Tiểu luận Nhóm 17 - Ảnh hưởng của rác thải nhựa đến con người tại TP.HCM. Môn Môi trường và con người | Đại học Văn Hiến.

lOMoAR cPSD| 58833082
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  BÀI TIỂU LUẬN
CON NGƯỜI & MÔI TRƯỜNG
TÊN ĐỀ TÀI: ẢNH HƯỞNG CỦA RÁC THẢI NHỰA
ĐẾN SỨC KHỎE CỦA CON NGƯỜI HIỆN NAY TẠI
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Giảng viên hướng dẫn: TS. Lê Thị Hoàng Liễu Sinh viên thực hiện:
Trần Đặng Thanh Nhi (N17) 211A320126
Nguyễn Thị Huỳnh Nhi 211A031181
Trần Hoàng Uyên Nhi 221A160216
Trần Thị Quỳnh Nhi 211A300044 Trần Yến Nhi 221A160044
Lớp: Con người & Môi trường – NAS10103 lOMoAR cPSD| 58833082 LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, nhóm chúng em xin gửi lời cám ơn đến cô Lê Thị Hoàng
Liễu, cám ơn cô đã cùng đồng hành với nhóm chúng em trong 9 buổi
học vừa qua, truyền cảm hứng và giảng dạy bộ môn Môi trường và
con người qua những buổi học bổ ích và tuyệt vời
Do những hạn chế về kiến thức cũng như trong một khuôn khổ có hạn,
nhóm chúng em đã cố gắng hết mình nhưng chắc chắn sẽ không thể
đề cập đầy đủ các khía cạnh, giải quyết các vấn đề sẽ còn nhiều thiết
sót, hạn chế trong cách viết bài. Nhóm rất mong nhận được những
sự góp ý quý báu từ cô để bài tiểu luận của nhóm sẽ hoàn thiện hơn nữa
Cuối lời chúng em xin chúc cô Liễu luôn hạnh phúc và thành công
hơn nữa trên con đường giảng dạy. Chúc cô luôn thật nhiều sức khỏe
để tiếp tục dìu dắt nâng đỡ các thế hệ sinh viên sau này.
Thân gửi cô Lê Thị Hoàng Liễu
TP.HCM, ngày 15 tháng 2 năm 2023
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN lOMoAR cPSD| 58833082
TP.HCM, ngày .... tháng 2 năm 2023 Giảng viên MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .....................................................................1
1. Lí do chọn đề tài..................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...........................................................2 a)
Mục tiêu tổng quát..........................................2
b) Mục tiêu cụ thể...............................................2
3. Phạm vi nghiên cứu.............................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu....................................................2
5. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu...............3
6. Tổng quan về nghiên cứu...................................................4
PHẦN NỘI DUNG .................................................................6
1. Thực trạng rác thải nhựa tại TP.HCM.............................6
a) Nguồn phát sinh rác thải nhựa.............................6
b) Khối lượng rác thải nhựa.....................................7
c) Thành phần rác thải nhựa hiện có........................9
2. Ảnh hưởng của rác thải nhựa đối với cuộc sống con người
...................................................................................................11
a) Đối với gia đình...................................................11
b) Đối với cộng đồng...............................................11
c) Đối với xã hội nói chung.....................................12
3. Đề xuất các giải pháp giảm thải rác thải nhựa.................12
a) Giải pháp về quản lý............................................12
b) Giải pháp về tuyên truyền....................................13
c) Giải pháp hỗ trợ...................................................13
PHẦN KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ.......................14
1. Kết luận...........................................................................14
2. Tồn tại.............................................................................15
3. Kiến nghị.........................................................................16 lOMoAR cPSD| 58833082 PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong thế kỷ 21, thế kỷ của sự phát triển về khoa học công
nghệ 4.0. Trong sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của thế giới thì đối lập với đó là
chúng ta đang phải đối mặt với nhiều vấn đề về môi trường, biến đổi khí hậu, băng
tan,… Trong đó, một vấn đề đang được quan tâm nhất hiện nay ở Việt Nam và nhiều
quốc gia trên thế giới là vấn đề về rác thải nhựa.
Chất dẻo hay còn gọi là nhựa hoặc mủ là các hợp chất cao phân tử , được dùng
làm vật liệu để sản xuất nhiều loại vật dụng trong đời sống hằng ngày như là áo mưa,
nước đóng chai, bàn, ghế,… Cho đến những sản phẩm công nghiệp luôn gắn với đời
sống của con người và là chất liệu tiện dụng nhất mà con người đã phát minh ra. Tuy
nhiên, sự tiện dụng của chất liệu này cũng là mối đe doạ lớn đối với môi trường và
cuộc sống của con người khi số lượng rác thải nhựa tăng cao một cách đáng báo động.
Điển hình là việc chúng ta lạm dụng quá mức túi nilon khó phân hủy, trung bình để
phân hủy hoàn toàn các chất thải từ nhựa và túi nilon như thế này phải mất đến hàng
trăm, hàng nghìn năm. Việc xả rác thải nhựa xuống đại dương cũng trở thành một
phần thức ăn độc đối với các loại sinh vật biển. Một số vấn đề được nêu trên đều là
những vấn đề cấp thiết mà còn người cần phải giải quyết.
Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố trực thuộc trung ương, thuộc loại đô thị đặc
biệt của Việt Nam cùng với thủ đô Hà Nội. Nằm trong vùng chuyển tiếp giữa Đông
Năm Bộ và Tây Nam Bộ, thành phố này hiện có 16 quận, một thành phố và 5 huyện,
với tổng diện tích 2095 km2. Tính đến tháng 1 năm 2023, theo website World
Population Review thì dân số thành phố Hồ Chí Minh đạt 9.320.866 người. Ngoài ra,
số lượng dân nhập cư sau khi ăn tết Nguyên đán xong trở lại thành phố Hồ Chí Minh
để làm việc đã góp phần gia tăng dân số cao hơn.
Với số lượng dân cư sinh sống làm việc và học tập cũng như sinh hoạt thường
ngày đã thải ra một lượng rác thải rất lớn. Trong đó, có cả rác thải nhựa, mặc dù các
loại rác thải này đều được thu gom hàng ngày và đem đi xử lý nhưng nếu như không
có biện pháp để giảm thiểu và xử lí hợp lý đối với rác thải nhựa thì chính nó sẽ ảnh
hưởng vô cùng lớn đối với môi trường và cuộc sống của con người.
Sự phát triển đồ nhựa, các loại vật liệu nhựa đã làm cho cuộc sống của con người
trở nên đa dạng hơn nhưng ngoài lợi ích chúng mang đến thì những tác hại ngầm mà
chúng ta phải chịu là một vấn đề vô cùng lớn. Vì vậy, nhóm chúng em đã thảo luận
và xem xét nhận thấy nguy cơ cao của sự gia tăng rác thải nhựa với mong muốn có
thể đóng góp một phần nào đó cho môi trường và con người. Chúng em đã thực hiện
đề tài “ Ảnh hưởng của rác thải nhựa đến sức khoẻ của con người hiện nay.”
2. Mục tiêu nghiên cứu: 1 lOMoAR cPSD| 58833082
a) Mục tiêu tổng quát
Ảnh hưởng và mối đe dọa của rác thải nhựa đối với sức khỏe con người. Truy tìm
các nguồn gốc hình thành nhiều rác thải nhựa và tìm ra các giải pháp làm giảm thiểu
phát rác thải nylon, bao bì, chai lọ nhựa, đồ chơi nhựa trẻ em,…
b) Mục tiêu cụ thể -
Thực trạng của rác thải nhựa hiện nay tại TP. HCM - Ảnh
hưởng của rác thải nhựa đến sức khỏe con người - Thực trạng của
rác thải nhựa hiện nay. -
Đề xuất, kiến nghị các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa.
3. Phạm vi nghiên cứu: Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Phương pháp nghiên cứu
a) Phương pháp thu thập và kế thừa số liệu
Phương pháp này được sử dụng nhằm giảm tải khối lượng công việc trong quá
trình thu thập số liệu, đồng thời thu thập thông tin từ điều tra có sẵn.
Đề tài thu thập kế thừa số liệu người dân ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài
ra còn được mở rộng thu thập dữ liệu ở các con sông, lề đường và nhà ở của người dân,...
Bên cạnh đó, đề tài kế thừa tài liệu số liệu về điều kiện tự nhiên, địa chất, địa hình,
khí tượng thủy văn khu vực nghiên cứu từ dữ liệu do dự báo về môi trường đưa ra.
Ngoài ra, đề tài cũng chọn lọc các nghiên cứu trước đây, các nguồn thông tin tham
khảo để đưa vào báo cáo các tài liệu liên quan tới khóa luận thông qua nhiều nguồn
khác nhau như: internet, sách báo, tạp chí, số liệu của bệnh viện, hội thảo về môi
trường, trung tâm quan trắc môi trường,...
b) Phương pháp quan sát gián tiếp
Phương pháp này được sử dụng nhằm để nhận thức được sự ô nhiễm nhựa hiện
nay tại thành phố Hồ Chí Minh.
Đối tượng quan sát là lượng rác thải nhựa được thải ra hàng ngày trong khu vực
thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thể như ở thùng rác, các gian hàng, hoạt động xã rác của
người dân, quá trình xử lý rác thải,...
Thực hiện quá trình quan sát gián tiếp thông qua các phương tiện truyền thông
như VTV, HTV, THTG,... Các trang báo điện tử, trang web “ Trung tâm quan trắc môi
trường Miền Nam”, tạp chí,...
Thông tin từ quá trình quan sát sẽ được ghi chép vào bảng thống kê đã chuẩn bị
trước, đảm bảo thông tin có tính ổn định và tính hiệu lực. Kiểm nghiệm kết quá quan
sát bằng cách cho thấy tính chất chung của ô nhiễm nhựa xuất hiện từ các điều kiện chung nào. 2 lOMoAR cPSD| 58833082
Thông qua việc quan sát từ đó đánh giá quá trình, mức độ nghiêm trọng của vấn
đề và đưa ra hướng giải quyết khách quan.
c) Các phương pháp khác
- Thiết kế poster với nội dung tuyên truyền về rác thải nhựa.
- Thiết kế, xây dựng mô hình truyên thông giảm thiểu rác thảinhựa.
- Mang theo túi mua sắm tái sử dụng, túi vải.
- Hạn chế các sản phẩm được đựng trong các chai nhựa, hộp nhựa,bao bì thừa, đồ
nhựa sử dụng một lần,...
- Sử dụng chai và cốc có thể tái sử dụng.
5. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu
• Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của rác thải nhựa đối với
cuộc sống của con người ngày nay.
• Khách thể nghiên cứu:
Về nội dung đề tài: Tập trung vào việc phân tích thực trạng, nguyên nhân,
đề xuất các giải pháp để giảm thiểu tối đa sự tác động của rác thải nhựa
đến con người và môi trường.
Phạm vi không gian: Lượng rác thải nhựa có mặt tại thành phố Hồ Chí
Minh, đặc biệt quan tâm đến lượng rác có mặt tại ao hồ, sông suối liên
quan đến hoạt động thường ngày của con người.
6. Tổng quan nghiên cứu
a) Một số định nghĩa, khái niệm liên quan
Nhựa: Nhựa (chất dẻo) hay tiếng anh gọi là plastic là các hợp chất cao phân
tử. Chúng được dùng làm nguyên liệu để sản xuất ra nhiều loại vật dụng khác
nhau để phục vụ đời sống sinh hoạt hàng ngày như: Bàn, ghế, chai lọ, áo
mưa,… Và những sản phẩm công nghiệp hiện đại ứng dụng trong sản xuất, xuất nhập khẩu.
Rác thải nhựa: Rác thải nhựa là những chất không được phân hủy trong nhiều
môi trường. Bao gồm nhiều loại chai lọ, túi đựng hay đồ chơi cũ… Chất thải
ni lông gồm các bao bì bằng nhựa polyethylene (PE) sau khi sử dụng trở thành
rác thải. Trong rác thải sinh hoạt còn có các loại nhựa khác cũng có chứa các loại nhựa phế thải.
Phân loại rác: là một chu trình mà chất thải được chia ra thành nhiều phần khác
nhau. Phân loại có thể diễn ra theo phương thức thủ công tại nhà hoặc được
thu gom bởi dịch vụ hoặc phân loại một cách tự động bằng máy. Phân loại
bằng tay là phương thức sử dụng đầu tiên trong lịch sử. 3 lOMoAR cPSD| 58833082
b) Giả thuyết nghiên cứu
Nguyên nhân khiến cho thành phố ngày càng nhiều rác thải nhựa là vì con người gia
tăng nhu cầu fast food vì thế để nhanh – gọn – tiện thì sẽ khiến việc sử dụng nhựa mỗi lần tăng lên.
Việc khiến cho các cống thoát nước ngập những rác thải nhựa là do những thành phần
thiếu ý thức xả rác bừa bãi, vứt vào những cống thoát nước khiến chúng tắc nghẽn.
Những động vật, sinh vật chết vì rác thải nhựa là do con người vứt rác bữa bãi tại biển
khiến chúng nuốt phải, gây biến dạng sinh vật đó, chết.
Sau một vài nghìn năm nữa liệu chúng có phân hủy hết hay tồn tại và chất đống, khi
đó liệu con người có phải sống cùng rác thải nhựa chất đống.
Sức khỏe của con người sẽ bị giảm sút vì sử dụng nhựa một lần hay chỉ muốn cái lợi nhanh trước mắt.
c) Câu hỏi nghiên cứu
Vì sao rác thải nhựa ngày càng tăng cao tại Tp Hồ Chí Minh?
Làm thế nào để giảm rác thải nhựa tại Tp Hồ Chí Minh?
Nguyên nhân chính của nguồn gốc phát sinh rác thải nhựa?
Ảnh hưởng của con người khi bị ô nhiễm rác thải nhựa?
Sự gia tăng của rác thải nhựa là từ đâu?
Rác thải nhựa ảnh hưởng như nào đến môi trường?
Có phải rác thải nhựa là nguyên nhân chính khiến các cống thoát nước tại thành phố bị tắc?
Rác thải nhựa có phải kẻ thù của biển, sinh vật biển?
Ảnh hưởng của rác thải nhựa đối với các loài sinh vật?
Giải pháp đưa ra để giảm thiểu rác thải nhựa?
Đưa ra các chương trình gì để tuyên truyền việc giảm thiểu rác thải nhựa tại thành phố?
Nhà nước có những giải pháp nào để hạn chế rác thải nhựa?
Có trường hợp bị nhiễm vi nhựa ở đường ruột là vì đâu?
Có nhất thiết phải sử dụng nhựa một lần?
Có nên giáo dục cho trẻ em rằng hạn chế sử dụng nhựa một lần?
Giải pháp cho việc xử lý rác thải nhựa? 4 lOMoAR cPSD| 58833082
d) Lý thuyết ứng dụng
Tổng quát nghiên cứu vấn đề rác thải nhựa:
Việc xử lý, tái chế rác thải nhựa ở Việt Nam còn nhiều yếu kém, lạc hậu và có
nhiều hạn chế khi có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và
chỉ có 10% còn lại là được tái chế. Nghiên cứu của FHI 360 đã chỉ rõ: Nhựa được
thải ra môi trường sẽ dần biến thành vi nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể người, tiếp
xúc với bản thân sản phẩm nhựa và các hóa chất liên quan; Các chất ô nhiễm từ quá
trình tạo ra, tiêu thụ và xử lý chất thải nhựa. Chai nhựa chiếm phần lớn trong lượng
rác thải nhựa hiện nay. Tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa đáng báo động. Rác thải
nhựa gây ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng. Ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ người
dân trong thành phố. Lĩnh vực xử lý và tái chế chất thải nhựa ở nước ta chưa phát
triển, quy mô còn nhỏ lẻ, diễn ra chủ yếu ở một số doanh nghiệp nhỏ. Những đơn vị
này có vốn đầu tư hạn chế, công nghệ đã lỗi thời, thiếu kế hoạch… nên hiệu quả chưa có.
Theo thống kê của Bộ Tài nguyên & Môi trường thì mỗi năm, Việt Nam thải ra
môi trường 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, trong đó có 0,28 triệu – 0,73 triệu tấn thải ra
biển (tức là chiếm khoảng 6% tổng rác thải nhựa ra biển của toàn thế giới). Đơn cử
như thành phố Hồ Chí Minh, mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 55 tấn nhựa và
nilon. Trong đó, cứ 2.000 – 3.000 tấn rác thải mỗi ngày thì đã có 6% – 7% là rác thải
nhựa, nilon. Với thực trạng xả rác thải nhựa như vậy, chẳng mấy chốc Việt Nam sẽ
chìm trong biển rác nhựa và phải đối mặt với nguy cơ “ô nhiễm trắng” trầm trọng.
Cùng với đó, người dân thiếu ý thức trong việc phân loại rác thải ngay tại nguồn gây
nhiều khó khăn cho phân loại, xử lý và tái chế. Như trong 3.000 tấn rác đem đi tái
chế ở thành phố Hồ Chí Minh thì chỉ thu được 50 – 60 tấn nhựa tái sinh chất lượng thấp.
Chính vì tình hình rác thải nhựa đang lên đến mức báo động như trên, thì tác hại
mà chúng gây ra cho môi trường cũng không hề nhỏ. Cụ thể: Rác thải nhựa rất khó
bị phân huỷ trong môi trường tự nhiên. Mỗi loại chất nhựa có số năm phân huỷ khác
nhau với thời gian rất dài, hàng trăm năm có khi tới hàng nghìn năm. Khi chôn lấp,
rác thải nhựa sẽ làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng và ngăn cản quá trình
khí oxy đi qua đất, gây tác động xấu đến sự sinh trưởng của cây trồng. Hơn nữa, nó
có thể làm ô nhiễm nguồn nước, gây ra cái chết của các vi sinh vật có lợi cho cây ở
dưới lòng đất. Rác thải nhựa không được xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến
không khí và môi trường nước. Khi đốt, rác thải nhựa sẽ sinh ra chất độc đi-ô-xin,
furan gây ô nhiễm không khí, gây ngộ độc, ảnh hưởng đến tuyến nội tiết, làm giảm
khả năng miễn dịch, gây ung thư,… Rác thải nhựa gây ra tình trạng “ô nhiễm trắng”
tại các điểm du lịch, ảnh hưởng đến không gian nghỉ ngơi và thư giãn của con người…
Làm ảnh hưởng đến hình ảnh của các điểm tham quan trong mắt khách du lịch trong
và ngoài nước. Mang đến đánh giá không tốt cho Việt Nam. 5 lOMoAR cPSD| 58833082 PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng rác thải nhựa tại TP.HCM
a) Nguồn phát sinh rác thải nhựa tại TP.HCM
Hiện nay, nhu cầu sử dụng các loại túi nylon, hộp nhựa, bao bì nhựa… để đóng gói
sản phẩm theo đó tăng đột biến, dẫn đến việc gia tăng lượng rác nhựa thải ra ngoài môi trường.
Ngày 23-5, Viện Khoa học Công nghệ & Quản lý Môi trường thuộc Trường Đại học
Công nghiệp TP.HCM và Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP.HCM đã tổ chức
Hội thảo Kết nối mạng lưới tái chế nhựa.
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, mỗi năm thế giới thải ra môi trường khoảng
300 triệu tấn rác thải nhựa, Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn. Và trong 1.800 tấn
chất thải nhựa này chỉ có khoảng 200 tấn được tái chế nhưng chủ yếu với công nghệ
thô sơ, lạc hậu do đó phát sinh nhiều vấn đề về môi trường, khối lượng chất thải
nhựa còn lại được chôn lấp cùng các loại chất thải khác.
Nguyên nhân ô nhiễm rác thải nhựa hiện có rất nhiều, trong đó phải kể đến 4 nguyên nhân chính sau: •
Ý thức của từng cá nhân: Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tình trạng ô nhiễm
rác thải nhựa là ý thức của mỗi cá nhân còn chưa tốt, thể hiện ngay từ việc
tiêu dùng và xử lý rác thải.
Thói quen lạm dụng đồ nhựa sử dụng 1 lần của người dân đang khiến
cho lượng rác thải tăng lên theo cấp số nhân. Đồ nhựa dùng 1 lần như
cốc, thìa, bát nhựa… rất tiện dụng, giá thành rẻ, dễ tìm mua đang khiến
cho nhiều người sử dụng chúng một cách vô tội vạ, không kiểm soát.
Nhiều cá nhân còn vứt rác bừa bãi: Nhiều người thường tiện tay vứt
rác ở bất kì đâu như trên đường, bờ biển, cống, rãnh,… khiến cho rác
thải tràn lan, khó thu gom, xử lý. Đặc biệt, việc xả rác xuống cống rãnh
còn gây tắc nghẽn đường ống, làm ngập lụt đường phố…
Chưa có ý thức phân loại rác tại nguồn. Phần lớn người dân hiện nay
vẫn thường vứt rác thải nhựa với các loại rác vô cơ khác,… làm cho quá
trình phân loại, xử lý rất khó khăn. •
Thiếu hệ thống xử lý rác thải nhựa:
Hệ thống xử lý rác thải nhựa chưa hoàn thiện, còn lạc hậu, hiệu quả
kém… cũng là lý do khiến cho lượng rác thải nhựa thải ra môi trường
tăng nhanh chóng. Hệ thống xử lý rác thải nhựa ở Việt Nam còn lạc
hậu, hiệu suất kém. Chính do hạ tầng tiếp nhận và xử lý còn nhỏ lẻ, tự
phát đã khiến cho lượng rác thải nhựa được tái chế còn rất thấp.
Chưa có các biện pháp tái chế, xử lý rác thải một cách triệt để: Theo
Hiệp hội Nhựa Việt Nam, mỗi ngày nước ta có khoảng 80.000 tấn rác 6 lOMoAR cPSD| 58833082
thải nhựa thải ra môi trường thì chỉ có 20% được đem đi tái chế, còn
80% được xử lý theo kiểu chôn lấp hoặc đốt, có thể để lại hậu quả về sau. •
Sự thờ ơ của chính quyền địa phương: Bên cạnh các lý do trên, còn một
nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa đó là do chính
quyền địa phương không thắt chặt việc sử dụng và xử lý rác thải nhựa. Các cơ
quan chức năng còn thiếu quan tâm, thờ ơ với việc xử lý chất thải, thiếu hụt
hệ thống quản lý chất thải. Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch thường
trực Hiệp hội Môi trường đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam, lượng chất thải
ở Việt Nam mỗi năm là 12,8 triệu tấn. Nhưng lượng rác thải thu gom được ở
đô thị khoảng 85,5%; còn ở nông thôn chỉ khoảng 45,6%. Số còn lại vẫn trôi nổi ngoài môi trường. •
Sự tiện lợi trong tiêu dùng của các sản phẩm nhựa: Cuộc sống nhộn nhịp vội
vã khiến nhiều người thích sử dụng đồ nhựa 1 lần, bởi chúng nhanh, gọn,
không cần rửa, lau chùi, dọn dẹp. Tuy nhiên, họ không hề biết rằng những loại
nhựa này mất hàng trăm năm, thậm chí hàng ngàn năm mới có thể phân hủy
được. Trong khoảng thời gian đó, nó đã gây ra bao tác hại cho môi
trường.Nhiều người tiêu dùng không suy nghĩ, cứ thấy các sản phẩm bằng
nhựa rẻ, đẹp là sử dụng mà chẳng quan tâm chúng có ảnh hưởng tới môi
trường về sau. Sau những đêm ca nhạc, lễ hội là những bãi rác được các bạn
trẻ để lại nhiều vô số. Họ để rác thải nhựa trên khắp đường phố, lẫn trong các
lùm cây,… khiến cho việc thu gom, phân loại, xử lý và tái chế số lượng rác thải nhựa này thêm khó khăn.
b) Khối lượng rác thải nhựa tại thành phố Hồ Chí Minh
Ước tính, số liệu thống kê lượng rác thải ở TPHCM thải ra khoảng từ 9.000 đến
9.500 tấn rác thải mỗi ngày, chưa kể đến rác thải công nghiệp, và trung bình mỗi năm tăng thêm 6 – 10%.
Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là một trong những thành phố sầm uất nhất
của Việt Nam. Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, cùng mật độ dân số cao, nơi đây
đang phải đối mặt với vấn đề nhức nhối của rác thải sinh hoạt. Chính điều này đã và
đang gây ra áp lực lớn lên môi trường. Việc kiểm soát và quản lý hiệu quả chất thải
rắn sinh hoạt trở thành vấn đề cấp bách của TP.HCM.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết số liệu thống kê lượng rác thải ở
TPHCM có lượng rác thải đô thị lớn nhất trên cả nước. Theo số liệu thống kê lượng
rác thải ở TPHCM năm 2020 của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho thấy
khối lượng rác sinh hoạt bình quân 0,98 kg/người/ngày. Được biết, mỗi ngày thành
phố thải ra khoảng từ 9.000 đến 9.500 tấn chất thải rắn sinh hoạt. 7 lOMoAR cPSD| 58833082
Nghiên cứu năm 2018 tại sông Sài Gòn cho thấy có 172.000- 519.000 sợi vi
nhựa/m3 nước, 10-233 mảnh và màng vi nhựa/m3 nước. Có hai nguồn phát thải vi
nhựa ra môi trường gồm nguồn sơ cấp do sản xuất hạt nhựa, mài mòn công nghệ, in
3D, mỹ phẩm,… nguồn thứ cấp do phân rã từ chất thải nhựa lớn do tia UV, nhiệt,
sống,… Nhiều hạt vi nhựa có trong nước ở các sông, do quần áo cũ vứt ra môi trường
và từ hoạt động giặt giũ thải ra môi trường, cá ăn những chất vi nhựa này, sau đó
người ăn cá và tích luỹ trong cơ thể người
Tính đến năm 2021, TP.HCM là nơi có dân số đông nhất cả nước, hiện đã đạt hơn
9 triệu người đối với những người cư trú đăng ký hộ khẩu (nếu tính cả những người
cư trú không đăng ký hộ khẩu thì dân số thực tế của TP.HCM khoảng hơn 14 triệu
người) với tốc độ gia tăng dân số của thành phố trung bình 2,28%/năm, tỷ lệ gia tăng
chất thải rắn sinh hoạt khoảng từ 6 % đến 10%, dự kiến đến năm 2025 tổng khối
lượng rác thải sinh hoạt của TP.HCM sẽ đạt khoảng 13.000 tấn/ngày.
Rác thải nhựa hiện diện trên mọi nẻo đường, các kênh, rạch…thậm chí còn chui
vảo cả cống thoát nước. Trong khoảng 9.000 tấn rác sinh hoạt phát sinh hằng ngày
trên địa bàn TP.HCM lại có 1.800 tấn rác thải nhựa (chiếm tỉ lệ hơn 20%). Tuy vậy,
chỉ có 200 tấn được thu hồi tái chế (chiếm khoảng 11% rác thải nhựa).
Trong một dự án “Xây dựng hệ thống quan sát chất thải nhựa trong xã hội và môi
trường” do Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam triển khai đã chỉ ra, trong 250.000 tấn rác
thải nhựa mỗi năm ở TP.HCM, có 48.000 tấn được đem đi chôn lấp, hơn 200.000 tấn
được tái chế hoặc thải thẳng ra môi trường. Đáng báo động hơn là sông Sài Gòn có
lượng rác thải nhựa đứng thứ 5 Việt Nam và đứng thứ 45 trên thế giới.
Ngoài ra, những năm gần đây, một trong số những chất thải sinh hoạt mang tính
nguy hại phải kể đến đó là những thiết bị điện tử hư hỏng như tivi, điện thoại, laptop,
đầu máy tính, máy in, bàn phím…với số lượng tăng lên theo từng giờ từng ngày do
người dân có xu hướng sử dụng các sản phẩm điện tử được nhập lậu, giá thành rẻ
nhưng kém chất lượng dẫn đến mau hư hại. Trong rác thải điện tử chứa nhiều chất
độc gây hại đến sức khoẻ con người như cadmium, chì, thuỷ ngân…
Vấn đề quản lý rác thải điện tử vẫn còn bỏ ngỏ bởi nhiều địa phương, họ cho rằng
do chưa có quy định cụ thể nên điều họ có thể làm là vận động thu gom, tuyên truyền
để người dân bỏ rác đúng nơi tập kết.
Được biết thêm, tại TP.HCM, các vựa thu mua phế liệu tập trung chủ yếu ở các
huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi và quận 12…được xem là “điểm quá giang”
sơ chế một lần của rác điện tử để đi đến các điểm khác. Hiện nay, rác thải điện tử vẫn
chưa được các cơ quan chức năng tìm ra cách để quản lý chặt chẽ hơn, đối với các
hãng sản xuất và nhà phân phối sản phẩm điện tử, đồ dùng công nghệ nên có trách
nhiệm tổ chức, thu hồi những sản phẩm cũ, hư đã được thải ra môi trường. 8 lOMoAR cPSD| 58833082
c) Thành phần rác thải nhựa hiện có
Rác thải nhựa là khái niệm dùng để chỉ chung các sản phẩm làm từ nhựa đã qua
sử dụng hoặc không được dùng đến bị vứt bỏ ra môi trường. Rác thải nhựa bao gồm:
túi, chai, cốc, ống hút, đồ chơi cũ… làm từ nhựa. Chúng thường có thời gian phân
hủy rất lâu, có thể lên tới hàng trăm, ngàn năm. Thành phần rác thải nhựa tiêu biểu như:
• Rác thải nhựa từ sinh hoạt: Là rác thải phát sinh từ hoạt động sinh hoạt hàng
ngày của con người như túi nilon, chai nhựa, hộp nhựa,… Đặc biệt, với đời
sống ngày càng bận rộn như hiện nay thì nhu cầu sử dụng các sản phẩm thức
ăn nhanh, đồ dùng 1 lần ngày càng cao, kéo theo đó là lượng rác thải nhựa
cũng tăng lên theo cấp số nhân.
• Rác thải nhựa từ hoạt động công nghiệp: Rác thải nhựa cũng xuất hiện từ các
nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp… trong cả quá trình sản xuất, thi công
lẫn quá trình sinh hoạt của cán bộ nhân viên, công nhân viên.
• Rác thải nhựa từ các khu du lịch, dịch vụ: Các điểm buôn bán, khu vui chơi
giải trí, nhà hàng, khách sạn… cũng là nơi xuất phát của rất nhiều rác thải nhựa.
• Rác thải nhựa từ y tế: Do đặc thù của ngành y tế là sử dụng đồ dùng 1 lần để
giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, quy định nghiêm ngặt về an toàn nên lượng rác
thải nhựa từ y tế là rất lớn. Các loại rác thải từ y tế gồm: túi nilon, bao gói vật
tư thiết bị y tế, dụng cụ đóng gói thuốc, hóa chất hay kim tiêm, găng tay, chai, lọ, thuốc…
• Rác thải từ hàng hóa nhập khẩu: Khi nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài, nhất
là nhu cầu mua hàng Trung Quốc tăng cao thì lượng rác thải nhựa từ các túi,
hộp nhựa đựng đồ tăng lên rất nhanh.
Ô nhiễm chất nhựa, ô nhiễm chất dẻo là sự tích tụ của nhựa các đối tượng và các
hạt (ví dụ như chai nhựa, túi. cốc nhựa, và micro beads) trong môi trường của Trái
Đất mà ảnh hưởng xấu đến động vật hoang dã, môi trường sống hoang dã và con
người. Nhựa hoạt động như chất ô nhiễm được phân loại thành các mảnh vụn vi mô,
trung bình hoặc vĩ mô, dựa trên kích thước. Nhựa không đắt và bền, do đó mức độ
sản xuất nhựa của con người cao. Tuy nhiên, cấu trúc hóa học của hầu hết các loại
nhựa khiến chúng có khả năng chống lại nhiều quá trình thoái hóa tự nhiên và kết quả
là chúng bị phân hủy chậm. Hai yếu tố này kết hợp với nhau đã dẫn đến tình trạng ô
nhiễm nhựa trong môi trường ngày càng gia tăng.
Có ba dạng nhựa chính góp phần gây ô nhiễm nhựa: vi nhựa, nhựa siêu lớn và
nhựa vĩ mô. Chất dẻo siêu nhỏ và vi nhựa đã tích tụ ở mật độ cao nhất ở Bắc bán cầu,
tập trung xung quanh các trung tâm đô thị và mặt nước. Nhựa có thể được tìm thấy
ngoài khơi một số hòn đảo do các dòng chảy mang theo các mảnh vụn. Cả nhựa siêu 9 lOMoAR cPSD| 58833082
lớn và nhựa vĩ mô đều được tìm thấy trong bao bì, giày dép và các mặt hàng nội địa
khác đã được rửa sạch trên tàu hoặc bị vứt bỏ trong các bãi chôn lấp. Các mặt hàng
liên quan đến đánh bắt cá có nhiều khả năng được tìm thấy xung quanh các đảo xa.
Chúng cũng có thể được gọi là các mảnh vụn vi mô, trung bình và vĩ mô.
Các mảnh vụn nhựa được phân loại là chính hoặc phụ. Chất dẻo nguyên sinh ở dạng
ban đầu khi thu gom. Ví dụ về những thứ này sẽ là nắp chai, tàn thuốc và hạt vi nhựa.
Mặt khác, nhựa thứ cấp chiếm các loại nhựa nhỏ hơn là kết quả của sự phân hủy nhựa
nguyên sinh. Các loại mảnh vụn nhựa như:
• Microdebris: là các mảnh nhựa có kích giữa 2mm và 5mm. Các mảnh vụn
nhựa bắt đầu dưới dạng mảnh vỡ trung bình hoặc vĩ mô có thể trở thành mảnh
vụn siêu nhỏ thông qua sự suy thoái và va chạm làm vỡ nó thành những mảnh
nhỏ hơn. Microdebris thường được gọi là rào cản. Rào được tái chế để làm các
vật dụng bằng nhựa mới, nhưng chúng dễ dàng thải ra môi trường trong quá
trình sản xuất vì kích thước nhỏ. Chúng thường kết thúc ở
các vùng nước đại dương qua sông và suối. Các vi khuẩn sinh ra từ các sản
phẩm làm sạch và mỹ phẩm còn được gọi là máy chà. Vì các vi sinh vật và
màng lọc có kích thước rất nhỏ nên các sinh vật ăn bộ lọc thường tiêu thụ chúng.
• Macrodebris: là các mảnh vụn nhựa được phân loại là mảnh vụn vĩ mô khi nó
lớn hơn 20mm. Chúng bao gồm các mặt hàng như túi nhựa đựng hàng tạp hóa.
Macrodebris thường được tìm thấy ở các vùng nước đại dương, và có thể có
tác động nghiêm trọng đến các sinh vật bản địa. Lưới đánh cá là chất ô nhiễm
chính. Ngay cả khi chúng đã bị bỏ rơi, chúng vẫn tiếp tục bẫy các sinh vật biển
và các mảnh vụn nhựa khác. Cuối cùng, những tấm lưới bị bỏ hoang này trở
nên quá khó khăn để gỡ bỏ khỏi mặt nước vì chúng trở nên quá nặng, có trọng lượng lên đến 6 tấn.
Rác thải nhựa sẽ bị phân rã thành các mảnh nhựa siêu nhỏ, lẫn vào trong đất, gây
ô nhiễm nguồn nước ngầm, không khí… Nếu bị vứt ra biển sẽ khiến các loài sinh vật
biển ăn phải. Nếu con người ăn phải các loài vật này có thể bị ngộ độc.
Nếu đốt rác thải nhựa sẽ sinh ra các loại khí độc như: khí dioxin, furan… gây ảnh
hưởng xấu đến tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, thậm chí gây ung thư cho con người.
Trong quá trình đốt túi nilon có lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất… sẽ gây ra
mưa axit, nguy hiểm đối với sức khỏe con người và muôn loài.
Các sản phẩm nhựa kém chất lượng khi sử dụng sẽ sản sinh ra BPA. Loại chất độc
hại này có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm cho con người như vô sinh, tiểu đường, ung thư… 10 lOMoAR cPSD| 58833082
2. Ảnh hưởng của rác thải nhựa đối với cuộc sống của con người
a) Đối với gia đình
Mỗi hộ gia đình mỗi tháng sử dụng khoảng một kí túi nilon một tháng. Hơn 80%
đều bị thải bỏ sau khi sử dụng một lần. Rác thải nhựa rất khó để phân huỷ, phải mất
đến 400 năm đến 1000 năm để phân huỷ, sử dụng rác thải nhựa quá nhiều khiến
môi trường quá tải rác thải nhựa. Cứ mỗi một hộ gia đình sử dụng một kí túi nilon
mỗi tháng, một năm mỗi hộ gia đình sử dụng 12 kí, tại Tp Hồ Chí Minh tính đến năm
2009 số hộ dân lên đến 2.558.914 hộ. Vì thế mỗi hộ một năm thải ra khoang
30.705.000 kí túi nilon chưa tính các rác thải khác.
Rác thải được chôn để xử lý, những rác thải nhựa mất nhiều thời gian để phân
huỷ ảnh hưởng đến nguồn đất cũng như mạch nước ngầm. Ở nhiều nơi các hộ gia
đình vẫn sử dụng nước giếng vì thế nếu ô nhiễm mạch nước ngầm sức khoẻ con
người cũng bị ảnh hưởng đáng kể, có thể gây ra ung thư cũng như những bệnh về da liễu.
Rác thải nhựa bị thải ra môi trường hoặc bị chôn lấp, theo thời gian sẽ bị phân rã
thành những mảnh nhựa với rất nhiều kích cỡ khác nhau như: micro, nano, pico...
Những mảnh vi nhựa này sẽ lẫn vào đất, môi trường và không khí... khiến cho các
loài sinh vật biển, chính con người ăn phải, đưa chúng vào cơ thể đe dọa đến sức khỏe.
Đối với những rác thải nhựa tiêu huỷ bằng cách đốt, sẽ sinh ra các loại khí độc
như dioxin, furan, ảnh hưởng rất lớn đến tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, thậm chí gây ung thư.
Trong một số loại túi nilon có thể lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất... vì thế khi
đốt cháy gặp hơi nước sẽ tạo thành các loại axit sunfuric gây ra mưa axit vô cùng
nguy hiểm đối với sức khỏe con người và sinh vật.
Hiện nay còn có rất nhiều sản phẩm nhựa kém chất lượng được sản xuất với số
lượng lớn, trong quá trình sử dụng sẽ sản sinh ra BPA - đây là chất độc hại và gây ra
nhiều bệnh lý nguy hiểm ở người như vô sinh, tiểu đường thậm chí gây ung thư.
b)Đối với cộng đồng
Ở nhiều nơi, không khó để chúng ta bắt gặp những bãi rác tự phát cạnh ven các
con đường, cạnh các khu dân cư, khu chợ, khu đất trống do thói quen tiện tay của
người dân. Thậm chí, rác thải sinh hoạt còn được một số người dân gom thành bao
vứt xuống sông, trên các kênh, rạch,… Các loại rác này đang được thải ra môi trường
mỗi ngày mà phần lớn là chưa qua xử lý, hoặc xử lý không đạt tiêu chuẩn, gây ô
nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị. Thực trạng đó đang gióng lên hồi chuông
cảnh báo tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ở nhiều địa phương trong cả nước. 11 lOMoAR cPSD| 58833082
Những con kênh rạch đầy những rác thải nhựa trôi lềnh bềnh trên mặt nước, do
những người dân xung quanh vứt xuống khiến ô nhiễm nguồn nước, gây hôi thối
khiến những khu vực xung quanh chỉ toàn mùi hôi, khiến việc sinh hoạt gặp khó khăn.
Việc sử dụng nhiều rác thải nhựa khiến đường đầy rác, ảnh hưởng đến các cống
thoát nước khiến chúng bị ngập vào những ngày mưa to, gây ách tắc giao thông, chết
máy xe, nước cống trào lên sẽ khiến da dễ bị viêm ngứa.
Rác thải nhựa cũng gây ảnh hưởng về vấn đề thời tiết, làm thay đổi thời tiết thất
thường khiến con người chưa kịp thích nghi sẽ gây ra những căn bệnh như cảm, ho, sốt…
c) Đối với xã hội
- Lượng rác thải quá lớn sẽ khiến xã hội có nhiều thay đổi
- Khiến con người dễ ảnh hưởng các hạt vi nhựa
- Đất sẽ bị ảnh hưởng nhựa, gây hại đến sức khoẻ con người
- Khí đốt từ rác thải nhựa tạo nên mưa axit sunfuric gây hại đến con người
3. Đề xuất các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa
a) Giải pháp về quản lý
Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp xử lý vấn đề rác thải nhựa, từ nâng cao nhận
thức đến hoàn thiện thể chế và tổ chức thực hiện, cụ thể:
Thứ nhất, xây dựng mô hình tăng trưởng kinh tế chiều sâu, sử dụng hiệu quả các
nguồn lực đầu vào, áp dụng khoa học - công nghệ vào các ngành, đặc biệt là xử lý
rác thải để tái tạo nguyên liệu mới. Quy định lộ trình thay thế các nhiên liệu, sản phẩm
sử dụng nguyên liệu nguy hại, sản phẩm sử dụng một lần bằng các nhiên liệu, nguyên
liệu thân thiện với môi trường, sản phẩm sử dụng nhiều lần, kéo dài thời gian sử dụng
hữu ích của sản phẩm.
Thứ hai, điều chỉnh quy hoạch năng lượng, giảm dần sự phụ thuộc vào các dạng
năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, thủy điện; kiểm soát, thu hút có chọn lọc dự án
đầu tư trên cơ sở xem xét các yếu tố về quy mô sản xuất, công nghệ sản xuất, kỹ thuật
môi trường và vị trí thực hiện dự án. Xây dựng lộ trình chuyển đổi công nghệ dựa
trên các tiêu chí tiết kiệm và hiệu quả năng lượng, giảm thiểu chất thải.
Thứ ba, để mở rộng nền kinh tế tuần hoàn, các nhà sản xuất cần phải thay đổi tư
duy, thay vì sản xuất sản phẩm càng nhanh, càng rẻ càng tốt, thì độ bền của sản phẩm
và quy trình sản xuất bền vững mới là yếu tố then chốt. Sản phẩm cần được thiết kế
sao cho dễ dàng tái chế nếu muốn chúng không phải kết thúc số phận ở các bãi chôn
rác. Ngoài ra, cần thuyết phục người tiêu dùng thay đổi thói quen mua sắm. 12 lOMoAR cPSD| 58833082
Thứ tư, xây dựng chiến lược truyền thông về kinh tế tuần hoàn nhằm nâng cao
nhận thức của các nhà sản xuất và công chúng về trách nhiệm của họ đối với các sản
phẩm trong suốt vòng đời của chúng. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức của
người dân về việc phân loại rác thải tại nguồn, tạo điều kiện cho công tác thu gom,
vận chuyển đưa vào tái sử dụng, tái chế được thuận lợi và dễ dàng hơn.
Thứ năm, hoàn thiện hành lang pháp lý phục vụ cho phát triển nền kinh tế tuần
hoàn. Cần quy định trách nhiệm cụ thể của nhà sản xuất, nhà phân phối trong việc
thu hồi, phân loại và tái chế hoặc chi trả chi phí xử lý các sản phẩm thải bỏ dựa trên
số lượng sản phẩm bán ra trên thị trường; quản lý dự án theo vòng đời, thiết lập lộ
trình xây dựng và áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn về môi trường tương đương với
nhóm các nước tiên tiến trong khu vực.
b) Giải pháp tuyên truyền
Tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về chất thải nhựa nói riêng và bảo vệ môi trường nói chung.
Cách tốt nhất để có thể giải quyết chất thải nhựa là tuyên truyền mọi người cố
gắng hạn chế tối đa việc sử dụng các đồ nhựa đồng thời thực hiện nghiêm túc các
hoạt động thu gom, phân loại rác thải nhựa, không xả chúng bừa bãi ra bên ngoài môi
trường. Do vậy, việc đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho
cộng đồng về tác hại của rác thải nhựa là điều cần thiết. Tái sử dụng các loại chai lọ,
sử dụng các dụng cụ ăn uống (bát, đũa, thìa, muỗng) bằng gỗ, sứ… hạn chế sử dụng
túi nilong nếu không cần thiết, sử dụng bình thủy tinh đựng nước thay chai nhựa, bỏ
rác đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi, chủ động phân loại rác thải, hạn chế
tối đa việc sử dụng đồ nhựa một lần.
c) Giải pháp hỗ trợ
- Hạn chế rác thải nhựa từ chính các hộ gia đình.
- Thay thế túi nilon bằng túi giấy
- Hạn chế sử dụng đồ ăn nhanh, đồ uống sử dụng ống hút nhựa dùng 1 lần.
- Sử dụng các vật liệu thiên nhiên như : ống hút gạo, túi vải,… - Tái chế chai nhựa
khi còn sử dụng được. 13 lOMoAR cPSD| 58833082
PHẦN KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận
a) Hiện trạng rác thải rác nhựa ở tp Hồ Chí Minh
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết số liệu thống kê lượng rác thải ở
TPHCM có lượng rác thải đô thị lớn nhất trên cả nước. Theo số liệu thống kê lượng
rác thải ở TPHCM năm 2020 của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho thấy
khối lượng rác sinh hoạt bình quân 0,98 kg/người/ngày. Được biết, mỗi ngày thành
phố thải ra khoảng từ 9.000 đến 9.500 tấn chất thải rắn sinh hoạt. Rác thải nhựa hiện
diện trên mọi nẻo đường, các kênh, rạch…thậm chí còn chui vảo cả cống thoát nước.
Trong khoảng 9.000 tấn rác sinh hoạt phát sinh hằng ngày trên địa bàn TP.HCM lại
có 1.800 tấn rác thải nhựa (chiếm tỉ lệ hơn 20%). Tuy vậy, chỉ có 200 tấn được thu
hồi tái chế (chiếm khoảng 11% rác thải nhựa). Trong một dự án “Xây dựng hệ thống
quan sát chất thải nhựa trong xã hội và môi trường” do Đại sứ quán Pháp tại Việt
Nam triển khai đã chỉ ra, trong 250.000 tấn rác thải nhựa mỗi năm ở TP.HCM, có
48.000 tấn được đem đi chôn lấp, hơn 200.000 tấn được tái chế hoặc thải thẳng ra
môi trường. Đáng báo động hơn là sông Sài Gòn có lượng rác thải nhựa đứng thứ 5
Việt Nam và đứng thứ 45 trên thế giới.
b) Thói quen sử dụng và nhận thức của người dân
Hiện tại, cho thấy ở thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và cả ngước nói chung, vấn
đề về ý thức của người dân vô cùng kém.
Trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, đa số người dân đều vứt xuống những kênh
mương, những con sông, suối,... mối ngày một nhiều làm tồn động rác thải, theo các
nhà khoa học tầm 400 – 500 năm rác thải nhựa mới bị phân hủy nên đã làm cho các
con kênh, sông bốc mùi hôi thối, điển hình là rạch Xuyên Tâm dài 6,2 km (đang ở
quận Bình Thạnh), kênh Sáu Sửu quận 12 dài 2km hay kênh Lò Gốm,... Tất cả đều
bị ô nhiễm nặng nề là một trong những địa điểm ô nhiễm nhất tại thành phố Hồ Chí
Minh. Qua đó đã cho thấy việc ý thức của người dân vẫn là vô cùng kém.
Thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng là một vấn đề khi họ đều xả rác thải nhựa ra
bên ngoài, không chỉ trong sinh hoạt, theo khảo sát cho thấy trong những dịp lễ tết,
việc sử dụng bao nhựa, nylon, ly nhựa ,... là vô cùng nhiều, đa số các bạ trẻ đều vứt
lung tung gây ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường.
Tuy vậy, vẫn có một số người có ý thức vô cùng tốt, mới đây thôi qua các trang
mạng báo chí, các kênh thời sự tuyên truyền, một nick tik tok có tên là Sài Gòn Xanh
đã và đang làm rất tốt trong việc truyền động lực và ý thức cho các bạn trẻ, họ đến
những nơi có nhiều rác thải, chúng đều bốc lên một mùi hôi thôi nồng nặc nhưng dù
vậy, họ vẫn dọn sạch sẽ, chính đó đã thu hút ngày càng nhiều bạn trẻ tham gia và
ngày càng gia tăng ý thức của mỗi người dân. 14 lOMoAR cPSD| 58833082
Một hành động nhỏ, một ý thức to, từ một người, hai người cho đến nhiều người,
chỉ cần có ý thức trong việc bảo vệ môi trường noia chúng và rác thải nhựa nói riêng,
đều sẽ góp phần giúp cho môi trường ngày càng sạch sẽ hơn và hạn chế ô nhiễm làm
ảnh hưởng đến sinh hoạt của con người.
2. Những vấn đề còn tồn tại •
Đầu tiên, là rác thải nhựa rất khó bị phân huỷ trong môi trường tự nhiên. Mỗi
loại chất nhựa có số năm phân huỷ khác nhau với thời gian rất dài, hàng trăm
năm có khi tới hàng nghìn năm. Đơn cử theo thông tin từ báo Môi trường &
Đô thị thì: chai nhựa phân hủy sau 450 năm – 1000 năm; ống hút, nắp chai sẽ
phân hủy sau 100 năm – 500 năm; bàn chải đánh răng phân hủy sau 500 năm… •
Rác thải nhựa không được xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến không
khí và môi trường nước: •
Khi đốt, rác thải nhựa sẽ sinh ra chất độc đi-ô-xin, furan gây ô nhiễm không
khí, gây ngộ độc, ảnh hưởng đến tuyến nội tiết, làm giảm khả năng miễn dịch, gây ung thư,… •
Khi chôn lấp, rác thải nhựa sẽ làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng
và ngăn cản quá trình khí oxy đi qua đất, gây tác động xấu đến sự sinh trưởng
của cây trồng. Hơn nữa, nó có thể làm ô nhiễm nguồn nước, gây ra cái chết
của các vi sinh vật có lợi cho cây ở dưới lòng đất. •
Rác thải nhựa gây ra tình trạng “ô nhiễm trắng” tại các điểm du lịch, ảnh hưởng
đến không gian nghỉ ngơi và thư giãn của con người…
Những vấn đề còn tồn tại được nêu trên đều là những vấn đề nan giải mà con người
cần phải giải quyết, dù nhanh hay chậm, việc để cang lâu sẽ càng ảnh hưởng đến đời
sống con người, không nói chi xa việc không cử lý rác thải nhựa đúng nới quy định,
thải ra những con song, kênh, mương khiến chúng bốc lên những mùi hôi thối tăng
cảm giác khó chịu cho nguoif, ngoài ra chúng còn gây những bệnh độc hại cho con
người như: và còn nhiều tác hại khác. 3. Kiến nghị
Qua những nguồn tài liệu, qua những vấn đề được đề cập đến trong chương 1,
chương 2. Từ đó chúng tôi đã cho ra một số kiến nghị trong việc làm giảm ảnh hưởng
cua rác thải nhựa đối với đời sống con người hiện nay.
- Mở rộng việc tăng cường quản lý rác thải nhựa thông qua việc quản lý con
người nhằm thu gom triệt để lượng rác phát sinh.
- Tăng cường việc tuyên truyền cho con người về việc sử dụng và hạn chế rác
thải nhựa, đổ rác đúng nơi quy định, không, xả rác bừa bãi,… 15 lOMoAR cPSD| 58833082
- Xây dựng nhiều hơn các công ty vệ sinh môi trường và đảm bảo lượng rác thải
được thu gom và quản lý một cách triệt để.
- Đầu tư kinh phí nhiều hơn trong việc xử lý các loại rác thải đảm bảo không
gây ô nhiễm môi trường.
- Chủ động đề cử, khen thưởng cho những cá nhân và tập thể đã thực hiện tốt
trong việc đảm bảo vệ sinh môi trường.
- Phải ra những quy định trong việc xả rác bừa bãi, sử dụng chúng một cách
lãng phí bừa bãi, như phạt tiền,… và lập những biên bản vi phạm pháp luật.
- Đưa một số nội dung về ý thức con người trong việc hạn chế sử dụng trác thải
vào chương trình giáo dục càng sớm càn tốt, đưa ra những tác hại, những cái
nhìn đa chiều chứ không phải một chiều càng làm cho việc hình thành ý thức
tốt hơn và việc hình thành ý thức từ khi còn nhỏ cũng góp phần trong việc hạn
chế sử dụng rác thải đối với con người. 16