lOMoAR cPSD| 47028186
Hệ thống quản lý môi trường doanh nghiệp
1. Sự cần thiết phải xây dựng hệ thống quản lý môi trường doanh nghiệp
Khái niệm quản lý môi trường: Là tổng hợp các biện pháp, luật pháp, chính
sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lượng môi trường sống
và phát triển bền vững kinh tế - xã hội quốc gia Mục tiêu cơ bản của quản lý môi trường
Duy trì, cải thiện các nguồn tài nguyên đang tồn tại
Ngăn ngừa và giải quyết các vấn đề ô nhiễm môi trường
Thiết lập các giới hạn
Xây dựng và thực thi các thể chế hỗ trợ hiệu quả cho công tác quản lý MT
Đưa ra các cảnh báo về các mối đe dọa và xác định các cơ hội
Xác định khả năng cải thiện chất lượng cuộc sống
Xác định công nghệ mới hay các chính sách hiệu quả Nguyên tắc
Quản lý Môi trường
Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững
Kết hợp các mục tiêu Quốc tế - Quốc gia – Cộng đồng dân cư
Quản lý bằng nhiều biện pháp và công cụ thích hợp
Ưu tiên phòng chống, ngăn ngừa tai biến và suy thoái MT
Người gây ô nhiễm phải trả tiền
Nội dung của quản lý nhà nước về môi trường •
Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về bảo vệ môi
trường, ban hành hệ thống tiêu chuẩn môi trường •
Xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược, chính sách bảo vệ môi trường, sự cố môi trường •
Xây dựng, quản lý các công trình bảo vệ môi trường, công trình có liên
quan đến bảo vệ môi trường •
Tổ chức, xây dựng, quản lý hệ thống quan trắc, định kỳ đánh giá hiện
trạng môi trường, dự báo diễn biến môi trường. lOMoAR cPSD| 47028186 •
Thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án và các cơ sở sản xuất, kinh doanh •
Cấp, thu hồi giấy chứng nhận đạt tiệu chuẩn môi trường •
Giám sát, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi
trường; giải quyết các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến bảo vệ
môi trường; xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. •
Đào tạo cán bộ về khoa học và quản lý môi trường; giáo dục, tuyên
truyền, phổ biến kiến thức, pháp luật về bảo vệ môi trường •
Tổ chức nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ trong lĩnh vực bảo vệ môi trường •
Quan hệ quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường Quản lý môi trường trong doanh nghiệp •
Mục tiêu cơ bản giúp doanh nghiệp nhận diện được đầy đủ các chi phí môi trường •
Quản lý môi trường trong doanh nghiệp cần thiết do:
+ Giúp tiết kiệm chi phí
+ Nâng cao hiệu quả quản lý
+ Nâng cao hình ảnh của doanh nghiệp
+ Tăng cường khả năng hợp tác quốc tế
+ Tăng cường khả năng quản lý rủi ro
+ Đảm bảo “giấy phép hoạt động” lâu dài
Từ đó giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và bền vững
Nguồn gốc và các yếu tố cơ bản của hệ thống quản lý môi trường (EMS) •
EMS là một hệ thống và cơ sở dữ liệu kết hợp các quy trình và quy trình
đào tạo nhân sự, giám sát, tổng hợp và báo cáo thông tin về hiệu suất hoạt
động về môi trường cho các bên liên quan bên trong và bên ngoài của một công ty •
Các tiêu chuẩn được sử dụng rộng rãi nhất mà một EMS dựa vào là Tổ
chức Tiêu chuẩn Quốc tế (ISO) 14001
Các tiêu chuẩn của hệ thống QLMT DN Tiêu chuẩn BS 7750 lOMoAR cPSD| 47028186
Có ở Anh từ năm 1992 và là tiêu chuẩn đầu tiên của hệ thống quản lý môi trường Doanh nghiệp
Được xây dựng trên cơ sở tham khảo:
Văn bản hướng dẫn áp dụng hệ thống QLMT đầu tiên có quy mô quốc gia
vào năm 1986 của liên đoàn giới chủ và các ngành công nghiệp Hà Lan
Văn bản hướng dẫn hệ thống QLMT của chính phủ Hà Lan năm 1989
Tiêu chuẩn “Kế hoạch quản lý và kiểm định sinh thái” (EMAS)
Đây là bộ tiêu chuẩn do tổ chức tiêu chuẩn Châu âu ban hành vào năm 1993
Tiêu chuẩn này được áp dụng tại Châu âu
Tiêu chuẩn hệ thống quản lý môi trường ISO 14001
ISO 14000 là bộ tiêu chuẩn quốc tế về quản lý môi trường do tổ chức tiêu chuẩn
hoá quốc tế (ISO) ban hành nhằm giúp các doanh nghiệp giảm thiểu tác động
gây tổn hại tới môi trường và thường xuyên cải tiến kết quả hoạt động về môi trường
Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng trên nghiên cứu bộ tiêu chuẩn BS7750 của
Anh và của một số quốc gia khác
2. Cấu trúc hệ thống quản lý môi trường doanh nghiệp (theo ISO 14001)
2.1 Nguồn gốc hình thành bộ tiêu chuẩn ISO 14000
Sự huỷ hoại tầng ôzôn, sự nóng lên toàn cầu, sự phá rừng nghiêm trọng và
các vấn đề môi trường khác là các vấn đề mang tính toàn cầu.
Việc làm giảm tính đa dạng sinh học cũng đã gây sự lo ngại của cộng
đồng quốc tế và một loạt các yêu cầu đối với các vấn đề này đã được công bố.
Đại diện của nhiều quốc gia có quan tâm đã gặp nhau tại Motrenteal -
Canada vào năm 1987 để soạn thảo ra các thoả thuận nhằm ngăn cản việc
sản xuất ra các hoá chất gây phá huỷ tầng ô-zôn như CFC ... v.v
Sự vắng mặt của chỉ số tổng hợp để đánh giá sự cố gắng nỗ lực của một tổ
chức/doanh nghiệp trong việc đạt được các thành quả bảo vệ môi trường
một cách liên tục và đáng tin cậy
Chính loại chỉ số này đã hình thành nên tiêu chuẩn ISO14001 về HTQLMT
o Là tiêu chuẩn có thể sử dụng để bên thứ ba độc lập có thể đánh giá
một cách khách quan sự phù hợp giữa cam kết của tổ chức/doanh lOMoAR cPSD| 47028186
nghiệp với các quy định của pháp luật về các vấn đề môi trường
cũng như đánh giá các tác động lên môi trường của các hoạt động,
sản phẩm hoặc dịch vụ của tổ chức/doanh nghiệp và tất nhiên nó
được dùng để xây dựng hoặc cải thiện HTQLMT của họ.
Cấu trúc bộ ISO 14000 đề cập đến 6 lĩnh vực sau:
- Hệ thống quản lý môi trường
- Kiểm tra đánh giá môi trường
- Đánh giá kết quả hoạt động môi trường - Nhãn môi trường
- Phân tích chu trình sống của sản phẩm
- Các yếu tố môi trường của các tiêu chuẩn về sản phẩm. Nguồn gốc và cấu
trúc của bộ tiêu chuẩn ISO 14000
Các tiêu chuẩn về đánh giá sản phẩm
Các tiêu chuẩn về đánh giá sản phẩm sẽ thiết lập các nguyên lý và cách tiếp cận
thống nhất đối với việc đánh giá các khía cạnh môi trường của sản phẩm
Các tiêu chuẩn này sẽ đặt ra nhiệm vụ cho các công ty phải lưu ý đến các thuộc
tính của môi trường của sản phẩm ngay từ khâu thiết kế, chọn nguyên vật liệu
cho đến khâu thải bỏ sản phẩm này ra môi trường Các tiêu chuẩn về đánh giá tổ chức
ISO 14000 yêu cầu phải tiếp cận vấn đề môi trường bằng cả một hệ thống quản
lý, từ viện xác định và xem xét các đối tượng môi trường có liên quan-
ISO 14000 yêu cầu phải có một chính sách về bảo vệ môi trường và chính sách
này phải được lập thành văn bản (được tài liệu hoá), được phổ biến và áp dụng
trong toàn công ty cho tất cả các thành viên của công ty cũng như những người liên quan
2.2 Tiêu chuẩn ISO 14001 về hệ thống quản lý môi trường
Cơ cấu của HTQLMT theo ISO 14001
Tiêu chuẩn ISO 14001:2015 về hệ thống quản lý môi trường ở Việt Nam
Mục đích của một hệ thống quản lý môi trường
Bảo vệ môi trường nhờ ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ các tác động xấu cho môi trường lOMoAR cPSD| 47028186
Giảm nhẹ những tác động bất lợi tiềm ẩn của các điều kiện môi trường đối với tổ chức
Hỗ trợ tổ chức trong việc thực hiện các nghĩa vụ tuân thủ sự phù hợp
Nâng cao kết quả thực hiện môi trường
Kiểm soát hoặc gây ảnh hưởng đến cách thức mà các sản phẩm và dịch vụ của tổ
chức hiện đang được thiết kế, sản xuất, phân phối, tiêu thụ và xử lý bằng cách áp
dụng quan điểm vòng đời để có thể ngăn chặn những tác động môi trường nảy
sinh do sự bất cẩn tại bất kỳ nơi nào trong phạm vi vòng đời
Đạt được lợi ích về tài chính và hoạt động từ việc thực hiện các giải pháp thân
thiện với môi trường nhằm củng cố vị thế trên thị trường của tổ chức Trao đổi
các thông tin về môi trường cho các bên quan tâm có liên quan
Mô hình PCDA theo luật Việt Nam: Hoạch định-Thực hiện-Kiểm tra- Hành động
o Hoạch định: thiết lập các mục tiêu môi trường và các quá trình cần
thiết để đạt được các kết quả phù hợp với chính sách môi trường của tổ chức
o Thực hiện: các quá trình theo hoạch định o Kiểm tra: theo dõi và
đo lường các quá trình dựa trên chính sách môi trường, bao gồm
cả các cam kết, các mục tiêu về môi trường và chuẩn mực hoạt
động của tổ chức, và báo cáo các kết quả
o Hành động: thực hiện các hành động nhằm cải tiến liên tục
2.3 . Các nguyên tắc then chốt cho các nhà quản lý thực hiện hoặc tăng
cường một hệ thống quản lý môi trường
Công nhận việc quản lý môi trường là một trong số các ưu tiên phối hợp cao nhất
Thiết lập và duy trì các mối quan hệ với các bên hữu quan ở bên trong và bên ngoài tổ chức
Xác định các yêu cầu về pháp luật và các khía cạnh về môi trường có liên
quan tới các hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ của tổ chức
Xây dựng cam kết của lãnh đạo và nhân viên đối với việc bảo vệ môi
trường với sự phân công rõ ràng về trách nhiệm và nghĩa vụ
Khuyến khích việc lập kế hoạch môi trường cho suốt chu trình sống của
sản phẩm hoặc quá trình lOMoAR cPSD| 47028186
Thiết lập một quá trình để đạt được mức kết quả hoạt động đã đề ra
Cung cấp các nguồn lực thích hợp và đầy đủ, bao gồm cả đào tạo, để liên
tục đạt được các mức kết quả thực hiện đã đề ra
Đánh giá kết quả thực hiện về môi trường theo các chính sách, mục tiêu
và chỉ tiêu của tổ chức và tìm kiếm sự cải tiến khi cần thiết
Thiết lập một quá trình quản lý để xem xét lại và kiểm tra đánh giá hệ
thống quản lý môi trường và để xác định các cơ hội cải tiến hệ thống và
kết quả hoạt động về môi trường đạt được
Khuyến khích các nhà thầu và nhà cung cấp thiết lập một hệ thống quản lý môi trường ISO 14001
Là tiêu chuẩn chung đầu tiên về hệ thống quản lý môi trường doanh
nghiệp được thừa nhận trên toàn thế giới
ISO 14001 là tiêu chuẩn cốt lõi trong bộ tiêu chuẩn ISO14000 Lợi ích
thực tế tiêu chuẩn ISO 14001 mang lại?
Nâng cao hình ảnh thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp đối với các
bên: khách hàng, đối tác và các nhà đầu tư
Có được lợi thế cạnh tranh trong thiết kế chuỗi cung ứng
Tăng cơ hội kinh doanh mới
Nâng cao khả năng cạnh tranh nhờ giảm thiểu chi phí, lãng phí mang đến
hiệu quả kinh tế trong hoạt động bảo vệ môi trường
Đưa công ty, tổ chức phát triển theo hướng bền vững, bảo vệ môi trường
và mang lại lợi ích cộng đồng
Giảm thiểu việc sử dụng tài nguyên và nguyên liệu đầu vào lãng phí
Mức năng lượng sử dụng được giảm đi đáng kể
Giảm thiểu các khoản tiền phạt do vi phạm các yêu cầu pháp luật về môi trường.
Đảm bảo rằng tác động môi trường đang được đo lường
Đáp ứng nghĩa vụ pháp lý
Cải thiện tác động môi trường tổng thể
Quản lý nghĩa vụ môi trường một cách nhất quán lOMoAR cPSD| 47028186
Mục đích tổ chức, Doanh nghiệp áp dụng ISO14001
Hỗ trợ tối ưu công tác bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm
Ngăn chặn những hành động gây ô nhiễm môi trường
Tuân thủ các yêu cầu, quy định của pháp luật về môi trường
Hỗ trợ tổ chức, doanh nghiệp hạn chế những tác động, ảnh hưởng của môi trường xung quanh
Công tác quản lý môi trường hiệu quả hơn
Có tác động trên phạm vi rộng bởi bất kì tổ chức nào dù lớn hay nhỏ, dù ở
nông thôn hay thành phố, trong nước hay ngoài nước đều có thể áp dụng.