-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Văn hóa ẩm thực của người hoa ở Sài Gòn | Tiểu luận môn Cơ sở văn hóa Việt Nam Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
Người Hoa sinh sống tập trung ở khu vực Sài Gòn chợ Lớn và có tuổi đời di cư từ rất lâu về trước, do đó người Việt mình cũng tiếp thu và nhận ảnh hưởng từ nền văn hóa độc đáo của người Hoa về cách ăn uống, về ẩm thực, về phương diện tâm linh và cũng hưởng ứng rất mạnh mẽ những ngày lễ Tết truyền thống của người Hoa. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Cơ sở văn hóa Việt Nam (IVNC320905) 76 tài liệu
Trường: Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh 3.1 K tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM
MÃ HỌC PHẦN: IVNC320905_23_1_01CLC ĐỀ TÀI:
VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA NGƯỜI HOA Ở SÀI GÒN
Nhóm sinh viên thực hiện: 1. Lê Thị Thanh Nhàn 22158020
2. Đinh Ngọc Như Thảo 22158029
3. Nguyễn Trần Nhựt Trường 22158041 4. Lê Đức Hùng 22158008 5. Nguyễn Duy Lân 22158013
Giảng viên hướng dẫn: TS.GVC Đỗ Thùy Trang
TP. Hồ Chí Minh ngày 31 tháng 12 năm 2023
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………......
ĐIỂM (BẰNG SỐ): ……………….
BẰNG CHỮ:………………………..
CHỮ KÍ GV: ……………………….
BẢNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN NHÓM
NHÓM LỚP - NHÓM TIỂU LUẬN: 01CLC – N2 STT HỌ TÊN MÃ SỐ ĐÁNH GIÁ CHỮ KÍ SV 1 Lê Thị Thanh Nhàn 22158020 100% 2 Đinh Ngọc Như 22158029 100% Thảo 3
Nguyễn Trần Nhựt 22158041 100% Trường 4 Lê Đức Hùng 22158008 100% 5 Nguyễn Duy Lân 22158013 100% NHÓM TRƯỞNG KÝ TÊN Lê Thị Thanh Nhàn MỤC LỤC
PHẦN 1: MỞ ĐẦU...............................................................................................1
1. Lý do lựa chọn đề tài.....................................................................................1
2. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................1
PHẦN 2: NỘI DUNG...........................................................................................2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CỞ SỞ LÝ LUẬN..............................................2
1.1. Nguồn gốc người Hoa ở Việt Nam.........................................................2
1.2. Khu vực sinh sống chủ yếu ở Sài Gòn....................................................3
1.3. Phong cách sống đặc trưng.....................................................................3
CHƯƠNG 2: ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA NGƯỜI HOA Ở
SÀI GÒN...................................................................................................................5
2.1. Các món ăn truyền thống của người Hoa...............................................5
2.2. Các gia vị đặc biệt trong chế biến món ăn..............................................8
2.3. Mâm cơm của người Hoa.......................................................................9
CHƯƠNG 3: BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA
NGƯỜI HOA TẠI SÀI GÒN..................................................................................12
3.1. Khu du lịch ẩm thực China Town.........................................................12
3.2. Biện pháp phát triển văn hóa ẩm thực người Hoa tại Việt Nam............14
3.2. Nhận thức của giới trẻ trong việc quảng bá văn hóa ẩm thực của người
Hoa......................................................................................................................18
PHẦN 3: KẾT LUẬN.........................................................................................20
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................21
PHỤ LỤC HÌNH ẢNH.......................................................................................22 PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Người Hoa sinh sống tập trung ở khu vực Sài Gòn chợ Lớn và có tuổi đời di cư
từ rất lâu về trước, do đó người Việt mình cũng tiếp thu và nhận ảnh hưởng từ nền văn
hóa độc đáo của người Hoa về cách ăn uống, về ẩm thực, về phương diện tâm linh và
cũng hưởng ứng rất mạnh mẽ những ngày lễ Tết truyền thống của người Hoa. Tuy
nhiên, tất cả những thứ trên chỉ được truyền lại theo nguyên tắc miệng truyền miệng
chứ không được đẩy mạnh quá nhiều về mảng truyền thông hay quảng bá du lịch. Mặc
dù người Hoa có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng vẫn để lại một nét đẹp văn hóa ấn
tượng về ẩm thực với du khách nước ngoài và những người trong nước tại Việt Nam.
Vì thế chúng em lựa chọn đề tài này với mong muốn có thể quảng bá nền văn
hóa đặc biệt này bằng những phương tiện truyền thông, đẩy mạnh sức ảnh hưởng đến
người dân trong nước và cả những khách du lịch tại Việt Nam. Đồng thời, đi sâu tìm
hiểu nguồn gốc và nét đặc trưng của nét văn hóa ẩm thực này.
2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích và tổng hợp: được sử dụng trong phần viết nêu ra tổng
quan về đề tài nghiên và sử dụng kết quả của một vài nghiên cứu trước để giải quyết
các giả thuyết nghiên cứu.
Phương pháp phân tích lý thuyết: là phương pháp phân tích lý thuyết thành
những mặt, những bộ phận, những mối quan hệ theo lịch sử thời gian để nhận thức,
phát hiện và khai thác các khía cạnh khác nhau của lý thuyết để từ đó có chọn lọc
những thông tin cần thiết phục vụ cho đề tài nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu tài liệu : được sử dụng để trích dẫn lấy thêm thông tin
từ giáo trình , các tài liệu có sẵn qua việc đọc hiểu và tham khảo.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu về nền văn hóa ẩm thực người Hoa ở Sài Gòn 1 PHẦN 2: NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CỞ SỞ LÝ LUẬN.
1.1. Nguồn gốc người Hoa ở Việt Nam
Thế hệ người Hoa đầu tiên di dân vào miền Nam Việt Nam là những người Hán
theo phong trào Phù Minh diệt Thanh (hay Phản Thanh phục Minh), tức những người
theo nhà Minh, không thuần phục nhà Thanh. Các nhóm được 2 danh tướng Trần
Thượng Xuyên và Dương Ngạn Địch dẫn dắt đến khu vực này dưới thời các chúa Nguyễn.
Năm 1698, chúa Nguyễn lập phủ Gia Định và cho phép những người di cư định
cư. Đồng thời lập ra Minh Hương xã ở vùng Tàu Hủ - Bến Nghé thuộc Phiên Trấn và
Thanh Hà xã thuộc Trấn Biên. Từ đó nhóm người Hoa di cư còn được gọi là người Minh Hương.
Hình 1. 1. Bản đồ Sài Gòn - Gia Định do Trần Văn Học vẽ năm 1815 (Nguồn: Dân trí)
Trong cuộc giao tranh giữa nhà Tây Sơn với Nguyễn Ánh, khoảng những năm
1776-1788, vùng Cù lao Phố (Biên Hòa) và Sài Gòn đã bị tàn phá nặng nề khiến sinh
hoạt và thương mại của người Hoa khu vực này bị đình trệ.
Đến thời kì trung hưng (1788) người Hoa Thanh Hà trở lại Cù Lao Phố rất ít mà
đa phần đã chuyển đến định cư ở khu phố Hoa Sài Gòn (khu Chợ Lớn ngày nay), biến
nó trở thành điểm tập trung người Hoa đông đảo, sầm uất nhất miền Nam Việt Nam.
Như vậy, xét về nguồn gốc di cư, người Hoa tại Chợ Lớn có thể được phân ra
thành hai nhánh khác nhau. Một là người Hoa Minh Hương như đã nói trên, họ lập gia
đình với người Việt, hội nhập văn hóa và ngôn ngữ. 2
Hai là người Hoa Thất Phủ, tức là người Hoa đến từ 7 phủ thuộc 3 tỉnh của Trung
Quốc, đến đây để làm ăn buôn bán do nhận thấy sự trù phú, giao thương phát triển của khu vực.
1.2. Khu vực sinh sống chủ yếu ở Sài Gòn
Chợ Lớn hiện nay dùng để chỉ khu vực đông người Hoa sinh sống nằm ven kênh
Tẻ trải dài từ quận 5 và quận 6. Thế nhưng, thực tế khu vực này trước kia từng là một
thành phố với tên: thành phố Chợ Lớn.
Khi nhắc đến lịch sử vùng đất này, cần làm rõ giữa khu "Sài Gòn cũ" (Chợ Lớn
ngày nay) và "Sài Gòn mới" (khu trung tâm hiện nay).
Theo đó, trước thời Pháp thuộc, Sài Gòn và Chợ Lớn thực chất là hai thành phố
tách biệt. Vùng Chợ Lớn từng được gọi là phố chợ Sài Gòn, còn vùng Sài Gòn ngày
nay (quận 1) có tên là Bến Nghé. Cả hai tách biệt bởi một vùng ngoại ô ở giữa. Sau
này, người Pháp lấy tên Saigon gắn cho khu vực thành thị tại Bến Nghé (quận 1). Cái
tên Chợ Lớn có lẽ xuất phát từ việc so sánh chợ người Hoa lớn hơn hẳn với các chợ
người Việt khác như chợ Tân Kiểng (chợ Quán).
Ngày nay, khu vực Chợ Lớn vẫn còn bảo tồn nguyên vẹn các giá trị văn hóa,
kiến trúc, tôn giáo. Trong đó, miếu mạo, hội quán cùng những mái nhà lợp ngói ống phủ rêu thẫm d ng
ườ như đã bỏ qua sự tàn phá của thời gian. Các nhà hàng, khách
sạn, dãy phố lầu thương mại đậm chất Hoa kiều trăm năm tuổi vẫn trường tồn.
Ngoài ra, đề cập đến Chinatown, sẽ thật thiếu sót nếu chẳng nói về ẩm thực
đa dạng và đậm văn hóa như cơm chiên Dương Châu, bánh tô, đậu hũ Tứ Xuyên,
heo quay hay chè hột gà bùi bùi, lẩu Dân Ích với đủ loại n c ướ chấm thủ công mang hương thơm thời gian…
1.3. Phong cách sống đặc trưng
Về văn hóa, người Hoa và Việt Nam có rất nhiều điểm tương đồng trong tập
quán, tín ngưỡng, các quy chuẩn khuôn khổ đạo đức, và trong nhân sinh quan xã hội
nói chung. Do đó, người Hoa hòa nhập rất dễ dàng vào xã hội người Việt. Điều này là
rất khác nếu so với các cộng đồng người Hoa ở những đất nước như Malaysia,
Indonesia hoặc Thái Lan, vốn có một nền văn hóa và tư tưởng khác hoàn toàn với văn
hóa Trung Hoa. Tuy nhiên chính vì có rất nhiều điểm tương đồng giữa văn hóa Việt
Nam và Trung Hoa mà có sự nhầm lẫn rằng người Hoa tại Việt Nam đang dần bị đồng
hóa với người Việt và đánh mất bản sắc. Thực tế, thì ngoài những điểm rất tương đồng
trong văn hóa và tư tưởng, người Hoa vẫn có những bản sắc riêng mà có thể khác biệt
đôi chút với người Việt, như các ngày lễ hội riêng trong tập quán tín ngưỡng của người
Hoa (lễ Nguyên Tiêu, lễ Đông Chí, lễ vía Quan Công, lễ vía bà Thiên Hậu...). Và một
số quy chuẩn ứng xử của người Hoa trong một số tình huống cũng có thể sẽ khác đôi chút với người Việt.
Chị Trình Kim Tuyết (28 tuổi) chia sẻ bản thân lớn lên trong gia đình 3 thế hệ là ng i Hoa, trong ườ đó, ông nội vốn là ng i T ườ riều Châu.
"Từ khi còn bé, má đã bắt bốn chị em tôi phải nói tiếng Tiều. Tôi mắc cỡ, không
dám nói sợ đi học bạn bè cười. Lớn lên, tôi thấy ngôn ngữ này hay hay bèn cắp sách
đến trường Trần Bội Cơ (quận 5) học thêm. Ba tôi là người đàn ông không có điều 3
kiện đến trường lớp, nhưng ông lại nói lưu loát tiếng phổ thông, tiếng Quảng và tiếng
Tiều. Tất cả là do làm ăn với người Hoa mà thành thạo", chị Tuyết nói.
Gia đình chị Tuyết có sạp hàng bán đường, đậu tại khu Chợ Lớn. Cái sạp bé xíu,
rộng vỏn vẹn vài chục mét vuông nhưng lại là nơi nuôi các con khôn lớn. Người Hoa
giỏi buôn bán, tính toán và tháo vát.
Trong ký ức của chị, má luôn là người đứng trước sạp, nhanh tay lẹ chân gói
hàng rồi lấy tiền, bởi con đường Phan Văn Khỏe bé xíu, khách đứng lâu sẽ thành kẹt.
Cách đây 4 năm, chị Tuyết sang Mỹ du học. Những ngày đông xứ người, cô vẫn
thèm quay quắt món chè hột gà nóng hổi, bùi bùi mà má luôn dặn: "Phải thổi trước khi ăn".
Khoảnh khắc sang năm mới, chị khao khát nghe tiếng chúc Tết, tiếng pháo nổ,
ngửi mùi thuốc Bắc, thèm được chen chúc giữa đường Hải Thượng Lãn Ông để mua
đồ trang trí và cửa hàng băng đĩa "phim chưởng" ở khu Soái Kình Lâm nức tiếng một thời.
Về ẩm thực, có thể thấy người Hoa đã có sự giao lưu rất lớn với nền ẩm thực bản
địa Việt Nam. Một số ý kiến cho rằng món "ngưu nhục phấn"(tiếng Trung: niúròu fěn,
của người Hoa sinh sống ở Hà Nội đầu thế kỷ XX, vốn làm từ sợi bánh gạo nấu với
thịt bò hầm, là khởi nguồn để người Việt biến tấu thành món "phở bò" quốc hồn quốc
túy của Việt Nam, tuy nhiên qua khảo sát từ các nhà chuyên môn thì khẩu vị và cách
thức chế biến của hai loại món ăn này cũng có khác nhau về cơ bản. Bên cạnh đó,
người Hoa ở Chợ Lớn (Thành phố Hồ Chí Minh) cũng đã mang theo nền ẩm thực Hoa
đến quảng bá ở mảnh đất này từ rất lâu và mặc nhiên được xem là nét đặc sắc của văn
hóa ẩm thực địa phương Sài Gòn. Các món kho, hấp, chiên, xào chảo, chưng, hầm,
tiềm, các loại bánh theo phong cách Hoa đã được người gốc Hoa giới thiệu và đã hòa
nhập rất sâu vào nền ẩm thực tại địa phương Sài Gòn. Ở chiều ngược lại, những sản
vật đặc thù tại địa phương đã được thêm vào các thành phần nguyên liệu chế biến món
ăn, thay thế cho các thành phần nguyên liệu vốn cần để chế biến món ăn đó mà ở địa
phương lại không có. Song song đó, những món ẩm thực của người Việt gốc Hoa cũng
được tùy biến điều chỉnh về hương vị cho phù hợp hơn với khẩu vị của người Việt bản
địa, nhưng vẫn giữ căn bản đặc trưng của món ăn đó. Do đó, đơn cử một món ăn "cơm
xào thập cẩm" của người Việt gốc Hoa tại Việt Nam sẽ có thể khác biệt với món "cơm
xào thập cẩm" nguyên bản Trung Hoa về thành phần và hương vị. Các phương pháp
chế biến món ăn của người Việt và người Hoa cũng lại rất giống nhau, đơn cử như
cách chế biến nước dùng (nước lèo) từ xương heo hầm (hoặc xương gà); các loại cơm
hoặc món sợi (mì, hủ tiếu, miến, bún) cũng khá tương đồng trong chế biến và các
nguyên liệu chính (thịt thái nhỏ, thịt băm, và đồ lòng động vật.
CHƯƠNG 2: ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA NGƯỜI HOA Ở SÀI GÒN.
2.1. Các món ăn truyền thống của người Hoa.
Vịt quay Bắc Kinh có lẽ là món
ăn khá quen thuộc của người Việt.
Món ăn này có nguồn gốc từ vùng
Đông Bắc Trung Quốc, đặc biệt là khu vực Bắc Kinh. Thưởng thức món vịt quay Bắc
Kinh, bạn sẽ cảm nhận lớp da mỏng, giòn hấp dẫn còn phần thịt mềm thơm, thấm đều
gia vị. Được phục vụ trong nhiều nhà hàng sang trọng hay các quán ăn bình dân, món
vịt quay Bắc Kinh luôn cuốn hút thực khách. Món ăn đặc sắc này được cho là ra đời từ
thời nhà Nguyên (1206 – 1368) và trở thành biểu tượng cho văn hóa ẩm thực của thủ
đô Bắc Kinh. Để có được phần vịt quay Bắc Kinh ngon, người đầu bếp phải thực hiện
rất nhiều công đoạn khác nhau. Đầu tiên phải thật chăm chút từ khâu chọn nguyên
liệu. Sau khi được làm sạch, người đầu bếp không mổ vịt ra mà chỉ khoét một lổ nhỏ
để lấy nội tạng nhờ đó giúp thịt vịt sau khi quay trở nên mềm, không mất nước, giữ
nguyên được hương vị. Ngoài ra, món ăn còn có sự kết hợp của nhiều loại gia vị khác
như đường môn, tỏi, bột cam thảo, đậu nành, giấm trắng… tạo nên một hỗn hợp xốt đặc biệt.
Sủi cảo là món ăn
truyền thống của người Hoa
mỗi khi tết đến xuân về. Người Trung Hoa có quan
niệm dù đi đâu xa cũng phải
quay về nhà vào dịp Tết để cùng các thành viên trong
gia đình thưởng thức món
sủi cảo. Được xem là món ăn tượng trưng cho may mắn,
giàu có và hy vọng cho một
tương lai tươi sáng vì hình
dạng sủi cảo trông giống như
những đồng tiền cổ của
Hình 2. 2. Sủi cảo hấp (Nguồn: Hướng nghiệp Á Âu)
người Trung Hoa. Sủi cảo được gói tỉ mỉ nhất là trong khâu dùng ngón tay cái và ngón
tay trỏ của tay phải viền theo diềm bán nguyê ¢t, phải viền cho đều gọi là “viền Phúc”
để cầu mong một năm mới thật nhiều tiền bạc, hạnh phúc, mùa màng bội thu… Ngoài
dịp năm mới, người Trung Hoa còn thưởng thức sủi cảo trong những ngày đặc biệt của gia đình trong năm.
Nói đến xá xíu, người ta sẽ nghĩ ngay đến những lát thịt nướng với màu sắc hấp
dẫn, khó cưỡng cùng hương vị hết sức “đưa cơm”. Loại thịt dùng cho
xá xíu chủ yếu là thịt nạc,
và được ướp có phần hơi ngọt hơn so với thịt nướng thông thường.
Được biết rằng đối với những người gốc Quảng
tại Việt Nam, đây là một trong những món ăn
không thể thiếu vào ngày
Hình 2. 3. Thịt xá xíu (Nguồn: Hướng nghiệp Á Âu) 5
Tết. Bởi ngoài lý do ngon khó cưỡng thì đây còn là món ăn tượng trưng cho sự giàu có và may mắn đầu năm.
Thường xuất hiện trong bữa
cơm Tết cùng với tôm khô, củ kiệu.
Món ăn có mùi vị khá nồng, kén đối
tượng này lại rất tốt cho sức
khỏe. Trứng vịt Bắc Thảo có
thể tăng cường khả năng hô hấp, cầm
máu và giải rượu hiệu quả.
Bên cạnh đó, trứng bắc thảo có
thể kết hợp được trong nhiều món ăn
khác nhau như súp, cơm,...và rất
Hình 2. 4. Trứng vịt bắc thảo(Nguồn: Hướng nghiệp Á
được ưa chuộng trong các buổi tụ Âu)
họp, tán gẫu với bạn bè, người thân dịp năm mới.
Có nét tương đồng với món lạp xưởng thân thuộc, lạp vịt được làm 100% từ thịt
vịt rút xương, trải qua quá trình tẩm ướp nhiều loại gia vị khác nhau rồi đem phơi
Hình 2. 5. Lạp vịt (Nguồn: Hướng nghiệp Á Âu)
khô. Sau một thời gian khi vịt đã đủ thấm gia vị thì đem hấp với cơm. Từ đó tạo nên
một món ăn rất dậy mùi và hấp dẫn.
Ngoài ra, từ “Lạp” trong ngôn ngữ Lào còn mang nghĩa “may mắn”, do đó các gia
đình Hoa đều cố gắng đưa món này vào thực đơn ngày Tết của mình.
Trong tiếng Trung, từ “chè trôi nước” được phát âm là "Tāngyuán" khá giống
với từ “đoàn viên”. Những viên bột dạng tròn, nằm lơ lửng giữa chén nước dùng tạo
cảm giác gì đó bắt mắt.
Khi dùng muỗng xắn ra thì thấy lớp nhân đậu xanh vàng ươm bên trong. Múc
một muỗng chè, gồm viên chè và nước đường, điểm tô thêm một vài lát gừng sẽ khiến
lòng bạn trở nên ấm áp và ngọt ngào lạ thường. 6 Hì h 2 6 Chè ô ớ (N ồ H ớ h ệ Á Â )
Có thể nói, văn hóa ẩm thực Việt Nam có sự giao thoa sâu sắc với văn hóa ẩm
thực Trung Hoa nên mang nhiều nét tương đồng trong quan niệm lẫn phong cách ẩm
thực. Cả người Hoa và người Việt đều nhấn mạnh tầm quan trọng của tính bổ dưỡng
trong món ăn, xem trọng sự hài hòa trong cách phối trộn gia vị, các thành phần món
ăn, sự cân đối giữa yếu tố nóng – hàn…. Điều này thể hiện cho sự giao thoa và hòa
nhập ẩm thực của người Hoa vào đời sống xã hội Việt Nam rất tốt.
Ở Sài Gòn còn có hẳn những khu phố Hoa với rất nhiều món ăn hấp dẫn, phục vụ
nhu cầu ẩm thực của du khách Hoa và người bản địa. Có thể gọi tên một vài món thịnh
hành ở nước ta, làm “say lòng” bao thực khách như: Vịt quay Bắc Kinh, mì vịt tiềm,
giò heo Tiều, cháo Tiều, hoành thánh, há cảo, sủi cảo... Ở khía cạnh nào đó, tên gọi của
chúng vẫn rất “Hoa” nhưng ít nhiều đã được Việt hóa, từ cách chế biến đến hương vị
để phù hợp với khẩu vị người Việt.
Ẩm thực người Hoa như một bức tranh đa màu sắc từ hương vị cho đến cách
trang trí. Mỗi món ăn là sự kết hợp hài hoà giữa các nguyên liệu tươi ngon và những
loại thảo mộc tốt cho sức khỏe. Ẩm thực người Hoa rất nổi danh trên thế giới và tạo
nên sự ảnh hưởng đối với các nước trong khu vực châu Á. Các món ăn ở đây có mùi vị
nồng đậm từ tỏi và hành rất đặc trưng. Đa phần được chế biến qua các hình thức chiên,
nướng và hấp. Chính vì vậy, màu sắc của món ăn rất hấp dẫn và bắt mắt. Bên cạnh đó,
sự tỉ mỉ và tinh tế trong cách trang trí món ăn cũng làm cho nền ẩm thực ở đây vô cùng
đặc sắc. Ẩm thực người Hoa là những món ăn được chú trọng về mặt chất lượng và
đầu tư về màu sắc cũng như hương vị, tạo nên một nét văn hóa ẩm thực Hoa trong
lòng Sài Gòn. Ẩm thực của người Hoa ở Việt Nam phần nào đã thể hiện sâu sắc nhiều
đặc trưng nổi bật của nền ẩm thực Trung Hoa, không chỉ đáp ứng nhu cầu ăn uống của
một lượng đông đảo thực khách người Hoa mà còn cả người Việt và du khách quốc tế.
2.2. Các gia vị đặc biệt trong chế biến món ăn.
Ớt khô: Một trong những nguyên liệu tạo nên màu sắc của ẩm thực Trung Hoa là
ớt khô. Nó không chỉ mang màu sắc đẹp mắt mà còn làm nổi bật hương vị đặc trưng
của các món ăn Trung Hoa. Đặc biệt, đây là loại gia vị chính không thể thiếu khi chế
biến các món ăn Tứ Xuyên.
Tiêu: Để tạo nên hương vị đặc biệt cho các món ăn Tứ Xuyên, hạt tiêu là nguyên
liệu không thể thiếu. Hạt tiêu Tứ Xuyên có mùi thơm phức và kèm theo vị cay, nóng
nên rất thích hợp với các món ăn nguội như hải sản, đồ tươi sống. Bên cạnh đó, người
Trung Quốc còn sử dụng loại gia vị này để làm nên món lẩu Tứ Xuyên vô cùng nổi
tiếng. Ngoài tiêu nguyên hạt, tiêu xay cũng rất phổ biến ở Trung Quốc. So với các loại
gia vị cay khác, tiêu xay có độ cay nhẹ hơn và không làm mất đi độ cân bằng của món ăn.
Hồi: Trong các món ăn hàng ngày của người Hoa có một loại gia vị không thể
thiếu đó là hoa hồi. Hồi thường được sử dụng nhiều nhất trong các món hầm, để khử
bớt mùi tanh và tăng hương vị cho các nguyên liệu trong các món ăn như thịt bò hầm hay chân giò hầm.
Tỏi: Tỏi là một loại gia vị không hề xa lạ và được sử dụng phổ biến ở tất cả các
nước trên thế giới, Trung Quốc là một trong số đó. Người Trung Quốc thường có thói 7
quen xào tỏi băm trước khi cho các nguyên liệu khác vào nấu. Họ tin rằng với cách
làm này, các món ăn sẽ có mùi vị và mùi thơm đặc biệt.
Xì dầu: Xì dầu thường được người Hoa dùng làm nước chấm cho các món chín.
Ngoài ra, xì dầu còn được dùng để tạo hương vị cho các loại thực phẩm tươi sống.
Người Trung Quốc thường dùng xì dầu nhạt để tạo hương vị và xì dầu đậm để tạo
màu. Nhiều nhà hàng Trung Quốc cũng sử dụng xì dầu thay vì gia vị khi làm cơm chiên.
Giấm đen: Tuy có màu gần giống xì dầu nhưng giấm đen Trung Quốc lại có tác
dụng tốt hơn nhiều so với xì dầu và giấm trắng. Người Trung Quốc ưa chuộng sử dụng
giấm đen vì nó có lợi cho sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Dầu ớt đỏ đậu nành: Dầu ớt đỏ đậu nành thường được dùng với nhiều loại gia vị
khác nhau để làm nước chấm cho các món nướng, lẩu. Loại gia vị này cũng thường
được dùng để ướp các món nướng, món hấp và tạo điểm nhấn cho các món cay Tứ Xuyên.
Gừng: Gừng là một loại cây thường được dùng làm gia vị, hay vị thuốc trong y
học cổ truyền. Người dân trong nước tin rằng việc sử dụng gừng mang lại nhiều lợi ích
cho sức khỏe. Ngoài tác dụng làm tăng hương vị cho món cháo và cá hấp, gừng còn có
tác dụng thanh nhiệt, thải độc, làm tan đờm.
Hành lá: Hành lá có thể được tìm thấy trong bất kỳ nhà bếp nào ở Trung Quốc.
Loại gia vị này thường được các đầu bếp băm nhỏ để trang trí và tạo điểm nhấn cho
món ăn. Ngoài ra, hành lá còn được dùng làm nguyên liệu chính cho các món hấp hải sản tươi sống.
Sốt sa tế: Nước sốt sa tế không phải là một loại nước chấm xa lạ, được làm từ ớt,
muối, tỏi và các loại gia vị khác. Đây là một trong những loại nước chấm làm tăng vị
cay nồng, đậm đà, kích thích vị giác của món ăn. Người Hoa thường dùng nước sốt
này để ướp các món thịt, cá để tăng thêm vị cay và mùi thơm cho món ăn.
Sốt dầu mè: Dầu mè nói chung không được dùng làm dầu ăn, vì hương vị đậm
hơn các loại dầu khác như dầu lạc, dầu đậu nành nên sẽ làm át mùi thức ăn. Xốt dầu
mè được làm từ hạt mè rang chín sau đó ép lấy dầu. Dầu mè thường được dùng để trộn
với nhiều nguyên liệu khác để làm tăng hương vị của nước sốt. Chỉ cần một lượng nhỏ
gia vị này cũng đủ khiến món ăn trở nên hấp dẫn hơn với hương thơm đặc biệt.
2.3. Mâm cơm của người Hoa
Không phải ngẫu nhiên mà người xưa có câu “Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ
Nhật”. Hai chữ “cơm Tàu” là đại diện cho cả một nền ẩm thực tinh tế và mang những
sắc màu riêng không trộn lẫn.
Chỉ tìm hiểu “cơm Tàu” theo nghĩa hẹp, nghĩa là cơm và những biến tấu từ cơm
của người Hoa cũng đã đủ để thấy sự phong phú, đa dạng của nền ẩm thực Trung Quốc.
Hiếm có quốc gia nào chịu khó ăn và luôn chuẩn bị bữa ăn cầu kỳ, nhiều món, đủ
kiểu chiên, xào, chưng, nướng đủ vị mặn, ngọt, chua, cay như người Hoa. Nếu các bữa
đại yến có đến vài ba chục món chính thì bữa cơm thường nhật của người Hoa ít ra 8
phải có ba món chính trở lên. Đầu tiên là những món khai vị nhẹ nhàng như trứng
chưng, hột vịt bắc thảo rồi đến rau, thịt gia cầm, cá.
Thức ăn của người Hoa thường có lượng chất béo khá dồi dào, ngay cả món cải
luộc cũng thường tẩm ướp thêm dầu hàu, dầu mè mới ngon miệng. Các món trông rất
lành như cá hấp, đậu hũ chưng tương cũng chứa cả “kho tàng chất béo” trong nước
xốt. Họ cũng chuộng dùng các loại nguyên liệu khô hoặc đã chế biến như nấm khô, cải
muối, cá mặn, thịt khô, da cá, hải sâm, trứng muối.
Một trong những nét đặc trưng của bữa cơm người Hoa là không bao giờ thiếu
món canh hoặc tiềm và luôn được thay đổi qua mỗi bữa ăn. Họ gọi đó là món “canh
hàng ngày”. Có loại canh mát được nấu từ rau quả, rau khô, rong biển để giải nhiệt,
cũng có món canh bổ dưỡng được chế biến từ vài vị thuốc bắc, dược thảo, sâm bổ
lượng.Tuy nhiên, dù là những món canh rau đơn giản và nấu sơ sài đến mấy cũng phải
mất đến cả giờ để hầm cho mềm trên lửa liu riu, rất khác với cách nấu canh nước sôi
thả nguyên liệu vào, đảo nhanh rồi nhắc xuống để giữ được độ giòn cho rau củ của người Việt.
Người Hoa cũng không chuộng cách chan canh vào ăn kèm với cơm, mà chỉ
dùng nước canh để uống như một thức khai vị đầu bữa ăn. Vì thế, món canh không cần
quá đậm đà mà chỉ mang hương vị nhẹ nhàng, chủ yếu lấy chất ngọt tiết ra từ xương
thịt hầm lâu để làm căn bản.
Cơm nhà, cũng như người Việt thì các bữa cơm của người hoa cũng có nhiều loại
rau củ ăn kèm cùng các món thịt để ăn măn. Đồng thời người Hoa cũng khá kiêng kị 1 số việc như:
Rưới nước tương vào cơm rang:
Tuy nhiên, nhiều người trong chúng
ta có thói quen rưới thêm xì dầu (nước
tương) lên cơm. Việc này không thành vấn
đề, nếu như bạn ăn tại Việt Nam. Còn với
các nhà hàng sang trọng của người Hoa,
điều này lại thành thiếu tôn trọng với đầu
bếp. Các đầu bếp đã nêm nếm món ăn một
cách hoàn hảo, do đó việc cầm lọ nước
tương mà rưới lên đĩa của mình được coi là
một sự xúc phạm đối với người nấu.
Hình 2. 7. Dĩa cơm rang của người Hoa (Nguồn: Kênh 14)
Đặt chéo đũa trên bàn:
Trong văn hóa của người Hoa, dấu tick (✓) tượng trưng cho sự đồng ý, còn dấu
(x) mang nghĩa từ chối. Khi đặt chéo đôi đũa lên bàn, bạn đã vô tình tạo thành dấu (x).
Mọi người sẽ nghĩ rằng bạn đang không vừa ý với món ăn. 9
Cắm thẳng đũa vào bát cơm:
Hình 2. 8. Cắm đũa vào bát cơm (Nguồn: Kênh 14)
Vì trông nó giống như hình ảnh thắp nhang trên bát cơm cúng cho người chết.
Điều này phạm vào chuyện kiêng kị trong ăn uống của người Trung Hoa. Lật món cá:
Hình 2. 9. Món cá (Nguồn: Kênh 14)
Thường khi ăn một món cá nguyên con, chúng ta sẽ ăn một mặt, sau đó lật úp nó lại
để gỡ thịt ăn mặt kia, và thứ còn lại là xương. Tuy vậy, bạn không được phép làm vậy khi
đi ăn đồ Trung Hoa vì nó gợi lên hình ảnh thuyền đánh cá bị lật. 10
Mâm cúng của người Hoa vào các dịp lễ đặc biệt: Vào các dịp đặc biệt thì
người Hoa rất chú trọng về việc cúng kiến trong đó bàn thờ người Hoa có: bình bông,
bát hương, tượng Phật hay các tấm hình Quan Ông, tên tổ tiên và tượng đồng phong
thủy khác. Đặc biệt, họ thường dùng đèn Thần Đăng hoặc đèn Ly thay cho đèn chân.
Chỉ cần nhìn vào bàn thờ là bạn dễ dàng nhận ra chủ nhà là người Việt hay người Hoa.
Hình 2. 10. Mâm cúng đầy tháng của người Hoa (Nguồn: Đồ cúng tâm linh)
Trên mâm cúng của người Hoa không thể thiếu được đĩa trái cây, muối gạo, bình
rượu, trà và các món ăn khác nhau. Ngoài các món chay thông thường thì các ngày
khác cần thêm các món mặn như gà, vịt, thịt quay, bánh mặn... Những ngày mâm cúng
được tươm tất nhất là Tết trung thu, giao thừa, cúng giỗ. Đối với những gia đình có
điều kiện trên mâm cúng những ngày này có thêm cả cua, tôm, cá...
Đặc biệt cũng giống như bánh chưng, bánh tét của người Việt thì trong ngày Tết
thì người Hoa lại không thể thiếu bánh tổ và bánh củ cải. Bánh tổ làm bằng bột nếp
trộn với nước đường, đổ vào khuôn tròn rồi mang hấp lên. Đây cũng chính là nét đẹp
ẩm thực của người Hoa tại Việt Nam.
CHƯƠNG 3: BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA
NGƯỜI HOA TẠI SÀI GÒN
3.1. Khu du lịch ẩm thực China Town 11
China Town (hay Chinatown ) là một danh từ dùng để chỉ một khu vực mà người Hoa
tập trung sinh sống. Vì vậy, khu Chinatown còn được gọi là phố Tàu. Nơi đây có
những điểm đặc trưng về kiến trúc, văn hóa, tín ngưỡng, lịch sử, sinh hoạt của người Hoa.
Hình 3. 1. Khu du lịch ẩm thực China Town (Nguồn: Du lịch tầm nhìn Việt)
China Town hầu như đã có mặt ở khắp các quốc gia trên thế giới, có thể kể đến là
Chinatown Bangkok (Thái Lan), Chinatown New York (Mỹ), Chinatown San
Francisco (Mỹ), Chinatown Singapore (Singapore) và cả Chinatown ở Sài Gòn (Việt
Nam). Chinatown được người Hoa xem là ngôi nhà thứ 2 của mình ở nơi đất khách quê người.
Những người Hoa (chủ yếu là người Triều Châu, Phúc Kiến) sống ở khu China
Town Quận 5 từ khoảng thế kỉ 18 đến nay. Những năm 1950, nơi đây có tới 90% dân
cư là người Hoa. Đến hiện tại, chỉ còn khoảng 60% người Hoa tiếp tục định cư tại đây.
Phần lớn người Hoa ở Quận 5 đều nói tiếng Việt tốt như người Sài Gòn gốc.
Đến với nơi đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các công trình kiến trúc như
hội quán, chùa chiền,... đậm chất Trung Hoa. Trước cửa mỗi nhà dân thường treo đèn
lồng đỏ của người Hoa. Còn với những nhà làm nghề buôn bán thì biển hiệu của quán
đều có ghi 2 dòng chữ Việt và Hoa độc đáo.
Một số quán ăn nổi tiếng ở khu phố ẩm thực China Town:
Cơm gà Đông Nguyên China T
own : Đây là quán cơm gà có tiếng ở
Quận 5, tập trung rất nhiều người Hoa
tới ăn. Món cơm gà của quán có nguyên
liệu là gà ta nên thịt dai, da giòn, không 12
Hình 3. 2. Món cơm gà Đông Nguyên lừng danh khu
China Town (Nguồn: Vinpear.com)
bở như gà công nghiệp. Các món ăn khác tại đây như cơm phá lấu, cơm xá xíu, canh
gà ác tiềm ngũ quả cũng rất ngon. Địa chỉ:
801 Nguyễn Trãi, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
53 Hà Huy Tập, phường Tân Phong, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh Chè
Hoa - Quán chè Hà Ký : Chè của người Hoa
có nguyên liệu và hương vị rất khác với chè của người
Việt. Ai đã đến khu China Town mà không nếm thử các
món chè Hoa thì sẽ là thiếu sót rất lớn. Những loại chè
bạn nhất định phải thử ở đây gồm: chè hột gà, sâm bổ
lượng, cao linh,... Các món ăn vặt Sài Gòn này đều có vị
ngọt nhẹ, mát và tốt cho sức khỏe.
Địa chỉ: 136 - 138 Châu Văn Liêm, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
Hình 3. 3. Chè hột gà - món ngon
bạn nên nếm thử khi ghé China Town Sài
Gòn (Nguồn: vinpearl.com) Lẩu cá Dân Ích
: Nếu ăn tối thì món lẩu là lựa chọn
phù hợp nhất. Đây là quán lẩu có từ lâu đời và nổi tiếng
với cách đun nóng lẩu kiểu truyền thống bằng than hoa.
Một nồi lẩu cực chất lượng với rất nhiều tôm, cá, cá
viên, mực và các loại rau. Nước lẩu ở đây rất đậm đà, ăn
kèm bún hoặc mì vàng. Ngoài ra, quán còn bán các món
ăn ngon hút khách như cơm chiên Dương Châu, nấm
đông cô nhồi tôm, hành tây tàu xì tôm.
Địa chỉ: 99 Châu Văn Liêm, quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
Hình 3. 4. Nồi lẩu cá đầy đặn
với phần nhân “chất lượng” (Nguồn: Dimsum Bao z China T own : vinpearl.com))
xinh này đã không còn xa lạ đối
thích ẩm thực Trung Hoa. Đến phố người Hoa, tất nhiên
bạn không nên bỏ qua món này. Du khách có thể ghé
Baoz Dimsum Restaurant để thưởng thức các món cực
ngon như hoành thánh giấm đen, đầu cá Tứ Xuyên, há
cảo thủy tinh, xíu mại gạch cua, càng cua bách hoa,... Địa chỉ:
82 - 88 Nguyễn Tri Phương, Quận 5, Thành phố
Hình 3. 5. Dimsum là món Hồ Chí Minh
ngon đại diện cho ẩm thực Trung
Hoa mà thực khách không nên bỏ lỡ
299 Lê Đại Hành, Phường 13, Quận 11, Thành phố (Nguồn: vinpearl.com) Hồ Chí Minh
190 Hồng Bàng, Phường 12, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh 13
3.2. Biện pháp phát triển văn hóa ẩm thực người Hoa tại Việt Nam
Ngày nay du lịch ẩm thực đã trở thành mô hình phổ biến toàn cầu. Nhiều quốc
gia đã thực hiện nhiều sáng kiến quảng bá và tiếp thị ẩm thực nước mình trên toàn thế
giới. Tại Việt Nam, văn hóa ẩm thực là một trong những đặc trưng sinh động và phong
phú, kết tinh thành những câu chuyện văn hóa mang đậm dấu ấn địa phương. Chính vì
vậy, việc bảo tồn, phát huy văn hóa ẩm thực đóng vai trò quan trọng trong việc phát
triển kinh tế, du lịch địa phương nói riêng và cả nước nói chung.
Tại buổi họp báo ra mắt sự kiện Lễ hội Ẩm thực Chợ Lớn Food Story, ông Chử
Hồng Minh – Chủ tịch Hiệp hội Nhà hàng Việt Nam cho biết: “ Tôi rất vui khi được
tham dự buổi họp báo hôm nay. Hiện nay, Việt Nam đang có dự án phát triển văn hóa
ẩm thực thành thương hiệu quốc gia. Hiện tại, Hiệp hội Nhà hàng Việt Nam đang làm
việc với 63 tỉnh thành để hỗ trợ tất cả các tỉnh thành phát triển văn hóa ẩm thực. Sự
kiện Chợ Lớn Food Story sẽ tạo ra được nhiều giá trị đối với doanh nghiệp, cho cộng
đồng dân cư của Quận”.
Để đưa văn hóa ẩm thực Quận 5 vươn xa, không thể không nhắc đến sự đóng góp
của các đầu bếp trẻ. Sự kiện họp báo lần này cũng có sự tham gia của đầu bếp Hoàng
Long – đại diện Hội Đầu Bếp Trẻ Trẻ:. Đầu bếp Hoàng Long chia sẻ: “Ẩm thực hiện
nay cần những câu chuyện về lịch sử, địa lý, xã hội và nó phải thật sự khác biệt. Để
một sân chơi cộng đồng có sự lắng đọng và chiều sâu, chúng ta nên đi từ những cái
đơn giản, cụ thể và khác biệt nhất. Ở Quận 5 có chè Từ Phong, Lẩu Dân Ích,…. Các
địa điểm này gợi nhớ đến sự hoa lệ của những nhà hàng Á Đông ngày xưa. Với Chợ
Lớn Food Story, chúng ta sẽ làm nên những điều khác biệt. Đó là sự giao thoa, kết nối
giữa truyền thống và hiện đại”.
Vì vậy, khi đáp ứng nhu cầu phát triển văn hóa ẩm thực của người Hoa tại Việt Nam, chúng ta cần:
Thứ nhất, quảng bá rộng rãi, đầu tư, hệ thống hơn: trước hết những người làm
“nghệ thuật” ẩm thực phải có niềm tin với giá trị tinh hoa của dân tộc, đồng thời cần
nhiều hơn hình thức quảng bá. Lễ hội văn hóa truyền thống luôn thu hút lượng lớn
khách du lịch. Việc đặt các gian hàng ẩm thực địa phương tại các lễ hội này vừa giúp
quảng bá thương hiệu ẩm thực, vừa đáp ứng nhu cầu tham quan, trải nghiệm, thưởng
thức và mua sắm đặc sản của du khách.
Đẩy mạnh công tác xúc tiến quảng bá du lịch cùng với nâng cao chất lượng sản
phẩm du lịch mang tính thương hiệu của du lịch Việt Nam, bởi đây là biện pháp quan
trọng để tạo lập hình ảnh và vị thế du lịch trong và ngoài nước, nhằm thu hút khách.
Đồng thời, cần thiết lập văn phòng đại diện du lịch Việt Nam tại các thị trường trọng điểm du lịch.
Thứ hai, xây dựng các chương trình chuyên về ẩm thực người Hoa: Sản phẩm du
lịch liên quan đến ẩm thực đã được thực hiện từ nhiều năm. Chương trình du lịch dạy
nấu ăn đưa vào thành một nội dung trong tour du lịch đã mang lại cho du khách những
trải nghiệm đặc biệt, thay vì vào nhà hàng thưởng thức đồ ăn, họ được tự chế biến và
thưởng thức thành quả của mình dưới sự hướng dẫn của các đầu bếp, nghệ nhân nổi
tiếng. Đây là loại hình du lịch không mới nhưng rất thu hút du khách quốc tế, vừa góp
phần truyền bá văn hóa của điểm đến, vừa góp phần tăng sự thú vị của chuyến đi, đem 14
lại doanh thu, hiệu quả cho người tổ chức, góp phần phát triển loại hình du lịch nông
nghiệp. Qua đó, du khách không đơn thuần chi học nấu ăn mà sẽ được thỏa mãn nhu
cầu hiểu biết văn hóa của mỗi vùng miền thể hiện trên những sắc màu văn hóa ẩm thực
họ được trải nghiệm, khám phá khu chợ đông đúc cùng hướng dẫn viên, học cách mua
sắm như người dân khi gặp gỡ người bán hàng, tìm hiểu cách nấu những món ăn dinh
dưỡng của người Hoa, làm quen với nghệ nhân khi chia sẻ thành quả sau lớp học, tận
hưởng không gian đầy màu sắc và cảnh quan tươi đẹp yên bình của những trang trại, cánh đồng…
Thứ ba, sáng tạo trong ẩm thực người Hoa: Ẩm thực luôn cần đến sự sáng tạo.
Mỗi người đầu bếp luôn tìm tòi tạo phong cách, hướng riêng để khai phá, sáng tạo ra
những lối đi mới. Nhờ sự sáng tạo của từng cá nhân, ẩm thực ngày càng thêm phong
phú. Những nghệ nhân chế biến món ăn giỏi, những bartender lành nghề đã được tôn
vinh, trao giải trong các kỳ thi tài ở các địa phương, các trung tâm du lịch quốc gia và quốc tế.
Thứ tư, sức hấp dẫn của ẩm thực người Hoa: Sức hấp dẫn của nền ẩm thực
người Hoa toát ra từ sự mộc mạc, dung dị mà đậm đà bởi nhiều nguyên liệu tự nhiên
phong phú, sự đam mê của các đầu bếp khi chế biến và quan trọng là có sự kế thừa
truyền thống, sáng tạo qua các thời kỳ.
Tổng cục Du lịch đã nhận định nơi nào có dịch vụ ăn uống đặc sắc nơi đó có dấu
ấn tốt với du khách, qua đó tạo niềm tin và giúp họ thỏa mãn nhu cầu khám phá nghệ
thuật ẩm thực, kéo dài thời gian lưu trú, tăng mức chi tiêu bình quân và tạo nguồn thu
cho địa phương. Bên cạnh đó, với sự phong phú, đa dạng, hài hòa và tinh tế, ẩm thực
Việt được coi là di sản văn hóa, là tài nguyên du lịch quý giá. Do đó, ẩm thực Hoa là
một sản phẩm du lịch hấp dẫn đối với khách du lịch trong nước và quốc tế khi đến
thăm Việt Nam. Các hoạt động xúc tiến du lịch Việt thời gian qua luôn gắn liền với
việc quảng bá văn hóa, ẩm thực trước tiên là Sài Gòn. Không chỉ khách nước ngoài mà
du khách nội địa rất yêu thích những trải nghiệm liên quan đến du lịch ẩm thực. Vì
vậy, các đơn vị lữ hành đều chú trọng tạo ra sản phẩm mang đến trải nghiệm chân thực
nhất cho du khách như tham gia hội chợ kể cả tham gia các lớp nấu ăn, tour du lịch
chuyên ẩm thực để khám phá trọn vẹn các món ngon của người Hoa
Thứ năm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực liên quan đến
dịch vụ ẩm thực trong du lịch gồm nhiều đối tượng tương ứng với loại hình ẩm thực.
Đối với lao động phục vụ tại các nhà hàng, khách sạn sang trọng, cao cấp đòi hỏi trình
độ chuyên môn cao đáp ứng yêu cầu phục vụ như kỹ năng phục vụ bàn, trình độ ngoại
ngữ… Đối với đối tượng là người dân, tiểu thương tham gia các hoạt động ẩm thực
đường phố, ẩm thực gắn với du lịch cộng đồng, họ còn phải trang bị kiến thức về an
toàn thực phẩm, nhận thức về giá trị văn hóa truyền thống trong hoạt động ẩm thực khi
phục vụ du lịch, thái độ ứng xử văn minh lịch sự… Tại các sự kiện ẩm thực, có tổ chức
hoạt động trình diễn món ăn, đòi hỏi đầu bếp phải được đào tạo kỹ năng biểu diễn kết
hợp với phương pháp chế biến để phục vụ du khách.
Bên cạnh đó, đội ngũ thuyết minh viên, hướng dẫn viên tại điểm được tập huấn
cần được nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của ẩm
thực thông qua việc giới thiệu nguồn gốc xuất xứ món ăn, nguyên liệu, cách chế biến,
thưởng thức theo phong cách của địa phương… để thu hút khách du lịch. 15
Nghiên cứu ẩm thực du lịch không chỉ dừng lại ở văn hóa ẩm thực, mà cần khai
thác tối ưu lợi thế về văn hóa giao thoa vùng miền, khí hậu thổ nhưỡng cho phát triển
thực phẩm. Trên cơ sở đó, định hướng cho việc xây dựng những mô hình ẩm thực khác
nhau, phù hợp với nhu cầu đa dạng của du khách, cụ thể như khách du lịch, rất cần đến
thời gian giải trí về đêm thông qua mô hình “chợ đêm ẩm thực”; còn đối với du khách
thích loại hình du lịch khám phá, trải nghiệm sẽ được tiếp cận với mô hình trải nghiệm
ẩm thực, còn khách nghỉ dưỡng cao cấp sẽ được thưởng thức ẩm thực trong không
gian sang trọng…. Mỗi đối tượng du khách có những yêu cầu khác nhau về chất lượng
dịch vụ. Vì vậy, ẩm thực du lịch là sản phẩm du lịch thực sự cần được nghiên cứu một
cách khoa học không chỉ mang lại giá trị thưởng thức những món ăn ngon, đặc trưng,
mà còn là thông điệp đến với du khách tìm hiểu về văn hóa, nghệ thuật, đồng thời
thông qua đó sẽ quảng bá được hình ảnh của một điểm đến.
Thứ sáu, tận dụng công nghệ 4.0 trong việc quảng bá:
- Tận dụng mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số để chia sẻ trải nghiệm,
hình ảnh, và video về ẩm thực người Hoa. Tạo các trang web, blog, hoặc kênh
YouTube chuyên nghiệp để lan tỏa đến đông đảo người hâm mộ và tạo sự chia sẻ.
- Tổ chức sự kiện ẩm thực trực tuyến như các lớp học nấu ăn trực tuyến,
cuộc thi nấu ăn qua mạng, hoặc livestreaming trực tiếp về việc thực hiện các
món ngon người Hoa. Điều này giúp tạo ra sự tương tác và kết nối với cộng đồng trực tuyến.
- Phát triển ứng dụng di động hoặc trang web cung cấp thông tin chi tiết
về các nhà hàng, menu, cách nấu ăn, và các sự kiện ẩm thực. Sử dụng tính
năng thực tế ảo để cho phép người dùng xem trước không gian và các món ăn.
- Tạo ra kênh thương mại điện tử chuyên về ẩm thực người Hoa, kết hợp
giữa việc bán các sản phẩm đặc trưng, sách nấu ăn, và trải nghiệm ẩm thực
trực tuyến. Điều này giúp tăng cường sự tiện lợi và tiếp cận cho người tiêu dùng.
- Sử dụng ảnh hưởng xã hội để quảng bá văn hóa ẩm thực người Hoa. Hợp
tác với các người nổi tiếng, đầu bếp nổi tiếng, hoặc người có ảnh hưởng để
tạo ra nhiều nội dung hấp dẫn và tăng cường sự nhận thức.
- Xây dựng cộng đồng trực tuyến và di động dành cho những người yêu
thích ẩm thực người Hoa. Cung cấp không gian để họ chia sẻ ý kiến, trao đổi
kinh nghiệm, và thậm chí làm việc cộng tác trong các dự án ẩm thực.
- Sử dụng các công cụ trực tuyến để chăm sóc khách hàng và thu thập
phản hồi liên tục. Tạo ra một môi trường tương tác, nơi người tiêu dùng có
thể chia sẻ ý kiến, đánh giá, và đóng góp ý kiến đóng góp vào sự phát triển của văn hóa ẩm thực.
- Hợp tác với các doanh nghiệp và đối tác có liên quan để tạo ra những trải
nghiệm ẩm thực độc đáo. Các sự kiện, chiến dịch quảng bá chung, và chương
trình ưu đãi có thể làm tăng giá trị thương hiệu và thu hút sự chú ý của khách hàng. 16