Cơ Hội và Thách Thức Ngành Da Giày, Viễn Thông | Môn Quản trị chiến lược - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61401654
QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC 1. Ngành da giày:
Cơ hội (Opportunities)
- Các FTA thế hệ mới mở ra cơ hội tận dụng ưu đãi thuế quan và hợp tác toàn diện
như thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ,... với các quốc gia thành viên. Việt
Nam đã ký kết nhiều FTA thế hệ mới như EVFTA (EU–VN), CPTPP (11 nước),
UKVFTA (Anh–VN) giúp xóa bỏ từ 70–99% dòng thuế xuất khẩu da giày. Riêng
EVFTA, 42% sản phẩm da giày sang EU được giảm thuế về 0% ngay lập tức,
phần còn lại giảm dần trong 7 năm. Năm 2023, xuất khẩu da giày sang EU đạt
gần 5 tỷ USD, tăng 10,4% nhờ EVFTA. Ngoài ưu đãi thuế, các FTA còn tạo cơ
hội thu hút vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ hiện đại từ các quốc gia phát triển (EU, Nhật, Canada…).
- Sau đại dịch COVID-19, nhu cầu tiêu dùng đang có xu hướng tăng trở lại, nền
kinh tế đang dần phục hồi. Theo Statista (2023), thị trường giày dép toàn cầu đạt
412 tỷ USD, dự kiến tăng lên 543 tỷ USD vào 2030 (tốc độ CAGR ~ 4%/năm).
Nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường lớn như Mỹ, EU đang hồi phục rõ rệt. Chỉ
riêng Mỹ, tổng chi tiêu cho giày dép đã tăng 8% trong năm 2023 so với 2022
(theo Footwear Distributors and Retailers of America – FDRA). Năm 2023, kim
ngạch xuất khẩu da giày Việt Nam đạt 20,22 tỷ USD, tăng 15,6% so với 2022,
phục hồi mạnh sau đại dịch (LEFASO). Thách thức (Threats)
- Đứt đoạn nguồn cung nguyên vật liệu, tỷ giá thay đổi bất lợi: Ngành da giày Việt
Nam nhập khẩu tới 60–70% nguyên phụ liệu từ Trung Quốc, Hàn Quốc. Việc
Trung Quốc đóng cửa, gián đoạn logistics (năm 2020–2022) từng khiến chi phí
nguyên liệu tăng 20–30%. Ngoài ra, tỷ giá USD/VND biến động mạnh (năm
2023, VND mất giá 4–5% so với USD), gây khó khăn cho doanh nghiệp nhập
khẩu nguyên liệu bằng USD. Điều này làm tăng chi phí đầu vào và rủi ro tài chính.
- Chưa tận dụng được ưu đãi thuế quan từ các FTA như EVFTA, CPTPP do nguyên
vật liệu chủ yếu được nhập từ Trung Quốc. Mặt khác, nguồn nguyên vật liệu này
khó có thể thay thế ngay và triệt để được do giá cả ưu đãi hơn so với các nguồn
nguyên vật liệu từ các quốc gia khác.
- Biến động tình hình kinh tế, chính trị thế giới khó lường, chưa đựng nhiểu rủi ro.
Lạm phát cao tại Mỹ, EU trong năm 2022–2023 làm giảm đơn hàng xuất khẩu.
Theo Tổng cục Hải quan, quý I/2023 xuất khẩu da giày giảm 15,5% so với cùng lOMoAR cPSD| 61401654
kỳ do sức mua yếu. Khủng hoảng logistics Hồng Hải (cuối 2023) làm chi phí vận
chuyển tăng 150–200% (Hiệp hội Logistics Việt Nam – VLA). Điều này gây áp
lực lên giá thành, thời gian giao hàng và làm giảm lợi nhuận doanh nghiệp xuất khẩu.
2. Ngành viễn thông:
Opportunities (Cơ hội)
Nhu cầu chuyển đổi số tại Việt Nam và khu vực đang tăng mạnh với tỷ lệ sử dụng
Internet đạt 75,5% dân số. Chính phủ đẩy mạnh chiến lược quốc gia về Cách mạng
Công nghiệp 4.0 cùng các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nền tảng số
và 5G. Bên cạnh đó, Viettel còn tiềm năng lớn để mở rộng tại thị trường quốc tế, đặc
biệt tại châu Phi và Đông Nam Á, với tốc độ tăng trưởng thuê bao di động năm 2023
ở thị trường nước ngoài đạt +11,4%.
Threats (Thách thức)
Viettel phải đối mặt với cạnh tranh khốc liệt từ các nhà mạng trong nước như VNPT,
MobiFone và các nền tảng OTT như Zalo, Facebook Messenger làm giảm doanh thu
thoại truyền thống từ 40.000 tỷ đồng xuống 32.000 tỷ đồng trong 3 năm qua. Sự phát
triển nhanh chóng của công nghệ khiến vòng đời sản phẩm dịch vụ rút ngắn từ trung
bình 5 năm xuống còn 3 năm. Ngoài ra, biến động chính sách và quy định quốc tế,
cùng với yêu cầu bảo mật dữ liệu ngày càng cao, cũng là những yếu tố rủi ro. 3. Siêu thị: Opportunities:
- Thị trường tiêu dùng mở rộng do tầng lớp trung lưu gia tăng mạnh: Theo nghiên
cứu của KPMG, từ năm 2020 đến 2030, Việt Nam sẽ có thêm khoảng 23,2 triệu
người gia nhập tầng lớp trung lưu, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 5,5%
– một trong những mức cao nhất khu vực Đông Nam Á. Điều này cho thấy có
một nhóm khách hàng ngày càng có thu nhập ổn định, sẵn sàng chi tiêu cho thực
phẩm tươi sống, sạch và dịch vụ tiện lợi – đúng với phân khúc mà
Bách Hóa Xanh đang nhắm đến. Hà Nội, là một trung tâm kinh tế, văn hóa, có
dân số lớn, rõ ràng sẽ là thị trường đầy tiềm năng để BHX tiếp cận nhóm người tiêu dùng này.
- Ngành bán lẻ Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh: Theo số liệu từ Tổng cục
Thống kê, trong 7 tháng đầu năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu lOMoAR cPSD| 61401654
dịch vụ tiêu dùng đạt khoảng 3.625,7 nghìn tỷ đồng, tăng 8,7% so với cùng kỳ
năm 2023. Mặc dù tốc độ tăng trưởng có phần chậm lại so với năm 2022 (tăng
17,3%) và 2023 (tăng 10,6%), nhưng tổng quy mô tiêu dùng vẫn tăng liên tục và
đạt mức cao nhất trong 5 năm gần đây (2020–2024). Điều này cho thấy sức mua
tại Việt Nam, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, đang phục hồi tích cực và
duy trì ổn định, mở ra nhiều cơ hội cho các chuỗi bán lẻ như Bách Hóa Xanh mở
rộng thị phần, đón đầu nhu cầu tiêu dùng tăng cao.
- Lợi thế cho mô hình bán lẻ tiện lợi: Theo khảo sát tháng 9/2024 của Vietnam
Report, người tiêu dùng ngày càng ưu tiên hơn các yếu tố như hàng hóa đa dạng
(60,2%), chương trình ưu đãi hấp dẫn (57%), thương hiệu uy tín (49,5%) và đặc
biệt là vị trí thuận tiện gần nhà hoặc nơi làm việc (47,3%). Đây chính là những
thế mạnh cốt lõi của chuỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh, vốn nổi bật với hệ thống
cửa hàng phủ rộng tại khu dân cư, giá cả cạnh tranh, nhiều chương trình khuyến
mãi, và tập trung vào nhóm sản phẩm tiêu dùng thiết yếu, nguồn gốc rõ ràng. Khi
mở rộng ra Hà Nội – nơi mật độ dân cư cao và thói quen tiêu dùng đang hướng
về sự tiện lợi, an toàn, và minh bạch – Bách Hóa Xanh hoàn toàn có thể khai thác
tốt sự thay đổi này để chiếm lĩnh thị phần.
Threats – Thách thức
- Cạnh tranh khốc liệt từ các chuỗi bán lẻ lâu năm tại miền Bắc: Thị trường Hà
Nội đã có sự hiện diện mạnh của các đối thủ như WinMart – phủ rộng toàn thành
phố; BRG Retail, Satra Foods, Hapromart, AEON mall, Siêu thị GO, hoặc chợ
dân sinh truyền thống – đều có nhóm khách trung thành; các chuỗi mini mart như
Circle K, GS25 cũng cạnh tranh về sự tiện lợi và trải nghiệm mua sắm hiện đại.
Đây là những thương hiệu đã có tệp khách hàng trung thành và mạng lưới rộng
khắp. Để tạo khác biệt, BHX cần chiến lược marketing và sản phẩm mang bản sắc riêng.
- Rào cản logistic và chuỗi cung ứng tại miền Bắc: Bách Hóa Xanh vốn vận hành
chủ yếu ở miền Nam, nơi có hệ thống kho, vận chuyển, chuỗi cung ứng được
thiết kế bài bản. Tuy nhiên, mở rộng ra miền Bắc đòi hỏi phải xây dựng hệ thống
kho lạnh, chuỗi cung ứng thực phẩm tươi sống, đội ngũ quản lý địa phương... từ
đầu, điều này gây áp lực vốn đầu tư ban đầu lớn và nguy cơ thiếu ổn định nếu không làm tốt.
- Áp lực đổi mới công nghệ trước sự phát triển nhanh của thương mại điện tử:
Theo Sapo, thương mại điện tử vẫn là kênh bán hàng chủ lực khi 77% nhà bán
hàng đã tận dụng ít nhất một nền tảng trực tuyến; Shopee, TikTok Shop và lOMoAR cPSD| 61401654
Facebook là những cái tên được ưa chuộng và đầu tư mạnh. TMĐT Việt Nam
đang duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ từ 18–25% mỗi năm, và riêng năm 2024
đã đạt mức tăng trưởng 20%, với quy mô doanh thu B2C vượt 20,5 tỷ USD. Điều
này phản ánh xu hướng tiêu dùng ngày càng dịch chuyển sang nền tảng trực tuyến
và sự cạnh tranh quyết liệt giữa các doanh nghiệp trong việc chiếm lĩnh thị phần
online. Trong bối cảnh đó, nếu BHX không đầu tư mạnh vào chuyển đổi số, cải
tiến công nghệ và nâng cao trải nghiệm người dùng trên các nền tảng số, thương
hiệu này rất dễ bị tụt hậu trước các đối thủ TMĐT hiện đại. Việc thích nghi chậm
với tốc độ thay đổi nhanh của thị trường cũng sẽ là một rào cản lớn trong quá
trình mở rộng ra khu vực năng động như Hà Nội.
4. Ngành chăm sóc sức khỏe: Cơ hội (O)
• Tăng trưởng ngành dược Việt Nam: Thị trường dược phẩm Việt Nam được đánhgiá
là một trong những thị trường "dược phẩm mới nổi" với tiềm năng tăng trưởng cao.
• Chính sách nhà nước thuận lợi: Nhà nước quản lý chặt chẽ, khoa học, chuyênnghiệp
hơn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có uy tín thương hiệu và sản phẩm
chất lượng cao phát huy lợi thế. Chính sách Nhà nước, Luật Dược mới mở ra cho
doanh nghiệp nhiều cơ hội tự chủ trong sản xuất kinh doanh.
• Chuyển giao công nghệ từ Taisho: Cơ hội tiếp nhận công nghệ và kinh nghiệmquản
lý từ đối tác Nhật Bản để nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả hoạt động. Thách thức (T)
• Cạnh tranh gay gắt: Thị trường dược phẩm Việt Nam ngày càng cạnh tranh với
sựhiện diện mạnh mẽ của các công ty dược đa quốc gia và sự phát triển của các
doanh nghiệp dược nội địa khác. Doanh nghiệp Dược nước ngoài với công nghệ
hiện đại, kinh nghiệm quốc tế, tiềm lực tài chính mạnh cùng với tâm lý chuộng hàng ngoại. • Hàng giả, hàng nhái.
• Biến động tỷ giá và giá nguyên liệu: do phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. 5. Ngành xây dựng: Cơ hội
- Chính sách khuyến khích của chính phủ: Chính phủ đã đề ra kế hoạch vốn đầu
tư công năm 2025 là hơn 790.000 tỷ đồng (Quốc hội chưa thông qua), tăng đáng kể
so với kế hoạch hơn 670.000 tỷ đồng của năm 2024. Trong bối cảnh tình hình giải
ngân vốn đầu tư công từ đầu năm 2024 đến nay chậm đáng kể hơn so với kế hoạch
đề ra, Chính phủ và các địa phương đang tập trung chỉ đạo quyết liệt để đẩy nhanh
tiến độ, hoàn thành mục tiêu. Năm 2025 là năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến lOMoAR cPSD| 61401654
tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV với “kỷ nguyên vươn mình” của dân tộc.
Nên hoạt động đầu tư công sẽ là một trong những kênh được chú trọng triển khai để
hoàn thành mục tiêu đã đề ra.
- Sự phục hồi của thị trường bất động sản Việt Nam: Thị trường bất động sản Việt
Nam năm 2025 đang cho thấy những tín hiệu phục hồi rõ nét sau giai đoạn trầm lắng.
Theo báo cáo từ các tổ chức nghiên cứu và Bộ Xây dựng, nguồn cung bất động sản
dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng, ước tính khoảng 10% so với năm 2024, nhờ việc tháo
gỡ các khó khăn pháp lý cho các dự án trước đây và cấp phép các dự án mới, bao
gồm cả nhà ở xã hội. Tỷ lệ hấp thụ dự kiến vẫn duy trì ở mức khá tốt, trên 70%, mặc
dù tốc độ có thể chậm lại do giá ở một số phân khúc đã tăng cao. Các chuyên gia dự
báo thị trường sẽ tiếp tục quá trình phục hồi và có thể bước vào chu kỳ tăng trưởng
mới nếu các yếu tố vĩ mô ổn định và chính sách hỗ trợ phát huy hiệu quả.
- Dòng vốn FDI vào lĩnh vực sản xuất và cơ sở hạ tầng: Tính đến hết quý I/2025,
tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt gần 11 tỷ USD, tăng ấn tượng 34,7% so với
cùng kỳ năm trước (theo số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài). Đáng chú ý, một phần
lớn dòng vốn này tiếp tục đổ vào lĩnh vực sản xuất và cơ sở hạ tầng, do Việt Nam vẫn
là điểm đến hấp dẫn trong chuỗi cung ứng toàn cầu và Chính phủ đang nỗ lực cải
thiện hạ tầng để thu hút đầu tư chất lượng cao. Các khu công nghiệp trên cả nước ghi
nhận nhu cầu thuê đất tăng mạnh, kéo theo nhu cầu xây dựng nhà máy, nhà xưởng,
kho bãi và các công trình phụ trợ. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các nhà thầu xây
dựng uy tín như Coteccons, với kinh nghiệm và năng lực thi công các dự án công
nghiệp quy mô lớn, để mở rộng thị trường và tăng trưởng doanh thu trong năm 2025 và các năm tiếp theo. Threat:
- Giá cả nguyên vật liệu: Nhiều chuyên gia và báo cáo thị trường dự đoán giá vật
liệu xây dựng trong năm 2025 có xu hướng tăng nhẹ so với năm 2024. Nguyên nhân
chủ yếu do nhu cầu xây dựng tăng cao vào mùa xây dựng (quý 2 và quý 3), cũng như
các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát và biến động tỷ giá. Chi phí nguyên vật liệu
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí xây dựng. Việc giá vật liệu tăng trực tiếp làm
tăng chi phí đầu vào của các doanh nghiệp, dẫn đến lợi nhuận bị ảnh hưởng nặng nề.
Tuy nhiên tình hình thuế quan có nhiều biến động mà nguyên vật liệu chủ yếu của
Việt Nam là sự sản xuất nên cũng giữ ở mức ổn định không quá biến động.
6. Ngành ngân hàng-tài chính: Cơ hội: lOMoAR cPSD| 61401654
- Phát triển dịch vụ ngân hàng số, nâng cao trải nghiệm cho khách hàng: Xu hướng
phát triển ngân hàng số đang gia tăng mạnh mẽ tại Việt Nam. Theo báo cáo của
McKinsey năm 2023, hơn 70% người dùng Việt Nam hiện ưa chuộng các dịch
vụ ngân hàng số do tính tiện lợi và tốc độ giao dịch nhanh chóng. Đây là cơ hội
lớn để Vietcombank đầu tư mạnh mẽ vào nền tảng số.
- Phát triển tài chính xanh bền vững: Lĩnh vực tài chính xanh đang trở thành xu
hướng toàn cầu và Vietcombank hoàn toàn có thể đi tiên phong trong lĩnh vực
này tại Việt Nam. Năm 2024, Vietcombank đã phát hành thành công 2000 tỷ trái
phiếu xanh dành riêng cho các dự án bảo vệ môi trường. Họ có thể tiếp tục phát
hành trái phiếu xanh cho các doanh nghiệp sử dụng năng lượng tái tạo hoặc công
nghệ thân thiện môi trường. Bên cạnh đó, ngân hàng có thể hợp tác với các tổ
chức quốc tế như Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF) để tài trợ cho các dự án giảm
phát thải carbon. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), thị trường tài chính xanh tại
khu vực Đông Nam Á dự kiến sẽ đạt giá trị lên tới 500 tỷ USD vào năm 2030.
Đây là cơ hội lớn để Vietcombank định vị mình là ngân hàng đi đầu trong lĩnh
vực tài chính bền vững tại Việt Nam.
- Mở rộng Quốc tế và hợp tác chiến lược: Các hiệp định thương mại tự do (FTA)
mà Việt Nam tham gia, đặc biệt là EVFTA với EU, mở ra nhiều cơ hội để
Vietcombank mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế. Trong ngắn hạn, ngân
hàng có thể tập trung vào các thị trường tiềm năng trong khu vực ASEAN như
Lào và Campuchia, nơi có cộng đồng người Việt đông đảo và nhu cầu dịch vụ
ngân hàng ngày càng tăng. Theo báo cáo của SSI Research năm 2024, các ngân
hàng Việt Nam mở rộng hoạt động sang Campuchia đã đạt mức lợi nhuận ấn
tượng 20-25% trong năm 2023, cao hơn nhiều so với thị trường nội địa. Điều này
chứng tỏ tiềm năng lớn của chiến lược quốc tế hóa. Thách thức:
- Cạnh tranh gay gắt trong ngành: Các ngân hàng thương mại cổ phần đang chiếm
lĩnh thị trường với tốc độ chóng mặt. Đặc biệt, các đối thủ như Techcombank và
VPBank đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, với mức chi cho chuyển đổi số lên
tới 15-20% tổng chi phí hoạt động (theo SSI Research 2023). Bên cạnh đó, làn
sóng fintech đang làm thay đổi hoàn toàn bức tranh ngành ngân hàng. Các công
ty như MoMo và ZaloPay không chỉ cạnh tranh trong lĩnh vực thanh toán mà còn
mở rộng sang các dịch vụ tài chính cá nhân, cho vay tiêu dùng - vốn là thế mạnh
truyền thống của Vietcombank. Theo Statista (2023), tổng giá trị giao dịch qua ví
điện tử tại Việt Nam đã vượt 200 tỷ USD, tăng trưởng 50% mỗi năm. Ngoài ra, lOMoAR cPSD| 61401654
65% người dùng trẻ tuổi (18-35) hiện coi ví điện tử là phương thức thanh toán
chính thay vì tài khoản ngân hàng (Khảo sát NielsenIQ 2023).
- Thách thức về an ninh mạng và bảo mật thông tin: Theo Báo cáo của Cục An
toàn thông tin (2023), số vụ tấn công mạng vào các ngân hàng Việt Nam đã tăng
300% từ năm 2020 đến 2023, với thiệt hại ước tính lên tới 500 tỷ đồng/năm. Đáng
báo động hơn, 70% các vụ tấn công này sử dụng trí tuệ nhân tạo để vượt qua hệ
thống bảo mật truyền thống (Báo cáo của Kaspersky 2023). Các hình thức tấn
công ngày càng tinh vi, từ mã độc đánh cắp thông tin đến lừa đảo qua điện thoại
và mạng xã hội. Đặc biệt, xu hướng deepfake trong lừa đảo tài chính đang gia
tăng, với hàng loạt vụ việc khách hàng bị mất tiền do bị giả mạo giọng nói, hình
ảnh. Trước tình hình này, Vietcombank cần xây dựng chiến lược bảo mật đa tầng,
kết hợp giữa công nghệ tiên tiến như blockchain, AI và nâng cao nhận thức bảo
mật cho cả nhân viên lẫn khách hàng để đối mặt với thách thức này. 7. Ngành du lịch:
8. Ngành lắp ráp ô tô: Cơ hội
• Tăng trưởng thị trường EV: Theo Statista, đến năm 2030, xe điện dự kiến sẽ
chiếm 32% doanh số xe mới tại Mỹ (~ 4,7 triệu xe/năm). Toàn cầu, doanh số
EV có thể đạt 45 triệu xe vào năm 2030, tăng mạnh so với chỉ 10 triệu xe năm
2022 (theo IEA). Thị trường trị giá 1,58 nghìn tỷ USD vào 2030
(BloombergNEF). Đây là cơ hội lớn để các hãng mở rộng sản phẩm và chiếm lĩnh thị phần.
• Tiến bộ công nghệ: Đổi mới trong công nghệ pin và lái tự động có thể nâng cao
sản phẩm và dịch vụ. Công nghệ lái tự động và hỗ trợ lái nâng cao (ADAS –
Advanced Driver Assistance Systems) đang dần trở thành tiêu chuẩn mới, nâng
cao trải nghiệm khách hàng và tạo thêm giá trị gia tăng cho sản phẩm. Trong lĩnh
vực lái tự động, theo McKinsey, thị trường xe có khả năng tự lái (ADAS + tự lái
cấp cao) có thể đạt 300–400 tỷ USD vào 2035.
• Xu hướng bền vững: Nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm thân thiện
với môi trường, phù hợp với sứ mệnh của Tesla. Theo khảo sát của IBM (2022),
51% người tiêu dùng toàn cầu sẵn sàng trả thêm 3–10% cho sản phẩm bền vững.
88% nhà đầu tư (Deloitte, 2023) coi tiêu chí ESG là quan trọng khi quyết định
rót vốn. Nhiều quốc gia như EU, Mỹ, Trung Quốc đã đặt mục tiêu cấm bán xe
chạy xăng/diesel mới từ 2035, thúc đẩy nhu cầu sản phẩm xanh. Thách thức lOMoAR cPSD| 61401654
• Cạnh tranh gay gắt: Không chỉ có các công ty EV tiên phong như Tesla mà các
nhà sản xuất ô tô truyền thống (Ford, GM, Volkswagen…) cũng đang đầu tư mạnh
vào dòng xe điện với lợi thế về thương hiệu lâu năm, mạng lưới phân phối rộng
khắp và năng lực sản xuất lớn. Đồng thời, các công ty mới nổi như BYD (Trung
Quốc), Rivian (Mỹ) cũng đang phát triển nhanh, đặc biệt là nhờ sự hỗ trợ mạnh
từ các chính phủ bản địa. Điều này khiến cuộc đua giành thị phần EV ngày càng
quyết liệt, đòi hỏi các công ty phải không ngừng đổi mới công nghệ, cải thiện chi
phí và xây dựng hệ sinh thái dịch vụ tốt hơn.
• Rủi ro pháp lý: Thay đổi trong chính sách trợ cấp EV hoặc quy định về tự lái có
thể ảnh hưởng đến doanh số. Tại Mỹ, chính sách IRA (Inflation Reduction Act)
2022 yêu cầu pin EV phải có 40–80% khoáng sản từ Mỹ hoặc các đối tác FTA
mới đủ điều kiện nhận trợ cấp 7.500 USD/xe — khiến nhiều hãng khó đáp ứng.
Châu Âu dự kiến áp dụng Quy định tự lái cấp độ 3 từ 2026, yêu cầu tiêu chuẩn
an toàn rất cao. Sự thay đổi này khiến các hãng liên tục phải điều chỉnh chiến
lược và chịu rủi ro pháp lý lớn.
• Ràng buộc chuỗi cung ứng: Thiếu hụt lithium và cobalt, cùng với rủi ro địa chính
trị, có thể làm gián đoạn sản xuất. Theo IEA, nhu cầu lithium có thể tăng 40 lần
vào năm 2040 (nếu thế giới đạt mục tiêu Net-Zero). 60% cobalt toàn cầu đến từ
Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi có rủi ro chính trị cao. Trung Quốc kiểm soát 70%
công suất tinh chế lithium và 60% cobalt — khiến chuỗi cung ứng EV dễ bị gián
đoạn. Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung hay xung đột ở châu Phi đều có thể
làm giá nguyên liệu tăng vọt (giá lithium tăng 400% giai đoạn 2020–2022 là một minh chứng).
MÔI TRƯỜNG NGÀNH CỦA VIETCOMBANK
1. ĐTCT trực tiếp:
Tình trạng cầu của ngành:
Nhu cầu về dịch vụ ngân hàng tại Việt Nam giai đoạn 2024-2025 tiếp tục tăng trưởng
mạnh, đặc biệt trong các lĩnh vực sau: Tín dụng cá nhân và doanh nghiệp duy trì ở
mức cao do nhu cầu vay vốn phục vụ tiêu dùng, kinh doanh và đầu tư, nhất là từ các
doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Ngân hàng số và Fintech phát triển mạnh nhờ xu
hướng chuyển đổi số, thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ ngân hàng điện tử, cùng với thanh
toán không tiền mặt. Bảo hiểm và đầu tư tài chính cũng được quan tâm nhiều hơn,
đặc biệt là các sản phẩm tích hợp ngân hàng – bảo hiểm (Bancassurance) và quỹ đầu
tư. Bên cạnh đó, huy động vốn và tiết kiệm vẫn thu hút dòng tiền nhàn rỗi từ dân cư
do lãi suất huy động duy trì ở mức cao, khoảng 69%/năm. Theo báo cáo của Ngân
hàng Nhà nước (SBV), tăng trưởng tín dụng năm 2024 dự kiến đạt 14-15%, phản
ánh nhu cầu vay vốn mạnh mẽ từ nền kinh tế.
Cường độ cạnh tranh:
Thị trường ngân hàng Việt Nam hiện có khoảng 50 ngân hàng, trong đó nhóm Big4
gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank chiếm thị phần lớn. Tuy nhiên,
các ngân hàng tư nhân như Techcombank, VPBank, MB, ACB và Sacombank đang lOMoAR cPSD| 61401654
cạnh tranh gay gắt để giành thị phần. Các yếu tố cạnh tranh chính trong giai đoạn
2024-2025 bao gồm lãi suất huy động và cho vay và đặc biệt là sự đa dạng trong
dịch vụ, cũng như khả năng đáp ứng trong phục vụ khách hàng. Thật vậy, dịch vụ
khách hàng ngày càng được chú trọng, với trải nghiệm khách hàng và hỗ trợ 24/7 trở
thành yếu tố then chốt. Ngoài ra, các ngân hàng cũng tích hợp đa dịch vụ, kết hợp
ngân hàng – chứng khoán – bảo hiểm để tăng tính tiện ích. Công nghệ số cũng đóng
vai trò quan trọng, với sự phát triển của ngân hàng số trên nền tảng Mobile Banking
và App, trong đó Techcombank và VPBank là những đơn vị dẫn đầu. Các ngân hàng
cũng ứng dụng AI và Big Data để cá nhân hóa dịch vụ, nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Áp lực của Vietinbank:
VietinBank gây áp lực lên Vietcombank nhờ vào mối quan hệ vững chắc với các
doanh nghiệp nhà nước và khả năng cung cấp các gói tín dụng linh hoạt, nhanh
chóng với mức lãi suất cạnh tranh . Bên cạnh đó VietinBank còn áp dụng các chính
sách ưu đãi trong huy động vốn và phí giao dịch. Điều này buộc Vietcombank phải
điều chỉnh chiến lược giá và cải tiến sản phẩm để giữ chân khách hàng doanh nghiệp
và không mất thị phần. Vietcombank còn phải duy trì chất lượng dịch vụ cao và liên
tục đổi mới để đảm bảo sự ổn định trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt.
Áp lực của Agribank:
Agribank, nhờ mạng lưới chi nhánh rộng khắp và chính sách tín dụng linh hoạt trong
mảng nông nghiệp và nông thôn, tạo áp lực cạnh tranh lên Vietcombank về nguồn
huy động vốn từ khách hàng phổ thông. Điều này buộc Vietcombank phải cải tiến
sản phẩm và mở rộng dịch vụ bán lẻ để không mất thị phần trong các khu vực mà Agribank đang thống trị. Áp lực của BIDV:
Những lợi thế về quy mô tài sản và mạng lưới rộng của BIDV tạo ra sức ép cạnh
tranh mạnh mẽ đối với Vietcombank, buộc VCB phải không ngừng cải tiến sản phẩm
và dịch vụ để duy trì thị phần. Hơn nữa, mối quan hệ sâu rộng của BIDV với các
doanh nghiệp nhà nước đòi hỏi Vietcombank phải điều chỉnh chiến lược giá và nâng
cao hiệu quả tài trợ dự án để không mất đi khách hàng chủ chốt. 2. ĐTCT tiềm ẩn:
• Các ngân hàng có vốn 100% nước ngoài: shinhan bank, hsbc bank, cicti bank,…
 Ưu thế công nghệ và trải nghiệm khách hàng: Các ngân hàng như Shinhan Bank,
Citibank đầu tư mạnh vào ngân hàng số, với ứng dụng di động thân thiện, hỗ trợ
giao dịch 24/7 và tích hợp AI để tư vấn tài chính. Vietcombank dù đã có VCB
Digibank nhưng vẫn chưa bắt kịp tốc độ cải tiến của đối thủ ngoại, dẫn đến nguy
cơ mất khách hàng trẻ, ưa công nghệ. Theo Báo cáo của Công ty nghiên cứu thị
trường Nielsen Việt Nam (2023) cho thấy: 78% khách hàng sử dụng dịch vụ ngân lOMoAR cPSD| 61401654
hàng nước ngoài đánh giá cao trải nghiệm số, các ứng dụng ngân hàng của
Shinhan, Citibank có điểm đánh giá UX cao hơn 15-20% so với VCB Digibank.
 Các ngân hàng nước ngoài như Citibank, HSBC có dịch vụ private banking chuyên
nghiệp, thu hút doanh nhân – nhóm khách hàng mang lại lợi nhuận cao cho
Vietcombank. Nếu không nâng cấp dịch vụ, Vietcombank có thể đối mặt với tình
trạng mất khách hàng VIP sang các ngân hàng ngoại. Theo Khảo sát của Vietnam
Report (2023) trên 500 doanh nhân cho thấy: 65% khách hàng VIP cân nhắc
chuyển sang sử dụng dịch vụ private banking của ngân hàng nước ngoài và
Citibank và HSBC chiếm 45% thị phần ngân hàng cá nhân cao cấp tại Việt Nam.
• Các ngân hàng nước ngoài có nguy cơ gia nhập thị trường Việt Nam:
Bank of Communications (Trung Quốc), Wells Fargo (Mỹ), DBS Bank (Singapore):
 Bank of Communications (Trung Quốc) có thể nhắm vào thị trường tài trợ thương
mại Trung-Việt, cạnh tranh trực tiếp với Vietcombank. Wells Fargo (Mỹ) nếu vào
Việt Nam sẽ đe dọa thị phần thẻ tín dụng và dịch vụ ngân hàng cá nhân cao cấp,
vốn là mảng kinh doanh quan trọng của Vietcombank.
• Những ngân hàng chuẩn bị gia nhập ngành:
+ Đã tham khảo kinh nghiệm từ những ngân hàng khác.
+ Có được những thống kê và nghiên cứu đầy đủ dự về thị trường…
+ Ngược lại, các ngân hàng hiện tại chưa có được thông tin cụ thể, chính xác về
họ, khó có thể đưa ra chiến lược ứng phó hiệu quả.
 Với sự chuẩn bị kỹ càng và lợi thế về thông tin, các ngân hàng mới có cơ hội lớn
để tạo ra sự khác biệt và cạnh tranh mạnh mẽ ngay từ những ngày đầu tiên gia
nhập thị trường. Trong khi đó, các ngân hàng hiện tại buộc phải nhanh chóng điều
chỉnh chiến lược nếu không muốn bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua giành khách hàng.
Rào cản gia nhập ngành:
Lòng trung thành của khách hàng với các ngân hàng có thương hiệu mạnh:
Khách hàng thường có xu hướng tin tưởng và gắn bó với các ngân hàng đã hoạt động
lâu năm, có uy tín và hệ thống dịch vụ ổn định. Điều này tạo ra rào cản tâm lý khiến
các ngân hàng mới khó thu hút khách hàng. Sự khác biệt hóa sản phẩm là yếu tố then
chốt: Các ngân hàng mới buộc phải đầu tư mạnh vào công nghệ, dịch vụ cá nhân hóa
và chính sách ưu đãi để cạnh tranh. Ví dụ, việc áp dụng ngân hàng số (digital
banking), hỗ trợ AI trong tư vấn tài chính, hay chương trình khách hàng thân thiết
với lãi suất ưu đãi có thể giúp thu hút người dùng (Theo McKinsey, 2023).
Chiến lược tiếp thị và xây dựng niềm tin: Các ngân hàng mới cần có chiến dịch
truyền thông mạnh mẽ để thuyết phục khách hàng chuyển đổi. Tuy nhiên, việc này lOMoAR cPSD| 61401654
đòi hỏi ngân sách lớn và thời gian dài để tạo dựng niềm tin (Theo báo cáo của Deloitte, 2022).
Chi phí chuyển đổi và yêu cầu pháp lý nghiêm ngặt:
Chi phí đầu tư ban đầu rất cao: Để vận hành một ngân hàng, doanh nghiệp cần xây
dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, mạng lưới chi nhánh, máy ATM, nền tảng công nghệ
bảo mật và đội ngũ nhân sự chất lượng. Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2023),
chi phí tối thiểu để thành lập một ngân hàng thương mại ở Việt Nam có thể lên đến hàng nghìn tỷ đồng.
Tuân thủ quy định pháp lý phức tạp: Các ngân hàng mới phải đáp ứng đầy đủ các
yêu cầu về vốn pháp định, tỷ lệ an toàn vốn (CAR), quy định chống rửa tiền (AML),
bảo vệ dữ liệu khách hàng (GDPR). Việc này đòi hỏi nguồn lực pháp lý và quản trị
rủi ro mạnh, gây khó khăn cho các tổ chức non trẻ (Theo Basel III và Thông tư của NHNN). 3. Nhà cung cấp:
1.Nhà cung ứng công nghệ:
• Hệ thống ngân hàng lõi: FIS, Temenos.
• Điện toán đám mây: IBM, Microsoft, AWS.
• Bảo mật: Cisco, Palo Alto Networks, Symantec.  Thanh toán số: Visa, Mastercard, Napas.
2.Nhà cung ứng thiết bị và hạ tầng:
• Máy tính, thiết bị văn phòng: Dell, HP, Lenovo.
• Thiết bị mạng: Cisco, Huawei,Juniper Networks.  Máy ATM, POS: Nhật Cường, FSC.
1.Sự phụ thuộc vào công nghệ cao: Ngân hàng hiện đại phụ thuộc nhiều vào các hệ
thống CNTT để quản lý giao dịch, dữ liệu khách hàng và bảo mật. Việc phụ thuộc vào
một số ít nhà cung cấp có thể tạo ra áp lực lớn nếu họ tăng giá hoặc thay đổi điều khoản hợp đồng.
2.Chi phí chuyển đổi nhà cung cấp cao: Việc thay đổi nhà cung cấp công nghệ hoặc
dịch vụ quan trọng đòi hỏi chi phí lớn về tài chính và thời gian để đào tạo nhân viên,
chuyển đổi hệ thống và đảm bảo hoạt động liên tục.
3.Tầm quan trọng của dịch vụ cung ứng: Các dịch vụ như bảo mật, hạ tầng mạng và
phần mềm ngân hàng là cốt lõi cho hoạt động của Vietcombank. Sự gián đoạn từ phía
nhà cung ứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của ngân hàng.
=> Tăng quyền lực thương lượng của NCC. lOMoAR cPSD| 61401654
4.Số lượng nhà cung cấp hạn chế: Nếu thị trường chỉ có một số ít nhà cung cấp cho
các dịch vụ hoặc sản phẩm chuyên biệt, Vietcombank có thể đối mặt với ít lựa chọn,
tăng cường quyền lực của nhà cung ứng.
4. Sản phẩm thay thế:
 Ví điện tử: momo, zalopay,…  Công
ty tài chính: Homecredit, F88,.
Khi lãi suất danh nghĩa của Vietcombank không như kỳ vọng của khách hàng, thì
ngoài hình thức gửi tiết kiệm ở ngân hàng truyền thống, người tiêu dùng Việt Nam
còn có lựa chọn khác như giữ tiền mặt để đề phòng, đầu tư vào chứng khoán, các
hình thức bảo hiểm, hoặc chọn vay từ những tổ chức tín dụng khác với thủ tục vay
đơn giản hơn và quy trình vay linh hoạt. Tuy nhiên, tiền gửi tại ngân hàng Việt Nam
được bảo vệ bởi cơ chế bảo hiểm tiền gửi của chính phủ, đó là Quỹ Bảo hiểm tiền
gửi Việt Nam, điều này tạo sự an tâm tuyệt đối của khách hàng, trong khi các tổ chức
tín dụng khác thì không, lãi suất cao và rủi ro tín dụng rất lớn, vì vậy nguy cơ bị thay
thế bởi những sp kể trên là khá thấp với Vietcombank. 5. Khách hàng:
Khách hàng cá nhân: gồm cả HS-SV, người đi làm và khách hàng có độ tuổi từ 55-
62 tuổi, yêu thích sự tiện lợi và tin tưởng những ngân hàng uy tín.
Khách hàng doanh nghiệp: đặc biệt là các công ty xuất nhập khẩu có nhu cầu dịch
vụ tài trợ thương mại, tín dụng doanh nghiệp, dịch vụ thanh toán quốc tế và bảo lãnh.
Khách hàng cao cấp (VIP): Những cá nhân có thu nhập cao, nhà đầu tư, doanh
nhân có nhu cầu về các sản phẩm tài chính chuyên biệt như quản lý tài sản, dịch vụ
ngân hàng cao cấp (Vietcombank Priority). Sức ép giá:
- Tính minh bạch: Khách hàng ngày càng có xu hướng so sánh mức lãi suất
và phí dịch vụ giữa các ngân hàng thông qua các kênh trực tuyến từ thiết bị điện tử.
→ Buộc VCB phải đưa ra mức giá cạnh tranh, đồng thời đảm bảo tính
minh bạch rõ ràng về các khoản phí.
Áp lực giảm thiểu chi phí: Khách hàng ngày càng nhạy cảm với các khoản phí
dịch vụ, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế khó khăn
→ VCB cần tối ưu hóa quy trình hoạt động, ứng dụng công nghệ để giảm thiểu
chi phí, từ đó giảm giá dịch vụ cho khách hàng.
Áp lực chất lượng dịch vụ:
Trải nghiệm khách hàng: Khách hàng mong muốn được trải nghiệm dịch vụ
nhanh chóng, tiện lợi, chuyên nghiệp và tận tâm. lOMoAR cPSD| 61401654
→ VCB cần đầu tư vào đào tạo đội ngũ nhân viên, nâng cao chất lượng dịch vụ,
đồng thời xây dựng hệ thống chăm sóc khách hàng hiệu quả.
Yêu cầu về dịch vụ ngân hàng số: Khách hàng ngày càng ưa chuộng các dịch
vụ ngân hàng số, yêu cầu giao dịch mọi lúc, mọi nơi thông qua ứng dụng di động, internet banking
→ VCB cần đầu tư vào phát triển các kênh giao dịch trực tuyến, đảm bảo tính
bảo mật và an toàn cho khách hàng.