Chuẩn mực và cách thức ứng xử của nhà báo trong các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA PHÁT THANH – TRUYỀN HÌNH TIỂU LUẬN
PHÁP LUẬT VÀ ĐẠO ĐỨC BÁO CHÍ
Đề tài: Chuẩn mực và cách thức ứng xử của nhà báo trong các mối
quan hệ đạo đức nghề nghiệp
Họ tên: Lê Thu Thuỷ
Mã sinh viên: 2256060038
Lớp: Quay phim Truyền hình K42
GV hướng dẫn: Th.S Nguyễn Thuỳ Vân Anh MỤC LỤC MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Chuẩn mực và cách thức ứng xử của nhà báo trong các mối quan hệ đạo đức nghề
nghiệp là một đề tài hết sức quan trọng và đáng quan tâm. Việc lựa chọn đề tài này
được dựa trên những lý do sau đây.
Trong xã hội ngày nay, vai trò của báo chí không thể chối bỏ được. Nhà báo đóng
vai trò như một người truyền thông cung cấp thông tin, phân tích sự kiện và xây
dựng ý thức cộng đồng. Đồng thời, nhà báo còn có trách nhiệm giám sát quyền lực
và đảm bảo tính chính xác, khách quan và đáng tin cậy của thông tin truyền tải đến
công chúng. Vì vậy, việc nhà báo tuân thủ đạo đức nghề nghiệp là điều cực kỳ quan trọng.
Mối quan hệ giữa báo chí và đạo đức nghề nghiệp là một chủ đề nổi bật trong lĩnh
vực truyền thông. Sự phát triển của công nghệ thông tin và tăng cường sự cạnh
tranh trong ngành báo chí đã tạo ra áp lực lớn đối với nhà báo. Vì vậy, việc thảo
luận về chuẩn mực và cách thức ứng xử của nhà báo là cực kỳ cần thiết. Chúng ta
cần đảm bảo rằng báo chí được hoạt động với đạo đức cao, tránh các hành vi thiếu
trung thực, phân biệt đối xử hoặc vi phạm quyền riêng tư.
Chuẩn mực và cách thức ứng xử của nhà báo có thể ảnh hưởng lớn đến uy tín cá
nhân của từng nhà báo, uy tín của các phương tiện truyền thông và cả uy tín của
ngành báo chí trong mắt công chúng. Việc tuân thủ các quy tắc đạo đức nghề
nghiệp đảm bảo rằng thông tin được truyền tải một cách chính xác và minh bạch.
Điều này giúp người đọc, người nghe hoặc người xem có thể đánh giá đúng, đồng
thời tạo niềm tin và sự tín nhiệm vào nguồn tin.
Ngoài ra, đề tài này còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và duy trì
đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực truyền thông. Đạo đức nghề nghiệp không chỉ
là một tập hợp các quy tắc và quy định, mà còn là một triết lý, một tư tưởng sống
trong lòng từng nhà báo. Việc nhà báo thể hiện đạo đức nghề nghiệp đúng mực
không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành báo chí mà còn góp phần vào
sự nâng cao nhận thức và ý thức đạo đức trong xã hội.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Đề tài nhằm phân tích những chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà
bảo trong các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp, từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chúng.
2.2. Nhiệm vụ
Nghiên cứu hệ thống lý thuyết tổng quan về đạo đức nghề nghiệp báo chí. –
Phân tích các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp của nhà báo. – Đề xuất những
giải pháp nhằm nâng cao chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà bảo
trong các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
3.1. Đối tượn : g
Chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà báo.
3.2. Phạm vi:
Trong các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu gồm các văn bản, tài liệu đã công bố.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Từ những thông tin thu nhập được trong
quá trình nghiên cứu tài liệu, người thực hiện đề tài rút ra những kết luận về
chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà bảo trong các mối quan hệ
đạo đức nghề nghiệp. Từ đó tổng hợp những bài học kinh nghiệm có liên quan đến đề tài.
5. Cấu trúc tiểu luận:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phần nội dung tiểu luận được chia làm ba chương:
Chương 1: Tổng quan về đạo đức nghề nghiệp báo chí.
Chương 2: Chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà bảo trong các mối
quan hệ đạo đức nghề nghiệp.
Chương 3: Những đề xuất nhằm nâng cao chuẩn mực đạo đức của nhà báo trong
các mối quan hệ nghề nghiệp. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. Tổng quan về đạo đức nghề nghiệp báo chí
1. Quan niệm chung về đạo đức:
Cùng với nhiều phương thức điều chỉnh hành vi con người, đạo đức đánh giá hành
vi con người theo các chuẩn mực và các giá trị như thiện và ác, chính nghĩa và phi
nghĩa, đúng và sai, cái phải làm và cái không được làm, cái nên làm và cái không
nên làm… Về mặt xã hội, đạo đức được biểu hiện bằng thái độ cụ thể của dư luận
xã hội. Về mặt cá nhân, đạo đức được coi là “tòa án lương tâm” có khả năng tự phê
phán, đánh giá và suy xét từng hành vi, thái độ và ý nghĩ trong bản thân mỗi cá
nhân. Xét về bản chất, sự điều chỉnh của đạo đức mang tính tự giác, là sự tự lựa
chọn của mỗi người. Vì vậy, ngoài biểu hiện trong các quan hệ xã hội, đạo đức còn
thể hiện trong thái độ, hành vi và sự tự ứng xử của bản thân mỗi con người.
“Đạo đức là những tiêu chuẩn, nguyên tắc được xã hội thừa nhận, quy định hành
vi của con người đối với nhau và đối với xã hội. Các nguyên tắc đạo đức giống
như những chiếc máy điều chỉnh hành vi của con người, nhưng không mang tính
chất cưỡng chế mà mang tính tự giác. Trên cơ sở lý tưởng và trách nhiệm đạo đức
đã hình thành nên quan niệm về lương tâm và lòng tự trọng của nhà báo chuyên
nghiệp. Đạo đức nghề nghiệp bao gồm các nguyên tắc xử sự đúng dẫn để ngăn
ngừa những hành vi không đúng dẫn. Căn cứ vào những tiêu chuẩn đạo đức này
và dựa vào tính chất của những hành vi, mỗi nhà báo sẽ phải chịu sự tự xi và, xấu
hổ, phải tự kết tội, hoặc được khích lệ, tự hào, phấn khởi và hạnh phúc.” – theo cơ
sở lý luận bảo chí truyền thông, Dương Xuân Sơn, Định Hường, Trần Quang, Nxb
Văn hóa - Thông tin, năm 1995, trang 252.
2. Các khái niệm có liên quan:
2.1 Đạo đức nghề nghiệp:
Đạo đức nghề nghiệp là một bộ phận của đạo đức xã hội, là đạo đức trong một
lĩnh vực cụ thể trong đạo đức chung của xã hội. Đạo đức nghề nghiệp bao gồm
những yêu cầu đạo đức đặc biệt, các quy tắc và chuẩn mực trong lĩnh vực nghề
nghiệp nhất định, nhằm điều chỉnh hành vi của các thành viên trong nghề
nghiệp đó so cho phù hợp với lợi ích và sự t ến bộ của xã i hội.
2.2 Đạo đức nghề nghiệp của nhà báo:
Đạo đức nghề nghiệp của nhà báo là những quy tắc, chuẩn mực quy định thái
độ và hành vi ứng xử của nhà báo trong các mối quan hệ nghề nghiệp. Hiện
nay, đạo đức nghề nghiệp của nhà báo còn được gọi là đạo đức nghề báo, đạo
đức báo chí, đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, đạo đức nhà báo. Ở đây,
ta xét sử dụng ba cách gọi: đạo đức nghề báo, đạo đức nghề nghiệp của nhà báo
và đạo đức nghề nghiệp của người làm báo.
Cũng giống như đạo đức, bên cạnh những chuẩn mực đạo đức nghề báo chung
cho tất cả nhà báo ở tất cả các quốc gia thì còn có những chuẩn mực đạo đức
nghề báo riêng của từng quốc gia, từng cơ quan báo chí phụ thuộc vào từng thời
kỳ phát triển lịch sử của từng quốc gia, cơ quan báo chí đó. So với các quy ước
về đạo đức nghề báo của các quốc gia và tổ chức báo chí quốc tế, thì quy định
về đạo đức nghề nghiệp của nhà báo Việt Nam có những điểm tương đồng và
một số điểm mang tính đặc thù.
Nhà báo Lê Hồng, Liên hiệp hội Việt Nam chia sẻ, trong nghề báo, có 3 nguyên
tắc bất biến cần tuân thủ là: Không được phép nói sai sự thật; động cơ làm việc
trong sáng; bảo đảm tính chuẩn mực của nội dung bài viết. 3.
Tầm quan trọng của đạo đức nghề báo:
Mặc dù ra đời muộn hơn so với các hình thái ý thức xã hội khác song báo chí đã
nhanh chóng vượt lên trong việc phản ánh sinh động, đa dạng hiện thực cuộc
sống. Thông tin báo chí có tính xã hội rất cao, đáp ứng đa dạng sự quan tâm, sở
thích và nhu cầu, tác động cùng lúc tới nhiều tầng lớp nhân dân.
Vì vậy, nó có sức ảnh hưởng rất lớn tới toàn xã hội trên tất cả các lĩnh vực chính
trị, xã hội kinh tế, văn hóa, giáo dục, phong tục tập quán…. Thêm nữa, nhờ khả
năng tác động nhanh chóng và mạnh mẽ vào ý thức xã hội và đôi khi biến ý thức t
đó thành hành động cụ hể, báo chí giống như một thứ quyền lực có tác
động mạnh mẽ đến suy nghĩ và hành động của con người trong xã hội.
Chính vì báo chí có vị trí và vai trò to lớn, cùng lúc có thể tác động đến nhiều
người, nhiều tầng lớp trong xã hội, nhiều lĩnh vực của cuộc sống nên những
người làm nghề này trong mỗi tác phẩm và sản phẩm của mình phải nhận thức
sâu sắc từng việc làm, cân nhắc kỹ lưỡng và xem xét cẩn trọng những hậu quả
có thể xảy ra đối với xã hội. Chỉ cần một chút thiếu thận trọng của nhà báo, xã
hội phải bỏ ra gấp trăm ngàn lần công sức để khắc phục hậu quả.
Xét một cách toàn diện, ngành nghề nào cũng cần có đạo đức. Nhưng với một
nhà báo – những người luôn được coi là đại diện cho tiếng nói của nhân dân, thì
đạo đức nghề nghiệp lại càng phải được đề cao. Nếu không có đạo đức nghề
nghiệp thì người làm báo không thể trở thành một nhà báo theo đúng nghĩa và
báo chí cũng không thể gánh vác những trọng trách mà xã hội đặt lên trên vai nó.
CHƯƠNG 2: Chuẩn mực đạo đức và cách thức ứng xử của nhà báo trong
các mối quan hệ đạo đức nghề nghiệp. 1.
Các mối quan hệ nền tảng:
1. Nhà báo với nhân dân:
Nhà báo có mối quan hệ gắn bó máu thịt với nhân dân, gần dân, dựa vào dân, phải
nắm vững dân tình, hiểu rõ dân tâm, quan tâm cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí,
làm cho dân hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, của người làm chủ đất nước,
đấu tranh cho tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đ ều 1 t i
rong Quy định về đạo đức
nghề nghiệp của người làm báo V ệt cũng quy định nhà báo phải “vì hạnh phúc của i
nhân dân”. Nhà báo phải là “đầy tớ trung thành của nhân dân”.
Nhà báo và nhân dân có một mối quan hệ quan trọng và tương đồng trong hệ thống
truyền thông. Nhà báo đóng vai trò là người truyền tải thông tin, phân tích sự kiện
và giúp công chúng hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh. Trong khi đó, nhân dân là
khán giả, người tiêu dùng thông tin và đóng vai trò là nguồn cung cấp thông tin cho nhà báo.
Nhà báo có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác và khách quan cho công
chúng. Phải tuân thủ các nguyên tắc nghề nghiệp bao gồm độc lập, trung lập và
khách quan trong việc tìm kiếm và truyền tải thông tin.
Ý kiến và phản hồi của nhân dân đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ, cung
cấp thông tin cho nhà báo. Nhân dân có thể cung cấp thông tin, góp ý và đặt câu
hỏi cho nhà báo, từ đó giúp nhà báo hiểu rõ hơn về quan điểm và nhu cầu của công
chúng. Đồng thời, phản hồi của nhân dân cũng có thể giúp nhà báo cải tiến công
việc của mình và đảm bảo rằng thông tin được truyền tải một cách hiệu quả và đáng tin cậy.
Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng quan hệ giữa nhà báo và nhân dân không phải lúc
nào cũng hoàn hảo. Có thể xảy ra sự bất đồn và m g
âu thuẫn giữa hai bên khi một
số thông tin bị hiểu sai hoặc bị sai lệch. Trong trường hợp này, sự thảo luận, trao
đổi ý kiến và sự tôn trọng lẫn nhau là rất quan trọng để xây dựng một môi trường
truyền thông lành mạnh và đáng tin cậy.
Tóm lại, nhà báo và nhân dân có một mối quan hệ cần phải dựa trên sự tin tưởng,
trao đổi thông tin và tương tác. Sự hỗ trợ và phản hồi của nhân dân là rất quan
trọng đối với công việc của nhà báo, trong khi nhà báo cần tuân thủ các nguyên tắc
nghề nghiệp và cung cấp thông tin chính xác cho công chúng.
Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa nhà báo và nhân dân: C ủ tị h
ch Hồ Chí Minh với các nhà báo vào năm 1960. Ảnh tư liệu
Vai trò của nhà báo: “Nhà báo là chiến sĩ, là đồng chí, đồng đội của các tầng lớp
nhân dân, là người phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng, phục vụ chính quyền
nhân dân.” (Nguồn: Tuyên ngôn của Bộ Chính trị về báo chí, 1951)
Trách nhiệm của nhà báo: “Nhà báo phải làm sao để có được những tin tức chính
xác, phản ánh thật sự, đầy đủ và kịp thời về tình hình, phản ánh đúng đắn ý kiến,
tinh thần, tư tưởng, nguyện vọng của nhân dân, nhất là của giai cấp lao động.”
(Nguồn: Bài viết “Vai trò của báo chí”, 1949)
Sự tương tác giữa nhà báo và nhân dân: “Nhà báo phải nghe ý kiến của độc giả,
phê phán mình để thấy mình sai được mình sửa. Đồng thời, nhà báo cũng phải nêu
cao ý kiến của mình, cứng rắn bảo vệ cái đúng, cái thiện.” (Nguồn: Bài viết “Vai
trò của báo chí”, 1949)
Mục tiêu của truyền thông và báo chí: “Mục tiêu của báo chí cách mạng là phục
vụ cho người lao động, phục vụ cho cách mạng, phục vụ cho đảng, phục vụ cho
chính quyền nhân dân.” (Nguồn: Bài viết “Vai trò của báo chí”, 1949)
Những dẫn chứng này cho thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh coi nhà báo là người phục
vụ nhân dân, có trách nhiệm phản ánh chính xác ý kiến và nguyện vọng của nhân
dân. Người cũng nhấn mạnh vai trò của nghe ý kiến của độc giả, tương tác và tạo
sự cộng tác giữa nhà báo và nhân dân.
2. Nhà báo với Tổ Q ốc: u
Mối quan hệ giữa nhà báo và tổ quốc là một quan hệ đặc biệt và quan trọng trong
việc xây dựng và phát triển một xã hội dân chủ. Nhà báo có trọng trách và nghĩa vụ
thiêng liêng trong việc phục vụ lợi ích chung của tổ quốc và nhân dân.
Nhà báo phải giữ trọn lòng yêu nước, Tự hào về lịch sử, văn hóa và truyền thống
dân tộc. Phải nâng cao tri thức, đồng lòng với Đảng và chính quyền, để xây dựng
một đất nước vững mạnh, thịnh vượng và an lành.
Trọng trách của nhà báo là cung cấp thông tin chính xác, đáng tin cậy và mang tính
khách quan đến công chúng. Họ phải là những người trung thực và tận tụy trong
việc tìm kiếm, thu thập và truyền đạt thông tin. Nhà báo nên đảm bảo rằng thông
tin được cung cấp một cách minh bạch và không bị sai lệch, để người đọc, người
nghe hoặc người xem có thể hình thành quan điểm đúng đắn về các vấn đề quan trọng trong xã hội.
Nghĩa vụ thiêng liêng của nhà báo là bảo vệ quyền tự do ngôn luận và quyền biểu
đạt của mọi công dân. Họ phải đứng vững trước áp lực và cản trở, đảm bảo rằng
thông tin không bị kiểm duyệt hoặc kiềm chế một cách trái pháp luật. Nhà báo cần
đảm bảo rằng họ không bị chi phối bởi lợi ích cá nhân, nhóm lợi ích hoặc quyền
lực. Họ nên tôn trọng quyền riêng tư và phẩm giá của mọi cá nhân, đồng thời
không gây hại đến lợi ích của tổ quốc và cộng đồng.
Nhà báo đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì tính minh bạch,
công bằng và trách nhiệm trong xã hội. Họ là cầu nối giữa nhân dân và các nhà
quản lý, và có trách nhiệm giám sát và thông báo về các vấn đề quan trọng trong xã
hội như tham nhũng, vi phạm pháp luật, bất công xã hội và các vấn đề khác. Nhà
báo cũng có thể đóng vai trò như một giọng nói của những người yếu thế và t ế i ng
nói của nhân dân trong việc thúc đẩy sự thay đổi và cải thiện trong xã hội.
Nhà báo có trọng trách và nghĩa vụ thiêng liêng trong việc phục vụ tổ quốc và nhân
dân. Phải trung thực, tận tụy và đảm bảo sự minh bạch, công bằng và trách nhiệm
trong công việc của mình, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì
một xã hội công bằng, văn minh và phát triển bền vững.
Nhà báo trung với nước cũng có nghĩa là không được làm gì tổn hại đến lợi ích
chung của đất nước. Đồng thời nhà báo phải đấu tranh không khoan nhượng,
chống lại mọi hành vi làm tổn hại lợi ích đất nước. Nhà báo là những chiến sĩ trên
mặt trận truyền thông, Đấu tranh với bút và lời, chống giặc và bảo vệ quê hương.
Thời gian qua, đa số nhà báo Việt Nam luôn là những chiến sĩ trên mặt trận tư
tưởng vừa góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, lòng tự hào, ý chí tự lực, tự cường
dân tộc vừa đấu tranh không khoan nhượng với kẻ thù, những thế lực thù địch đang
ngày đêm chống phá cuộc cách mạng xây dựng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
3. Nhà báo với Đảng Cộng Sản:
Nhà báo với Đảng Cộng Sản, mối quan hệ chặt chẽ và đồng hành, Xây dựng thông
tin, truyền tải lý tưởng và mục tiêu chung. Nhà báo là người đồng hành với Đảng,
tin tưởng và trung thành, Phục vụ lợi ích của nhân dân, xây dựng xã hội công bằng.
Đảng Cộng Sản là ngọn cờ chỉ đạo, tầm nhìn sáng ngời, Nhà báo là bút mực trung
thành, truyền đi sự thật và lời nói. Bảo vệ và phát triển quyền tự do báo chí vẹn
toàn, Nhà báo đồng hành với Đảng, cùng xây dựng tương lai lan toả.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, nhà báo phải thực hiện Sứ mệnh cao cả truyền tải lời
Đảng và ý nguyện nhân dân. Nhà báo là người đi trước, khám phá sự thật và khơi
dậy Tinh thần cách mạng, tình yêu nước, và ý chí chiến đấu đồng lòng với Đảng.
Nhà báo Việt Nam phải trung thành, trung thực, chính trực, công bằng, không để bị
lạc lối giữa những luồng tư tưởng xao nhãng và những luận điệu xảo trá của thế lực
thù địch. Noi gương những nhà báo V ệt Nam anh hùng đã t i ừng làm, dũng cảm và
trung thành ghi lại lịch sử, phản ánh sự thật, và đấu tranh vì Tổ quốc, vì nhân dân.
Bác Hồ với các phóng viên báo đài. Ảnh tư liệu
Nhà báo có trách nhiệm cô cùng quan trọng với Đảng Cộng Sản. Cùng Đảng đồng
hành trên con đường xây dựng ý thức, tạo dựng tinh thần đoàn kết, yêu nước,
truyền bá tư tưởng, giáo dục và nhắc nhở, góp phần vào sự nâng cao đời sống văn hóa và chính trị.
Với tổ chức Đảng, nhà báo đồng lòng trên mặt trận truyền thông, Đấu tranh với bút
và lời, chiến đấu vì mục tiêu chung. Nhà báo với Đảng Cộng Sản là mối quan hệ
vững chắc, không thể tách rời, phục vụ lợi ích của đất nước, nhân dân vì tương lai tươi sáng.
Vì vậy, khi nói đến quan hệ giữa nhà báo với Đảng thì không chỉ dừng lại ở khía
cạnh chính trị mà đó còn là đạo đức. Trong quy định đạo đức nghề nghiệp của
người làm báo Việt Nam cũng ghi rõ nhà báo phải “Trung thành với sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam”. 2.
Các mối quan hệ trong môi trường xã hội
1. Nhà báo với công chúng:
Nhà báo với công chúng l mối à
quan hệ tương quan quan trọng, góp phần xây
dựng thông tin, truyền tải sự thật và kiến thức sâu rộng. Công chúng là trung tâm,
đích đến của nhà báo, phản ánh những quan tâm và mong muốn của họ. Nhà báo là
người lắng nghe, nắm bắt tâm tư và nhu cầu, tạo ra nội dung chất lượng, gần gũi và
có giá trị thực tiễn. Là người giao tiếp, cầu nối giữa độc giả và thế giới, phục vụ lợi
ích của xã hội, đem lại sự hiểu biết và nhận thức đúng đắn cho công chúng.
Nhà báo trong khi làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, nhằm thoả mãn đầy đủ các
nguyện vọng, nhu cầu và lợi ích của công chúng, nhà báo phải đối mặt với một loạt
các câu hỏi mang tính đạo đức. Ví dụ như: Thông tin này có ích cho công chúng
không? Nó đã chính xác chưa? Phản ánh có khách quan, trung thực không? Liệu
công chúng có thực sự cần đến tác phẩm này? Tác phẩm đã thực sự đáp ứng được
nhu cầu và mong muốn của họ hay chưa? Hay công chúng có bị mất thời gian cho
thông tin này không? Liệu những thông tin được viết ra có được công chúng thực
sự chú ý quan tâm hay không ….
Nhà báo phải trung thực, công bằng, không sai lệch hay thiên vị, phải tôn t ọng và r
tuân thủ nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, cung cấp thông tin chính xác, phân tích
đa chiều và đáng tin cậy, đem lại sự tin tưởng và sự cái nhìn thông minh sâu rộng cho công chúng.
Nhà báo là người đứng về phía công chúng, tôn trọng quyền tự do ngôn luận, bảo
vệ và thúc đẩy quyền tự do báo chí vững mạnh, truyền tải thông điệp, phản ánh
những khó khăn và thành tựu, khám phá sự đa chiều của thế giới. Đồng hành cùng
công chúng, nhà báo thấu hiểu và chia sẻ, góp phần vào sự phát triển và tiến bộ của xã hội.
Nhà báo với tinh thần và trách nhiệm cao cả với công chúng, có mối quan hệ gắn
bó mật thiết. Có nghĩa vụ cung cấp thông tin, tri thức, hiểu biết đúng đắn định
hướng tư tưởng cho công chúng.
2. Nhà báo với nguồn tin:
Mối quan hệ giữa nhà báo và nguồn tin là một chủ đề quan trọng trong lĩnh vực
truyền thông và báo chí. Đây là mối quan hệ tương tác phức tạp, đòi hỏi sự tin
tưởng, tôn trọng và chuyên nghiệp từ cả hai bên.
Nhà báo đóng vai trò là người thu thập, kiểm chứng và phân tích thông tin để tạo ra
các bài viết báo chí. Trong quá trình này, nguồn tin đóng vai trò quan trọng, cung
cấp thông tin, cảm nhận và nêu cái nhìn về các sự kiện, vấn đề. Nhà báo cần dựa
vào nguồn tin để có được thông tin chính xác và đáng tin cậy.
Tuy nhiên, mối quan hệ nhà báo và nguồn tin không chỉ đơn giản là việc thu thập
thông tin. Nó liên quan đến sự tương tác, tín nhiệm và độc lập. Nhà báo cần xây
dựng mối quan hệ tin cậy với nguồn tin, đánh giá tính chính xác và đáng tin cậy
của thông tin. Đồng thời, nhà báo cũng cần bảo vệ nguồn tin và không tiết lộ danh
tính của họ nếu không có sự đồng ý.
Một mối quan hệ tốt còn đòi hỏi tính đa dạng trong nguồn tin. Nhà báo cần tìm
kiếm và sử dụng nhiều nguồn tin khác nhau để có cái nhìn toàn diện về một vấn đề.
Điều này giúp tránh thiên lệch thông tin và đảm bảo tính khách quan của bài viết.
Đối với nhà báo, trách nhiệm đạo đức và độc lập là điều rất quan trọng. Nhà báo
cần giữ sự độc lập và không để bị ảnh hưởng bởi các lợi ích cá nhân, tài chính hoặc
chính trị khi làm việc với nguồn tin.
Tuy nhiên, không phải lúc nào mối quan hệ giữa nhà báo với nguồn tin cũng suôn
sẻ. Đôi khi sẽ xuất hiện các thách thức và rủi ro trong quá trình làm việc. Sự căng
thẳng có thể phát sinh khi mục tiêu và lợi ích của nhà báo và nguồn tin không phù
hợp. Nguồn tin cũng có thể cố ý cung cấp thông tin sai lệch hoặc có mục đích sai
lầm. Đối với nhà báo, việc tiết lộ nguồn tin có thể gây hại đến nguồn tin và gây
thiệt hại đến mối quan hệ và khả năng thu thập thông tin trong tương lai.
Trong tổng thể, mối quan hệ giữa nhà báo và nguồn tin là một quá trình tương tác
phức tạp và cần sự cân nhắc và đạo đức. Sự tin tưởng, tính chính xác và độc lập là
những yếu tố quan trọng để xây dựng một mối quan hệ tốt, đáng tin cậy giữa nhà
báo và nguồn tin. Việc duy trì sự tôn trọng, chuyên nghiệp và khách quan trong
công việc báo chí là các yếu tố cốt lõi để đảm bảo thông tin chính xác được truyền tải đến công chúng.
Mối quan hệ giữa nhà báo và nguồn tin là một yếu tố quan trọng trong quá trình
thu thập thông tin và viết bài báo. Nhà báo cần dựa vào nguồn tin đâng tin cậy để
có thông tin chính xác cho bài viết của mình. Tuy nhiên, mối quan hệ này cũng có
thể phức tạp và đòi hỏi rất nhiều cân nhắc và xác thực.
Một số nguyên tắc quan trọng trong mối quan hệ nhà báo với nguồn tin bao gồm:
• Tôn trọng và đảm bảo sự riêng tư: Nhà báo cần tôn trọng quyền riêng tư của
nguồn tin và không tiết lộ thông tin cá nhân của họ mà không có sự đồng ý.
Khoản 4, điều 38 Luật Báo chí năm 2016 quy định: “Cơ quan báo chí và
nhà bảo có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin, trừ
trường hợp có yêu cầu bằng văn bản của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân
dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên cần thiết
cho việc Điều tra, truy tố, xét xử tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng.”.
• Đảm bảo tính chính xác: Nhà báo cần xác minh thông tin từ nguồn tin và
kiểm tra tính chính xác trước khi công bố. Điều này đảm bảo rằng thông tin
được đăng là đáng tin cậy và không gây ra hậu quả tiêu cực.
• Đa dạng nguồn tin: Nhà báo nên tìm kiếm và sử dụng nhiều nguồn tin đa
dạng để có cái nhìn toàn diện về một vấn đề. Điều này giúp tránh thiên lệch
thông tin và đảm bảo tính khách quan của bài viết.
• Tránh xung đột lợi ích: Nhà báo nên giữ sự độc lập và không để ảnh hưởng
bởi các lợi ích cá nhân, tài chính hoặc chính trị khi làm việc với nguồn tin.
Điều này đảm bảo rằng bài viết không bị thiên vị và đáng tin cậy.
• Xây dựng mối quan hệ lâu dài: Nhà báo có thể tạo mối quan hệ đáng tin cậy
với nguồn tin thông qua sự liên tục và chuyên nghiệp trong công việc. Điều
này có thể giúp nhà báo có được sự hỗ t ợ
r và thông tin từ nguồn tin trong tương lai.
3. Nhà báo với nhân vật trong tác phẩm:
Mối quan hệ giữa nhà báo và nhân vật trong tác phẩm có thể đa dạng và phản ánh
một loạt các tương tác và tình huống. Dưới đây là một số ví dụ về mối quan hệ này:
Nhà báo là người tường thuật về nhân vật: Trong trường hợp này, nhà báo có
nhiệm vụ tường thuật về cuộc sống và câu chuyện của nhân vật mà không tham
gia vào câu chuyện. Nhà báo có thể tiến hành phỏng vấn, tìm hiểu và viết bài về
nhân vật, nhằm mang đến thông tin và câu chuyện cho độc giả. Mối quan hệ
này thường là sự cộng tác chuyên nghiệp, trong đó nhà báo cố gắng truyền đạt
thông tin một cách chính xác và khách quan.
Nhà báo là người điều tra và phát hiện nhân vật: Trong trường hợp này, nhà
báo có nhiệm vụ điều tra và khám phá thông tin về nhân vật. Nhà báo có thể
đàm phán, thăm dò và tìm hiểu sự thật về cuộc sống, quá khứ và động cơ của
nhân vật. Mối quan hệ này có thể trở nên căng thẳng khi nhà báo phát hiện ra
những bí mật hoặc thông tin mâu thuẫn với hình ảnh công khai của nhân vật.
Nhà báo là người tạo dựng nhân vật: Trong một số trường hợp, nhà báo có thể
tạo ra nhân vật mới hoặc lấy ý tưởng từ những câu chuyện thực tế để xây dựng
nhân vật trong tác phẩm. Qua việc sáng tạo và phân tích, nhà báo có thể tạo nên
những nhân vật phức tạp và đa chiều, đóng góp vào sự phát triển của câu chuyện.
Nhà báo và nhân vật đối đầu: Trong một số tác phẩm, mối quan hệ giữa nhà
báo và nhân vật có thể trở thành cuộc đối đầu căng thẳng. Nhà báo có thể cố
gắng tiết lộ thông tin hoặc sự thật mà nhân vật không muốn công khai. Mối
quan hệ này thường đi kèm với sự đấu tranh giữa quyền lợi công khai và quyền riêng tư của nhân vật.
Mối quan hệ nhà báo với nhân vật trong tác phẩm có thể tạo ra sự phức tạp, tăng
thêm sự hấp dẫn và khám phá của câu chuyện. Qua tương tác này, nhà báo có thể
truyền tải thông tin, đưa ra những câu hỏi quan trọng và tạo nên sự t ến triển và i
phát triển của nhân vật trong tác phẩm. 3.
Các mối quan hệ trong môi trường nghề nghiệp:
1. Nhà báo với ban biên tập:
Mối quan hệ giữa nhà báo và ban biên tập là một yếu tố thiết yếu trong quá trình
sản xuất nội dung truyền thông. Mối quan hệ này đòi hỏi sự cộng tác, giao tiếp và