CH ĐỀ 6: NGUYÊN HÀM CA HÀM LƯNG GIÁC
A. LÝ THUYT
1. Mt s công thc lưng giác cn nh
Hng đng thc lưng giác:
22 2 2
22
11
sin x cos x 1; 1 cot x; 1 tan x
sin x cos x
+= =+ =+
- Công thc cng:
( )
( )
( )
sin a b sin a.cos b sin b cosb
cos a b cos a.cos b sin a.cos b
tan a tan b
tan a b
1 tan a.tan b
±= ±
±=
±
±=
- Công thức nhân đôi:
22 2 2
sin 2a 2sin a cos a
cos 2a cos a sin a 2 cos a 1 1 2sin a
=
= = −=−
- Công thc h bc:
22
1 cos 2a 1 cos 2a
sin a ;cos a
22
−+
= =
- Công thc nhân ba:
3
3
sin 3a 3sin a 4sin a
cos 3a 4 cos a 3cos a
=
=
- Công thc biến đổi tích thành tng:
(
)
( )
1
cos a.cos b cos a b cos a b
2
= ++


( )
( )
( )
( )
11
sin.a sin b cos a b cos a b ;sin a.cos b sin a b sin a b
22
= −− + = ++


2. Mt s nguyên hàm lượng giác cơ bản
( ) ( )
( )
( )
( )
( )
( )
1
2
3
4
2
5
2
6
7
2
8
2
9
2
I sin xdx cos x C
1
I sin ax dx cos ax C
a
I cos xdx sin x C
1
I cos ax dx sin ax C
a
1 cos2x x sin 2x
I sin xdx dx C
2 24
1 cos 2x x sin 2x
I cos xdx dx C
2 24
dx
I tan x C
cos x
dx 1
I tan ax C
cos ax a
dx
I
sin ax
= =−+
= =−+
= = +
= = +
= = =−+
+
= = =++
= = +
= = +
= =
∫∫
∫∫
( )
( )
10
2
11
12
2
13
2
2
14
2
cot x C
dx 1
I cot ax C
sin ax a
sin xdx
I tan xdx ln cos x C
cos x
cos xdx
I cot xdx ln sin x C
sin x
1
I tan xdx 1 dx tan x x C
cos x
1
I cot xdx 1 dx cot x x C
sin x
−+
= =−+
= = =−+
= = = +

= = = −+



= = = −+


∫∫
∫∫
∫∫
∫∫
3. Các dạng nguyên hàm lượng giác thường gp
Dng 1: Nguyên hàm
- TH1: Nếu
2k n
m 2k 1 I sin x.cos x.sin xdx= +⇒=
( )
( )
k
2n
1 cos x .cos xd cos x=−−
Đặt
t cos x=
- TH2: Nếu
n 2k 1= +→
Đặt
t sinx=
- TH3: Nếu m,n đều chn ta dùng công thc h bc
Chú ý: Đối vi nguyên hàm ch cha sinx và cosx dng.
( ) ( ) ( )
I f sin x cos xdx f sin x d sin x= =
∫∫
Đặt
t sinx=
( ) ( ) ( )
I f cos x sin xdx f cos x d cos x==−→
∫∫
Đặt
t cos x=
Dng 2: Nguyên hàm
mn
dx
I
sin x.cos x
=
- TH1: Nếu
(
)
(
)
k1
2k 2 n
2n
d cos x
sin xdx
m 2k 1 I
sin x.cos x
1 cos x .cos x
+
+
= +⇒= =
∫∫
Khi đó ta đặt:
t cos x=
- TH2: Nếu
n 2k 1= +→
ta đặt
t sinx=
- TH3: Nếu m,n đều chn ta biến đổi
22
mn mn
1 sin x cos x
...
sin x.cos x sin x.cos x
+
=
Dng 3: Nguyên hàm lượng giác ca hàm tanx và cotx
Các nguyên hàm chứa tanx hay cotx ta thường dùng các hng đng thc
22
22
11
1 cot x; 1 tan x
sin x cos x
=+=+
Nguyên hàm mà mu s là đng cp bc hai vi sinx và cosx;
22
A sin x Bsin x cos Ccos x
++
thì ta chia c t s và mu s cho
2
cos x
Chú ý: Khi
( )
( )
(
)
2
tan
tan tan
cos
fx
I dx f x d x
x
= =
∫∫
đặt t=tanx
Dng 4: Nguyên hàm s dng công thc biến đổi tích thành tng
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
1
cos ax.cos bxdx cos a b x cos a b x dx
2
1
sin ax.sin bxdx cos a b x cos a b x dx
2
1
sin ax.cos bxdx sin a b x sin a b x dx
2
1
cos ax.sin bxdx sin a b x sin a b x dx
2
= ++


= +−


= ++


= +−


∫∫
∫∫
∫∫
∫∫
Dng 5: Nguyên hàm
dx
I
a sin x b cos x c
=
++
Ta có:
22 2 2
dx
I
xx x x x x
2a sin cos b cos sin c sin cos
22 2 2 2 2
=

+ −+ +


22
22
x
t tan
2
2
dx dx
x xx x
x xx
m sin n sin cos p cos
cos m tan n tan p
2 22 2
2 22
dt
I
mt nt p
=
=

++
++


→ =
++
∫∫
B. VÍ D MINH HA
Ví d 1: Tính các nguyên hàm sau:
a)
32
I sin x.cos xdx=
b)
35
I sin x.cos xdx=
c)
22
I sin x.cos xdx=
d)
4
I sin xdx=
Li gii
a)
( )
( )
( )
32 22 2 2
I sin x.cos xdx sin x.cos xd cos x 1 cos x cos xd cos x= = =−−
∫∫
( ) ( )
53 5 3
t cos x
2 2 42
t t cos x cos x
I t 1 t dt t t dt C C
53 5 3
=
→ = = = + = +
∫∫
b)
( )
( )
( )
35 25 2 5
I sin x.cos xdx sin x.cos xd cos x 1 cos x cos xd cos x= = =−−
∫∫
( ) ( )
86 8 6
t cos x
2 5 75
t t cos x cos x
I t 1 t dt t t dt C C
86 8 6
=
→ = = = + = +
∫∫
c)
(
)
(
)
22
22
1
I sin x.cos xdx sinx.cosx dx sin 2x dx
4
= = =
∫∫
(
)
1 x sin 4x
1 cos 4x dx C
8 8 32
= =−+
d)
( )
2
2
42
1 cos 2x
I sin xdx sin x dx dx
2

= = =


∫∫
( )
( )
2
1 1 1 cos 4x
1 2 cos 2x cos 2x dx 1 2 cos 2x dx
4 42
1 3x sin 2x sin 4x
3 4 cos 2x cos 4x dx C
8 8 4 32
+

=−+ =−+


= + =−++
∫∫
Ví d 2: Tính các nguyên hàm sau:
a)
3
cos x
I dx
1 sin x
=
+
b)
( )
2 cos x dx
I
sinx
+
=
c)
2
dx
I
sin x.cos x
=
d)
42
dx
I
sin x.cos x
=
Li gii
a)
(
)
( )
( )
( )
( )
2
2
32
1 sin x d sin x
cos xd sin x
cos x sin x
I dx 1 sin x d sin x sin x C
1 sin x 1 sin x 1 sin x 2
= = = = =−+
++ +
∫∫
b)
( ) ( ) ( )
22
2 cos x dx d sin x 2d cos x
2dx cos xdx 2sin xdx
I ln sin x
sin x sin x sin x sin x sin x 1 cos x
cos x 1
ln sin x. C
cos x 1
+
= =+= + = +
= +
+
∫∫
c)
( )
( ) ( )
t cos x
2 22
2 2 22
22
d cos x
dx sin xdx dt
II
sin x.cos x sin x.cos x
1 cos x cos x t t 1
1 1 1 t 1 1 1 cos x 1 1
dt ln C ln C
t 1 t 2 t 1 t 2 cos x 1 cos x
=
= = = → =
−−
−−

= = ++ = + +

−+ +

∫∫
d)
22
42 42 22 4
dx sin x cos x dx dx
I dx
sin x.cos x sin x cos x sin x.cos x sin x
+
= = = +
∫∫
( )
22 22
22 4
2
22 22
3
2
sin x cos x sin x cos x
dx dx
sin x cos x sin x
11 11
dx .cot x dx
cos x sin x sin x sin x
cot x
tan x 2 cot x cot xd cot x tan x 2cot x C
3
++
= +

= + ++


=−− =−−+
∫∫
∫∫
Ví d 3: Tính các nguyên hàm sau:
a)
4
I tan xdx=
b)
4
tan x
I dx
cos 2x
=
c)
I sin 2x cos3xdx=
d)
2
I sin x cos3xdx=
Li gii
a)
4222
2
1
I tan xdx tan x tan xdx tan x 1 dx
cos x

= = =


∫∫
( )
23
22
22
tan x 1 tan x
dx tan xdx tan xd tan x 1 dx tan x x C
cos x cos x 4

= = = ++


∫∫
b)
4
44 4
2
t tan x
22 2 2
tan x
tan x tan xdx t dt
cos x
I dx dx I
cos 2x cos x sin x 1 tan x 1 t
=
= = = → =
−−
∫∫
43
2
22
3
t 11 1 t 1 t1
dt t 1 dt t ln C
1t t 1 3 2 t1
tan t 1 tan t 1
I tan t ln C
3 2 tan t 1
−+

= = ++ = +

−−+

⇒= +
+
∫∫
c)
( )
1 cos 5x cosx
I sin 2x cos3xdx sin 5x sin x dx C
2 10 2
= = = ++
∫∫
d)
( )
1 cos 2x 1
I cos3xdx cos 3x cos 2x cos3x dx
22
= =
∫∫
(
)
1 sin 3x 1 sin 3x 1 sin 3x sin 5x sinx
cos 2x cos 3xdx cos5x cos x dx C
2 3 2 6 4 6 20 4
= = + = −+
∫∫
Ví d 4: Xét các mệnh đề sau:
(1).
dx cos x 1
ln C
sin x cos x 1
= +
+
(2)
7
6
sin x
sin x cos xdx C
7
= +
(3)
23
4
sin x tan x
dx C
cos x 3
= +
(4)
3
3
sin x
cos xdx sin x C
3
=−+ +
S mệnh đề đúng là:
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Li gii
Ta có:
( )
22
d cos x
dx sin xdx 1 cosx 1
ln C
sinx sin x cos x 1 2 cos x 1
= = = +
−+
∫∫
( )
( )
( )
( )
( )
7
66
23
22
42
3
32 2
sin x
sin x cos xdx sin xd sin x C
7
sin x 1 tan x
dx tan x. dx tan xd tan x C
cos x cos x 3
sin x
cos xdx cos xd sin x 1 sin x d sin x sinx C
3
= = +
= = = +
= = =−+
∫∫
∫∫
∫∫
Vậy có 2 mệnh đề đúng. Chn B
Ví d 5: Cho hàm s f(x) tha mãn
( )
f ' x x sin x sin 2x.
= +
Biết rng f(0) = 2. Giá tr ca
f
2
π



là:
A.
2
2
f
2 43
ππ

= +


B.
2
8
f
2 43
ππ

= +


C.
2
2
f
2 23
ππ

= +


D.
2
8
f
2 23
ππ

= +


Li gii
Ta có:
( ) ( )
( )
2223
22
xxx2sinx
f x f ' x dx 2sin x cos xdx 2 sin xd sin x C
2223
==+=+=++
∫∫
Li có:
( )
2
8
f0 C 2 f
2 43
ππ

==⇒=+


. Chn B
Ví d 6: Cho hàm s f(x) tha mãn
(
)
3
5
sin x
f' x .
cos x
=
Biết rng
f 2.
4
π

=


Tính giá tr ca
f
3
π



A.
f0
3
π

=


B.
f 16
3
π

=


C.
f4
3
π

=


D.
f2
3
π

=


Li gii
Ta có:
( ) ( ) ( )
34
3
32
sin x dx tan x
f x f ' x dx . tan xd tan x C
cos x cos x 4
= = = = +
∫∫
Li có:
1 7 97
f 2 C2 C f 4
4 4 4 3 44
ππ
 
=⇒+== =+=
 
 
. Chn C
Ví d 7: Tìm nguyên hàm
( )
2
sin 2xdx
I
2 sinx
=
+
A.
( )
4
I 2 ln 2 sin x C
2 sin x
= ++ +
+
B.
( )
2
I 2 ln 2 sin x C
2 sin x
= ++ +
+
C.
( )
2
I ln 2 sin x C
2 sin x
=++ +
+
D.
( )
4
I 2 ln 2 sin x C
2 sin x
=−+− +
+
Li gii
Ta có:
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
22 2
22
2sin xd sin x
sin 2xdx 2sin x cos xdx
I
2 sin x 2 sin x 2 sin x
2 2 sin x 4
24
d sin x d sin x
2 sin x
2 sin x 2 sin x
4
2 ln 2 sin x C
2 sin x
= = =
++ +

+−
= =

+
++


= ++ +
+
∫∫
∫∫
(do 2 + sinx > 0). Chn A
Ví d 8: Biết rng
( )
2
sinxcos xdx
I a cos x b cos 2x ln 1 cos x C(a; b )
1 cos x
= = + −+ +
+
. Giá tr ca a + b là
A.
3
ab
4
+=
B.
5
ab
4
+=
C.
3
ab
4
+=
D.
5
ab
4
+=
Li gii
Ta có:
( )
2
2
t cos x
cos xd cos x
t dt 1
I t 1 dt
1 cos x 1 t t 1
=

= → = +

+ ++

∫∫
( )
( )
22
t cos x
t ln 1 t C cos x ln 1 cos x C
22
11
cos 2x cos x ln 1 cos x C
44
= +− + + = + + +
= + + ++
Do đó:
13
a1,b ab .
44
= = ⇒+=
Chn C
Ví d 9: Biết rng F(x) là mt nguyên hàm ca hàm s
( )
( )
2
1
fx
2sin x 3cos x
=
+
( )
5
F0 .
6
=
Khi đó:
A.
( )
1
Fx 1
4 tan x 6
= +
+
B.
( )
12
Fx
4 tan x 6 3
= +
+
C.
( )
17
Fx
2 tan x 3 6
= +
+
D.
( )
11
Fx
2 tan x 3 2
= +
+
Li gii
Ta có
( )
( )
( )
( )
( )
( )
2 22
2
d tan x
dx dx 1
fx C
2 2 tan x 3
2sin x 3cos x cos x 2 tan x 3 2 tan x 3
= = = =−+
+
+ ++
∫∫
Do
( )
51 5
01
66 6
F CC
=⇒ +=⇒=
( )
1
Fx 1
4 tan x 6
⇒= +
+
. Chn A
Ví d 10: Tính nguyên hàm
2
tanx
dx
cos x 1 cos x+
A.
2
I tan x 2 C= ++
B.
2
I cos x 2 C= ++
C.
2
I tan x 1 C= ++
D.
2
I cos x 1 C= ++
Li gii
Ta có:
t tan x
22 2
2
2
tan xdx tan xdx tdt
I
1
cos x tan x 2 2 t
cos x 1
cos x
=
= = →
++
+
∫∫
( )
2
22
2
dt 2
1
t 2C tanx2C.
2
t2
+
= = ++ = ++
+
Chn A
BÀI TP T LUYN
Câu 1: Tìm nguyên hàm ca hàm s
(
)
23
f x sin x.cos x
=
A.
35
11
sin x sin x C
35
−+
B.
53
11
sin x sin x C
53
−+
C.
35
sin x sin x C−+
D.
35
11
sin x sin x C
35
++
Câu 2: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
sin x
f x cos x.e=
A.
( )
sin x
Fx e=
B.
( )
cos x
Fx e=
C.
( )
sin x
Fx e
=
D.
( )
cos x
Fx e
=
Câu 3: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
23
f x sin 2x.cos 2x=
tha
F0
2
π

=


A.
( )
35
11
F x sin 2x sin 2x
6 10
= +
B.
( )
35
11
F x sin 2x sin 2x
6 10
=
C.
( )
35
11 4
F x sin 2x sin 2x
6 10 15
=++
D.
( )
35
11 1
F x sin 2x sin 2x
6 10 15
=−+
Câu 4: Phát biểu nào sau đây là phát biểu đúng?
A.
6
5
sin x
cos x sin xdx C
6
= +
B.
6
5
cos x
cos x sin xdx C
6
= +
C.
6
5
cos x
cos x sin xdx C
6
=−+
D.
6
5
sin x
cos x sin xdx C
6
=−+
Câu 5: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
20
cos x
fx
sin x
=
A.
19
1
C
19sin x
−+
B.
19
1
C
19sin x
+
C.
19
1
C
19cos x
−+
D.
19
1
C
19cos x
+
Câu 6: Hàm s
( )
5
f x sin x=
1 nguyên hàm F(x) tha
F0
2
π

=


. Tính
( )
F π
A.
(
)
15
F
16
π=
B.
( )
8
F
15
π=
C.
( )
15
F
16
π=
D.
( )
8
F
15
π=
Câu 7: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
5
f x cos x=
tha
7
F
2 15
π−

=


A.
( )
35
21
F x sin x sin x sin x 1
35
=+−
B.
( )
35
21
F x cos x cos x cos x 1
35
=+−
C.
( )
35
21
F x sin x sin x sin x 1
35
=++
D.
( )
35
21
F x cos x cos x cos x
35
=++
Câu 8: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
5
cos x
fx
1 sin x
=
A.
34
sin x cos x
cos x C
34
−− +
B.
34
sin 3x cos 4x
sin x C
34
−− +
C.
34
sin x cos x
sin x C
34
−− +
D.
34
sin x cos x
sin x C
94
−− +
Câu 9: Hàm s
( )
3
4sin x
fx
1 cos x
=
+
có 1 nguyên hàm là F(x) thỏa
3
F.
32
π

=


Tính
F
2
π



A.
2
F
23
π

=


B.
F1
2
π

=


C.
3
F
22
π

=


D.
F3
2
π

=


Câu 10: Hàm s
(
)
F x ln sinx 3cosx
=
là 1 nguyên hàm ca hàm s nào trong các hàm s được lit kê
bốn phương án A, B,C,D dưới đây?
A.
( )
cos x 3sin x
fx
sin x 3cos x
+
=
B.
( )
f x cos x 3sin x= +
C.
( )
cos x 3sin x
fx
sin x 3cos x
−−
=
D.
(
)
sin x 3cos x
fx
cos x 3sin x
=
+
Câu 11: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
sinx cos x
fx
sin x cos x
=
+
tha
1
F ln 2
42
π

=


A.
( )
F x 2 ln sin x cos x=++
B.
( )
F x 2 ln sin x cos x=−+
C.
( )
F x 2 ln sin x cos x=−−
D.
(
)
F x ln sin x cos x 2= +−
Câu 12: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
( )
32
f x tan x tan x 1= +
tha
5
F
44
π

=


A.
( )
4
1
F x 4 tan x
4
= +
B.
(
)
4
tan x
Fx 1
4
= +
C.
( )
4
1
F x tan x
4
=
D.
( )
4
tan x
Fx 1
4
=
Câu 13: Hàm s
( )
1
fx
sin x
=
có nguyên hàm là F(x) thỏa
F0
3
π

=


. Tính
2
F
3
e
π



A.
2
F
3
1
e
3
π



=
B.
2
F
3
e2
π



=
C.
2
F
3
e3
π



=
D.
2
F
3
1
e
2
π



=
Câu 14: Hàm s
( )
f x cot x=
có nguyên hàm là F(x) thỏa
F0
4
π

=


. Tính
F
4
e
π



A.
F
4
1
e
2
π



=
B.
F
4
e2
π



=
C.
F
4
2
e
2
π



=
D.
F
4
e2
π



=
Câu 15: Hàm s
( )
f x tan x=
có nguyên hàm là F(x) thỏa
F ln 2
4
π

−=


. Tính
F
4
e
π



A.
F
4
e ln 2
π



=
B.
F
4
e2
π



=
C.
F
4
e2
π



=
D.
F
4
e 22
π



=
Câu 16: Biết F(x) là 1 nguyên hàm của
( )
sin x
f x ;F 2.
1 3cos x 2
π

= =

+

Tính F(0).
A.
1
ln 2 2
3
−+
B.
2
ln 2 2
3
−+
C.
2
ln 2 2
3
−−
D.
1
ln 2 2
3
−−
Câu 17: Cho
cos x sin x
I dx; J dx.
sin x cos x sin x cos x
= =
++
∫∫
Tìm T =4J 2I
A.
T x 3ln sin x cos x C= ++
B.
T x 3ln sin x cos x C
=+ ++
C.
T 3x ln sin x cos x C
= ++
D.
T 2x ln sin x cos x C= ++
Câu 18: Tìm nguyên hàm ca hàm s
(
)
2
f x cos x sinx=
A.
3
cos x C−+
B.
3
1
cos x C
3
−+
C.
3
1
cos x C
3
+
D.
3
cos x C+
Câu 19: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
3
f x sin x=
A.
2
3sin x.cos x C
+
B.
3
cos x
cos x C
6
−+
C.
3
cos x
cos x C
3
−+
D.
3
cos x
cos x C
3
−+
Câu 20: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
3
f x cos x=
A.
3
sin x
sin x C
3
++
B.
3
sin x
sin x C
3
−+
C.
3
sin x
sin x C
3
−− +
D.
2
3sin x cos x C+
Câu 21: Tìm nguyên hàm ca hàm s
(
)
4
f x sin x cos x=
A.
5
1
sin x C
5
−+
B.
5
sin x C+
C.
5
1
sin x C
5
+
D.
5
sin x C−+
Câu 22: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
tan x
2
e
fx
cos x
=
A.
tan x
eC+
B.
tan x
eC
+
C.
tan x
tan x.e C+
D.
tan x
eC−+
Câu 23: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
2
1
fx
x cos x
=
A.
2
tan x C+
B.
2 tan x C+
C.
1
tan x C
2
+
D.
tan x C
+
Câu 24: Tìm 1 nguyên hàm F(x) ca hàm s
( )
2
sin 2x
fx
sin x 3
=
+
tha
( )
F0 0=
A.
2
ln 2 sin x
3
+
B.
2
sin x
ln 1
3
+
C.
2
ln 1 sin x+
D.
2
ln cos x
Câu 25: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
1
fx
sin x cos x
=
A.
2
1
ln sin x ln 1 sin x C
2
−− +
B.
2
1
ln sin x ln 1 sin x C
2
+− +
C.
2
11
ln sin x ln 1 sin x C
22
−− +
D.
2
1
ln sin x ln 1 sin x C
2
−− +
Câu 26: Tìm nguyên hàm ca hàm s
( )
( )
2sin x
f x tan x e cos x= +
A.
2sin x
cos x e C
−++
B.
2sin x
1
cos x e C
2
−− +
C.
2sin x
1
cos x e C
2
++
D.
2sin x
1
cos x e C
2
−+ +
LI GII BÀI TP T LUYN
Câu 1:
( )
( )
( )
( )
23 22
2 2 24 3 5
sin x cos xdx sin x cos x cos xdx
11
sin x 1 sin x d sin x sin x sin x d sin x sin x sin x C
35
=
=−=−=+
∫∫
∫∫
Chn A
Câu 2:
( ) ( )
sin x sin x sin x
F x cos xe dx e d sin x e C= = = +
∫∫
. Chn A
Câu 3:
(
)
( )
(
)
23 22 2 2
1
F x sin 2x cos 2xdx sin 2x cos 2x cos 2xdx sin 2x 1 sin
2x d sin 2x
2
= = =
∫∫
(
)
( )
24 3 5
1 11
sin 2x sin 2x d sin 2x sin 2x sin 2x C
2 6 10
= =−+
( )
35
1 11 1
F 0 C F x sin 2x sin 2x
2 15 6 10 15
π

=⇒= = +


. Chn D
Câu 4:
( )
55 6
1
cos x sin xdx cos xd cos x cos x C
6
= =−+
∫∫
. Chn C
Câu 5:
(
)
20 20 19
d sin x
cos x 1
dx C.
sin x sin x 19sin x
= =−+
∫∫
Chn A
Câu 6:
( )
( )
( )
2
54 2
F x sin xdx sin x sin xdx 1 cos x d cos x= = =−−
∫∫
( )
( )
42 5 3
12
cos x 2 cos x 1 d cos x cos x cos x cos x C
53
= + = + −+
(
) (
)
53
1 2 15
F 0 C 0 F x cos x cos x cos x F .
2 5 3 16
π

= = = + π=


Chn C
Câu 7:
( )
(
)
( )
2
54 2
F x cos xdx cos x cos xdx 1 sin x d sin x= = =
∫∫
( )
( )
42 5 3
12
sin x 2sin x 1 d sin x sin x sin x sin x C
53
= + = ++
(
)
35
7 21
F C 1 F x sin x sin x sin x 1
2 15 3 5
π

= =−⇒ = +


. Chn A
Câu 8:
( )
( )
( )
( )
(
)
( )
( )
( )
2
2
54
2
32 4 3 2
2
2
42
33
3
1 sin x d sin x
cos x cos x cos xdx
dx 1 sin x 1 sin x d sin x
1 sin x 1 sin x 1 sin x
111
sin x sin x sin x 1 d sin x sin x sin x sin x sin x C
432
sin x 1
1 sin x 2sin x 1 1
sin x sin x C sin x sin x C
3 4 34
1
sin x sin
3
= = =+−
−−
= ++ = + ++
−+
=−− +=−− +
=
∫∫
4
1
x cos x C
4
−+
Chn C
Câu 9:
( )
( )
(
)
( )
(
)
2
32
22
1 cos x d cos x
4sin x sin x sin xdx
F x dx 4 4
1 cos x 1 cos x 1 cos x
1
4 cos x 1 d cos x 4 cos x cos x C 2cos x 4 cos x C
2
= = =
++ +

= = += +


∫∫
(
)
2
3
F C 3 F x 2 cos x 4 cos x F 3
32 2
ππ
 
=⇒= = =
 
 
Chn D
Câu 10:
( ) ( )
cos x 3sin x
f x F' x
sin x 3cos x
+
= =
. Chn A
Câu 11:
( )
(
)
d sin x cos x
sin x cos x
F x dx ln sin x cos x C
sin x cos x sin x cos x
+
= = = ++
++
∫∫
( )
1
F ln 2 C 2 F x 2 ln sin x cos x
42
π

= ⇒= = +


. Chn B
Câu 12:
( )
( )
(
)
32 3 3 4
2
dx 1
F x tan x tan x 1 dx tan x tan xd tan x tan x C
cos x 4
= += = = +
∫∫
. Chn B
Câu 13:
( )
( )
22
d cos x
dx sin xdx 1 cos x 1
F x ln C
sin x sin x cos x 1 2 cos x 1
= = = = +
−+
∫∫
( )
2
F
3
1 1 cos x 1 1
F 0 C ln 3 F x ln ln 3 e 3.
3 2 2 cosx 1 2
π



π−

=⇒= = + =

+

Chn C
Câu 14:
( )
( )
d sin x
cos xdx
F x cot xdx ln sin x C
sin x sin x
= = = = +
∫∫
( )
F
4
1
F 0 C ln 2 F x ln sin x ln 2 e
42
−π



π

=⇒= = = =


. Chn A
Câu 15:
( )
( )
d cos x
sin xdx
F x tan xdx ln cos x C
cos x cos x
= = = =−+
∫∫
( )
F
4
F ln 2 C 0 F x ln cos x e 2
4
π



π

= ⇒= = =


. Chn B
Câu 16:
( )
( )
d 1 3cos x
sinx 1 1
F x dx ln 1 3cos x C
1 3cos x 3 1 3cos x 3
+
= = =++
++
∫∫
( )
( )
12
F 2 C 2 F x ln 1 3cos x 2 F 0 ln 2 2
23 3
π

= = = + +⇒ = +


. Chn B
Câu 17: Ta có:
(
)
sin x cos x
I J dx dx x C
sin x cos x
d sin x cos x
cosx sinx
I J dx ln sin x cos x C
sin x cos x sin x cos x
+
+= = =+
+
+
−= = = + +
++
∫∫
∫∫
xlnsinxcosx
IC
2
T 4J 2I x 3ln sin x cos x C.
x ln sin x cos x
JC
2
+ +
= +
⇒= = + +
−+
= +
Chn A
Câu 18: Ta có:
( )
22 3
1
cos x sin xdx cos xd cos x cos x C.
3
= =−+
∫∫
Chn B
Câu 19:
( )
( )
32 2 3
1
sin xdx sin x sin xdx 1 cos x d cos x cos x cos x C.
3
= =−− = +
∫∫
Chn C
Câu 20:
( )
(
)
32 2 3
1
cos xdx cos x cos xdx 1 sin x d sin x sin x sin x C.
3
= = = ++
∫∫
Chn B
Câu 21:
( )
44 5
1
sin x cos xdx sin xd sin x sin x C.
5
= = +
∫∫
Chn C
Câu 22: Ta có
( )
tan x
tan x tan x
2
e
dx e d tan x e C.
cos x
= = +
∫∫
Chn A
Câu 23:
22
1 dx
dx 2 2 tan x C.
x cos x cos x
= = +
∫∫
Chn B
Câu 24: Ta có:
( )
( )
( )
2
2
2 2 22
d sin x 3
2sin xd sin x
sin 2x 2sin x cos xdx
F x dx ln sin x 3 C
sin x 3 sin x 3 sin x 3 sin x 3
+
= = = = = ++
+ + ++
∫∫
( ) ( )
2
2
sin x
F 0 0 C ln 3 F x ln sin x 3 ln 3 ln 1 .
3
= = = +− = +
Chn B
Câu 25:
( )
( )
( )
2
2
2
2
d sin x
dx cos xdx
sin x cos x sin x cos x
sin x 1 sin x
111 1
d sin x ln sin x ln 1 sin x C.
sin x 2 1 sin x 2
= =

= = −− +


∫∫
Chn A
Câu 26:
( )
( )
2sin x 2sin x
2sin x 2sin x
tan x e cos xdx sin xdx e cos xdx
11
sin xdx e d 2sin x cos x e C.
22
+=+
= + =−+ +
∫∫
∫∫
Chn D

Preview text:

CHỦ ĐỀ 6: NGUYÊN HÀM CỦA HÀM LƯỢNG GIÁC A. LÝ THUYẾT
1. Một số công thức lượng giác cần nhớ

Hằng đẳng thức lượng giác: 2 2 1 2 1 2 sin x + cos x =1; = 1+ cot x; = 1+ tan x 2 2 sin x cos x
sin (a ± b) = sin a.cos b ± sin bcosb
- Công thức cộng: cos(a ± b) = cosa.cos b  sin a.cos b ( ± ) tana ± tan b tan a b = 1tana.tanb s  in 2a = 2sin a cos a
- Công thức nhân đôi:  2 2 2 2
cos 2a = cos a − sin a = 2cos a −1 =1− 2sin a - Công thức hạ bậc: 2 1− cos 2a 2 1+ cos 2a sin a = ;cos a = 2 2 3 si  n3a = 3sin a − 4sin a - Công thức nhân ba:  3 cos3a = 4cos a − 3cosa
- Công thức biến đổi tích thành tổng: 1 cosa.cos b = cos  (a + b)+ cos(a − b) 2  1 =  ( − ) − ( + ) 1 sin.a sin b
cos a b cos a b ;sin a.cos b = sin   (a + b)+sin(a − b) 2 2 
2. Một số nguyên hàm lượng giác cơ bản I = sin xdx = −cos x + C 1 ∫ 1 I = sin ax dx = − cos ax + C 2 ∫ ( ) ( ) a I = cos xdx = sin x + C 3 ∫ 1 I = cos ax dx = sin ax + C 4 ∫ ( ) ( ) a 2 1− cos 2x x sin 2x I = sin xdx = dx = − + C 5 ∫ ∫ 2 2 4 2 1+ cos 2x x sin 2x I = cos xdx = dx = + + C 6 ∫ ∫ 2 2 4 dx I = = tan x + C 7 ∫ 2 cos x dx 1 I = = tan ax + C 8 ∫ 2 cos (ax) ( ) a dx I = = − cot x + C 9 ∫ 2 sin (ax) dx 1 I = = − cot ax + C 10 ∫ 2 sin (ax) ( ) a sin xdx I = tan xdx = = − ln cos x + C 11 ∫ ∫ cosx cos xdx I = cot xdx = = ln sin x + C 12 ∫ ∫ sinx 2  1 I tan xdx 1 = = − dx = tan x − x + ∫ ∫  C 13 2  cos x  2  1 I cot xdx 1 = = − dx = cot x − x + ∫ ∫  C 14 2  sin x 
3. Các dạng nguyên hàm lượng giác thường gặp Dạng 1: Nguyên hàm m n I = sin x.cos xdx ∫ - TH1: Nếu 2k n
m = 2k +1⇒ I = sin x.cos x.sin xdx ∫ = − ( − )k 2 n 1 cos x .cos xd(cos x) → ∫ Đặt t = cos x
- TH2: Nếu n = 2k +1→ Đặt t = sinx
- TH3: Nếu m,n đều chẵn ta dùng công thức hạ bậc
Chú ý: Đối với nguyên hàm chỉ chứa sinx và cosx dạng.
I = f (sin x)cos xdx = f (sin x)d(sin x) → ∫ ∫ Đặt t = sinx
I = f (cos x)sin xdx = − f (cos x)d(cos x) → ∫ ∫ Đặt t = cos x Dạng 2: Nguyên hàm dx I = ∫ m n sin x.cos x sin xdx d(cos x)
- TH1: Nếu m = 2k +1⇒ I = = − ∫ 2k+2 n sin x.cos x ∫ ( 2 1− cos x)k 1+ n .cos x Khi đó ta đặt: t = cos x
- TH2: Nếu n = 2k +1→ ta đặt t = sinx 2 2
- TH3: Nếu m,n đều chẵn ta biến đổi 1 sin x + cos x = ... m n m n sin x.cos x sin x.cos x
Dạng 3: Nguyên hàm lượng giác của hàm tanx và cotx
Các nguyên hàm chứa tanx hay cotx ta thường dùng các hằng đẳng thức 1 2 1 2 =1+ cot x; =1+ tan x 2 2 sin x cos x
Nguyên hàm mà mẫu số là đẳng cấp bậc hai với sinx và cosx; 2 2
Asin x + Bsin x cos+ Ccos x thì ta chia cả tử số và mẫu số cho 2 cos x f (tan x) Chú ý: Khi I =
dx = f tan x d tan x → ∫ ∫ đặt t=tanx 2 ( ) ( ) cos x
Dạng 4: Nguyên hàm sử dụng công thức biến đổi tích thành tổng 1 cosax.cos bxdx = cos ∫
∫ (a + b)x +cos(a −b)xdx 2  1 sin ax.sin bxdx = − cos ∫
∫ (a + b)x −cos(a −b)xdx 2  1 sin ax.cos bxdx = sin ∫
∫ (a + b)x +sin(a −b)xdx 2  1 cosax.sin bxdx = sin ∫
∫ (a + b)x −sin(a −b)xdx 2  Dạng 5: Nguyên hàm dx I = ∫ a sin x + bcos x + c Ta có: dx I = ∫ x x  2 x 2 x   2 x 2 x 2a sin cos bcos sin  csin cos  + − + + 2 2 2 2 2 2      dx dx = ∫ ∫ 2 x x x 2 x 2 x  2 x x msin n sin cos pcos cos  m tan n tan p + + + + 2 2 2 2 2 2 2    x t=tan dt 2 →I = ∫ 2 mt + nt + p B. VÍ DỤ MINH HỌA
Ví dụ 1:
Tính các nguyên hàm sau: a) 3 2 I = sin x.cos xdx ∫ b) 3 5 I = sin x.cos xdx ∫ c) 2 2 I = sin x.cos xdx ∫ d) 4 I = sin xdx ∫ Lời giải a) 3 2 2 2 = = − ( ) = − ( 2 − ∫ ∫ ∫ ) 2 I sin x.cos xdx sin x.cos xd cos x 1 cos x cos xd(cos x) = → = ∫( − ) = ∫( − ) 5 3 5 3 t cosx 2 2 4 2 t t cos x cos x I t 1 t dt t t dt = − + C = − + C 5 3 5 3 b) 3 5 2 5 = = − ( ) = − ( 2 − ∫ ∫ ∫ ) 5 I sin x.cos xdx sin x.cos xd cos x 1 cos x cos xd(cos x) = → = ∫( − ) = ∫( − ) 8 6 8 6 t cosx 2 5 7 5 t t cos x cos x I t 1 t dt t t dt = − + C = − + C 8 6 8 6 c) 2 2 = = ( )2 1 I sin x.cos xdx sinx.cosx dx = ∫ ∫ ∫(sin2x)2 dx 4 1 = ∫( − ) x sin 4x 1 cos 4x dx = − + C 8 8 32 d) ∫ ∫( ) 2 2 4 2 1− cos 2x I sin xdx sin x dx  = = = ∫  dx  2  1 ∫( 2 ) 1  1+ cos 4x 1 2cos 2x cos 2x dx ∫1 2cos2x dx  = − + = − + 4 4 2    1 = ∫( − + ) 3x sin 2x sin 4x 3 4cos 2x cos 4x dx = − + + C 8 8 4 32
Ví dụ 2: Tính các nguyên hàm sau: 3 a) cos x I = dx ∫ 1+ sin x (2+ cosx)dx b) I = ∫ sinx c) dx I = ∫ 2 sin x.cos x d) dx I = ∫ 4 2 sin x.cos x Lời giải 3 2 cos x cos xd(sin x) ( 2 − ) ( ) 2 1 sin x d sin x a) = = = = ∫ ∫ ∫ ∫( − ) ( ) sin x I dx 1 sin x d sin x = sin x − + C 1+ sin x 1+ sin x 1+ sin x 2 (2+ cosx)dx 2dx cos xdx 2sin xdx d(sin x) 2d(cos x) I = = + = + = − + ln sin x ∫ ∫ ∫ ∫ 2 ∫ ∫ 2 b) sin x sin x sin x sin x sin x 1− cos x cos x −1 = ln sin x. + C cos x +1 dx sin xdx d(cos x) t=cosx dt I = = = − →I = ∫ 2 ∫ 2 2 sin x.cos x sin x.cos x ∫ ( ∫ 2 1− cos x) 2 2 cos x t ( 2t − ) 1 c)  1 1  1 t −1 1 1 cos x −1 1 = − dt = ln + + C = ln + + ∫  C 2 2  t −1 t  2 t +1 t 2 cos x +1 cos x 2 2 d) dx sin x + cos x dx dx I = = dx = + ∫ 4 2 ∫ 4 2 ∫ 2 2 ∫ 4 sin x.cos x sin x cos x sin x.cos x sin x 2 2 2 2 sin x + cos x sin x + cos x = dx + dx ∫ 2 2 ∫ 4 sin x cos x sin x  1 1   1 1 2 dx .cot x  = + + + ∫  ∫ dx 2 2 2 2  cos x sin x   sin x sin x  3 2 = − − ∫ ( ) cot x tan x 2cot x
cot xd cot x = tan x − 2cot x − + C 3
Ví dụ 3: Tính các nguyên hàm sau: a) 4 I = tan xdx ∫ 4 b) tan x I = dx ∫ cos 2x c) I = sin 2x cos3xdx ∫ d) 2 I = sin x cos3xdx ∫ Lời giải a) 4 2 2 2  1 I tan xdx tan x tan xdx tan x 1 = = = − ∫ ∫ ∫  dx 2  cos x  2 3 tan x 2 2  1  tan x =
dx − tan xdx = tan xd tan x − −1 dx = − tan x + x + ∫ ∫ ∫ ∫  C 2 ( ) 2 cos x  cos x  4 4 tan x 4 4 4 2 b) tan x tan xdx cos x t=tan x t dt I = dx = = dx →I = ∫ ∫ 2 2 ∫ 2 ∫ 2 cos 2x cos x − sin x 1− tan x 1− t 4 3 t −1+1  2 1  t 1 t −1 = dt = − t +1+ dt = − − t − ln + ∫ ∫  C 2 2 1− t  t −1 3 2 t +1 3 tan t 1 tan t −1 ⇒ I = − − tan t − ln + C 3 2 tan t +1 c) 1 = = ∫ ∫( − ) cos5x cosx I sin 2x cos3xdx sin 5x sin x dx = − + + C 2 10 2 d) 1− cos 2x 1 I = cos3xdx = ∫ ∫(cos3x −cos2xcos3x)dx 2 2 1 sin 3x 1 sin 3x 1 = − = − ∫ ∫( + ) sin 3x sin 5x sinx cos 2x cos3xdx cos5x cos x dx = − − + C 2 3 2 6 4 6 20 4
Ví dụ 4: Xét các mệnh đề sau: (1). dx cos x −1 = ln + C ∫ sin x cos x +1 7 (2) 6 sin x sin x cos xdx = + C ∫ 7 2 3 (3) sin x tan x dx = + C ∫ 4 cos x 3 3 (4) 3 sin x cos xdx = −sin x + + C ∫ 3 Số mệnh đề đúng là: A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Lời giải dx sin xdx d(cos x) Ta có: 1 cosx−1 = = = ln + C ∫ ∫ 2 ∫ 2 sinx sin x cos x −1 2 cos x +1 7 6 6 = ∫ ∫ ( ) sin x sin x cos xdx sin xd sin x = + C 7 2 3 sin x 2 1 2 tan x dx = tan x. dx = tan xd tan x = + C ∫ 4 ∫ 2 ∫ ( ) cos x cos x 3 3 3 2 = ∫ ∫ ( ) = ∫( 2 − ) ( ) sin x cos xdx cos xd sin x 1 sin x d sin x = sinx− + C 3
Vậy có 2 mệnh đề đúng. Chọn B
Ví dụ 5: Cho hàm số f(x) thỏa mãn f '(x)  π
= x + sin x sin 2x. Biết rằng f(0) = 2. Giá trị của f   là: 2    2 2 2 2 A.  π  π 2 f  π  π  π  π  π  π = + 8 2 8  B. f = + C. f = + D. f = + 2          4 3  2  4 3  2  2 3  2  2 3 Lời giải 2 2 2 3 Ta có: ( ) = ∫ ( ) x 2 x 2 = + = + ∫ ∫ ( ) x 2sin x f x f ' x dx 2sin x cos xdx 2 sin xd sin x = + + C 2 2 2 3 2 Lại có: ( )  π  π 8 f 0 = C = 2 ⇒ f = +  . Chọn B 2    4 3 3
Ví dụ 6: Cho hàm số f(x) thỏa mãn ( ) sin x f ' x  π  π = . Biết rằng f  = 
  2. Tính giá trị của f 5 cos x    4   3  A. f  π   π  π  π =      0 B. f =   16 C. f =   4 D. f =   2  3   3   3   3  Lời giải 3 4 Ta có: ( ) = ∫ ( ) sin x dx 3 tan x f x f ' x dx = . = tan xd tan x = + C ∫ 3 2 ∫ ( ) cos x cos x 4 Lại có:  π  1 7  π  9 7 f = 2 ⇒ + C = 2 ⇒ C = ⇒ f = + =     4 . Chọn C  4  4 4  3  4 4
Ví dụ 7: Tìm nguyên hàm sin 2xdx I = ∫ (2+sinx)2 A. = ( + ) 4 I 2ln 2 sin x + + C B. = ( + ) 2 I 2ln 2 sin x + + C 2 + sin x 2 + sin x C. = ( + ) 2 I ln 2 sin x + + C D. = − ( + ) 4 I 2ln 2 sin x − + C 2 + sin x 2 + sin x Lời giải Ta có: sin 2xdx 2sin x cos xdx 2sin xd(sin x) I = = = ∫ ( ∫ ∫ 2 + sin x)2 (2+sin x)2 (2+sin x)2 2(2 + sin x) − 4  2 4  = d sin x =  −  d sin x ∫ 2 ( ) ∫ 2 ( ) (2+sin x) 2 + sin x (2 + sin x)    = ( + ) 4 2ln 2 sin x + + C 2 + sin x
(do 2 + sinx > 0). Chọn A 2
Ví dụ 8: Biết rằng sinxcos xdx I = = a cos x + bcos 2x − ln ∫
(1+ cosx)+ C(a;b∈) . Giá trị của a + b là 1+ cos x A. 3 a + b = − B. 5 a + b = C. 3 a + b = D. 5 a + b = − 4 4 4 4 Lời giải 2 cos xd(cos x) 2 Ta có: t=cosx t dt  1 I t 1  = − →− = − + − ∫ ∫ ∫ dt 1+ cos x 1+ t  t +1 2 2 t cos x
= − + t − ln 1+ t + C = − + cos x − ln (1+ cos x) + C 2 2 1 = − + − ( + ) 1 cos 2x cos x ln 1 cos x + C + 4 4 Do đó: 1 − 3 a =1,b = ⇒ a + b = . Chọn C 4 4
Ví dụ 9: Biết rằng F(x) là một nguyên hàm của hàm số ( ) 1 f x = và ( ) 5 F 0 = . Khi đó: (2sin x +3cosx)2 6 A. ( ) 1 F x − − = +1 B. ( ) 1 2 F x = + C. ( ) 1 7 F x = + D. ( ) 1 1 F x = + 4 tan x + 6 4 tan x + 6 3 2 tan x + 3 6 2 tan x + 3 2 Lời giải dx dx d(tan x) Ta có ( ) 1 f x = = = = − + C ∫ ( ∫ ∫ 2sin x + 3cos x)2 2 cos x (2 tan x + 3)2 (2tan x +3)2 2(2 tan x + 3) Do F ( ) 5 1 − 5 0 − = ⇒
+ C = ⇒ C = 1 ⇒ ( ) 1 F x = +1. Chọn A 6 6 6 4 tan x + 6
Ví dụ 10: Tính nguyên hàm tanx dx ∫ 2 cos x 1+ cos x A. 2 I = tan x + 2 + C B. 2 I = cos x + 2 + C C. 2 I = tan x +1 + C D. 2 I = cos x +1 + C Lời giải Ta có: tan xdx tan xdx t=tan x tdt I = = → ∫ ∫ ∫ 2 2 2 2 1 cos x tan x + 2 2 + t cos x +1 2 cos x 1 d( 2t + 2) 2 2 = = t + 2 + C = tan x + 2 + C. ∫ Chọn A 2 2 t + 2
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 2 3 f x = sin x.cos x A. 1 3 1 5
sin x − sin x + C B. 1 5 1 3
sin x − sin x + C C. 3 5 sin x − sin x + C D. 1 3 1 5 sin x + sin x + C 3 5 5 3 3 5
Câu 2: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) sin x f x = cos x.e A. ( ) sin x F x = e B. ( ) cosx F x = e C. ( ) sin x F x e− = D. ( ) cosx F x e− =
Câu 3: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) 2 3 f x  π = sin 2x.cos 2x thỏa F  =   0  2  A. F(x) 1 3 1 5 = sin 2x + sin 2x B. F(x) 1 3 1 5 = sin 2x − sin 2x 6 10 6 10 C. ( ) 1 3 1 5 4 F x = sin 2x + sin 2x + D. ( ) 1 3 1 5 1 F x = sin 2x − sin 2x + 6 10 15 6 10 15
Câu 4: Phát biểu nào sau đây là phát biểu đúng? 6 6 A. 5 sin x cos x sin xdx = + C ∫ B. 5 cos x cos x sin xdx = + C 6 ∫ 6 6 6 C. 5 cos x cos x sin xdx = − + C ∫ D. 5 sin x cos x sin xdx = − + C 6 ∫ 6
Câu 5: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) cos x f x = 20 sin x A. 1 − + C B. 1 + C C. 1 − + C D. 1 + C 19 19sin x 19 19sin x 19 19cos x 19 19cos x Câu 6: Hàm số ( ) 5 f x  π
= sin x có 1 nguyên hàm F(x) thỏa F  =   0 . Tính F(π)  2  A. (π) 15 F = − B. (π) 8 F = C. (π) 15 F = D. (π) 8 F = − 16 15 16 15
Câu 7: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) 5 f x  π  − = cos x thỏa 7 F =  2    15 A. F(x) 2 3 1 5
= sin x − sin x + sin x −1 B. F(x) 2 3 1 5
= cos x − cos x + cos x −1 3 5 3 5 C. F(x) 2 3 1 5 = sin x − sin x + sin x +1 D. F(x) 2 3 1 5 = cos x + cos x + cos x 3 5 3 5 5
Câu 8: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) cos x f x = 1− sin x 3 4 3 4 A. sin x cos x cos x − − + C B. sin 3x cos 4x sin x − − + C 3 4 3 4 3 4 3 4 C. sin x cos x sin x − − + C D. sin x cos x sin x − − + C 3 4 9 4 3
Câu 9: Hàm số ( ) 4sin x f x  π  π =
có 1 nguyên hàm là F(x) thỏa  3 F =    . Tính F 1+ cos x    3  2  2  A.  π  2 F  π  π  π =     B. F =   1 C. 3 F = D. F =   3 2      3  2   2  2  2 
Câu 10: Hàm số F(x) = ln sinx−3cosx là 1 nguyên hàm của hàm số nào trong các hàm số được liệt kê ở
bốn phương án A, B,C,D dưới đây? A. ( ) cos x + 3sin x f x − − − =
B. f (x) = cos x + 3sin x C. ( ) cos x 3sin x f x = D. ( ) sin x 3cos x f x = sin x − 3cos x sin x − 3cos x cos x + 3sin x
Câu 11: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) sinx − cos x f x  π = thỏa  1 F =   ln 2 sin x + cos x  4  2
A. F(x) = 2 + ln sin x + cos x
B. F(x) = 2 − ln sin x + cos x
C. F(x) = 2 − ln sin x − cos x
D. F(x) = ln sin x + cos x − 2
Câu 12: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) 3  π = ( 2 f x tan x tan x + ) 1 thỏa  5 F =  4    4 4 4 A. ( ) 4 1
F x = 4 tan x + B. ( ) tan x F x = +1 C. ( ) 4 1 F x = tan x − D. ( ) tan x F x =1− 4 4 4 4  2 F π  Câu 13: Hàm số ( ) 1 f x  π =
có nguyên hàm là F(x) thỏa F  =     0 . Tính  3 e  sin x  3   2 F π   2 F π   2 F π   2 F π  A.  3          1 e = B.  3 e  = 2 C.  3 e  = 3 D.  3  1 e = 3 2 F π  −
Câu 14: Hàm số f (x)  π
= cot x có nguyên hàm là F(x) thỏa F  =     0 . Tính  4 e   4  F π   π  π  π − F  − F  − F  − A.  4         1 e = B.  4 e  = 2 C.  4 2 e = D.  4 e  = 2 2 2 F π 
Câu 15: Hàm số f (x)  π
= tan x có nguyên hàm là F(x) thỏa F  − =     ln 2 . Tính  4 e   4  F π  F π  F π  F π  A. 4 e          = ln 2 B.  4 e  = 2 C.  4 e  = 2 D. 4 e  = 2 2
Câu 16: Biết F(x) là 1 nguyên hàm của ( ) sin x f x ;F π  = =   2. Tính F(0). 1+ 3cos x  2  A. 1 − ln 2 + 2 B. 2 − ln 2 + 2 C. 2 − ln 2 − 2 D. 1 − ln 2 − 2 3 3 3 3 Câu 17: Cho cos x sin x I = dx;J = dx. ∫ sinx ∫ Tìm T =4J – 2I + cos x sin x + cos x
A. T = x − 3ln sin x + cos x + C
B. T = x + 3ln sin x + cos x + C
C. T = 3x − ln sin x + cos x + C
D. T = 2x − ln sin x + cos x + C
Câu 18: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 2 f x = cos x sinx A. 3 − cos x + C B. 1 3 − cos x + C C. 1 3 cos x + C D. 3 cos x + C 3 3
Câu 19: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 3 f x = sin x 3 3 3 A. 2 3sin x.cos x + C B. cos x − cos x + C C. cos x − cos x + C D. cos x − − cos x + C 6 3 3
Câu 20: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 3 f x = cos x 3 3 3 A. sin x sin x + + C B. sin x sin x − + C C. sin x −sin x − + C D. 2 3sin x cos x + C 3 3 3
Câu 21: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 4 f x = sin x cos x A. 1 5 − sin x + C B. 5 sin x + C C. 1 5 sin x + C D. 5 −sin x + C 5 5 tan x
Câu 22: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) e f x = 2 cos x A. tanx e + C B. −tanx e + C C. tan x tan x.e + C D. tanx −e + C
Câu 23: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 1 f x = 2 x cos x A. 2 tan x + C B. 2 tan x + C C. 1 tan x + C D. tan x + C 2
Câu 24: Tìm 1 nguyên hàm F(x) của hàm số ( ) sin 2x f x = thỏa F(0) = 0 2 sin x + 3 2 ln 2 + sin x 2 A. B. sin x ln 1+ C. 2 ln 1+ sin x D. 2 ln cos x 3 3
Câu 25: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) 1 f x = sin x cos x A. 1 2
ln sin x − ln 1− sin x + C B. 1 2 ln sin x + ln 1− sin x + C 2 2 C. 1 1 2
ln sin x − ln 1− sin x + C D. 1 2
− ln sin x − ln 1− sin x + C 2 2 2
Câu 26: Tìm nguyên hàm của hàm số ( ) = ( 2sin x f x tan x + e )cosx A. 2sin x − cos x + e + C B. 1 2sinx − cos x − e + C C. 1 2sinx cos x + e + C D. 1 2sinx − cos x + e + C 2 2 2
LỜI GIẢI BÀI TẬP TỰ LUYỆN Câu 1: 2 3 2 2
sin x cos xdx = sin x cos x cos xdx ∫ ∫ 2 = sin x ∫ ( 2 1− sin x)d(sin x) = ∫( 2 4 sin x − sin x)d(sin x) 1 3 1 5 = sin x − sin x + C 3 5 Chọn A Câu 2: ( ) sin x sin x = = ∫ ∫ ( ) sinx F x cos xe dx e d sin x = e + C. Chọn A Câu 3: F(x) 2 3 2 2 1 2
= sin 2x cos 2xdx = sin 2x cos 2x cos 2xdx = sin 2x ∫ ∫ ∫ ( 2 1− sin 2x)d(sin 2x) 2 1 = ∫( 2 4
sin 2x − sin 2x)d(sin 2x) 1 3 1 5 = sin 2x − sin 2x + C 2 6 10 Mà  π  1 = ⇒ = ⇒  ( ) 1 3 1 5 1 F 0 C F x = sin 2x − sin 2x +  . Chọn D  2  15 6 10 15 Câu 4: 5 5 cos x sin xdx = − cos xd ∫ ∫ (cosx) 1 6
= − cos x + C . Chọn C 6 cos x d(sin x) Câu 5: 1 dx = = − + C. ∫ 20 ∫ Chọn A 20 19 sin x sin x 19sin x Câu 6: ( ) = = = − ( − ∫ ∫ ∫ )2 5 4 2 F x sin xdx sin x sin xdx 1 cos x d(cos x) = −∫( 4 2 cos x − 2cos x + ) 1 d(cos x) 1 5 2 3
= − cos x + cos x − cos x + C 5 3 Mà  π  = ⇒ = ⇒ ( ) 1 5 2 3 = − + − ⇒ (π) 15 F 0 C 0 F x cos x cos x cos x F =   . Chọn C  2  5 3 16 Câu 7: ( ) = = = ( − ∫ ∫ ∫ )2 5 4 2 F x cos xdx cos x cos xdx 1 sin x d(sin x) = ∫( 4 2 sin x − 2sin x + ) 1 d(sin x) 1 5 2 3 = sin x − sin x + sin x + C 5 3 Mà  π  7 F = − ⇒ C = 1 − ⇒ F(x) 2 3 1 5 = sin x − sin x + sin x −   1 . Chọn A  2  15 3 5 Câu 8: cos x cos x cos xdx (1−sin x)2 2 5 4 d(sin x) dx = = = ∫ ∫ ∫ ∫(1+sin x)( 2 1− sin x)d(sin x) 1− sin x 1− sin x 1− sin x = ∫( 3 2 −sin x − sin x + sin x + ) 1 d(sin x) 1 4 1 3 1 2
= − sin x − sin x + sin x + sin x + C 4 3 2 1 sin x − 2sin x +1 1 (sin x − )2 2 4 2 1 3 3 = sin x − sin x − + C = sin x − sin x − + C 3 4 3 4 1 3 = sin x − sin 1 4 x − cos x + C 3 4 Chọn C Câu 9: 4sin x sin x sin xdx ( 2 3 2 1− cos x)d(cos x) F(x) = dx = 4 = 4 − ∫1 ∫ ∫ + cos x 1+ cos x 1+ cos x
= 4∫(cosx − )1d(cosx)  1 2  2 = 4
cos x − cos x + C = 2cos x − 4cos x +   C  2  Mà  π  3 F C 3 F(x) 2 2cos x 4cos x F π  = ⇒ = ⇒ = − ⇒ =     3  3  2  2  Chọn D
Câu 10: ( ) = ( ) cos x + 3sin x f x F' x = . Chọn A sin x − 3cos x sin x − cos x d sin x + cos x Câu 11: F(x) ( ) = dx = − = − ln sin x + cos x + C ∫ sinx ∫ + cos x sin x + cos x Mà  π  1 F
= ln 2 ⇒ C = 2 ⇒ F(x) = 2 − ln sin x +   cos x . Chọn B  4  2 Câu 12: F(x) 3 = tan x ∫ ( 2 tan x + ) 3 dx 3 1 dx = tan x = tan xd ∫ ∫ (tan x) 1 4 = tan x + C . Chọn B 2 cos x 4 dx sin xdx d cos x Câu 13: ( ) ( ) 1 cosx −1 F x = = = = ln + C ∫ ∫ 2 ∫ 2 sin x sin x cos x −1 2 cos x +1  2 F π  Mà  π  1 F
= 0 ⇒ C = ln 3 ⇒ F(x) 1 cos x −1 1  3 = ln + ln 3 ⇒ e    =   3. Chọn C  3  2 2 cosx+1 2 cos xdx d sin x Câu 14: F(x) ( ) = cot xdx = = = ln sin x + C ∫ ∫ sinx ∫ sin x  −π  Mà  π  = ⇒ = ⇒  ( ) F 4    1 F 0 C ln 2 F x = ln sin x = ln 2 ⇒ e =  . Chọn A  4  2 sin xdx d cos x Câu 15: F(x) ( ) = tan xdx = = − = − ln cos x + C ∫ ∫ cosx ∫ cos x  π  Mà  π  − = ⇒ = ⇒ ( ) F 4 F ln 2 C 0 F x = −ln cos x ⇒ e    =   2 . Chọn B  4  sinx 1 d 1+ 3cos x Câu 16: ( ) ( ) 1 F x dx − = = − = ln 1+ 3cos x + C ∫1 ∫ + 3cos x 3 1+ 3cos x 3 Mà  π  = ⇒ = ⇒ ( ) 1 = − + + ⇒ ( ) 2 F 2 C 2 F x ln 1 3cos x 2 F 0 = − ln 2 +   2 . Chọn B  2  3 3  sin x + cos x I + J = dx = dx = x + C  ∫ ∫ Câu 17: Ta có:  sin x + cos x  cosx−  sinx d(sin x + cos x) I − J = dx = = ln sin x + cos x + C  ∫ ∫  sin x + cos x sin x + cos x  x + ln sin x + cos x I = + C  2 ⇒ 
⇒ T = 4J − 2I = x − 3ln sin x + cos x + C. Chọn A x − ln sin x +  cos x J = + C  2 Câu 18: Ta có: 2 2 cos x sin xdx = − cos xd ∫ ∫ (cosx) 1 3
= − cos x + C. Chọn B 3 Câu 19: 3 2 sin xdx = sin x sin xdx = − ∫ ∫ ∫( 2 1− cos x)d(cos x) 1 3
= cos x − cos x + C. Chọn C 3 Câu 20: 3 2 cos xdx = cos x cos xdx = ∫ ∫ ∫( 2 1− sin x)d(sin x) 1 3
= − sin x + sin x + C. Chọn B 3 Câu 21: 4 4 sin x cos xdx = sin xd ∫ ∫ (sin x) 1 5 = sin x + C. Chọn C 5 tan x Câu 22: Ta có e tan x dx = e d ∫ ∫ (tan x) tanx = e + C. Chọn A 2 cos x Câu 23: 1 d x dx = 2 = 2 tan x + C. ∫ ∫ Chọn B 2 2 x cos x cos x Câu 24: Ta có: 2 + F(x) sin 2x 2sin x cos xdx 2sin xd(sin x) d(sin x 3) 2 = dx = = = = ln sin x + 3 + C ∫ 2 ∫ 2 ∫ 2 ∫ 2 sin x + 3 sin x + 3 sin x + 3 sin x + 3 2 Mà ( ) = ⇒ = − ⇒ ( ) 2 sin x F 0 0 C ln 3
F x = ln sin x + 3 − ln 3 = ln 1+ . Chọn B 3 Câu 25: dx cos xdx d(sin x) = = ∫ ∫ 2 sin x cos x sin x cos x ∫ sin x( 2 1− sin x)  1 1 1  = − d ∫ (sin x) 1 2 = ln sin x − ln 1− sin x +   C. 2  sin x 2 1− sin x  2 Chọn A Câu 26: ∫( 2sin x tan x + e ) 2sin x cos xdx = sin xdx + e cos xdx ∫ ∫ 1 2sin x = sin xdx + e d ∫ ∫ (2sin x) 1 2sinx = − cos x + e + C. 2 2 Chọn D
Document Outline

  • ITMTTL~1
  • IIBITP~1
  • IIILIG~1