Tiểu luận cuối kì Phân tích nền kinh tế Đức hiện nay môn Kinh doanh quốc tế hiện đại | Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh

KINH TẾ •
Với vị thế là quốc gia sở hữu tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hơn 4.418 tỷ USD (
đứng sau Mỹ: 27.004 tỷ USD, Trung Quốc: 20.673 tỷ USD, Nhật Bản: 5.019 tỷ
USD), Đức hiện đang là nền kinh tế quốc dân lớn nhất tại châu Âu, đứng thứ tư trên
thế giới theo GDP danh nghĩa và thứ năm theo sức mua tương đương. Không quá
ngạc nhiên khi Đức được bầu chọn nằm trong top 4 các quốc gia quyền lực (theo
danh sách công bố của tạp chí Mỹ US News & World Report; dựa trên điểm trung
bình của 5 tiêu chí: vai trò lãnh đạo, sức ảnh hưởng kinh tế, sức ảnh hưỡng chính
trị, liên minh quốc tế và sức mạnh của quân đội). Đây là nền kinh tế mạnh về xuất
khẩu, đặc biệt là các mặt hàng về máy móc, thiết bị, hàng điện tử, ô tô…. với các
đối tác bán hàng chủ yếu là các nước khu vực châu Âu và vùng Bắc Mỹ như Pháp,
Anh, Ý , Hà Lan và Mỹ….Đức có nền kinh tế thị trường, với lực lượng lao động
trình độ cao, vốn tư bản lớn, mức độ tham nhũng thấp, và mức độ sáng tạo cao. Với
tư cách là một cường quốc hàng đầu trong Liên minh châu Âu, nước Đức đang phấn
đấu cho một sự thống nhất kinh tế chặt chẽ hơn của châu lục này. •
Nhìn vào nền kinh tế thị trường Đức, ta thấy được đôi nét các yếu tố cơ bản sau:
Thứ nhất, luôn bảo bảo đảm áp dụng các yếu tố căn bản của nền kinh tế thị trường
gồm: thị trường mở; luôn điều tiết để chống lại sự bóp méo cạnh tranh, chi phối thị
trường; ưu tiên tự do trong thương lượng và ký kết hợp đồng; đồng thời đề cao trách
nhiệm cá nhân và trách nhiệm pháp lý của mỗi người trong các quyết định kinh tế
của mình. Thứ hai, Chính phủ Đức luôn bảo đảm sự công bằng xã hội và chia đều
các cơ hội tiếp cận các nguồn lực kinh tế cho người dân. Thể hiện rõ qua các hệ
thống thuế, các biện pháp và phúc lợi nhà nước xã hội đa dạng; Nhà nước còn ra
sức bình đẳng các quyền về xã hội cũng như cơ hội tiếp cân giáo dục cho mỗi cá
nhân (trợ cấp cho người yếu thế, bảo đảm tối thiểu sự an toàn nghề nghiệp, bảo hiểm
xã hội trước những rủi ro trong cuộc sống…) Thứ ba, nền kinh tế thị trường ở Đức
luôn bảo đảm cho quyền tự do thương lượng trong việc kinh doanh, mọi người đều
có quyền tham gia đóng góp ý kiến vào quyết định chính sách tại nơi làm việc và
điều đó cũng được xem là một sự bảo đảm hòa bình xã hội không thể thiếu ở Đức.
Do vậy, các bên tham gia thương lượng tập thể đóng vai trò quan trọng trong sự ổn định nền dân chủ. •
Việc xây dựng một hệ thống pháp luật và thể chế chặt chẽ để kích phát tính tự giác
nghiêm ngặt tuân thủ các yếu tố này đã góp phần làm cho mô hình kinh tế xã hội
Đức thành công, chính phủ ổn định, xã hội - văn hó phát triển, vượt qua được những
khó khăn trong giai đoạn khủng khoảng kinh tế toàn cầu. Nền kinh tế Đức luôn
mang tính cạnh tranh cao, đồng thời thị trường lao động cũng ít bị tác động bởi
những khó khăn kinh tế, lợi ích của doanh nghiệp và người lao động luôn được tính
đến và được hài hòa. •
Trở lại với giai đoạn những năm 1990, khi nước Đức vừa mới thông nhất hai miền
đất nước sau nhiều thập kỷ bị chia cắt, bị gọi bằng cái tên “nền kinh tế ốm yếu của
châu Âu” và phải đối mặt với hàng loạt các vấn đề làm suy giảm nền kinh tế. Thế
nhưng bằng việc đưa ra các chính sach cải cách một cách chính xác, sâu rộng và
cụ thể vào đầu những năm 2000, người Đức đã mở ra một thời kỳ hoàng kim kéo
dài hàng thập kỷ. Sự thành công này một phần vốn dĩ dựa vào trình độ lao động chất
lượng cao của người Đức cùng với danh tiếng của các hệ thống các doanh nghiệp
vừa và nhỏ với nhiều lĩnh vực dẫn đầu thế giới. Đó là nền tảng cho một sự cạnh
tranh cao hơn, tạo ra những sản phẩm có chi phí thấp hơn trong khi giá cả lao động
trên khắp châu Âu tăng mạnh. •
Dù đã có những bước khởi sắc ban đầu, nhưng giai đoạn 2001-2005 được coi là giai
đoạn đình trệ của kinh tế Đức với chỉ số tăng trưởng trung bình 0.7% và tỉ lệ thất
nghiệp khá cao, khoảng 8% vào cuối năm 2006. Tuy nhiên Cộng hòa Liên bang Đức
đã vực dậy nền kinh tế của mình trong những năm về sau với tốc độ tăng GDP năm
2009 là -4,7%, năm 2010 là 3,6%. Nhưng cho tới gần đây, "cơn ác mộng" lại hiện
về với nền kinh tế Đức. •
Trong những năm trở lại đây, nền kinh tế của đế chế Đức vẫn đang giậm chân tại
chỗ; GDP biến động không đồng đều qua các năm và có xu hướng suy giảm. Theo
báo cáo công bố ngày 21/8, Ngân hàng trung ương Đức (Bundesbank) dự báo tăng
trưởng của kinh tế Đức trong quý 3/2023 vẫn sẽ là 0% giống như trong quý 2/2023.
Điều này đồng nghĩa với việc nền kinh tế số 1 châu Âu chỉ tăng trưởng âm và đình
trệ trong suốt 1 năm qua. Trước đó, kinh tế Đức đã ghi nhận mức tăng trưởng âm
liên tiếp trong quý 4/2022 và quý 1/2023 khi lần lượt giảm 0,4% và 0,1% và rơi vào
suy thoái kỹ thuật. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm trên, trong đó phải
kể đến tác động của căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn (EU - Mỹ, Mỹ
- Trung,...), ảnh hưởng từ cuộc xung đột vũ trang Nga Ukraine, ảnh hưởng từ việc
Anh rời khỏi EU, và đặc biệt từ năm 2020 là do sự bùng nỗ của đại dịch COVID- 19. •
Một số chuyên gia nhân định rằng, nếu Chính phủ Đức không nhanh chóng đưa ra
các giải pháp để vực dậy nền kinh tế thì nhiều khả năng nền kinh tế số 1 châu Âu sẽ
lại lần nữa đi vào “vết xe đổ” của những năm 1999 và có thể mức độ sẽ còn nghiêm trọng hơn. VĂN HÓA •
Đức là một đất nước có nền văn hóa truyền thống lâu đời và phong phú bậc nhất
châu Âu. Phải nói đến đầu tiên là “Văn hóa đọc” - một đặc trưng của nước Đức. Đất
nước này luôn có nhiều hội chợ sách diễn ra quanh năm, các thư viện Đức luôn rất
dông người, đây cũng là nơi tuyệt vời cho những người cần nghiên cứu. Người Đức
có thói quen đọc sách để giết thời gian vì thế có thể tìm thấy những kệ sách ngay
trên xe bus hay các tủ sách đặt ở trung tâm để mọi người tới đọc ở các thành phố
lớn. Bên cạnh đó, du lịch nghĩ dưỡng cũng là thói quen không thể thiếu của người đức. •
Tính đúng giờ của người Đức thì khỏi phải bàn, với họ, mọi việc làm đều nên phải
hoàn thành ở mức độ chính xác. Mặt khác, người Đức cũng cực kì tiết kiệm, nếu
trong phạm vi có thể, những gì có thể tiết kiệm được họ đều tiết kiệm đến mức tối
đa. Nước không xả quá nhiều, các thiết bị điện nếu không dùng đều sẽ được ngắt.
Đi ăn uống thì không đặt quá nhiều món, thiếu thì đặt thêm chứ không để thừa.
Ngoài ra ở Đức, nếu bạn mua nước hay các loại đồ uống, bạn sẽ phải trả tiền vỏ chai
nữa. Khi uống xong, bạn có thể đem vỏ chai đi trả để lấy lại tiền, nếu bạn vứt, sẽ có
người khác đi nhặt và gom lại đổi lấy tiền. •
Có một số nhận xét nối rằng người Đức khá lạnh lùng. Họ đề cao tính chính xác
trong mỗi câu nói nên thường sẽ chỉ trả lời đúng trọng tâm chứ không nói thêm quá
nhiều. Nhưng tính cách con người vốn dĩ không ai giống ai, người Đức cũng chỉ
lạnh lùng ở cái vẻ bề ngoài khi họ chưa quen bạn thôi, nhưng khi tiếp xúc nhiều thì
sẽ nhận thấy họ là những người dễ gần, thân thiện, tốt bụng, sống có kỉ luật. Người
Đức nổi tiếng là thẳng thắn và rõ ràng nên họ sẵn sàng góp ý, đánh giá. •
Là cái nôi của nhạc cổ điển với nhiều nhà soạn nhạc nổi tiếng, đây là vùng đất của
Goeth và Beethoven. Chính vì thế tại Đức, bạn có thể bắt gặp các buổi hòa nhạc,
các lễ hội âm nhạc, rạp hát ở bất kì đâu. Về lĩnh vực lịch sử và nghệ thuật nước Đức
còn tồn tại nhiều công trình kiến trúc, di tích, bảo tàng về chiến tranh cũng như nghệ
thuật. Các nơi này đều được mở cửa cho công chúng tham quan. Nước Đức cũng rất
mạnh về thể thao, đặc biệt là bóng đá. CHÍNH TRỊ •
Thủ đô và trụ sở chính phủ của cộng hòa liên bang Đức là Berlin. Theo điều luật 20,
hiến pháp Đức thì cộng hòa liên bang Đức là một đất nước dân chủ, xã hội và hợp
kiến. Nước Đức có tất cả 16 bang, một số bang được hình thành bởi nhiều khu hành
chính khác nhau. Đất nước được cai quản theo hiến pháp (Grundgesetz). Trong khi
nguyên thủ quốc gia là tổng thống với nhiệm vụ đại diện cho đất nước, thì thủ tướng
là người điều hành đất nước. Thủ tướng là người có quyền quyết định đường lối
lãnh đạo chính trị. Nước Đức là một liên bang, điều đó có nghĩa là bộ máy chính trị
của Đức được chia ra làm hai cấp: cấp liên bang, đại diện cho quốc gia về mặt đối
ngoại, và cấp tiểu bang của từng bang một. Mỗi cấp đều có một bộ máy hành chính
riêng: hành pháp (executive), lập pháp (legislative) và tư pháp (judicial). Các điều
luật của liên bang được ban hành bởi quốc hội liên bang (Bundestag) cùng với hội
đồng quốc gia liên bang (Bundesrat). Trong trường hợp 2/3 đa số của cả hai cơ quan
này đều chấp thuận, hiến pháp mới được phép được thay đổi. Các điều luật ở cấp
tiểu bang đều do quốc hội tiểu bang (Landestag) quyết định. Trong khi bộ máy hành
pháp cấp liên bang được hình thành bởi chính phủ liên bang dưới sự lãnh đạo của
thủ tướng, thì các thứ trưởng có quyền ban hành sắc lệnh ở cấp tiểu bang. Các cơ
quan hành chính ở cấp liên bang và tiểu bang được điều hành bởi các bộ trưởng.
Toàn án hiến pháp liên bang có nhiệm vụ theo dõi và đánh giá việc tuân thủ hiến
pháp của các cơ quan nhà nước khác. Tòa án tối cao của liên bang Đức nằm tại
Karlsruhe. Phần lớn các vụ việc đều do các tòa án tiểu bang quyết định, tòa án hiến
pháp liên bang chỉ là nơi cuối cùng kiểm tra và xem xét lại các quyết định của các tòa án tiểu bang.