Bệnh, Bệnh Nguyên và Bệnh Sinh: Tìm Hiểu Cơ Bản. Môn Răng hàm mặt (Phenikaa) | Đại học Trường Đại học Phenika.

lOMoAR cPSD| 59561451
🔴 1. BỆNH LÀ GÌ? Định nghĩa:
Bệnh là trạng thái bất thường của cơ thể, xảy ra khi mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường
bị rối loạn, dẫn đến sự thay đổi về cấu trúc và chức năng của các cơ quan, hệ thống, gây ảnh
hưởng đến hoạt động sống bình thường. Đặc điểm: •
Xuất hiện do tác nhân gây bệnh hoặc do rối loạn nội tại. •
Là một quá trình động, gồm các giai đoạn: khởi phát – toàn phát – lui bệnh – hồi phục (hoặc biến chứng). •
Có thể cấp tính (xảy ra nhanh, dữ dội) hoặc mạn tính (kéo dài, tiến triển chậm).
🟠 2. BỆNH NGUYÊN (Etiology) – Nguyên nhân gây bệnh Định nghĩa:
Là nguyên nhân gây ra bệnh hoặc những yếu tố khởi phát cho quá trình bệnh lý. Phân loại: •
Bệnh nguyên bên ngoài: o Sinh vật: vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng. o Vật lý: chấn
thương, nhiệt độ, bức xạ… o Hóa học: độc chất, thuốc, ô nhiễm môi trường… o Xã hội:
stress, thiếu dinh dưỡng, lối sống… Bệnh nguyên bên trong: o Di truyền o Miễn dịch
bất thường o Rối loạn chuyển hóa nội sinh
🟡 3. BỆNH SINH (Pathogenesis) – Cơ chế sinh bệnh Định nghĩa:
Là quá trình phát triển và diễn tiến của bệnh, tức là cách các bệnh nguyên tác động lên cơ
thể, gây nên rối loạn chức năng, tổn thương cấu trúc và tạo nên biểu hiện lâm sàng. Bệnh sinh bao gồm: •
Tác động ban đầu của bệnh nguyên lên cơ thể •
Phản ứng của cơ thể (phòng vệ, thích nghi hoặc rối loạn) lOMoAR cPSD| 59561451 •
Rối loạn chức năng và tổn thương mô/cơ quan Tiến triển: bệnh cấp – mạn, biến chứng, hồi phục…
🧠 Tóm tắt so sánh: Tiêu chí Bệnh Bệnh nguyên Bệnh sinh
Trạng thái rối loạn Nguyên nhân gây Khái niệm
Quá trình phát triển bệnh của cơ thể ra bệnh
Diễn biến và cơ chế hình Vai trò Kết quả cuối cùng Yếu tố khởi đầu thành triệu chứng Ví dụ
Viêm phổi, đái tháo Vi khuẩn, virus, di Tổn thương mô phổi, rối minh họa đường,… truyền,… loạn miễn dịch,…
Nếu bạn cần hình minh họa sơ đồ “Bệnh nguyên → Bệnh sinh → Bệnh” hoặc muốn áp dụng
vào một ví dụ cụ thể (ví dụ: đái tháo đường, hen phế quản, viêm gan…), mình có thể hỗ trợ thêm! Bạn đã nói: có ChatGPT đã nói:
Dưới đây là sơ đồ minh họa mối quan hệ giữa Bệnh nguyên – Bệnh sinh – Bệnh kèm một ví dụ
cụ thể (viêm phổi) để bạn dễ hình dung hơn:
🔶 SƠ ĐỒ KHÁI QUÁT r Sao chépChỉnh sửa [BỆNH NGUYÊN] lOMoAR cPSD| 59561451 (Nguyên nhân) ↓
--------------------------------- | |
[Tác động lên cơ thể] [Phản ứng của cơ thể]
→ Rối loạn cấu trúc và chức năng ↓ [BỆNH SINH]
(Quá trình phát triển bệnh) ↓ [BỆNH]
(Biểu hiện lâm sàng – tổn thương rõ rệt)
🔷 VÍ DỤ: Viêm phổi do vi khuẩn
Giai đoạn Nội dung Ví dụ cụ thể Bệnh
Vi khuẩn Streptococcus Tác nhân gây bệnh nguyên pneumoniae
- Vi khuẩn xâm nhập phổi Quá trình bệnh lý - Gây viêm nhu mô phổi
Bệnh sinh diễn ra - Tăng tiết dịch, phù nề, giảm trao đổi khí
- Sốt, ho, khó thở, đau ngực Bệnh Trạng thái rối loạn - Hình ảnh mờ
trên X-quang phổi - Có thể biến chứng: suy hô hấp 🔸 Ghi nhớ nhanh: •
Bệnh nguyên là “tác nhân gây chuyện”. lOMoAR cPSD| 59561451 •
Bệnh sinh là “diễn biến của chuyện”. •
Bệnh là “hậu quả của chuyện”.