Bài tập tự học Pháp luật và đạo đức báo chí truyền thông | Học viện Báo chí và Tuyên truyền

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
------------------------------------------
PHÁP LUẬT VÀ ĐẠO ĐỨC BÁO CHÍ TRUYỀN THÔNG BÀI TẬP TỰ HỌC Họ và tên :Cáp Thị Thanh Phương MSV :2256040041 Lớp :Báo phát thanh k42 Lớp tín chỉ : K42.1 Giảng viên :Nguyễn Thùy Vân Anh Năm học : 2023 - 2024
Hà Nội, ngày 25 tháng 11 năm 2023
Đề bài: Nêu quan điểm về đạo đức nghề nghiệp báo chí trong giai đoạn hiện nay
Báo chí Việt Nam đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống xã
hội. Báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện
thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của cơ
quan Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị
xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; là diễn
đàn của Nhân dân.Báo chí là chủ thể phản ánh đời sống xã hội, khơi
nguồn, tạo ra dư luận xã hội và do đó, có vai trò không thể thay thế trong
định hướng dư luận xã hội. Đó là sự tập trung nỗ lực nhận thức xã hội
vào việc nhận thức một vấn đề hoặc thực hiện một hoạt động xã hội nào đó.
Nhà báo là chủ thể của hoạt động báo chí. Đảng và Nhà nước ta đã xác
định rằng: người làm báo là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa - tư tưởng. Để
thực hiện được điều đó, đòi hỏi nhà báo ngoài cần có kiến thức chuyên
môn, sâu rộng mà còn cần có những chuẩn mực đọa đức riêng. Tầm quan
trọng của đạo đức người làm báo phải được tôn trọng và đề cao trong xã
hội ngày nay, đặc biệt trong thời kỳ đất nước hội nhập quốc tế ngày càng
toàn diện, sâu rộng, có những thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức
khác nhau đan xen, hòa quyện. Do vậy, cần ủng hộ và khuyến khích các
nhà báo tuân thủ đạo đức nghề nghiệp để đảm bảo sản phẩm báo chí chất
lượng và có trách nhiệm, vì lợi ích quốc gia - dân tộc. . Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã dạy: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sỹ cách mạng. Cây bút và
trang giấy là vũ khí sắc bén của họ. Để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang của
mình, cán bộ báo chí cần phải tu dưỡng đạo đức cách mạng...”
1. Đạo đức nghề nghiệp báo chí hiện nay
1.1. Những tồn tại tích cực
Trong mối quan hệ với tổ quốc, đất nước, nhà báo phải có thái độ trân
trọng, yêu quý quê hương, đất nước, cội nguồn đã sinh ra mình. Đối với
Đảng đa số các nhà báo Việt Nam không chỉ phục tùng sự lãnh đạo của
Đảng tích cực trong việ truyền bá mà còn góp phần làm chủ nghĩa Mác -
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội.
Trong mối quan hệ với nhân dân, nhà báo phải phục vụ vô điều kiện
quyền thông tin cuả nhân dân về các vấn đề, sựn kiện của đời sống xã hội
trong và ngoài nước, làm cho nhân dân hiểu rõ đường lối, chủ trương của
Đảng và pháp luật của Nhà nước. Trong mối quan hệ với công chúng,
trước nhiệm vụ cung cấp thông tin nhằm thỏa mãn đầy đủ các nhu cầu,
nguyện vọng và lợi ích của công chúng việc cân nhắc, tính đến mức độ
hiệu quả thông tin cũng luôn là trách nhiệm đạo đức được đề ra.
Trong mối quan hệ với ban biên tập, với các đồng nghiệp và cộng tác
viên, nhà báo phải chấp hành, tuân thủ những quy tắc đạo đức nhất định.
Phải đi đúng tôn chỉ, mục đích của tờ báo, trung thành với tòa soạn và có
bổn phận giữ bí mật của tòa soạn, nhất trí trên nguyên tắc của sự sáng tạo.
Phải có nghĩa vụ thực hiện tình đồng chí, đồng nghiệp, nghĩa vụ giúp đỡ
lẫn nha, có ý thức dung nạp và độ lượng với những chính kiến, bất đồng của đồng nghiệp.
1.2. Những tiêu cực đạo đức nghề báo hiện nay
Đẩu tiên đó là tình trạng chạy theo những thông tin tiêu cực. Nhiều nhà
báo lợi dụng đưa những tin bài một cách dung tục về đề tài giới tính, tình
yêu, hôn nhân, tình dục nhằm câu khách, khêu gợi trí tò mò, kích dục,
phần nào làm ảnh hưởng tới lối sống của xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Không ít nhà báo đã cố tình khai thác các thông tin, đề tài mê tín dị đoan
làm cho người đọc mơ hồ trong nhận thức nhiều vấn đề, ảnh hưởng đến
lòng tin và tinh thần lạc quan của xã hội.
Tình trạng xa rời nguyên tắc khách quan, chân thật của báo chí cũng đang
nổi lên như một vấn đề cấp bách. Đó là biểu hiện thông tin sai sự thật gây
tổn hại đến đời sống sản xuất của nhân dân, làm tổn hại đến sự uy tín, lợi
ích của tổ chức, doanh nghiệp, gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm cá
nhân. Thậm chí một số tờ báo khi biết đã đăng tin sai nhưng không cải
chính, không thừa nhận. Một số nhà báo còn quay lưng lại với sự thật,
đóng bút trước những bức xúc của cuộc sống, bất chấp lợi ích chung của
cộng đồng vì sự an toàn của bản thân. Có những nhà báo còn vi phạm đạo
đức nghiêm trọng khi sử dụng tin, bài, ảnh của người khác mà không xin phép.
Đáng chú ý là một bộ phận nhà báo Việt Nam hiện nay còn thiếu trách
nhiệm xã hội khi thông tin về những vấn đề hệ trọng của đất nước, lợi
dụng chức vụ quyền hạn của nhà báo và cơ quan báo chí để trục lợi; nhận
hối lộ, bảo kê cho thế lực xấu, lợi dụng danh nghĩa nhà báo để phục vụ mục đích cá nhân.
Đại đa số các nhà báo Việt Nam hiện nay đều tuân thủ các nguyên tắc đạo
đức nghề nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh đó một bộ phận không nhỏ trong
số họ đã tha hóa đạo đức nghiêm trọng. Đó trước hết là do nhưunxg
nguyên nhân chủ quan, sự thiếu bản lĩnh chính trị đến thiếu sự tu dưỡng,
rèn luyện đạo đức thường xuyên của chính bản thân các nhà báo. Bên
cạnh đó là những nguyên nhân khách quan liên quan đến mặt trái của sự
quản lý, giám sát chưa chặt của cơ quan báo chí, hành lang pháp lý còn
nhiều kẽ hở và sức ép về sự nhanh nhạy thông tin.
2. Đạo đức nghề nghiệp người làm báo trong thời kỳ hội nhập quốc tế
Trong sự nghiệp cách mạng hiện nay, trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu
Nhiều nhà báo đã vượt qua được những cám dỗ vật chất đời thường, lao
động cần cù, sẵn sàng hy sinh, cống hiến vì lợi ích của nhân dân, của đất
nước. Đó là hằng ngày, hằng giờ các nhà báo phải bám sát thực tiễn, phải
tác nghiệp ngay cả trong điều kiện khó khăn, nguy hiểm nhất để có những
tác phẩm hay, có ý nghĩa thời sự, đáp ứng nhu cầu cung cấp thông trộng,
bùng nổ thông tin, những thành tựu về kinh tế, khoa học - kỹ thuật, sự
chống phá của các lực lượng thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận, văn học, nghệ thuật và trên không gian mạng, là những yếu tố tác
động đến ngòi bút của người làm báo cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực. in,
định hướng tuyên truyền đến mọi tầng lớp nhân dân.
Bên cạnh những ưu thế và thành tựu đạt được thì những năm qua báo chí
nước ta cũng còn bộc lộ những hạn chế, bất cập.Trong cơ chế thị trường
và hội nhập quốc tế, báo chí đã và đang phải đối mặt với một số hạn chế
và nhược điểm liên quan đến đạo đức nghề nghiệp của một số nhà báo.
Một số nhà báo có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực từ các lợi ích kinh tế, điều
này có thể ảnh hưởng đến tính trung thực và khách quan của thông tin mà
họ cung cấp. Chúng ta hiểu rằng, trong một môi trường cạnh tranh khốc
liệt, sự cần thiết đưa tin nhanh có thể tạo áp lực lên nhà báo để công bố
thông tin mà chưa được kiểm chứng hoặc xác thực một cách đầy đủ. Điều
này có thể dẫn đến việc lan truyền thông tin sai lệch hoặc thiếu chính xác.
Những biểu hiện tiêu cực diễn ra do nhiều nguyên nhân khách quan và
chủ quan. Trong đó, nguyên nhân chủ quan là cốt lõi nhất, đó là sự hạn
chế về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, thiếu bản lĩnh chính trị, thiếu tu
dưỡng và sự rèn luyện đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận người làm báo.
3. Những giải pháp nhằm nâng cao đạo đức nghề nghiệp của nhà báo Việt Nam.
Để báo chí thật sự là nơi tin cậy và có sức thuyết phục cao, nhất là thời
đại kỹ thuật số như hiện nay, cần thực hiện một số biện pháp để xây dựng
đội ngũ những người làm báo vững vàng về lập trường, quan điểm; trong
sáng về đạo đức, lối sống; sắc bén về chuyên môn, nghiệp vụ, như sau:
Thứ nhất, phát huy tính tự giác, tự rèn luyện đạo đức là phát huy tinh thần
nội lực của mỗi nhà báo. Bản thân nhà báo phải tu dưỡng, rèn luyện đạo
đức nghề nghiệp, giữ gìn phẩm giá của người làm báo trước sự tác động,
mua chuộc, lôi kéo và cám dỗ của những lợi ích vật chất tầm thường, mục
đích vụ lợi không trong sáng. Chỉ có đạo đức nghề nghiệp, người làm báo
mới có thể thực hiện đúng nhiệm vụ, sứ mệnh thiêng liêng của mình đối
với cộng đồng và xã hội, có đủ sức mạnh và nghị lực để vượt qua khó
khăn, chống lại những thói xấu, bảo vệ những giá trị tốt đẹp, góp phần
bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay.
Thứ hai,nâng cao bản lĩnh chính trị, đào tạo, quan tâm bồi dưỡng về lý
luận chính trị, nghiệp vụ báo chí cho người làm báo, đặc biệt là nêu cao
tính tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cơ quan báo
chí nói chung. Bên cạnh đó, mỗi nhà báo phải không ngừng học hỏi, nâng
cao trình độ tiếp cận các loại hình báo chí hiện đại, đa phương tiện, kiến
thức sâu rộng trên các lĩnh vực,... để ngày càng có nhiều sản phẩm báo
chí hay, cung cấp thông tin nhanh chóng, chính xác, kịp thời đến mọi tầng lớp nhân dân
Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh thực chất việc học tập và làm theo tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh - người sáng lập nền báo chí cách
mạng Việt Nam. Đặc biệt nhất là những yêu cầu đối của người làm báo
gắn với việc thực hiện nghiêm Luật Báo chí năm 2016 và 10 điều Quy
định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam. Mỗi khi cầm bút
người làm báo phải tự đặt cho mình câu hỏi: Viết cho ai? Viết để làm gì?
Viết cái gì? Viết như thế nào? Khi trả lời được đầy đủ, đúng đắn các câu
hỏi ấy, người làm báo đã thực hiện được trách nhiệm xã hội của mình.
Ngoài ra, cần tạo môi trường thuận lợi cho đạo đức nghề nghiệp của nhà
báo phát triển thông qua nâng cao đời sống vật chất cho đội ngũ những
người làm báo, nâng cao tính chuyên nghiệp của nền báo chí. Sửa đổi, bổ
sung Luật báo chí để tăng cường sức mạnh của luật và các văn bản pháp
luật. Tăng tính hiệu lực của quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo.
Tăng cường sự quản lý, kiểm tra, giám sát của các cấp, các ngành, các
đoàn thể và toàn xã hội đối với đội ngũ nhà báo. 4.Tổng kết
Đạo đức của những người làm báo có vai trò hết sức quan trọng và ảnh
hưởng to lớn đối với đời sống xã hội. Mục tiêu cao cả của báo chí Việt
Nam là phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhà báo hoạt
động trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng đều hướng về mục tiêu cao cả đó.
Đạo đức của người làm báo là vấn đề cốt tử, sống còn đối với nghề
nghiệp báo chí và truyền thông. Để phụng sự Tổ quốc và nhân dân, nhà
báo càng phải trau dồi đạo đức cách mạng, coi trọng tu dưỡng, rèn luyện
theo quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam.
Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời
sống xã hội, trong đó có đội ngũ những người làm báo. Dù công nghệ là
nhân tố rất quan trọng nhưng đó vẫn chỉ là phương tiện truyền tải nội
dung. Linh hồn của các sản phẩm tin, bài, hình ảnh đăng tải trên báo chí
vẫn là nhận thức, tư tưởng và đạo đức mà người cầm bút muốn chuyển tải
đến người đọc. Để xứng đáng với vai trò người chiến sĩ trên mặt trận văn
hóa – tư tưởng, những người đã lựa chọn lĩnh vực báo chí và truyền thồng
làm “nghiệp” của mình, từ những sinh viên cho đến những cây bút đã
thành danh, đều phải luôn nỗ lực rèn luyện đạo đức cách mạng, tích cực
đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân và những thói hư, tật xấu, thường
xuyên tiến hành tự phê bình và phê bình…
Chính vì vậy,để có thể cống hiến được nhiều nhất cho xã hội và hoàn
thành trách nhiệm công dân, mọi người Việt Nam hiện nay nói chung và
đặc biệt là đội ngũ các nhà báo cần phải quán triệt và thấm nhuần tư
tưởng ấy. Nói cách khác, không ngừng nâng cao đạo đức là một trong
những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới ở nước ta đối với nhà báo; đồng
thời, đó cũng là biện pháp quan trọng để nhà báo tác nghiệp một cách có
hiệu quả, góp phần thực hiện sứ mệnh của báo chí cách mạng trong bối
cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.