C
C
C
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
5
5
5
G
G
G
i
i
i
a
a
a
û
û
û
i
i
i
g
g
g
a
a
a
à
à
à
n
n
n
ñ
ñ
ñ
u
u
u
ù
ù
ù
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
t
t
t
r
r
r
ì
ì
ì
n
n
n
h
h
h
v
v
v
i
i
i
p
p
p
h
h
h
a
a
a
â
â
â
n
n
n
Cho phöông trình vi phaân caáp1
))
(
,
(
)
(
'
x
y
x
f
x
y
=
vôùi ñieàu kieän ban ñaàu
0
0
)
(
y
x
y
=
.
Tính gaàn ñuùng giaù trò
)
(
b
y
vôùi
b
baát kyø cho tröôùc
1
1
1
)
)
)
P
P
P
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
a
a
a
ù
ù
ù
p
p
p
E
E
E
u
u
u
l
l
l
e
e
e
r
r
r
:
:
:
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
1
a
a
a
)
)
)
N
N
N
o
o
o
ä
ä
ä
i
i
i
d
d
d
u
u
u
n
n
n
g
g
g
: Chia ñoaïn
]
,
[
b
a
thaønh
n
phaàn ñeàu
nhau , bôûi caùc ñieåm chia
<
+
=
<
+
=
<
=
h
x
x
h
x
x
a
x
2
0
2
0
1
0
nh
a
b
x
n
+
=
=
<
<
...
=
+
1
i
y
k
y
i
+
)
,
(
i
i
y
x
f
h
k
=
b
b
b
)
)
)
S
S
S
a
a
a
i
i
i
s
s
s
o
o
o
á
á
á
:
:
:
)
(2)
(
( ) ( ) [ 1]
2
gd d
L b a
hM
y b y b e
L
( , )
f
L Max x y
y
=
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
2
V
V
V
í
í
í
d
d
d
u
u
u
ï
ï
ï
: Phöông trình
2
)(1)(' yxxy +=
vôùi ñieàu kieän ban ñaàu
1
)
2
(
=
y
.
nh gaàn ñuùng nghieäm
)
6
.
2
(
y
vôùi böôùc
2
.
0
=
h
2
2
2
)
)
)
P
P
P
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
a
a
a
ù
ù
ù
p
p
p
E
E
E
u
u
u
l
l
l
e
e
e
r
r
r
c
c
c
a
a
a
û
û
û
i
i
i
t
t
t
i
i
i
e
e
e
á
á
á
n
n
n
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
3
2
2
2
)
)
)
P
P
P
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
a
a
a
ù
ù
ù
p
p
p
E
E
E
u
u
u
l
l
l
e
e
e
r
r
r
c
c
c
a
a
a
û
û
û
i
i
i
t
t
t
i
i
i
e
e
e
á
á
á
n
n
n
a
a
a
)
)
)
N
N
N
o
o
o
ä
ä
ä
i
i
i
d
d
d
u
u
u
n
n
n
g
g
g
:
2
21
1
k
k
yy
ii
+
+=
+
)
,
(
1
i
i
y
x
hf
k
=
)
,
(
1
1
2
k
y
x
hf
k
i
i
+
=
+
V
V
V
í
í
í
d
d
d
u
u
u
ï
ï
ï
: Giaûi phöông trình
2
)(1)(' yxxy +=
vôùi
ñieàu kieän ban ñaàu
1
)
2
(
=
y
trong ví duï tröôùc theo
phöông phaùp Euler caûi tieán , keát quaû nhö sau :
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
4
3
3
3
)
)
)
C
C
C
o
o
o
â
â
â
n
n
n
g
g
g
t
t
t
h
h
h
ö
ö
ö
ù
ù
ù
c
c
c
R
R
R
u
u
u
n
n
n
g
g
g
e
e
e
K
K
K
u
u
u
t
t
t
t
t
t
a
a
a
b
b
b
a
a
a
ä
ä
ä
c
c
c
4
4
4
:
:
:
a
a
a
)
)
)
C
C
C
o
o
o
â
â
â
n
n
n
g
g
g
t
t
t
h
h
h
ö
ö
ö
ù
ù
ù
c
c
c
(
)
43211
22
6
1
)()( kkkkxyxy
ii
++++=
+
)
,
(
1
i
i
y
x
hf
k
=
)
,
(
1
k
y
h
x
hf
k
+
+
=
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
5
)
2
,
2
(
1
2
k
y
h
x
hf
k
ii
+
+
=
)
2
,
2
(
2
3
k
y
h
xhfk
ii
++=
)
,
(
3
1
4
k
y
x
f
h
k
i
i
+
=
+
V
V
V
í
í
í
d
d
d
u
u
u
ï
ï
ï
: Giaûi phöông trình
2
)(1)(' yxxy +=
vôùi
ñieàu kieän ban ñaàu
1
)
2
(
=
y
trong ví duï tröôùc theo
phöông phaùp Runge-Kutta , keát quaû nhö sau :
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính
6
4
4
4
)
)
)
G
G
G
i
i
i
a
a
a
û
û
û
i
i
i
h
h
h
e
e
e
ä
ä
ä
p
p
p
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
t
t
t
r
r
r
ì
ì
ì
n
n
n
h
h
h
v
v
v
i
i
i
p
p
p
h
h
h
a
a
a
â
â
â
n
n
n
c
c
c
a
a
a
á
á
á
p
p
p
1
1
1
:
:
:
Giaû söû ta caàn giaûi heä :
=
=
),,('
)
,
,
(
'
zyxGz
z
y
x
F
y
trong ñoù
)
(
x
y
y
=
,
)
(
x
z
z
=
laø nhöõng haøm phaûi tìm vaø thoûa
ñiu kieän ban ñaàu
0
0
)
(
y
x
y
=
,
0
0
)
(
z
x
z
=
P
P
P
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
a
a
a
ù
ù
ù
p
p
p
E
E
E
u
u
u
l
l
l
e
e
e
r
r
r
Ngô Thu Lương – Phương Pháp nh
7
P
P
P
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
p
p
p
h
h
h
a
a
a
ù
ù
ù
p
p
p
E
E
E
u
u
u
l
l
l
e
e
e
r
r
r
)
,
,
(
1
z
y
x
F
h
y
y
+
=
+
)
,
,
(
1
z
y
x
G
h
z
z
+
=
+
V
V
V
í
í
í
d
d
d
u
u
u
ï
ï
ï
:
:
:
Cho heä
+=
=
xxyxzxz
x
z
x
y
)()(2)('
)
(
)
(
'
vôùi ñieàu kieän
1
)
0
(
=
y
,
0
)
0
(
=
z
.
Tìm
)
1
(
y
vaø
)
1
(
z
neáu soá böôùc chia laø
4
=
n
Ngô Thu Lương – Phương Pháp nh
8
5
5
5
)
)
)
G
G
G
i
i
i
a
a
a
û
û
û
i
i
i
p
p
p
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
t
t
t
r
r
r
ì
ì
ì
n
n
n
h
h
h
v
v
v
i
i
i
p
p
p
h
h
h
a
a
a
â
â
â
n
n
n
c
c
c
a
a
a
á
á
á
p
p
p
c
c
c
a
a
a
o
o
o
:
:
:
Giaûi phöông trình vi phaân caáp 2
)
(
)
(
)
(
)
(
'
)
(
)
(
'
'
x
f
x
y
x
q
x
y
x
p
x
y
=
+
+
vôùi ñ
ñ
ñ
i
i
i
e
e
e
à
à
à
u
u
u
k
k
k
i
i
i
e
e
e
ä
ä
ä
n
n
n
ñ
ñ
ñ
a
a
a
à
à
à
u
u
u
0
0
)
(
y
x
y
=
,
/
0
0
)(' yxy =
Ñ
Ñ
Ñ
ö
ö
ö
a
a
a
v
v
v
e
e
e
à
à
à
h
h
h
e
e
e
ä
ä
ä
p
p
p
h
h
h
ö
ö
ö
ô
ô
ô
n
n
n
g
g
g
t
t
t
r
r
r
ì
ì
ì
n
n
n
h
h
h
v
v
v
i
i
i
p
p
p
h
h
h
a
a
a
â
â
â
n
n
n
c
c
c
a
a
a
á
á
á
p
p
p
1
1
1
baèng pheùp
ñoåi bieán
,
Ngô Thu Lương – Phương Pháp nh
9
ñoåi bieán
)
(
)
(
'
x
z
x
y
=
,
)
(
'
)
(
'
'
x
z
x
y
=
Heä
+=
=
)()()('
'
xfyxqzxpz
z
y
vôùi ñieàu kieän
ban ñaàu
0
0
)
(
y
x
y
=
vaø
0
/
0
0
)( zyxz ==
.
Heä naøy ñaõ bieát caùch giaûi

Preview text:

Chöông 5 :Giaûi gaàn ñuùng phöông trình vi phaân
Cho phöông trình vi phaân caáp1
y '(x) = f (x, y(x))
vôùi ñieàu kieän ban ñaàu y(x = . 0 ) y0
Tính gaàn ñuùng giaù trò y(b) vôùi b baát kyø cho tröôùc
1) Phöông phaùp Euler :
a)Noäi dung : Chia ñoaïn [ a ,b] thaønh n phaàn ñeàu
nhau , bôûi caùc ñieåm chia
x0 = a < x1 = x0 + h < x2 = x0 + 2h <
< ... < x = b = a nh n +
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 1 i y +1 = y k i +
k = h f (x , y ) i i (2) b) Sai soá : h M L(ba) y
(b) − y (b) ≤ [ e −1] gd d 2 L fL = Max (x, y) y
Ví duï : Phöông trình 2
y '(x) = 1+ (x y)
vôùi ñieàu kieän ban ñaàu y(2) = 1 .
Tính gaàn ñuùng nghieäm y( ) 6 . 2 vôùi böôùc h = 2 . 0
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 2 2) 2 ) P h P ö h ô ö n ô g n g p h p a h ùap p E u E l u e l r e r c a c ûai it i t e i áen n a) Noäi dung : 1 k + k2 y i 1 + = yi + 2
k = hf ( x , ) 1 i yi
k = hf ( x , y + + k ) 2 i 1 i 1
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 3
Ví duï : Giaûi phöông trình 2
y '(x) = 1+ (x y) vôùi
ñieàu kieän ban ñaàu y( )
2 = 1 trong ví duï tröôùc theo
phöông phaùp Euler caûi tieán , keát quaû nhö sau :
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 4
3) Coâng thöùc Runge – Kutta baäc 4 : a) Coâng thöùc 1 y(x i 1) + = y(x ) i + ( 1k + 2k2 + 2 3 k + k4 ) 6
k = hf (x , y ) 1 i i h k
k2 = hf (xi + , 1 k , yi + ) 2 2 k k = hf ( h x + , 2 y + ) 3 i i 2 2
k = h f (x , y + + k ) 4 i 1 i 3
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 5
Ví duï : Giaûi phöông trình 2
y '(x) = 1+ (x y) vôùi
ñieàu kieän ban ñaàu y( )
2 = 1 trong ví duï tröôùc theo
phöông phaùp Runge-Kutta , keát quaû nhö sau :
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 6
4) Giaûi heä phöông trình vi phaân caáp 1 : y ' =
Giaû söû ta caàn giaûi heä : 
F (x, y, z)  trong ñoù
z ' = G(x, y, z)
y = y(x), z = z(x) laø nhöõng haøm phaûi tìm vaø thoûa ñieàu kieän ban ñaàu ( y 0 x ) = , 0 y z( 0 x ) = z0 Ph P ö h ô ö n ô g n g p h p a h ùap p E u E l u e l r e r
y + = y + h F(x , y , z ) i 1 i i i i
z + = z + hG(x , y ,z ) i 1 i i i i
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 7
y '(x) = z(x) Ví duï : Cho heä 
z '(x) = 2z(x) − y(x) + x
vôùi ñieàu kieän y(0) = 1 , z(0) = 0 . Tìm y ) 1 ( vaø z ) 1
( neáu soá böôùc chia laø n = 4
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 8
5) Giaûi phöông trình vi phaân caáp cao :
Giaûi phöông trình vi phaân caáp 2
y ' '(x) + p(x) y '(x) + q(x) y(x) = f (x)
vôùi ñieàu kieän ñaàu y( 0 x ) = , / 0 y y '( 0 x ) = y0
Ñöa veà heä phöông trình vi phaân caáp 1 baèng pheùp ño ñ åoi ibi b e i án e
n y '(x) = z(x) , y ''(x) = z '(x) y '= z Heä  vôùi ñieàu kieän
z ' = − p(x) z q(x) y + f (x) ban ñaàu y( / . 0 x ) = vaø 0 y z( 0
x ) = y = z0 0
Heä naøy ñaõ bieát caùch giaûi
Ngô Thu Lương – Phương Pháp Tính 9