Đạo đức nghề nghiệp trong các mối quan hệ nhà báo | Bài tập cá nhân Pháp luật và đạo đức báo chí truyền thông

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH BÀI TẬP CÁ NHÂN
Môn: Pháp luật và đạo đức báo chí truyền thông
ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP TRONG CÁC MỐI QUAN HỆ CỦA NHÀ BÁO
Họ và tên: Lại Tú Uyên MSV: 2256060040 Lớp : Quay phim K42
Giảng viên: Th.s Nguyễn Thùy Vân Anh Table of Contents
No table of contents entries found. 0
I.Các mối quan hệ nền tảng
1. Nhà báo với Tổ quốc, đất nước
Với tư cách là thành viên của một đất nước, được nuôi dưỡng bằng văn hóa và tinh
thần của đất nước, nhà báo phải có thái độ trân trọng, yêu quý quê hương đất
nước, cội nguồn đã sinh ra mình. Đó còn là thái độ và trách nhiệm trước đất nước
và vì lợi ích của đất nước
Trách nhiệm và vai trò của nhà báo với Tổ quốc, đất nước
- Nhà báo trung thành vô hạn với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước
tức là phải có ý thức làm cho đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu.
- Theo chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà báo trung với nước là trung với Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa, có tinh thần đoàn kết với giai cấp công nhân và nhân dân thế giới trong
sự nghiệp đấu tranh cho hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội
- Quy định đạo đức nghề nghiệp của nhà báo có 9 điều, trong đó điều đầu tiên cũng
như là điều cơ bản nhất “ Tuyệt đối trung thành với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa…”
2. Nhà báo với nhân dân -
Báo chí cách mạng Việt Nam do chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập luôn là nền báo chí của
dân và vì lợi ích của nhân dân mà phục vụ -
Đạo đức nghề báo thực chất là sự đòi hỏi mọi hành vi và hành động tác nghiệp của nhà
báo phải tuân theo mấy điều tâm niệm mà chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy bảo “ Báo chí
của ai? Làm cho ai? Viết báo nhằm mục đích gì?”
Nhiệm vụ và vai trò của Báo chí với nhân dân 
Báo chí phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân là truyền thống lâu đời, là một tính
chất cơ bản của báo chí cách mạng nước ta 
Báo chí luôn chịu sự giám sát của nhân dân và nếu đi ngược lại lợi ích của nhân dân sẽ bị nhân dân gạt bỏ
“ Nhân dân quý người cầm bút như người mẹ quý đứa con mang nặng đẻ đau, nghiêm khắc dạy
con giữ lòng son sắt làm tròn nhiệm vụ lại sẵn sàng mở đường bao dung khi con lỡ phạm lỗi lầm” 
Điều 2 trong Quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam là “luôn gắn
bó với nhân dân, hết lòng phục vụ nhân dân" Table of Contents
No table of contents entries found. 1 
Nhà báo phải phục vụ vô điều kiện quyền thông tin của nhân dân, là diễn đàn tin cậy của nhân dân 
Sứ mệnh đó buộc nhà báo phải khách quan, trung thực và tôn trọng sự thật. Nhà báo phải
đảm bảo rằng, mọi thông tin mình phản ánh là đúng sự thật, không bị xuyên tạc hoặc cường điệu
3. Nhà báo với Đảng Cộng sản -
Bản chất của nền báo chí Việt Nam là nền báo chí tiến bộ, phấn đấu vì sự phồn vinh của
đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân -
Khi nói đến quan hệ giữa nhà báo với Đảng thì không chỉ dừng lại ở khía cạnh chính trị
mà đó còn là đạo đức -
Trong quy định đạo đức nghề nghiệp của Nhà báo Việt Nam cũng ghi rõ nhà báo phải
“Tuyệt đối trung thành với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.
II. Các mối quan hệ trong môi trường xã hội
1. Nhà báo với công chúng -
Mối quan hệ giữa nhà báo và công chúng là mối quan hệ mang tính liên kết trong các
hành vi nghề nghiệp của nhà báo. “Đây là mối quan hệ đặc biệt - quan hệ ruột thịt , có ý
nghĩa trong báo chí hiện đại" -
Trong khi làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, nhằm thỏa mãn đầy đủ nguyện vọng, nhu
cầu và lợi ích của công chúng, nhà báo phải đối mặt với 1 loạt các câu hỏi “Thông tin
này có ích cho công chúng không? Nó đã chính xác chưa? Phản ánh có khách quan,
trung thực không? Liệu công chúng có thực sự cần đến tác phẩm này? Tác phẩm này đã
thực sự đáp ứng nhu cầu và mong muốn nguyện vọng của họ hay không?…” -
Không chỉ thế, việc cân nhắc, tính đến mức độ hiệu quả thông tin cũng là trách nhiệm đạo
đức của nhà báo đối với công chúng -
Nghĩa vụ đạo đức của nhà báo không chỉ dừng ở nghĩa vụ cung cấp thông tin chính xác
mà còn ở việc phải lường trước được hậu quả của những thông tin đó
2. Nhà báo với nguồn tin -
Có 3 kiểu nguồn tin: Tài liệu, môi trường, con người -
Khi nói đến đạo đức nghề nghiệp giữa nhà báo với nguồn tin là nói đến quan hệ giữa nhà
báo và kiểu nguồn tin thứ ba - con người. -
Có nhiều cách khác nhau để nhà báo tiếp xúc với nguồn tin: -
Có thể giới thiệu công khai giới thiệu về mình, về vấn đề của mình với tư cách là người
đại diện cho cơ quan báo chí để thu thập thông tin -
Phải giấu mình, ẩn mình với một “vỏ bọc" khác như đóng vai người bán hàng,
người đi tàu đi xe… để kín đáo quan sát, thu thập thông tin, chứng cứ Table of Contents
No table of contents entries found. 2
3. Nhà báo với nhân vật trong tác phẩm của mình
- Nhân vật trong tác phẩm báo chí là có thật, vì vậy nhà báo cần cân nhắc kỹ lưỡng
xem nên đưa thông tin gì và không nên đưa thông tin gì
- Nhà báo phải tự đặt ra các câu hỏi như : Viết như thế này có ảnh hưởng gì đến
cuộc sống, lợi ích của nhân vật không? Đưa bức ảnh, chi tiết này, tính cách này
có gây hại cho nhân vật không? Nếu công bố mối quan hệ này có làm phức tạp
cuộc sống hàng ngày của nhân vật không? Công chúng liệu có hiểu đúng nhân vật của mình?
III. Các mối quan hệ nghề nghiệp
1. Nhà báo với biên tập -
Sản phẩm báo chí là sản phẩm mang tính tập thể. Vì vậy, khi nhà báo tham gia vào một
cơ quan báo chí tức là anh ta đã trở thành 1 trong những bộ phận của tập thể và lành một
trách nhiệm nhất định trong tập thể đó -
Nhà báo phải tuân theo những quy định, chủ trương của ban biên tập, đi đúng tôn chỉ, mục đích của tờ báo
 Đây chính là quan hệ đạo đức giữa cá nhân nhà báo với biên tập của mình -
Là thành viên của tòa soạn trước hết nhà báo phải trung thành với tòa soạn của mình -
Tuy nhiên sự chấp hành này không đồng nghĩa với sự mù quáng mà là sự nhất trí trên
nguyên tắc của sự sáng tạo -
Mối quan hệ giữa nhà báo và biên tập yêu cầu nhà báo phải có bổn phận giữ bí mật của
tòa soạn. Nhiều cơ quan báo chí còn quy định nhà báo không được viết báo cho các báo
khác nếu không có sự đồng ý của tập thể ban biên tập -
Việc một nhà báo được cơ quan báo chí cử đi công tác nhưng đăng tác phẩm tâm đắc
nhất hay nhất của mình lên một báo khác là vi phạm đạo đức nghề nghiệp -
Đặc biệt với những thông tin mang tính cạnh tranh, độc quyền nếu muốn viết hoặc đăng
lại trên báo khác, nhà báo cũng phải được sự ủy quyền, cho phép của ban biên tập
2. Nhà báo với đồng nghiệp trong và ngoài tòa soạn -
Vì nhà báo với sản phẩm mang tính tập thể nên nhà báo phải hợp tác chặt chẽ với đồng nghiệp của mình -
Trong một cơ quan báo chí, mỗi người có một vị trí, một sự phân công công việc rõ rnagf
và phải tuân thủ sự phân công đó -
Trong mối quan hệ này đòi hỏi nhà báo phải có nghĩa vụ thực hiện tình đồng chí, đồng
nghiệp giúp đỡ lẫn nhau Table of Contents
No table of contents entries found. 3 -
Mỗi nhà báo đều có chính kiến, thái độ, cá tính, kinh nghiệm hay những điểm mạnh,
điểm yếu khác nhau. Để hợp tác tốt đòi hỏi nhà báo phải có ý thức dung nạp và độ lượng
với những chính kiến, bất đồng của đồng nghiệp. Đương nhiên, những bất đồng đó không thuộc về nguyên tắc -
Mối quan hệ giữa nhà báo và đồng nghiệp không chỉ bó hẹp trong từng cơ quan báo chí
mà có ý thức cố kết, tình đoàn kết, sự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau còn phải được thể hiện
trong toàn thể cộng đồng nhà báo. Đó là sự tưởng trợ về mặt kĩ thuật hoặc trao đổi những
thông tin nội bộ báo chí hoặc cùng nhau tìm kiếm thông tin hoặc tiếp cận nguồn tin -
Trong hoạt động báo chí có sự cạnh tranh thông tin, nhà báo nào cũng mong muốn mình
là người giới thiệu, công bố thông tin đầu tiên. Tuy nhiên sự cạnh tranh này phải dựa trên
nguyên tắc nghề nghiệp, không được làm tổn hại đến các đồng nghiệp và sự nghiệp chung của báo chí -
Tình đồng nghiệp trong nghề báo không ngoại trừ sự thi đua trong sáng tạo để vươn lên
là người đầu tiên tìm ra sự kiện. Tuy nhiên, nó cũng xa lạ với việc tranh giành để đạt
được mục đích bằng mọi cách, bỏ qua những quy tắc về đạo đức. Trong rất nhiều trường
hợp, mối quan hệ đạo đức với đồng nghiệp đòi hỏi nhà báo phải có kinh nghiệm ứng xử.
Và tùy vào trường hợp cụ thể mà “tòa án danh dự phán xét”
3. Nhà báo với cộng tác viên, thông tin viên -
Với những nhà báo có ý thức và trách nhiệm về nghề nghiệp đều hiểu rằng khi làm việc
với các tư liệu, bài vở đến tòa tức là họ đã bắt đầu thiết lập mối quan hệ với tác giả của
chúng. Đó là những con người có mong đợi, nguyện vọng cụ thể, cần được đối sử lịch sự,
chu đáo. Trách nhiệm đạo đức nghề nghiệp của nhà báo là phải có thái độ trân trọng và
không được cố tình im lặng, tảng lờ trước những mong đợi đó -
Đối với những bài viết chỉ cần biên tập là có thể sử dụng được, nhà báo cũng phải tuân
theo các nguyên tắc ứng xử đạo đức. Đó là thái độ tôn trọng suy nghĩ, lập luận, bố cục,
văn phong của tác giả. Nhà báo không được dựa vào đặc quyền của mình mà buộc tác giả
phải chỉnh sửa theo yêu cầu của mình. Nhà báo phải có sự bàn bạc, trao đổi, thảo luận với
tác giả khi có sự thay đổi (dù là nhỏ) trong bài viết Table of Contents
No table of contents entries found. 4