Mối Quan Hệ Cung Cầu và Giá Trị Thị Trường | Kinh tế vĩ mô 2 | Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh
Mối quan hệ giữa cung và cầu là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh tế và thị trường. Mối quan hệ này mô tả cách mà giá của một hàng hóa hoặc dịch vụ ảnh hưởng đến lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp và được yêu cầu trên thị trường. Dưới đây là tóm lược về mối quan hệ giữa cung và cầu. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Kinh tế vĩ mô 2 (KTVM2) 10 tài liệu
Trường: Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh 185 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
Mục lục
I. Mức độ thay đổi của Giá sẽ làm Lượng Cầu thay đổi nhiều hay ít ?..................................................1
1. Cung (Supply):...................................................................................................................................1
2. Cầu (Demand):...................................................................................................................................1
3. Sự cân bằng giữa Cung và Cầu (Equilibrium):...............................................................................1
4. Các yếu tố ảnh hưởng tới cung và cầu..............................................................................................2
4.1. Giá hàng hóa hoặc dịch vụ.........................................................................................................2
4.2. Giá cả của hàng hóa và dịch vụ có liên quan.............................................................................2
4.3. Thu nhập của người tiêu dùng...................................................................................................2
4.4. Thị hiếu của xã hội......................................................................................................................3
4.5. Chất lượng của mặt hàng...........................................................................................................3
*Các ví dụ trong đề:.................................................................................................................................3
II. Mức độ thay đổi của Giá sẽ làm Lượng Cung thay đổi nhiều hay ít ? (tương tự như Lượng cầu,
các bạn tìm ví dụ và giải thích).................................................................................................................6
1. Mức độ thay đổi của Giá sẽ làm Lượng Cung thay đổi nhiều hay ít ?...........................................6
2. Hậu quả của giá tăng đột ngột có thể ảnh hưởng đến nhiều bên, bao gồm người tiêu dùng,
doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung................................................................................................7
III. Giải thích khi hiện tượng giá tăng đột ngột thì cân bằng cung cầu trên thị trường sẽ bị ảnh
hưởng như thế nào? Hậu quả của nó ra sao?..........................................................................................9
IV. Tìm ví dụ và giải thích hiện tượng khi chính phủ can thiệp vào thị trường thì cân bằng cung cầu
như thế nào? Chính phủ phải giải quyết như thế nào? Xã hội có bị ảnh hưởng gì không?...............12
Đề bài: Quan sát các hiện tượng kinh tế xung quanh mình có liên quan đến vấn đề:
I. Mức độ thay đổi của Giá sẽ làm Lượng Cầu thay đổi nhiều hay ít ?
- Mối quan hệ giữa cung và cầu là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh tế
và thị trường. Mối quan hệ này mô tả cách mà giá của một hàng hóa hoặc dịch vụ ảnh
hưởng đến lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp và được yêu cầu trên thị trường.
Dưới đây là tóm lược về mối quan hệ giữa cung và cầu: 1. Cung (Supply): - Đặc
điểm: Cung mô tả lượng hàng hóa hoặc là dịch vụ mà nhà cung cấp cung
cấp lên thị trường vào một khoảng thời gian nhất định.
- Sự ảnh hưởng của giá lên cung: Giữa
giá cả và cung tồn tại một mối quan hệ
nghịch đảo với nhau. Khi giá cả tăng, các nhà cung cấp sẽ có xu hướng tăng lượng cung
để tận dụng cơ hội thu về lợi nhuận cao. Ngược lại, khi giá cả giảm, các nhà cung cấp lại
có có xu hướng giảm cung cấp vì lợi nhuận của họ bị giảm đi. 2. Cầu (Demand):
- Đặc điểm: Cầu mô tả lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người tiêu dùng hoặc
doanh nghiệp muốn mua hoặc sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định.
- Ảnh hưởng của giá lên cầu: Thường thì có một mối quan hệ đảo ngược giữa giá
và lượng cầu. Khi giá tăng, có thể có xu hướng giảm cầu vì người tiêu dùng hoặc doanh
nghiệp tìm kiếm các sản phẩm hoặc dịch vụ thay thế. Ngược lại, khi giá giảm, có thể có
xu hướng tăng cầu vì người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp thấy đây là cơ hội để tiết kiệm được chi phí.
3. Sự cân bằng giữa Cung và Cầu (Equilibrium): - Đặc
điểm: Sự cân bằng giữa cung và cầu xảy ra khi mức giá nào đó mà lượng
cung và lượng cầu bằng nhau, dẫn đến sự cân bằng trên thị trường.
- Ảnh hưởng của thay đổi giá: Nếu giá hiện tại đang không ở mức cân bằng, thị
trường sẽ di chuyển đến mức giá mới để đạt được sự cân bằng giữa cung và cầu. 2
- Mối quan hệ giữa cung và cầu không chỉ giải thích giá cả mà còn ảnh hưởng đến
quyết định sản xuất, đầu tư, và các chiến lược kinh doanh khác của các doanh nghiệp và
người tham gia thị trường.
4. Các yếu tố ảnh hưởng tới cung và cầu
4.1. Giá hàng hóa hoặc dịch vụ
- Giá bán là yếu tố đầu tiên và lớn nhất ảnh hưởng đến cung và cầu . Giá hàng hóa
càng cao thì cầu càng giảm và ngược lại.
*Ví dụ: Khi người tiêu dùng mua sắm, khi mà họ có nhu cầu mua một hàng hóa
nào đó, nhưng giá của nó trở nên đắt đắt thì họ sẽ có xu hướng cân nhắc có nên mua hay
không và có thể họ sẽ đợi đến ngày có dịp hạ giá, khuyến mãi để mua.
4.2. Giá cả của hàng hóa và dịch vụ có liên quan
- Các yếu tố ảnh hưởng đến cung và cầu của một sản phẩm cũng hiện diện trong
giá cả của dịch vụ và hàng hóa khác có liên quan. Trên thị trường có nhiều sản phẩm
tương đồng cói các mức giá khác nhau. Nếu giá cả các mặt hàng có thể thay thế cho nhau
có sự chênh lệch về giá thì những mặt hàng bán giá thấp sẽ có cầu cao hơn.
*Ví dụ: Sản phẩm cà phê và đường, sữa có liên quan đến nhau. Khi giá cà phê
tăng, người tiêu dùng mua cà phê sẽ giảm dẫn đến lượng người mua đường và sữa cũng
giảm theo bởi đường và sữa là mặt hàng bổ sung cho cà phê.
4.3. Thu nhập của người tiêu dùng
- Thu nhập của cá nhân của người tiêu dùng cũng ảnh hưởng đến cung và cầu. Nếu
thu nhập của người dân tăng lên thì nhu cầu tiêu dùng, mua sắm các mặt hàng cũng tăng
lên, các nhà sản xuất cũng tăng lượng cung hàng hóa theo để có thể thu được lợi
nhuận. Ngược lại, khi khủng hoảng xảy ra, thất nghiệp, thu nhập bị giảm sút, người dân
sẽ phải thắt chặt chi tiêu, nhu cầu mua sắm sẽ giảm. Những mặt hàng không quá thiết yếu
sẽ bị loại khỏi danh sách nhu cầu của người tiêu dùng. 3
- Khi có một cuộc khủng hoảng xảy ra hoặc khi kinh tế đất nước cần có sự phát
triển. Chính phủ sẽ ban hành các chính sách giúp cho thu nhập của người dân tăng lên,
sau đó đồng thời tăng nhu cầu của người dân nhằm ổn định lại nền kinh tế trong nước.
4.4. Thị hiếu của xã hội
- Thị hiếu đối với một mặt hàng cũng ảnh hưởng đến cung và cầu mặt hàng đó
trong một khoảng thời gian nhất định.
*Ví dụ: Trong đại dịch, mọi người có xu hướng mua khẩu trang, nước diệt khuẩn,
các loại thuốc, thực phẩm chức năng để tăng đề khoáng như viên sủi Vitamin-C rất nhiều
để bảo vệ an toàn cho bản thân, gia đình khỏi virus Covid-19.
4.5. Chất lượng của mặt hàng
- Khi chọn mua một mặt hàng nào đó, người tiêu dùng rất coi trọng yếu tố chất
lượng, chất lượng cao tức họ có thể sử dụng mặt hàng đó lâu hơn, bền hơn, không phải
chi các chi phí để sửa chữa khi bị hỏng. Họ quan tâm đến chất lượng dù đó là mặt hàng đắt hay rẻ.
*Ví dụ: Những hãng điện thoại lớn như Samsung và Apple,… khi được khẳng định
về chất lượng thì cho dù giá cao cũng có nhiều người muốn mua. Ngược lại, các hãng
không tên tuổi, chất lượng và công nghệ không bằng thì mặc dù giá rẻ hơn nhiều nhưng ít người muốn mua vì họ. *Các ví dụ trong đề:
* Việc giá gạo tăng 20% làm lượng cầu gạo thay đổi nhiều hay ít ?
- Khi giá của một hàng hóa tăng lên, lượng cầu của hàng hóa đó sẽ giảm xuống.
Tuy nhiên, mức độ giảm lượng cầu phụ thuộc vào độ co giãn của cầu theo giá. Độ co giãn
của cầu theo giá được đo bằng độ dốc của đường cầu.
- Đường cầu co giãn hơn sẽ có độ dốc lớn hơn, nghĩa là lượng cầu thay đổi nhiều
hơn khi giá thay đổi. Ngược lại, đường cầu co giãn ít hơn sẽ có độ dốc nhỏ hơn, nghĩa là
lượng cầu thay đổi ít hơn khi giá thay đổi. 4
- Ta thấy được rằng gạo thuộc nhóm hàng hóa thiết yếu, nhu cầu tiêu dùng của
người dân sẽ không thay đổi quá lớn khi giá gạo tăng lên. Do đó, cầu gạo sẽ được coi là ít
bị co giãn theo giá. Khi giá gạo tăng 20%, lượng cầu gạo sẽ giảm xuống, nhưng mức độ
giảm sẽ không nhiều. Lượng cầu gạo toàn cầu có thể giảm khoảng 5-10% khi giá gạo tăng 20%.
- Nhưng, mức độ giảm lượng cầu gạo còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Như
giá của các loại lương thực thay thế, chẳng hạn như mì ăn liền, khoai tây, ngô,... cũng có
thể ảnh hưởng đến lượng cầu gạo. Nếu giá của các loại lương thực thay thế tăng lên,
người tiêu dùng sẽ có xu hướng chuyển sang tiêu dùng gạo nhiều hơn. Ngoài ra, các yếu
tố tâm lý, chẳng hạn như tâm lý lo ngại về giá cả leo thang, cũng có thể khiến người tiêu
dùng tích trữ gạo, dẫn đến giảm lượng cầu gạo trong ngắn hạn.
* Nếu giá của cây son ohui tăng 20% thì lượng cầu giảm nhiều hay ít hơn 20% ?
- Giá của cây son Ohui tăng 20% tức là chi phí để mua một cây son Ohui cũng sẽ
tăng 20%. Điều này có thể sẽ khiến một số khách hàng, người tiêu dùng cân nhắc lại việc
mua son Ohui. Một số người tiêu dùng có thể chuyển sang mua các loại son khác có giá
thấp hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều sẽ làm như thế. Một số người tiêu
dùng vẫn sẵn sàng chi thêm tiền cho một cây son Ohui chất lượng tốt.
- Những người tiêu dùng này có thể là những người: + Có thu nhập cao.
+ Quan tâm về chất lượng của các loại son của Ohui.
+ Có sở thích, họ yêu thích việc sưu tầm các loại son của Ohui.
- Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến số lượng cây son Ohui
được bán ra. Nếu nhu cầu về son Ohui vẫn cao, thì ngay cả khi giá tăng, số lượng cây son
được bán ra vẫn có thể giữ nguyên hoặc thậm chí tăng hơn nữa. 5
- Tóm tắt lại số lượng cây son Ohui được bán ra sẽ giảm ít hơn 20% nếu giá của cây son tăng 20%.
* Nếu giá chiếc xe Winner tăng 20% thì lượng Cầu sẽ như thế nào?
- Theo nguyên lý cung cầu, khi giá cả tăng, cầu sẽ giảm xuống. Trong trường hợp
này, nếu giá chiếc xe Winner tăng 20%, thì lượng cầu sẽ giảm. Tuy nhiên, mức độ giảm
của cầu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
+ Mức độ nhạy cảm của cầu đối với giá cả: Người tiêu dùng có mức độ nhạy
cảm cao đối với giá cả, thì lượng cầu có thể giảm xuống 20%. Nếu một người tiêu dùng
đang cân nhắc mua một chiếc xe Winner với giá 50 triệu đồng, thì họ có thể quyết định
không mua nếu giá tăng lên 60 triệu đồng mà sẽ chọn các sản phẩm thay thế khác.
+ Mức độ thay thế của sản phẩm: Nếu người tiêu dùng thấy một chiếc xe côn tay
khác với giá thấp hơn, họ có xu hướng chuyển sang mua sản phẩm thay thế đó khi giá
Winner tăng. Hiện tại trên thị trường tồn tại khá nhiều sản phẩm thay thế được cho
Winner như các loại xe Exciter, Raider, YB125,… thì lượng cầu rất có thể sẽ giảm đi 15%.
+ Thu nhập của người tiêu dùng: Nếu thu nhập của một người tiêu dùng tăng lên
20%, thì họ vẫn có thể chọn mua một chiếc xe Winner với giá tăng 20%.
- Dựa trên các yếu tố trên, có thể dự đoán rằng lượng cầu đối với xe Winner sẽ
giảm xuống khoảng 10% - 20% sau khi giá tăng 20%. Tuy nhiên, mức độ giảm cụ thể sẽ
phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. 6
II. Mức độ thay đổi của Giá sẽ làm Lượng Cung thay đổi nhiều hay ít ?
- Mức độ thay đổi của giá có thể ảnh hưởng đến lượng cung theo các cơ cấu khác
nhau tùy thuộc vào tính chất của sản phẩm hoặc dịch vụ đó, cũng như sự đáp ứng của thị
trường. Dưới đây là một số trường hợp phổ biến:
+ Elasticity (Độ đàn hồi):
Đàn hồi lớn (Elastic): Nếu giá tăng và lượng cung giảm mạnh, tức là có một
đàn hồi lớn, thì sản phẩm đó được coi là độ đàn hồi cao. Ví dụ: nếu giá xăng
tăng, có thể có một giảm mạnh trong lượng người mua xăng.
Đàn hồi nhỏ (Inelastic): Nếu giá tăng nhưng lượng cung giảm không nhiều,
tức là có một đàn hồi nhỏ, thì sản phẩm đó được coi là độ đàn hồi thấp. Ví dụ:
nếu giá điện tăng, người tiêu dùng có thể không giảm mức sử dụng nhiều. + Thời gian:
Trong một thời kỳ ngắn hạn, lượng cung có thể ít đáng kể thay đổi vì các doanh
nghiệp và người tiêu dùng không có nhiều thời gian để thích ứng hoặc điều chỉnh hành vi.
Trong thời kỳ dài hạn, các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể có thêm cơ
hội để điều chỉnh sản xuất, kế hoạch kinh doanh, hoặc thay đổi thói quen tiêu dùng.
+ Thị trường cạnh tranh:
Trong một thị trường cạnh tranh, có nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng. Do
đó, nếu giá tăng, lượng cung có thể giảm mạnh hơn do người tiêu dùng có thể
chuyển sang sản phẩm hoặc dịch vụ khác.
Trong một thị trường ít cạnh tranh, giá có thể tăng mà không ảnh hưởng nhiều
đến lượng cung vì người tiêu dùng không có nhiều lựa chọn. 7
- Dưới đây là một số ví dụ để minh họa cách mức độ thay đổi của giá ảnh hưởng đến lượng cung: + Xăng:
Đàn hồi lớn: Nếu giá xăng tăng đột ngột, lượng người mua có thể giảm đáng
kể, đặc biệt là trong thời kỳ ngắn hạn. Người tiêu dùng có thể chuyển sang sử
dụng các phương tiện công cộng hoặc tìm kiếm các phương tiện sử dụng năng lượng ít hao hơn.
Thời gian: Trong thời kỳ dài hạn, có thể thấy sự thay đổi trong hành vi tiêu
dùng, chẳng hạn như sử dụng xe hơi tiết kiệm nhiên liệu hoặc chuyển sang các
phương tiện sử dụng năng lượng tái tạo. + Điện:
Đàn hồi nhỏ: Trong nhiều trường hợp, giá điện tăng không làm giảm mạnh
lượng người tiêu dùng vì nhu cầu sử dụng điện thường được xem là cần thiết và khó thay thế.
Thời gian: Trong thời kỳ dài hạn, có thể thấy sự thay đổi khi người tiêu dùng
có thêm thời gian để đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc chuyển
sang nguồn năng lượng tái tạo. + Thực phẩm cơ bản:
Đàn hồi nhỏ: Trong nhiều trường hợp, giá thực phẩm cơ bản thường ít biến
động và người tiêu dùng không thể loại bỏ chúng khỏi chi tiêu hàng ngày.
Thời gian: Trong thời kỳ dài hạn, có thể thấy sự thay đổi khi người tiêu dùng
thay đổi thói quen ăn uống hoặc tìm kiếm các giải pháp giá trị cao hơn. + Điện thoại di động:
Đàn hồi lớn: Trong thị trường cạnh tranh, giảm giá có thể kích thích mạnh mẽ
lượng người mua, và tăng giá có thể làm giảm lượng người mua. 8
Thời gian: Trong thời kỳ ngắn hạn, có thể có một thay đổi nhanh chóng trong
lượng người mua. Trong thời kỳ dài hạn, có thể có sự chuyển đổi giữa các dòng
sản phẩm hoặc thương hiệu.
III. Giải thích khi hiện tượng giá tăng đột ngột thì cân bằng cung cầu trên thị
trường sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? Hậu quả của nó ra sao?
1. Khi giá tăng đột ngột thì cân bằng cung cầu trên thị trường sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
- Theo nguyên lý cung cầu, giá cả và lượng cung cầu có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với
nhau. Khi giá cả tăng, lượng cầu sẽ giảm và lượng cung sẽ tăng.
- Khi giá tăng đột ngột, nó sẽ tạo ra sự mất cân bằng cung cầu trên thị trường. Cụ thể,
lượng cung sẽ tăng lên do các nhà sản xuất muốn thu được lợi nhuận cao hơn. Tuy
nhiên, lượng cầu sẽ giảm do người tiêu dùng không muốn chi nhiều tiền hơn cho một sản phẩm.
- Sự mất cân bằng này sẽ dẫn đến một trong hai tình huống sau:
Dư cung: Lượng cung vượt quá lượng cầu. Trong trường hợp này, các nhà sản
xuất sẽ buộc phải giảm giá để thu hút người tiêu dùng. Khi giá giảm, lượng cầu
sẽ tăng lên và thị trường sẽ trở lại trạng thái cân bằng.
Dư cầu: Lượng cầu vượt quá lượng cung. Trong trường hợp này, người tiêu
dùng sẽ phải trả giá cao hơn để mua được sản phẩm. Khi giá tăng, lượng cung sẽ
tăng lên và thị trường sẽ trở lại trạng thái cân bằng.
Ví dụ 1: Khi giá xăng tăng một cách đột ngột, lượng cầu sẽ giảm do ,người tiêu dùng
sẽ tìm cách tiết kiệm nhiên liệu cho phương tiện giao thông. Các nhà sản xuất xăng dầu sẽ
buộc phải giảm giá để thu hút người tiêu dùng quay trở lại. Khi giá xăng giảm, lượng cầu
sẽ tăng lên và thị trường sẽ trở lại về trạng thái cân bằng.
Ví dụ 2: Giá điện tăng đột ngột sẽ dẫn đến sự mất cân bằng cung cầu trên thị trường
điện. Lượng cầu sẽ giảm do các doanh nghiệp và hộ gia đình sẽ tìm cách tiết kiệm điện. 9
Các nhà sản xuất điện sẽ buộc phải giảm giá hoặc tìm cách tăng sản lượng điện để đáp
ứng nhu cầu của thị trường.
- Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự mất cân bằng cung cầu có thể kéo dài.
Điều này xảy ra khi nguyên nhân gây ra giá tăng đột ngột là do các yếu tố cơ bản của thị
trường, chẳng hạn như biến động giá nguyên liệu đầu vào, thay đổi nhu cầu của người
tiêu dùng hoặc sự can thiệp của chính phủ.
Ví dụ 3: Khi giá dầu tăng đột ngột do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, gây ra sự
mất cân bằng cung cầu trên thị trường xăng dầu trên toàn thế giới. Sự mất cân bằng này
có thể kéo dài trong một thời gian dài, cho đến khi giá dầu ổn định trở lại.
- Tóm lại, giá tăng đột ngột sẽ gây ra sự mất cân bằng cung cầu trên thị trường. Sự
mất cân bằng này sẽ dẫn đến một trong hai tình huống: dư cung hoặc dư cầu. Thị trường
sẽ trở lại trạng thái cân bằng khi lượng cung và lượng cầu cân bằng với nhau
- Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về cách giá tăng đột ngột ảnh hưởng đến cân bằng cung cầu:
- Thông thường, giá tăng đột ngột là một dấu hiệu cho thấy có sự thay đổi trong
cung hoặc cầu của một sản phẩm. Các nhà kinh tế sẽ theo dõi sự thay đổi này để xác định
nguyên nhân và đưa ra các giải pháp phù hợp để thị trường trở lại trạng thái cân bằng.
2. Hậu quả của giá tăng đột ngột có thể ảnh hưởng đến nhiều bên, bao gồm
người tiêu dùng, doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung.
- Đối với người tiêu dùng: Họ sẽ phải chi nhiều tiền hơn để mua những sản phẩm
và dịch vụ cần thiết, điều này có thể dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống. Làm giảm sức
mua. Khi giá xăng tăng đột ngột, người tiêu dùng sẽ phải giảm chi tiêu cho những thứ
khác như ăn uống, giải trí, hoặc tiết kiệm.
- Đối với doanh nghiệp: Giá tăng đột ngột sẽ làm tăng chi phí sản xuất. Điều này
có thể dẫn đến giảm lợi nhuận hoặc thậm chí phá sản. Giá nguyên liệu đầu vào tăng đột
ngột, các doanh nghiệp sản xuất sẽ phải tăng giá bán sản phẩm của họ để bù đắp chi phí. 10
Điều này có thể dẫn đến giảm nhu cầu của người tiêu dùng và làm giảm doanh số bán hàng của doanh nghiệp.
- Đối với nền kinh tế nói chung: Giá tăng đột ngột có thể dẫn đến lạm phát. Lạm
phát là sự gia tăng của giá cả chung trong nền kinh tế. Điều này có thể làm giảm sức mua
của người tiêu dùng và doanh nghiệp, dẫn đến suy thoái kinh tế.
- Một số hậu quả cụ thể của giá tăng đột ngột:
Giảm sức mua của người tiêu dùng: Người tiêu dùng sẽ phải chi nhiều tiền
hơn để mua những sản phẩm và dịch vụ cần thiết, điều này có thể dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống.
Tăng chi phí sản xuất của doanh nghiệp: Điều này có thể dẫn đến giảm lợi
nhuận hoặc thậm chí phá sản.
Lạm phát: Sự gia tăng của giá cả chung trong nền kinh tế có thể làm giảm sức
mua của người tiêu dùng và doanh nghiệp, dẫn đến suy thoái kinh tế.
Nghèo đói: Giá tăng đột ngột có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói,
đặc biệt là đối với những người có thu nhập thấp.
Tăng khoảng cách giàu nghèo: Giá tăng đột ngột có thể làm gia tăng khoảng
cách giàu nghèo trong xã hội.
- Để có thể giảm thiểu hậu quả của việc giá cả tăng đột ngột, các chính phủ thường
thực hiện các chính sách kinh tế như tăng lãi suất, thắt chặt tín dụng hoặc trợ cấp cho
người tiêu dùng và doanh nghiệp. Tuy nhiên, các chính sách này cũng có thể có những tác
động tiêu cực khác, chẳng hạn như làm giảm tăng trưởng kinh tế hoặc gia tăng thất nghiệp. 11
IV. Tìm ví dụ và giải thích hiện tượng khi chính phủ can thiệp vào thị trường
thì cân bằng cung cầu như thế nào? Chính phủ phải giải quyết như thế nào?
Xã hội có bị ảnh hưởng gì không?
- Chính phủ áp đặt giá trần: Trong trường hợp thị trường có hiện tượng khan
hiếm, giá cả hàng hóa sẽ tăng cao. Chính phủ có thể áp đặt giá trần để hạn chế giá cả tăng
cao quá mức, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc áp đặt giá trần có thể
dẫn đến tình trạng thiếu hụt hàng hóa, vì các doanh nghiệp sẽ không muốn sản xuất hoặc
cung cấp hàng hóa với giá thấp hơn giá thành
- Chính phủ áp đặt thuế: Chính phủ có thể áp đặt thuế đối với các hàng hóa hoặc
dịch vụ mà họ muốn hạn chế tiêu dùng. Ví dụ, chính phủ có thể áp đặt thuế đối với rượu
bia, thuốc lá để giảm thiểu tác động tiêu cực của các sản phẩm này đến sức khỏe. Tuy
nhiên, việc áp đặt thuế có thể dẫn đến tăng giá hàng hóa hoặc dịch vụ, khiến người tiêu
dùng phải chi trả nhiều hơn.
- Chính phủ trợ giá: Chính phủ có thể trợ giá cho các hàng hóa hoặc dịch vụ mà
họ muốn khuyến khích tiêu dùng. Ví dụ, chính phủ có thể trợ giá cho nông sản để giảm
giá thành thực phẩm cho người dân. Tuy nhiên, việc trợ giá có thể dẫn đến lãng phí nguồn
lực, vì các doanh nghiệp có thể sản xuất hoặc cung cấp quá nhiều hàng hóa hoặc dịch vụ mà không cần thiết.
- Tác động đến xã hội:
+ Khi chính phủ can thiệp vào thị trường, họ sẽ tác động đến cung và cầu của hàng
hóa hoặc dịch vụ đó. Điều này sẽ dẫn đến sự thay đổi cân bằng nhu cầu
+ Ngược lại, khi chính phủ áp đặt thuế, họ sẽ làm tăng chi phí sản xuất của hàng
hóa hoặc dịch vụ đó. Điều này sẽ dẫn đến sự giảm sút cung, vì các doanh nghiệp sẽ không
muốn sản xuất hoặc cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ với giá thấp hơn giá thành. 12
*Ví dụ: Khi chính phủ áp đặt giá trần, họ sẽ hạn chế lượng cung của hàng hóa hoặc
dịch vụ đó. Điều này sẽ dẫn đến sự gia tăng nhu cầu, vì người tiêu dùng sẽ tranh nhau
mua hàng hóa hoặc dịch vụ với giá thấp - Tác động tích cực:
Chính phủ có thể sử dụng các biện pháp can thiệp để bảo vệ quyền lợi của người
tiêu dùng, người lao động, hoặc các nhóm yếu thế trong xã hội. Điều tiết thị trường, ngăn
chặn các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, hoặc hạn chế các tác động tiêu cực của thị
trường đến môi trường. - Tác động tiêu cực:
Chính phủ can thiệp có thể dẫn đến tình trạng thất bại của thị trường, vì chính phủ
không thể nắm bắt được thông tin thị trường một cách hoàn hảo. Có thể dẫn đến chi phí
cơ hội, vì chính phủ phải sử dụng nguồn lực của mình để thực hiện các biện pháp can thiệp. - Kết luận:
Chính phủ can thiệp vào thị trường là một vấn đề phức tạp, cần phải được cân nhắc
kỹ lưỡng. Chính phủ cần phải có những biện pháp can thiệp phù hợp, để đạt được mục
tiêu mong muốn mà không gây ra những tác động tiêu cực đến xã hội. 13