Từ quan điểm của Hồ Chí Minh về giáo dục, hãy liên hệ tới việc xây dựng xã hội học tập trong giai đoạn hiện nay | Bài tập lớn môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 45568214
Họ và tên sinh viên : Phạm Phú Thành lOMoAR cPSD| 45568214
Giảng viên hướng dẫn : Nguyễn Chí Thiện MỤC LỤC:
Mở ầu……………………………………………………………………....3
Nội dung……………………...……………………………………………..4
I. Quan iểm của Hồ Chí Minh về giáo dục .............................................. 4
1. Cái nhìn cơ bản của Hồ Chí Minh về giáo dục................................................. 4
2. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về từng khía cạnh của giáo dục ...........................
5 a. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về vai trò của giáo dục: ................................. 5 b.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục ..................................... 6 c.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục
........................................................ 7 d.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về phương pháp giáo dục .............................. 8 e.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về phương châm giáo dục
................................. 8 f.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về các giải pháp phát triển giáo dục ................. 9 g.
Tư tưởng của Bác về ội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục .......... 9
II. Liên hệ với việc xây dựng xã hội học tập trong giai oạn hiện nay 10 2 lOMoAR cPSD| 45568214
1. Giáo dục trong giai oạn hiện nay .................................................................. 10
2. Liên hệ Tư tưởng Hồ Chí Minh tới việc xây dựng xã hội học tập trong giai oạn
hiện nay. ................................................................................................................. 12
Kết luận………………………………………...…………………………..15
Tài liệu tham khảo………………………..…………………………….....16 MỞ ĐẦU
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục - sự nghiệp “trồng người” là một chiến lược
vừa cơ bản, lâu dài, vừa là quốc sách hàng ầu của Đảng và Nhà nước ta. Điều này cũng úng
với tuyên bố ưa ra năm 1994 của Tổ chức Giáo dục, Khoa học, và Văn hóa của Liên hợp
quốc (UNESCO): Không có một sự tiến bộ và thành ạt nào có thể tách khỏi sự tiến bộ và
thành ạt trong lĩnh vực giáo dục của quốc gia ó. Và những quốc gia nào coi nhẹ giáo dục
hoặc không ủ tri thức và khả năng cần thiết ể làm giáo dục một cách có hiệu quả thì số phận
của quốc gia ó xem như ã an bài và iều ó còn tồi tệ hơn cả sự phá sản.
Hồ Chí Minh nhiều lần khẳng ịnh vai trò của giáo dục ối với sự hình thành nhân cách
con người. Một mặt, giáo dục là sự tác ộng có mục ích, có hệ thống, theo một tổ chức chặt
chẽ, nó phác thảo trước mô hình nhân cách cần ạt ến. Mặt khác, giáo dục truyền lại những
thành tựu của nền văn minh xã hội theo con ường ngắn nhất, hiệu quả nhất. Nhân cách con
người ược hoàn thiện bởi một nền giáo dục xã hội và tự giáo dục toàn diện sẽ trở thành
những người vừa “hồng”, vừa “chuyên”; vừa có phẩm chất, vừa có năng lực; những công
dân tốt, những cán bộ tốt, sẽ thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam mới.
Hồ Chí Minh cho rằng, mỗi con người ều có cái thiện và ác ở trong lòng, ta phải làm
thế nào cho phần tốt trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa Xuân. Thông qua giáo dục
thì cái thiện trong mỗi con người sẽ ngày càng nhiều thêm và cái ác sẽ mất dần i. Tuy vậy,
Hồ Chí Minh không coi giáo dục là yếu tố vạn năng, là tất cả, mà chỉ là phần chủ ạo, phần nhiều. 3 lOMoAR cPSD| 45568214
Sự nghiệp giáo dục của nước ta qua hơn hai mươi năm ổi mới ã thu ược những thành
tựu có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện sứ mệnh nâng cao dân trí, ào tạo nhân lực
và bồi dưỡng nhân tài. Tuy nhiên, ến nay, giáo dục nước ta vẫn chưa thực sự trở thành “quốc
sách hàng ầu”, ộng lực quan trọng nhất cho phát triển; thậm chí còn không ít hạn chế, yếu
kém, nhất là về chất lượng giáo dục và công tác quản lý. Để có thể cơ bản trở thành một
nước công nghiệp theo hướng hiện ại vào năm 2020, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương
Đảng lần thứ sáu, khóa XI (tháng 10-2012) chủ trương “ ổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục và ào tạo”, nhằm áp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện ại hóa trong iều kiện kinh tế thị
trường ịnh hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc
Bài tiểu luận này sẽ phân tích quan iểm của Hồ Chí Minh về giáo dục, từ ó liên hệ tới
việc xây dựng xã hội học tập trong giai oạn hiện nay. Trong quá trình nghiên cứu, bài tiểu
luận của em không thể tránh khỏi những khiếm khuyết. Em rất mong nhận ược ý kiến, ánh
giá của thầy ể có thể hoàn thiện bài tốt hơn. NỘI DUNG I.
Quan iểm của Hồ Chí Minh về giáo dục
1. Cái nhìn cơ bản của Hồ Chí Minh về giáo dục
Trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, quan iểm về vai trò của giáo dục trong
việc phát huy nhân tố con người giữ vị trí hết sức quan trọng, thể hiện sự quan tâm ặc biệt
của Hồ Chí Minh ối với con người, coi con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết ịnh mọi
thành công; con người vừa là mục tiêu, vừa là ộng lực của sự nghiệp cách mạng. Đó cũng
là cơ sở khoa học, là kim chỉ nam cho hành ộng của Đảng ta trong nhận thức và hoạt ộng
xây dựng nền giáo dục Việt Nam.
Theo Hồ Chí Minh, dốt nát là nguyên nhân cơ bản của yếu hèn và sai lầm. Dốt thì dại,
dại thì hèn. Hồ Chí Minh coi dốt nát là một trong ba loại giặc cần phải tiêu diệt (giặc ói,
giặc dốt và giặc ngoại xâm). Chính vì vậy, sau khi ất nước vừa giành ược ộc lập, ngay trong
phiên họp ầu tiên của Chính phủ lâm thời (03-9-1945), Hồ Chí Minh ề ra 6 nhiệm vụ cấp
bách của chính quyền mới, trong ó có 2 nhiệm vụ về giáo dục, ó là “cần mở một chiến dịch
ể chống nạn mù chữ” và “giáo dục lại tinh thần nhân dân bằng cách thực hiện: CẦN, KIỆM,
LIÊM, CHÍNH”. Người chỉ rõ: Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc lúc này
là nâng cao dân trí, bởi không một quốc gia nào có thể tiến hành xây dựng một chế ộ xã hội
mới và bảo vệ Tổ quốc thành công trong iều kiện văn hóa, dân trí, ạo ức, tinh thần xã hội
thấp kém. Chưa ầy một tuần sau ngày ộc lập, ba sắc lệnh quan trọng về giáo dục ã ược
Người ký và ban hành: Sắc lệnh 17-SL, thành lập Nha Bình dân học vụ, Sắc lệnh 19-SL, 4 lOMoAR cPSD| 45568214
quy ịnh mọi làng phải có lớp học bình dân, và Sắc lệnh 20-SL, cưỡng bách học chữ Quốc
ngữ không mất tiền. Một nền giáo dục mới - nền giáo dục của nước Việt Nam ộc lập ược
Người nêu rõ trong Thư gửi các học sinh: “Ngày nay, các em ược cái may mắn hơn cha anh
là ược hấp thụ một nền giáo dục của một nước ộc lập, một nền giáo dục nó sẽ ào tạo các em
nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển
hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em… Non sông Việt Nam có trở nên tươi ẹp hay
không, dân tộc Việt Nam có bước tới ài vinh quang ể sánh vai với các cường quốc năm châu
ược hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em” .
Hồ Chí Minh chủ trương phải xây dựng một nền giáo dục hướng vào các giá trị dân
tộc, hiện ại và nhân văn, một nền giáo dục phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Theo chỉ
ạo của Người, Bộ Giáo dục ã ề ra mục ích, phương pháp và tổ chức của nền giáo dục mới: -
Khẳng ịnh mục ích cao cả của nền giáo dục mới là: tôn trọng nhân phẩm, rèn luyện chí
khí, phát triển tài năng của mọi người ể phụng sự oàn thể và góp phần vào cuộc tiến hóa chung của nhân loại. -
Phương pháp của nền giáo dục mới là xóa bỏ lối học nhồi sọ, hình thức, chú trọng phần
thực học, phần học về chuyên môn nghề nghiệp chiếm một ịa vị quan trọng, hết sức ề cao
tinh thần khoa học, nhằm giúp học sinh có lối nhận thức khoa học, phát triển óc phê bình,
óc phân tích và tổng hợp, tinh thần sáng tạo và óc thực tế. -
Về tổ chức, nền giáo dục mới là một nền giáo dục duy nhất chung cho toàn thể nhân
dân Việt Nam. Cũng ngay trong năm 1945, Hồ Chí Minh ã chỉ ạo mở các khóa huấn luyện
cán bộ bình dân học vụ. Khóa huấn luyện ầu tiên ược mang tên Hồ Chí Minh. Đồng thời,
Người ký Sắc lệnh thành lập Ban Đại học văn khoa, Sắc lệnh thành lập Hội ồng cố vấn học
chính,… từng bước ịnh hình nền giáo dục mới, với một hệ thống quan iểm hiện ại, ó là:
+ Dân chủ hóa về mục tiêu phát triển
+ Dân tộc và ại chúng hóa về tổ chức ào tạo
+ Nhân văn hóa về nội dung ào tạo
+ Khoa học hóa về phương pháp ào tạo
+ Xã hội hóa về quản lý ào tạo
Không chỉ quan tâm hoàn thiện thể chế và bộ máy của nền giáo dục mới, Hồ Chí Minh
còn khởi ộng cho toàn dân thấm nhuần tư tưởng “dân mạnh thì nước giàu”, “dân cường thì
nước thịnh”, và Người kêu gọi mọi người phải làm cho dân tộc Việt Nam trở thành một dân
tộc thông thái, xứng áng với nước Việt Nam ộc lập. Hưởng ứng lời kêu gọi của Người, 5 lOMoAR cPSD| 45568214
nhiều trường học cho thanh thiếu niên, cho ồng bào các dân tộc, cho phụ nữ, phụ lão,… ã
khai giảng, cả nước sôi nổi với phong trào bình dân học vụ, diệt “giặc dốt”. Từ một nước
95% dân số mù chữ, nhiều làng xã ã xóa nạn mù chữ, nhiều “chiến sĩ diệt dốt” ã ược vinh danh.
2. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về từng khía cạnh của giáo dục
a. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về vai trò của giáo dục:
Theo quan iểm của Hồ Chí Minh, giáo dục là yếu tố quyết ịnh trực tiếp nâng cao trình
ộ học vấn, trình ộ khoa học - cả khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, khoa học
kỹ thuật - chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, trình ộ tổ chức quản lý... Giáo dục sẽ giúp cho
người học có một vốn liếng về lịch sử, văn hóa của dân tộc Việt Nam và thế giới, mà nếu
không có nó thì sẽ không giữ vững ược nền ộc lập dân tộc, không thể tham gia một cách
tích cực và có hiệu quả vào công việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giáo dục sẽ giúp cho
mỗi người dân có kiến thức mới ể “biến một nước dốt nát, cực khổ thành một nước văn hóa
cao và ời sống tươi vui hạnh phúc”. Là người nắm chắc, vận dụng nhuần nhuyễn phép biện
chứng duy vật mác xít, Hồ Chí Minh nhận thức úng ắn rằng các nội dung giáo dục có mối
quan hệ mật thiết, khăng khít với nhau. Nếu không có trình ộ học vấn thì không học tập ược
kỹ thuật, tức cũng không theo kịp ược thời ại của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, công
nghệ ang phát triển mạnh mẽ, và như vậy ngày càng tụt hậu xa hơn so với các nước. Nhưng
iều ặc biệt là phải học chính trị, ạo ức. Bởi vì nếu chỉ học văn hóa, kỹ thuật, chuyên môn
mà không có chính trị, ạo ức thì như người nhắm mắt mà i. Giáo dục chính trị, ạo ức là nền
tảng nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn. Chính trị nói ở ây là chủ nghĩa Mác -
Lênin và ường lối quan iểm của Đảng. Học chính trị không phải cốt ể thuộc sách Mác -
Lênin làu làu, không phải học một cách giáo iều, mà là “học cái tinh thần xử trí mọi việc,
ối với mọi người, và ối với bản thân mình”; học lập trường, quan iểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Nói về vai trò của giáo dục, iều ã ược ề cập quá nhiều mà người ta dễ sa vào những triết
lý chung chung, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn có cách ánh giá riêng với các lập luận
của mình. Ở Chủ tịch Hồ Chí Minh, vai trò của giáo dục thường gắn với sự phân tích khác
liên quan tới hoạt ộng diễn ra trong cuộc sống. Nhờ vậy, vai trò của giáo dục luôn có ý nghĩa
thực tiễn cụ thể. Đó chính là nét sáng tạo trong tư tưởng của Người.
Vai trò của giáo dục ược Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ là nhằm phát triển toàn diện con
người Việt Nam, một nền giáo dục vì con người, cho con người và hướng tới việc xây dựng
con người mới - con người XHCN. Trong thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường ầu
tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng ịnh nền giáo dục
mới sẽ “ ào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền
giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em” . Chủ tịch Hồ Chí
Minh ã lên án rất sâu sắc nền giáo dục dưới sự ô hộ của thực dân Pháp với chính sách ngu
dân dễ trị, Người nhấn mạnh: “Phải ra sức tẩy sạch ảnh hưởng của giáo dục nô dịch của 6 lOMoAR cPSD| 45568214
thực dân còn sót lại, như: Thái ộ thờ ơ ối với xã hội, xa rời ời sống lao ộng và ấu tranh của
nhân dân; học ể lấy bằng cấp, dạy theo lối nhồi sọ” .
Nền giáo dục mới phải thực hiện dạy và học theo hướng phục vụ Tổ quốc và nhân dân.
Vai trò này ược Chủ tịch Hồ Chí Minh diễn ạt là “Học ể làm việc, ể làm người, làm cán bộ.
Học ể phụng sự oàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại” . Từ ó, Chủ tịch Hồ
Chí Minh rất coi trọng việc dạy và học phải xuất phát từ nhu cầu của thực tiễn cuộc sống.
Nói chuyện tại Đại hội Giáo dục phổ thông toàn quốc (23/3/1956), Người ộng viên các thầy,
cô giáo: “Dạy và học cần phải theo nhu cầu của dân, của Nhà nước.Thầy dạy tốt, trò học
tốt, cung cấp ủ cán bộ cho nông nghiệp, công nghiệp, cho các ngành kinh tế và văn hóa. Đó
là nhiệm vụ vẻ vang của các thầy giáo, cô giáo”. Trong thư gửi các cháu lưu học sinh Việt
Nam học ở Mát-xcơ-va (19/7/1955), Người căn dặn: “Các cháu học kỹ thuật và học tiếng
Nga cần nhận rõ mình học cốt ể phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân” . Về sau, Chủ tịch Hồ
Chí Minh ã nhiều lần chỉ rõ vai trò của giáo dục là phát triển toàn diện con người ể giúp ời,
phụng sự Tổ quốc và nhân dân.
b. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục
Với một tầm nhìn thời ại và tư duy toàn cầu, Chủ tịch Hồ Chí Minh ã chỉ ra những mục
tiêu của giáo dục là ào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam,
phát triển toàn diện con người, thúc ẩy hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em”. Học
ể làm việc, làm người, làm cán bộ. “Học ể phụng sự oàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc
và nhân loại”. “Học ể sửa chữa tư tưởng”. “Học ể tu công ạo ức cách mạng”. “Học ể tin tưởng” v.v...
Muốn ạt ược những mục tiêu ó thì nội dung giáo dục phải toàn diện, phù hợp với tính
chất của trường học dưới chế ộ mới; phù hợp với ặc iểm Việt Nam trong bối cảnh chung
của thế giới. Nội dung ó bao gồm cả văn hóa, chuyên môn nghề nghiệp, các ngành nghề
liên quan trực tiếp tới công nghiệp, nông nghiệp, nông thôn, vùng dân tộc thiểu số và miền
núi; các lĩnh vực an ninh, quốc phòng liên quan tới sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc v.v..
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng giáo dục phải có tính toàn diện. Trong thư gửi các
em học sinh nhân ngày mở trường (24/10/1955), Người nhắn nhủ việc giáo dục gồm có: -
Thể dục: Để làm thân thể mạnh khoẻ, ồng thời cần giữ vệ sinh riêng và vệ sinh chung. -
Trí dục: Ôn lại những iều ã học, học thêm những tri thức mới. -
Mỹ dục: Để phân biệt cái gì là ẹp, cái gì là không ẹp. -
Đức dục: Là yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao ộng, yêu khoa học, yêu trọng của công”. 7 lOMoAR cPSD| 45568214
Cả bốn nội dung trên của giáo dục ược Chủ tịch Hồ Chí Minh khái quát lại trong hai
chữ “tài” và “ ức”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong giáo dục, kiến thức là rất cần thiết,
nhưng Người cũng chỉ ra rằng, ạo ức óng vai trò quan trọng không kém. Người khẳng ịnh:
“Giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài người là một công việc to tát mà tự mình
không có ạo ức, không có căn bản... thì còn làm nổi việc gì?”. Nói chuyện với cán bộ sinh
viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (21/10/1964), Người chỉ rõ: “Dạy cũng như học phải
chú trọng ến cả tài lẫn ức. Đức là ạo ức cách mạng. Đó là cái gốc, rất quan trọng. Nếu không
có ạo ức cách mạng thì có tài cũng vô dụng”.
c. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục
Tư tưởng của Hồ Chí Minh về chất lượng giáo dục Để có chất lượng và ạt hiệu quả cao,
cần phải thực hiện úng ắn phương châm, phương pháp giáo dục. Đây là một nội dung ược
Bác Hồ ặc biệt quan tâm, vì nó sẽ tạo ra sự khác biệt về chất so với nền giáo dục phong
kiến xa rời thực tế, và nền giáo dục thực dân ồi bại, xảo trá. Theo Hồ Chí Minh, nội dung
giáo dục phải gắn với thực tiễn Việt Nam, học i ôi với hành, lý luận phải liên hệ với thực
tế, học tập phải kết hợp với lao ộng sản xuất. Giáo dục phải kết hợp cả ba khâu gia ình, nhà
trường và xã hội. Xem nhẹ bất kỳ khâu nào cũng ều hạn chế ến kết quả của giáo dục, hơn
nữa có thể ưa lại những hậu quả khó lường.
Các quan iểm về nội dung của giáo dục mà Chủ tịch Hồ Chí Minh ã chỉ dẫn ở trên ược
xem là những yêu cầu bắt buộc của một nền giáo dục mới ể ào tạo ra những con người mới.
Bên cạnh ó, Người cũng lưu ý, nội dung giáo dục ược ưa vào giảng dạy phải theo nguyên
tắc “Quý hồ tinh bất quý hồ a” (quý ở chất lượng, không quý ở số lượng).
Dân ta thường nói: “Không thầy ố mày làm nên”, nhưng ồng thời cũng nói “học thầy
không tày học bạn”. Bác Hồ rất quan tâm tới việc học bạn bè, ồng chí, ồng nghiệp, ặc biệt
là học nhân dân. Bởi vì không học nhân dân thì không lãnh ạo ược dân” và có “biết làm học
trò dân thì mới làm ược thầy học của dân”. Tự học, tự ào tạo là một tư tưởng lớn của Hồ
Chí Minh. Con ường dẫn Người trở thành nhà sáng lập nền giáo dục cách mạng, danh nhân
văn hóa kiệt xuất chủ yếu là tự học, tự ào tạo, khổ công học luyện. Ngay cả trong thời gian
ở trường, Người vẫn tự học tập, nghiên cứu là chủ yếu. Đào sâu lý luận, gắn với thực tế, ộc
lập, tự chủ, sáng tạo với tính tích cực, chủ ộng, biến kiến thức của thầy thành kiến thức của
mình là một bài học lớn từ tấm gương sáng của Bác, phản ánh quan iểm hiện ại trong giáo
dục, ào tạo hiện nay khi nhân loại ang sống trong bối cảnh của nền kinh tế tri thức của kỷ nguyên toàn cầu hoá.
d. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về phương pháp giáo dục
Một phương pháp quan trọng là phải giúp ỡ lẫn nhau, oàn kết gắn bó với nhau, tự phê
bình và phê bình trong học tập. Chúng ta ang sống trong thời ại của cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ nếu tự mình - dù có tài giỏi ến mấy - cũng không thể am hiểu ược mọi
lĩnh vực. Khẩu hiệu oàn kết không chỉ có giá trị bền vững trong chính trị, mà còn có ý nghĩa to lớn trong giáo dục. 8 lOMoAR cPSD| 45568214
Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng phương pháp giáo dục. Người nhấn mạnh, muốn
học tập có kết quả tốt thì phải có phương pháp giáo dục úng ắn. Mục ích là làm cho người
học có thái ộ học tập, rèn luyện tích cực và tự giác, có như vậy việc tiếp thu nội dung giáo
dục mới nhanh chóng, hiệu quả, ạt mục tiêu.
Ngay từ những ngày còn dạy học ở Trường Dục Thanh (Phan Thiết), Chủ tịch Hồ Chí
Minh ã chú ý áp dụng phương pháp giáo dục “Học phải suy nghĩ, học phải liên hệ với thực
tế, phải có thí nghiệm và thực hành. Học với hành phải kết hợp với nhau”. Theo Người, học
phải gắn với hành, học mà không hành, không áp dụng vào thực tế khác nào chiếc hòm ựng
ầy sách, hành mà không học thì hành không trôi chảy. Người cho rằng: “Một người học
xong ại học, có thể gọi là có trí thức. Song y không biết cày ruộng, không biết làm công,
không biết ánh giặc, không biết làm nhiều việc khác. Nói tóm lại: Công việc thực tế, y
không biết gì cả. Thế là y chỉ có trí thức một nửa. Trí thức của y là trí thức học sách, chưa
phải là trí thức hoàn toàn. Y muốn thành người trí thức hoàn toàn, thì phải em cái trí thức ó
áp dụng vào thực tế”.
Người phân tích: “Lý luận phải em ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo lý luận. Lý
luận cũng như cái tên (hoặc viên ạn). Thực hành cũng như cái ích ể bắn. Có tên mà không
bắn, hoặc bắn lung tung, cũng như không có tên. Lý luận cốt ể áp dụng vào thực tế. Chỉ học
thuộc lòng, ể em loè thiên hạ thì lý luận ấy cũng vô ích. Vì vậy, chúng ta phải gắng học,
ồng thời học thì phải hành” .
e. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về phương châm giáo dục
Một vấn ề lớn thuộc phương châm giáo dục là giáo dục phải phù hợp với lứa tuổi và
iều kiện thực tế. Đây thực sự là một khoa học. Chẳng hạn giáo dục thiếu nhi mà gò ép vào
khuôn khổ của người lớn, làm cho chúng hóa ra những “người già sớm” là phản khoa học.
Phù hợp với lứa tuổi cả nội dung và phương pháp. Và iều này liên quan tới nhiệm vụ của
mỗi cấp giáo dục: “Đại học thì cần kết hợp lý luận khoa học với thực hành... Trung học thì
cần ảm bảo cho học trò những tri thức phổ thông chắc chắn, thiết thực... Tiểu học thì cần
giáo dục cho các cháu thiếu nhi: yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao ộng, yêu khoa học, trọng của công...”.
Liên quan tới vấn ề phù hợp với lứa tuổi, Hồ Chí Minh rất quan tâm tới việc “uốn cây
từ lúc còn non, ừng ể cho tâm hồn các cháu bị vẩn ục vì chủ nghĩa cá nhân”. Nhận thức và
giải quyết vấn ề như vậy thuộc về quy luật của giáo dục. Bởi vì “Một năm khởi ầu từ mùa
xuân, cuộc ới bắt ầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.
f. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về các giải pháp phát triển giáo dục
Trong các giải pháp phát triển giáo dục ược Chủ tịch Hồ Chí Minh ề cập, vấn ề kết hợp
giữa nhà trường, gia ình và xã hội có vị trí khá nổi bật. Người nói: “Giáo dục trong nhà
trường, chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục ngoài xã hội và trong gia ình ể giúp cho
việc giáo dục trong nhà trường ược tốt hơn. Giáo dục trong nhà trường dù tốt mấy, nhưng
thiếu giáo dục trong gia ình và ngoài xã hội thì kết quả cũng không hoàn toàn” ; “Nếu nhà 9 lOMoAR cPSD| 45568214
trường dạy tốt mà gia ình dạy ngược lại, sẽ có những ảnh hưởng không tốt tới trẻ em và kết
quả cũng không tốt”. Người yêu cầu nhà trường phải liên hệ chặt chẽ với gia ình và xã hội.
Bên cạnh ó, ể phát triển giáo dục, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng cần có sự quan tâm
và phối hợp của nhiều ngành, nhiều cấp và nhiều người. Người nhắc nhở: “Các oàn thể
thanh niên, phụ nữ, các cơ quan chính quyền và các cấp ủy Đảng phải thật sự quan tâm ến
nhà trường, ến việc học tập của con em mình hơn nữa” . Người luôn luôn kêu gọi ồng bào
óng góp công sức của mình vào việc xây dựng giáo dục: “Từ trước ến nay, ồng bào ta ã hết
lòng giúp ỡ công việc giáo dục. Tôi mong rằng từ nay về sau, ồng bào sẽ cố gắng giúp ỡ
nhiều hơn nữa cho trường học”.
Phải giáo dục từ tuổi trẻ, tạo ra một sự khởi ầu tốt ẹp, ể có một rừng cây giáo dục Việt
Nam khoẻ khoắn, xanh tươi. Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng nhân dân dưới sự lãnh
ạo của Đảng. Kết quả giáo dục phụ thuộc rất lớn vào ường lối của Đảng, trách nhiệm của
chính quyền, các ngành, các cấp, các oàn thể - ặc biệt là oàn thể thanh niên - của cha mẹ
học sinh. Phải tạo ra sức mạnh tổng hợp. Bởi vì giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần,
phần còn lại thuộc về vai trò của các oàn thể nhân dân, gia ình, xã hội. Để có một nền giáo
dục ạt chất lượng và hiệu quả cao, thể hiện bản chất tốt ẹp của nền giáo dục xã hội chủ
nghĩa, thì phải thật sự dân chủ, bình ẳng trong giáo dục; phải gắn liền với thi ua và phương
pháp nêu gương. Dân chủ thể hiện ở thảo luận, bàn bạc, phát biểu ý kiến; ở quan hệ oàn kết
chặt chẽ giữa thầy với thầy, thầy với trò, giữa trò với nhau, giữa cán bộ công nhân viên,
giữa nhà trường với phụ huynh học sinh... Dân chủ nhưng trò phải kính thầy, thầy phải quý
trò, chứ không phải là “cá ối bằng ầu”.
Những giải pháp phát triển giáo dục ở trên rất cụ thể nhưng cũng rất cơ bản. Đặc iểm
của các giải pháp ó là gắn chặt, nhất quán với ánh giá vai trò của giáo dục và ịnh hướng
phục vụ của giáo dục trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây chính là tiền ề cho chủ trương xã
hội hóa giáo dục của Đảng ta, là một trong các phương cham phát trienr giáo dục theo hướng
“ Chuẩn hóa, Hiện ại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế”.
g. Tư tưởng của Bác về ội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
Theo Hồ Chí Minh, vấn ề then chốt quyết ịnh chất lượng giáo dục là xây dựng ội ngũ
những người thầy giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Bởi vì “nếu không có thầy giáo thì không
có giáo dục,. phải xây dựng ội ngũ những người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng áng là thầy
giáo. Đó là những người yêu nghề, yêu trường, hết lòng thương yêu, chăm sóc, giáo dục
học sinh, không ngừng trau dồi ạo ức cách mạng “khó khăn thì phải chịu trước thiên hạ,
sung sướng thì hưởng sau thiên hạ”. Phải thường xuyên tự bồi dưỡng, nâng cao tay nghề,
trình ộ chuyên môn, phương pháp sư phạm ể thực sự là tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy “người huấn luyện phải học thêm mãi thì mới làm ược
công việc huấn luyện của mình”. Người dẫn lại câu nói của Khổng Tử: “Học không biết
chán, dạy không biết mỏi”, và lời dạy của Lênin: “Học, học nữa, học mãi” ể nhấn mạnh
rằng người huấn luyện nào tự cho mình là ã biết ủ rồi thì người ó dốt nhất.
Hiện nay, khi nhân loại ã bước sang thế kỷ XXI trong xu thế của cuộc cách mạng khoa
học, công nghệ phát triển nhanh, nền kinh tế tri thức và toàn cầu hoá, chúng ta phải có bản 10 lOMoAR cPSD| 45568214
lĩnh dám nhìn thẳng vào sự thật, ánh giá úng mạnh, yếu của nền giáo dục Việt Nam. Trong
những nghị quyết gần ây, Đảng ta chỉ rõ phải “tập trung chỉ ạo quyết liệt việc nâng cao rõ
rệt chất lượng giáo dục và ào tạo nguồn nhân lực”.
Bối cảnh ất nước, thế giới và thực tiễn Việt Nam ã có nhiều thay ổi so với lúc Bác Hồ
còn sống, nhưng những nguyên lý giáo dục Người ể lại cho chúng ta thì vẫn còn nguyên giá trị.
Quán triệt sâu sắc những quan iểm của Hồ Chí Minh về giáo dục, phải tập trung chống
bệnh thành tích, bệnh bằng cấp trong giáo dục; phải xây dựng một ội ngũ “thầy ra thầy”;
xây dựng chiến lược phát triển giáo dục, ổi mới cơ chế một cách mạnh mẽ và có những biện
pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn những tác ộng xấu của cơ chế thị trường thâm nhập vào
nhà trường. Việc ặt ra những tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể, triển khai mạnh trong thực tiễn
bằng những hành ộng thiết thực, ồng bộ, chính là nhằm ưa giáo dục Việt Nam bắt kịp trình
ộ khu vực và thế giới trong xu thế toàn cầu hoá, thực hiện trọn vẹn tư tưởng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh kính yêu, “làm cho non sông Việt Nam trở nên tươi ẹp, dân tộc Việt Nam
bước tới ài vinh quang ể sánh vai cùng các cường quốc năm châu”. II.
Liên hệ với việc xây dựng xã hội học tập trong giai oạn hiện nay
1. Giáo dục trong giai oạn hiện nay
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư lan rộng khắp thế giới như ngày hôm nay là
do trong thực tế, tốc ộ phát triển và tác ộng của những ột phá trong công nghệ ã có những
ảnh hưởng mạnh mẽ chưa từng có. Các sáng chế và tiến bộ khoa học có mặt ở khắp các lĩnh
vực, như trí tuệ nhân tạo, Robotics, in-tơ-nét vạn vật (IoT), xe tự lái, công nghệ sinh học,
công nghệ Na-no, công nghệ in 3D, khoa học vật liệu, máy tính lượng tử,... tác ộng ến hầu
hết các ngành công nghiệp với một tốc ộ nhanh chóng mặt.
Một trong những yêu cầu ể chuẩn bị cho cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư là cải
thiện nguồn vốn con người ể có thể áp ứng ược các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng liên
tục thay ổi trong môi trường lao ộng mới. Điều này ặt ra cho giáo dục và ào tạo sứ mệnh to
lớn là chuẩn bị ội ngũ nhân lực áp ứng yêu cầu phát triển của ất nước. Vấn ề mà nhiều quốc
gia ều nhận thấy và ặt ra ó là chuyển từ một nền giáo dục nặng về trang bị kiến thức, kỹ
năng cho người học sang một nền giáo dục giúp phát triển năng lực, thúc ẩy ổi mới và sáng
tạo cho người học, áp ứng những yêu cầu ặt ra cho công dân trong thời ại Cách mạng công nghiệp lần thứ tư(3).
Với dòng chảy của các mô hình học tập mới cùng sự phát triển của khoa học công nghệ,
các phương pháp giáo dục truyền thống chắc chắn sẽ chịu nhiều thách thức.
Trước viễn cảnh về sự phát triển của giáo dục trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp
lần thứ tư, giáo dục Việt Nam có những thuận lợi căn bản ể ón nhận cơ hội phát triển mà
cuộc cách mạng công nghiệp này mang ến. 11 lOMoAR cPSD| 45568214
Đảng và Nhà nước ta luôn dự liệu trước những thách thức trong hoạt ộng giáo dục cho
thế hệ tương lai. Ngày 04-11-2013, Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khoá XI ã thông qua Nghị quyết số 29-NQ/TW Về ổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
ào tạo, áp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện ại hóa trong iều kiện kinh tế thị trường ịnh
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Quan iểm chỉ ạo ổi mới giáo dục của Nghị
quyết là: “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển
toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học i ôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn;
giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia ình và giáo dục xã hội”. Ngày 045-2017, Thủ
tướng Chính phủ ã ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg Về việc tăng cường năng lực tiếp cận
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với nhiều giải pháp quan trọng. Trong ó, Thủ tướng
yêu cầu thay ổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục nhằm tạo ra
nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới. Ngày 05-5-2017,
Bộ Giáo dục và Đào tạo ã gửi Công văn số 1891/BGDĐT-GDĐH tới tất cả các cơ sở giáo
dục ại học ể ịnh hướng chỉ ạo về ào tạo nguồn nhân lực có khả năng thích ứng với cuộc
Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Từ năm 2018, ây sẽ là một trong các nội dung cơ bản ể
ánh giá, ịnh hướng phát triển cho toàn ngành.
Bên cạnh ó, một trong những thuận lợi rất căn bản ể giáo dục tận dụng cơ hội phát triển
là xã hội Việt Nam luôn coi trọng việc học. Chúng ta luôn ược ánh giá cao trong việc tạo
môi trường học tập tích cực, bảo ảm kỷ cương, nền nếp trường học và giúp học sinh có thái
ộ học tập tốt. Sự tham gia, khuyến khích lớp trẻ từ các bậc cha mẹ học sinh cũng là yếu tố
tích cực trong việc hình thành một xã hội học tập.
Thuận lợi thứ ba là ội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên - lực lượng óng vai trò
then chốt trong công cuộc ổi mới giáo dục - luôn ược quan tâm, ầu tư và hỗ trợ tăng cường
năng lực. Các chuẩn, quy chuẩn về nghề nghiệp của cán bộ quản lý các cấp, giáo viên ang
ược chuẩn bị ban hành. Các chuẩn, quy chuẩn ó sẽ là những công cụ hỗ trợ cán bộ quản lý,
giáo viên trong công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực ể có thể áp ứng ược những yêu cầu trong giai oạn mới.
Tuy vẫn còn nhiều quan ngại về chương trình học tập của Việt Nam chưa gắn với thực
tiễn, những kết quả cao trong kỳ sát hạch PISA, kỳ thi khoa học và kỹ thuật quốc tế Intel
ISEF, các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực góp phần khẳng ịnh nền giáo dục của chúng
ta ã bắt ầu có sự chuyển ộng, chú trọng hướng học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết
các vấn ề có tính thực tiễn, thay vì chỉ học thuộc nội dung từ sách giáo khoa. Kết quả này
cũng thể hiện ược tiềm năng về nguồn nhân lực của chúng ta trong các lĩnh vực toán và
khoa học nếu ược ầu tư phù hợp.
Thêm vào ó, chương trình giáo dục của Việt Nam luôn ề cao việc giúp học sinh ạt ược
sự hiểu biết sâu sắc về những khái niệm cốt lõi và khả năng làm chủ kiến thức. Chương
trình giáo dục phổ thông mới sẽ ược ưa vào triển khai từ năm 2019, chuyển từ cách tiếp cận
nội dung sang phát triển năng lực và phẩm chất sẽ là tiền ề cho công cuộc ổi mới căn bản
và toàn diện giáo dục phổ thông. 12 lOMoAR cPSD| 45568214
Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo ã ẩy mạnh chủ trương ể các trường tự chủ hơn
trong triển khai chương trình giảng dạy và kiểm tra ánh giá. Những ổi mới này mang ến
những hiệu quả tích cực trong chất lượng giáo dục của chúng ta. Trong báo cáo gần ây của
Ngân hàng Thế giới Tăng trưởng thông minh hơn: Học tập và Phát triển công bằng ở Đông
Á - Thái Bình Dương(4), Việt Nam cùng với Trung Quốc ược ánh giá là hai quốc gia tiên
phong trong ổi mới giáo dục, có hệ thống giáo dục phát triển thật sự ấn tượng, có thể trở
thành những bài học kinh nghiệm quan trọng cho các quốc gia khác.
2. Liên hệ Tư tưởng Hồ Chí Minh tới việc xây dựng xã hội học tập trong
giai oạn hiện nay. -
Một là phải luôn ý thức ược tầm quan trọng của giáo dục ối với học sinh, sinh
viên. Từ ó vừa chú ý chăm lo giảng dạy tri thức ồng thời vừa giáo dục nhân cách cho
học sinh, sinh viên.
Giáo viên, giảng viên phải luôn trau dồi kiến thức chuyên môn thật tốt, có phương pháp
truyền ạt tri thức phù hợp, hiệu quả. Đồng thời người giáo viên,giảng viên phải rèn luyện
phẩm chất ạo ức của người công dân tốt, phải có ạo ức nghề nghiệp tốt - là nhân cách nhà
giáo ược tôn vinh trong truyền thống tôn sư trọng ạo của người Việt Nam. Mỗi người giáo
viên phải là tấm gương sáng về mặt trí tuệ cũng như về nhân cách ạo ức ể các em noi
theo.Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải luôn kết hợp vừa giảng dạy tri thức vừa giáo
dục nhân cách cho học sinh ể giúp các em vừa ược học kiến thức chuyên môn, vừa học cách
làm người. Người giáo viên cần phải luôn ý thức ược sản phẩm của mình là con người, là
thế hệ trẻ - người nắm giữ vận mệnh dân tộc, tương lai ất nước. Các em cần phải ược ào tạo
phát triển toàn diện, úng hướng mới giúp ưa ất nước phát triển nhanh, bền vững hội nhập
quốc tế. Sâu xa hơn nữa, các trường ại học, cao ẳng ào tạo ngành sư phạm cần phải ược
nghiêm túc ầu tư thích áng, úng ắn và có giải pháp phù hợp ể ào tạo ược những người thầy,
người cô vừa “hồng” vừa “chuyên”, ủ sức gánh vác việc giáo dục tạo ra một thế hệ trẻ tương
lai của ất nước phát triển tốt mọi mặt. Để có một người trò phát triển tốt cần phải có một
người thầy tốt, ể có một thế hệ trò tốt thì cần một thế hệ thầy, cô tốt. Làm ược như thế chính
là chìa khóa mở ra cánh cửa ưa nước ta tiến tới: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. -
Hai là thực hiện mục tiêu xây dựng một nền giáo dục toàn diện, giáo dục theo
hướng phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Một nền giáo dục thành công là một nền giáo dục phát triển toàn diện con người về trí
tuệ, sức khỏe, ạo ức, thẩm mỹ. Đối với học, sinh viên giáo dục toàn diện ối với các em là
luôn cần thiết. Bởi vì các em cần có ược kiến thức cơ bản, chuyên môn phát triển trí tuệ ể
các em dựa vào ó mới có thể làm ược những công việc mà các em dự tính trong tương lai.
Trong cuộc sống, từ những iều nhỏ nhất ều phải học tập, phải có kiến thức nhất ịnh mới có
thể làm việc ược. Ở phạm vi lớn hơn, muốn có một ất nước khoa học kỹ thuật phát triển 13 lOMoAR cPSD| 45568214
cần có những trí thức xuất sắc. Bên cạnh ó, cần chú ý ến các môn học bổ trợ khác cho học
sinh như ạo ức, sức khỏe, thẩm mỹ. Giáo dục ạo ức giúp các em phân biệt ược úng, sai,
việc nên làm và việc không nên làm; giúp các em hiểu và ý thức ược trách nhiệm của mình
với người thân, với các mối quan hệ xã hội, với ất nước, với cộng ồng. Giáo dục thẩm mỹ
cho các em giúp các em nhận thức ược những cái hay, cái ẹp của cuộc sống và biết làm ra
những cái hay, cái ẹp tương tự. Khi ã ược giáo dục về ạo ức và thẩm mỹ các em sẽ có cách
ứng xử thích hợp, có văn hóa trong từng iều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Tuy nhiên, nếu không
có sức khỏe tốt thì dù có trí tuệ, ạo ức, thẩm mỹ tốt cũng hết sức khó khăn trong quá trình
làm việc. Vì vậy, cần kết hợp giảng dạy các môn học và rèn luyện sức khỏe, rèn luyện ý
thức giữ gìn sức khỏe cho các em học sinh cũng là iều không kém phần quan trọng trong giáo dục hiện nay.
Thực trạng ở các trường hiện nay các vấn ề về ý thức thẩm mỹ, văn hóa ứng xử, cũng
như vấn ề về sức khỏe của các em ang có nhiều bất cập. Hiện tượng bạo lực học ường những
năm gần ây ang gia tăng, văn hóa ứng xử thầy - trò thiếu tôn trọng, ý thức bảo vệ môi trường
của các em học sinh còn nhiều hạn chế… Điều ó ặt ra vấn ề cần quan tâm hơn nữa việc giáo
dục toàn diện cho các em ể các em có ủ tài năng, sức khỏe, phẩm chất ạo ức cống hiến tích
cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh ó cần giáo dục theo hướng phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Từ ó giúp học
sinh ý thức về tình yêu quê hương, ất nước; ý thức về trách nhiệm về xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Hiện nay tồn tại một bộ phận không nhỏ học sinh không thích học môn lịch sử,
nên chưa có hiểu biết về những trang sử hào hùng của dân tộc trong quá trình chống giặc
ngoại xâm. Vì vậy, các em chưa thấy ược niềm vinh hạnh, tự hào là “con Lạc, cháu Hồng”,
chưa có lòng tự tôn dân tộc, chưa biết ơn ối với thế hệ cha anh i trước. Hệ quả là các em
học sinh còn bàng quan với thời cuộc, chưa có ý thức trách nhiệm óng góp sức mình vào
sự nghiệp xây dựng và phát triển ất nước. Đây là một thiếu hụt áng tiếc. Để khắc phục thiếu
hụt này cần chú trọng việc giáo dục truyền thống ất nước cho học sinh, giáo dục ý thức về
niềm tự tôn dân tộc, về trách nhiệm của thế hệ trẻ ối với tương lai của ất nước. Xây dựng ở
các em lý tưởng sống, nhân sinh quan úng ắn về ất nước, về con người. Các biện pháp cụ
thể như tổ chức ở các trường phổ thông trung học: thi tìm hiểu về lịch sử ất nước, thi hùng
biện về lịch sử, thi hùng biện về những ước mơ xây dựng ất nước trong tương lai; tổ chức
các buổi xem phim tài liệu về lịch sử… -
Ba là thực hiện tốt phương pháp giáo dục: Học i ôi với hành, lý thuyết gắn liền với
thực tiễn trong giáo dục.
Bước ầu cho các em thực hành tất cả các môn có thể thực hành ược như vật lý, hóa học,
sinh học. Làm sao ể những kiến thức các em ược học có thể giải thích và áp dụng ược vào
thực tiễn càng nhiều càng tốt. Từ ó các em biết rằng kiến thức ã và ang học có ý nghĩa thiết
thực ối với thực tiễn hàng ngày. Đối với các môn học xã hội như văn học, lịch sử, ịa lý trên 14 lOMoAR cPSD| 45568214
cơ sở hiểu rõ nội dung kiến thức giúp các em giải thích ược những vấn ề về lịch sử, xã hội,
thấy ược trách nhiệm phải bảo vệ, giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc.
Mục ích của việc học tập chính là ể có hiểu biết, mục ích của hiểu biết chính là ể thực
hành, ể vận dụng vào cuộc sống làm cho cuộc sống trở nên có ịnh hướng, có ý nghĩa. Như
vậy, việc học tập gắn với thực hành và lý thuyết gắn với thực tiễn thì học sinh không chỉ
hiểu rõ ược nội dung kiến thức mà còn thấy ược ý nghĩa của kiến thức mình ược tập quan
trọng ối với cuộc sống hàng ngày. -
Bốn là cần có sự phối hợp tốt, nhất quán giữa các môi trường giáo dục ối với học
sinh, sinh viên.
Kết hợp hài hòa và chặt chẽ mối quan hệ giữa nhà trường, gia ình và xã hội trong việc
giáo dục học sinh, sinh viên em lại hiệu quả tốt. Các em ở lứa tuổi này ang trong giai oạn
hoàn thiện nhân cách, phát triển tâm sinh lý phức tạp, việc giáo dục các em cần ược sự kết
hợp chặt chẽ và nhất quán của ba môi trường giáo dục trên ể kịp thời uốn nắn khi các em
có những suy nghĩ và hành vi không phù hợp với thuần phong mỹ tục và pháp luật Việt
Nam. Gia ình là môi trường giáo dục ầu tiên cũng là môi trường gần gủi nhất ối với các em.
Vì vậy, gia ình cần quan tâm sâu sắc những biểu hiện và hành vi của các em, luôn chủ ộng
giúp các em nhận thức về vai trò của tri thức, ạo ức, về kỹ năng sống trong các mối quan
hệ xã hội. Gia ình hợp tác với nhà trường trong quá trình giáo dục các em. Khi các em ở
trường cần ược nhà trường quản lý và quan tâm sát sao ến ý thức, trách nhiệm, học lực, ạo
ức, lý tưởng của các em và phối hợp thống nhất với gia ình trong quá trình giáo dục.
Ngoài ra, cần có sự phối hợp tốt giữa các ban ngành, các cấp, các oàn thể và nhiều người
trong quá trình giáo dục học sinh phổ thông trung học. Sự phối hợp này phải ồng thuận,
thống nhất quan iểm về cách thức, nội dung giáo dục, tránh trường hợp mỗi ban ngành khác
nhau lại có phương pháp giáo dục khác nhau, thậm chí mâu thuẫn với nhau thì không những
quá trình giáo dục không ạt ược kết quả tốt mà còn gây rối loạn trong quá trình nhận thức
của các em, ảnh hưởng không tốt cho các em. KẾT LUẬN
Tiếp thu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, Đảng và Nhà nước ta luôn
khẳng ịnh vai trò hết sức quan trọng của giáo dục, coi phát triển giáo dục là quốc sách hàng
ầu, là sự nghiệp của toàn Đảng và toàn dân
Mặc dù tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục ã ra ời và tồn tại từ thế kỷ trước. Mặc
dù ra ời cách ây nhiều thập kỷ, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vẫn rất có ý nghĩa 15 lOMoAR cPSD| 45568214
ối với sự nghiệp phát triển giáo dục của nước ta hiện nay. Chúng ta không chỉ tìm thấy trong
tư tưởng của Người những gợi ý ể tháo gỡ các vướng mắc cụ thể về vai trò, nội dung của
giáo dục…, mà còn có thể học ược từ ó phương pháp luận giải quyết vấn ề của Chủ tịch Hồ
Chí Minh. Các phương pháp này rất gần với những gì ang ược nói tới hiện nay như mục
tiêu của giáo dục là ào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có ạo ức, tri thức, sức
khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng ộc lập dân tộc và CNXH; hình
thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, áp ứng yêu cầu của sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; hoạt ộng giáo dục phải ược thực hiện theo nguyên lý
học i ôi với hành, giáo dục kết hợp với lao ộng sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo
dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia ình và giáo dục xã hội,…
Ngày nay, nhân loại ang bước vào một nền văn minh trí tuệ, một nền kinh tế tri thức,
một xã hội thông tin. Thế giới ang trong cuộc chạy ua về tốc ộ trong hệ thống kinh tế - xã
hội. Vì vậy, người ta nói, muốn biết tương lai một dân tộc ra sao hãy nhìn vào hiện tại xem
dân tộc ó ang làm giáo dục như thế nào? Trong nền kinh tế tri thức, ưu thế không hoàn toàn
lệ thuộc vào các nhân tố truyền thống như tài nguyên, ất ai, nhân công,… mà nhân tố có ý
nghĩa quyết ịnh là trí tuệ con người, là ội ngũ lao ộng chất lượng cao, là chất xám của các
chuyên gia. Việt Nam muốn “sánh vai với các cường quốc năm châu”, trước tiên phải làm
tốt chiến lược “trồng người” theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Chỉ có i bằng con ường phát triển
giáo dục, phát triển năng lực sẵn có trong mỗi con người, chúng ta mới có thể i tắt, ón ầu,
phát huy thế mạnh của con người Việt Nam (yêu nước, ham học, thông minh, sáng tạo,…)
ể xây dựng và phát triển ất nước. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của giáo dục trong việc
phát huy nhân tố con người là kim chỉ nam ể Đảng và Nhà nước ta xây dựng ường lối giáo
dục và ào tạo trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện ại hóa của ất nước.
Tài liệu tham khảo:
- Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia 16 lOMoAR cPSD| 45568214
- Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội ại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nx. Chính trị quốc gia - Tạp chí Cộng sản
- Văn kiện Đại hội ại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016
- Nhiều nguồn tài liệu trên mạng khác 17 lOMoAR cPSD| 45568214 Downloaded by Hoàng Hi?p Nguy?n (hiephihi69@gmail.com) lOMoAR cPSD| 45568214 1 Downloaded by Hoàng Hi?p Nguy?n (hiephihi69@gmail.com)