu… Khi giá các yếu tố sản xuất tăng lên có nghĩa là chi phí
sản xuất tăng, khiến cung hàng hoá giảm đi, đường cung dịch trái. - Công nghệ:
Công nghệ tiến bộ hơn góp phần làm giảm chi phí sản xuất, tăng cung hàng hoá.
- Chính sách của chính phủ
Khi chính phủ đánh thuế hoặc tăng thuế đối với hàng hoá bán
ra khiên chí phí sản xuất tăng, cung hàng hoá giảm đi và ngược lại.
Khi chính phủ quyết định trợ cấp hoặc tăng trợ cấp cho
người sản xuất một loại hàng hoá nào đó, chi phí sản xuất
giảm, khiến cung hàng hoá tăng lên.
1.4.2. Giá hàng hoá có liên quan trong sản xuất
Hàng hoá thay thế trong sản xuất là những hàng hoá sản
xuất ra nhờ việc sử dụng cùng loại yếu tố đầu vào. Khi giá của
hàng hoá X giảm, người sản xuất sẽ chuyển nguồn lực sang sản
xuất hàng hoá Y, khi đó cung hàng hoá Y tăng.
Hàng hoá bổ sung trong sản xuất có nghĩa là hàng hoá này
là sản phẩm phát sinh từ quá trình sản xuất hàng hoá kia. Mối
quan hệ giữa giá hàng hoá này và cung hàng hoá kia là đồng biến.
1.4.3. Kỳ vọng của người sản xuất
Khi quyết định cung ứng một loại hàng hoá nào đó, người
sản xuất thường có những dự đoán nhất định về diễn biến của
thị trường trong tương lai. Nếu kỳ vọng về thị trường trong
tương lai thuận lợi thì cung hiện tại sẽ giảm.
1.4.4. Số lượng người sản xuất
Số lượng người sản xuất cũng ảnh hưởng tới quy mô thị
trường. Thị trường càng nhiều người sản xuất, quy mô càng
lớn, cung về sản phẩm càng tăng và ngược lại. 1.5.
Sự di chuyển và dịch chuyển của đường cung.
Sự di chuyển dọc theo đường cung gây ra do sự thay đổi
của giá hàng hoá và dịch vụ ( nhân tố nội sinh).
Sự dịch chuyển đường cung gây ra do sự thay đổi của các
yếu tố ngoại sinh như chi phí sản xuất, số lượng người sản xuất, kỳ vọng. II. Cầu 1. Khái Niệm.
1.1 Cầu: là số lượng hàng hóa mà người mua muốn mua và có khả năng
mua ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định,
giả sử các yếu tố khác không đổi.
1.2 Lượng cầu: là số lượng hàng hóa là người mua muốn mua và có khả
năng mua ở một mức giá cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định,
với giả định các yếu tố khác không đổi.
2. Cầu cá nhân và cầu thị trường:
+ Cầu cá nhân: là cầu của từng người mua đối với một loại hang hóa
+ Cầu thị trường: là tổng hàng hóa mà tất cả mọi người mua muốn
mua và có khả năng mua ở các mức giá khác nhau trong một khoảng
thời gian nhất định, với giả định các yếu tổ khác không đổi.
3. Các phương pháp biểu diễn cầu. 3.1 Biểu cầu.
- Khái niệm: Biểu cầu là sự mô tả cầu bằng bảng, có thể là bảng dọc
hoặc bảng ngang, trong đó một cột ( hàng) thể hiện mức giá ( ký
hiệu là P), cột ( hàng) còn lại biểu thị lượng cầu( ký hiệu là Qd)
Minh họa: Giả sử thị trường có hai loại sản phẩm A và B với các
mức giá khác nhau, khi giá tăng lên lượng cầu có xu hướng giảm xuống. 3.2 Hàm cầu.
- Khái niệm: Hàm cầu là một phương trình hoặc biểu thức toán học thể
hiện mối quan hệ giữa lượng cầu của một hàng hóa/dịch vụ và các
yếu tố ảnh hưởng đến nó, trong đó quan trọng nhất là giá của hàng hóa đó.
-Hàm cầu thường được biểu diễn dưới dạng: QD= aP + b (a<0 ) Hay: PD= cQ + d( c< 0)
Trên thực tế, ngoài giá, lượng cầu đồng thời còn chịu tác động bởi
các yếu tố khác. Do đó hàm cầu tổng quát có dạng: Trong đó: 3.3 Đường cầu.
- Khái niệm: Đường cầu là sự mô tả( biểu diễn) cầu bằng đồ thị. Minh họa: 4. Luật Cầu.
Luật Cầu được phát biểu như sau: Trong điều kiện các yếu tố khác không
đổi, khi giá một hàng hóa tăng lên, lượng cầu về hàng hóa đó sẽ giảm xuống và ngược lại.
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu.
5.1 Giá hàng hóa liên quan.
- Khái niệm: Hàng hóa liên quan là những hàng hóa có quan hệ với
nhau trong việc thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người. Một
sự thay đổi trong giá của hàng hóa liên quan có thể làm tăng hoặc
giảm cầu đối với hang hóa nghiên cứu, tùy thuộc vào việc hai hàng
hóa đó là thay thế hay bổ sung.
+ Hàng hóa thay thế: Là cặp hàng hóa cùng thỏa mãn 1 nhu cầu
nào đó của người tiêu dùng.
+ Hàng hóa bổ sung: Là cặp hàng hóa được sử dụng cùng nhau để
thỏa mãn một nhu cầu nhất định của người tiêu dùng. - Tác động lên cầu:
+ Hàng hóa thay thế: Tăng giá hàng hóa này thì cầu về hàng hóa
kia cũng tăng và ngược lại. Hai loại hàng hóa này có mối quan hệ đồng biến.
+ Hàng hóa bổ sung: Tăng giá hàng hóa này nhưng cầu về hàng
hóa kia lại giảm và ngược lại. Hai loại hàng hóa này có mối quan hệ nghịch biến. 5.2 Thu nhập.
- Khái niệm: Thu nhập là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến
khả năng mua hàng của người tiêu dùng.
- Phân loại hàng hóa tác động lên cầu:
+ Hàng hóa thông thường: Những hàng hóa có nhu cầu tăng lên khi thu nhập tăng
+ Hàng hóa thứ cấp: Những hàng hóa có cầu giảm đi khi thu nhập tăng. Đường cong Engel
Tuy nhiên sự phân chia các loại hàng hóa chỉ mang tính chất tương
đối. Một loại hàng hóa đối với người này, ở địa điểm này, vào thời
điểm này có thể là hàng thông thường song đối với người khác, ở
địa điểm khác, vào thời điểm khác lại là hàng hóa thứ cấp. 5.3Thị hiếu
- Khái niệm: Thị hiếu là sở thích hay sự ưu tiên của người tiêu dùng
đối với hàng hóa/ dịch vụ và được hình thành bởi phong tục tập
quán, thói quen tiêu dùng, độ tuổi, giới tính hay môi trường văn hóa, xã hội
- Tác động lên cầu: Khi thị hiếu của người tiêu dùng thay đổi, cầu
đối với một số loại mặt hàng hóa/ dịch vụ cũng thay đổi. Nếu
người tiêu dùng ưa chuộng sản phẩm hơn thì cầu về hàng hóa đó sẽ tăng và ngược lại.
5.4 Các kỳ vọng của người tiêu dùng.
- Khái niệm: Kỳ vọng của người tiêu dùng là mong muốn và dự
đoán cũng như là nhận định của người đó về sự thay đổi về giá, về
lượng cung cấp, về mức độ khan hiếm... của một hàng hoá.
- Tác động lên cầu: Khi người tiêu dùng kỳ vọng giá của một mặt
hàng sẽ tăng lên trong tương lai, họ sẽ có xu hướng mua nhiều
hàng hóa đó hơn ở hiện tại để tích trữ cho khoảng thời gian tiếp
theo, tránh việc phải trả nhiều tiền hơn một khi giá tăng lên. Điều
này khiến cho cầu trong hiện tại của mặt hàng đó tăng lên.
5.5 Số lượng người tiêu dùng trên thị trường.
- Tác động lên cầu: Số lượng người tiêu dùng trên thị trường có mối
quan hệ thuận chiều với cầu. Số lượng người tiêu dùng tăng thì cầu
về hàng hóa cũng tăng và ngược lại.
6. Sự dịch chuyển của đường cầu. 6.1Định nghĩa:
- Sự dịch chuyển đường cầu là do những thay đổi trong các yếu tố
khác, chẳng hạn như thu nhập của người tiêu dùng, sở thích hoặc
giá của các hàng hóa liên quan, ảnh hưởng đến cầu ở mọi mức giá,
không chỉ mức giá hiện tại.
6.2 Phân biệt sự dịch chuyển và sự di chuyển của đường cầu.
- Sự thay đổi của giá hàng hóa nghiên cứu dẫn đến sự thay đổi của
lượng cầu, gây ra sự dịch chuyển dọc theo đường cầu.
+ Khi mức giá thay đổi từ P1 xuống P2 điểm cân bằng ban đầu
E1(P1,Q1) di chuyển dọc xuống thành điểm E2 với mức sản lượng mới là Q2
- Trong khi đó, sự thay đổi các yếu tố ngoài giá của hàng hóa đang
xét làm cho cầu về hàng hóa đó thay đổi, dẫn đến sự dịch chuyển của đường cầu.
+ Cầu tăng: đường cầu dịch lên trên (sang phải)
+ Cầu giảm: Đường cầu dịch xuống dưới (sang trái)