Bài 6: Phân Tích Kết Cấu & Nguyên Lý Hệ Thống Lái - VEE703012. Môn Kết cấu ô tô | Đại học Trường Đại học Phenika.

lOMoAR cPSD| 59416725
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA CỘNG HÒA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
KHOA KỸ THUẬT Ô TÔ VÀ NĂNG LƯỢNG
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐỀ CƯƠNG THỰC HÀNH HỌC PHẦN
(Trình độ đào tạo: Đại học) Tên học phần:
Tên tiếng Việt: Kết cấu ô tô
Tên tiếng Anh: Automotive Structure
Mã học phần: VEE703012
Nhóm ngành/ngành: Kỹ thuật Ô tô BÀI THỰC HÀNH 1
PHÂN TÍCH CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA HỆ THỐNG LÁI
I. TỔNG QUAN BÀI THỰC HÀNH 1. Mục đích:
- Rèn luyện kỹ năng tháo, lắp thước lái, hệ dẫn động lái.
- Nhận dạng các bộ phận chính của thước lái.
- Phân tích cấu tạo và nguyên lý làm việc hệ thống lái trợ lực thủy lực, trợ lực điện. 2. Yêu cầu:
- Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình và đúng yêu cầu kỹ thuật.
- Nhận dạng được các bộ phận hộp tay lái.
- Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác.
- Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp.
- Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn lắp, gọn gàng. 3. Chuẩn bị: a. Thiết bị 1 lOMoAR cPSD| 59416725
STT Tên thiết bị
Số lượng Đơn vị Ghi chú 1 Bơm dầu trợ lực lái 02 Chiếc 2
Cơ cấu lái cung răng + thước lái 01 Chiếc 3
Cơ cấu lái trục vít thanh răng + thước lái trợ lực 02 Chiếc thủy lực 4
Cơ cấu lái trục vít thanh răng + thước lái trợ lực 01 Chiếc điện tử 5
Mô hình hệ thống treo – lái trợ lực thủy lực 01 MH 6
Mô hình hệ thống treo – lái trợ lực điện tử 01 MH 7 Vô lăng 02 Chiếc 8
Cột lái + Trục lái chính + Các đăng lái 02 Bộ b. Dụng cụ:
STT Tên dụng cụ
Số lượng Đơn vị Ghi chú 1
Tủ dụng cụ tháo lắp hệ thống lái 02 Tủ 2 Đồng hồ so 02 Chiếc 3 Thước lá 02 Bộ 4 Tay cân lực 02 Bộ 5 Thước cặp 02 Chiếc 2 lOMoAR cPSD| 59416725 6 Tay cân lực 02 Chiếc 7 Pan me 02 Bộ c. Vật tư:
STT Tên vật tư
Số lượng Đơn vị Ghi chú 1 Găng tay 30 Đôi 2 Giẻ lau sạch 05 Kg 3 Dầu bôi trơn chi tiết 04 Lít 4
Dầu trợ lực lái thủy lực 04 Lít 5 Dung dịch vệ sinh 10 Lít 6 Dung dịch xịt chế 08 Bình 7 Dung dịch RP7 08 Bình 8 Tài liệu thực hành 20 Cuốn
II. THÁO LẮP HỘP TAY LÁI
1. Bơm trợ lực lái a. Quy trình tháo
- Bước 1: Kẹp bơm lên ê tô.
Chú ý: Không được siết ê tô quá chặt.
- Bước 2: Tháo puli dẫn động
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng giữ puli để tháo đai ốc bắt puli
+ Tháo puli và then bán nguyệt. 3 lOMoAR cPSD| 59416725
- Bước 3: Tháo vỏ che puli
- Bước 4: Tháo van điều khiển khí
+ Tháo van điều khiển khí
+ Tháo đế nối đường dầu
- Bước 5: Tháo bình dầu, giá đỡ và gioăng chữ O + Tháo 3 bulong và giá đỡ.
+ Tháo các bu long, bình dầu và gioăng chữ O.
- Bước 6: Tháo cút nối cửa hút và gioăng chữ O - Bước 7: Tháo van điều khiển lưu lượng.
+ Tháo bulong nối gioăng và cút nối.
+ Tháo cút nối cửa cao áp.
+ Tháo gioăng chữ O khỏi cút nối cửa cao áp.
+ Tháo van điều khiển lưu lượng và lò xo.
- Bước 8: Tháo đế lò xo điều khiển lưu lượng.
+ Dùng kìm tháo phanh, tháo phanh hãm
Chú ý: Tháo phanh hãm sau khi ấn nhẹ vào đế phanh hãm.
+ Lắp tạm thời một bu long 10 mm vào đế rồi kéo nó ra.
+ Tháo gioăng chữ O ra khỏi đế.
- Bước 9: Tháo vỏ sau
+ Dùng 2 tuốc nơ vít, tháo phanh hãm.
+ Dùng búa cao su, tháo vỏ sau và đệm sóng.
+ Tháo gioăng chữ O ra khỏi vỏ sau.
- Bước 10: Tháo đĩa sau
+ Dùng búa cao su đập vào đầu trục rồi tháo đĩa sau.
+ Tháo giăng chữ O ra khỏi đĩa sau.
- Bước 11: Tháo trục bơm, vòng cam và cánh gạt 4 lOMoAR cPSD| 59416725
+ Tháo trục bơm cùng với vòng cam và các cánh gạt ra khỏi vỏ trước.
+ Tháo vòng cam và cánh gạt ra khỏi trục bơm.
+ Tháo chốt định vị dài ra khỏi vỏ trước.
- Bước 12: Tháo rô to và đĩa trước
+ Dùng tuốc nơ vít, tháo phanh hãm.
+ Tháo rô to và đĩa trước ra khỏi trục bơm.
+ Tháo hai gioăng chữ O ra khỏi đĩa trước.
+ Dùng búa và đục, đóng chốt định vị ra. b. Quy trình lắp
- Bước 1: Bôi dầu trợ lực lên tất cả các bề mặt trượt trước khi lắp
- Bước 2: Lắp đĩa trước và rô to vào trục bơm
+ Lắp chốt định vị ngắn vào đĩa trước
+ Lắp 2 gioăng chữ O mới vào đĩa trước
+ Lắp đĩa trước vào trục bơm
+ Lắp rô to vào trục rô to + Lắp phanh hãm
- Bước 3: Lắp trục bơm vào vỏ trước + Bôi mỡ chuyên dụng lên miệng phướt dầu + Lắp
chốt dàu vào vỏ trước.
+ Gióng lỗ trên đĩa trước thẳng với chốt định vị rồi lắp trục bơm bằng búa cao su.
Chú ý: Cẩn thận không làm hỏng phớt dầu và gioăng chữ O.
- Bước 4: Lắp vòng cam
Gióng các lỗ trên bòng cam thẳng với các chốt định vị rồi lắp vòng cam với mặt có khắc số hướng ra ngoài.
- Bước 5: Lắp các cánh gạt
Lắp các cánh gạt với đầu lượn tròn hướng ra ngoài. 5 lOMoAR cPSD| 59416725
- Bước 6: Lắp đĩa sau và gioăng chữ O
+ Lắp gioăng chữ O mới vào đĩa sau
+ Gióng thẳng lỗ trên đĩa sau với các chốt rồi lắp đĩa.
- Bước 7: Lắp vỏ sau + Lắp đệm sóng
+ Lắp gioăng chữ O mới vào vỏ sau
+ Dùng búa cao su, đóng vỏ sau vào. + Lắp phanh hãm.
- Bước 8: Đo tải trọng ban đầu của trục bơm
+ Kiểm tra rằng trục bơm quay trơn, không có tiếng ồn khác thường.
+ Lắp tạm đai ốc bắt puli và kiểm tra mô men quay.
Mô men quay: 2,8 kgf.cm (0,3 Nm) hay nhỏ hơn.
- Bước 9: Lắp đế lò xo điều khiển lưu lượng + Lắp gioăng chữ O mới vào đế lò xo.
+ Lắp đế lò xo với lỗ bu lông hướng ra ngoài. Chú ý:
Lắp với các lỗ vít hướng ra ngoài
Không được lắp sâu quá 8 mm so với mặt ngoài của vỏ
+ Dùng kìm tháo phanh, lắp phanh hãm.
- Bước 10: Lắp lò xo, van điều khiển lưu lượng, gioăng chữ O mới vào rãnh trên cút nối của cao áp.
+ Lắp và siết cút nối của cao áp
Mô men siết: 700 kgf.cm (69 Nm).
+ Lắp cút nối, đệm mới và bu long nối.
Mô men siết: 450 kgf.cm (44 Nm)
- Bước 11: Lắp bình dầu và giá đỡ 6 lOMoAR cPSD| 59416725
+ Lắp gioăng chữ O mới vào bình dầu.
+ Lắp bình dầu và giá đỡ rồi siết bu long.
Mô men siết: 130 kgf.cm (13 Nm)
- Bước 12: Lắp cút nối cửa hút
+ Lắp gioăng chữ O mới vào cút nối cửa hút
+ Lắp cút nối cửa hút vào vỏ. + Lắp và siết bu long.
Mô men siết 130 kgf.cm (13 Nm)
- Bước 13: Lắp van điều khiển khí
Lắp đế cút nối mới và siết chặt van
Mô men siết: 370 kg.cm (36 Nm)
- Bước 14: Lắp Puli dẫn động
+ Lắp then bán nguyệt vào trục.
+ Lắp puli và đai ốc vào trục
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng giữ puli rồi siết đai ốc
Mô men siết: 440 kg.cm (43 Nm).
- Bước 15: Lắp nắp Puli 2. Cơ cấu lái a. Quy trình tháo
- Bước 1: Kẹp cơ cấu lái trên ê tô
Dùng dụng cụ chuyên dùng kẹp cơ cấu lái lên ê tô
- Bước 2: Tháo van điều khiển khí
- Bước 3: Tháo ống dầu cao áp để quay trái và quay phải
Dùng dụng cụ chuyên dùng, tháo các ống dầu cao áp
- Bước 4: Tháo rô tuyn lái 7 lOMoAR cPSD| 59416725
+ Nới lỏng đai ốc hãm rồi đánh dấu lên thanh lái và đầu thanh răng
+ Tháo thanh lái và đai ốc hãm.
- Bước 5: Tháo cao su che bụi thanh răng
+ Dùng tuốc nơ vít tháo các kẹp.
+ Tháo cao su che bụi thanh răng.
Chú ý: Cẩn thận, không làm hỏng cao su che bụi và vỏ thanh răng.
- Bước 6: Tháo đầu thanh răng và đệm răng + Cậy phần bị đánh gập của đệm răng ra.
Chú ý: Tránh bất kỳ va đập lên thanh răng.
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng, tháo đầu thanh răng.
+ Đánh dấu ghi nhớ đầu thanh răng trái và phải. + Tháo đệm răng.
- Bước 7: Dùng dụng cụ chuyên dùng, tháo đai ốc hãm nắp lò xo dẫn hướng thanh răng.
- Bước 8: Tháo nắp lò xo dẫn hướng thanh răng
- Bước 9: Tháo lò xo dẫn hướng thanh răng và dẫn hướng thanh răng - Bước 10: Tháo nắp vỏ thanh răng.
- Bước 11: Tháo đai ốc tự hãm và ổ bi dưới
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng giữ van điều khiển, tháo các đai ốc tự hãm
+ Tháo ổ bi dưới và đệm cách.
- Bước 12: Tháo nắp che bụi
- Bước 13: Tháo van điều khiển
+ Dùng kìm tháo phanh, tháo phanh hãm
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng tháo van điều khiển cùng với ổ bi trên và phớt dầu
Chú ý: Không được cố gắng gỡ để tháo van điều khiển vì có thể làm hỏng van.
- Bước 14: Tháo vỏ van điều khiển Phương án 1:
+ Đánh dấu lên vỏ van điều khiển và vỏ thanh răng. 8 lOMoAR cPSD| 59416725 + Tháo 2 bu long
+ Kéo van ra ngoài cùng với vỏ van
+ Tháo đệm ra khỏi vỏ thanh răng. Phương án 2:
+ Tháo van điều khiển ra khỏi vỏ
+ Đóng van điều khiển ra cùng với phớt dầu
+ Tháo phớt dầu ra khỏi van điều khiển.
- Bước 14: Tháo ống chặn đầu xy lanh
Phương án 1: + Dùng kìm tháo phanh, tháo phanh hãm.
+ Tháo ống chặn đầu xy lanh và đệm cách.
Phương án 2: + Dùng dụng cụ chuyên dùng xoay ống chặn đầu xi lanh theo chiều kim đồng
hồ đến khi đầu dây thép lòi ra ngoài.
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng xoay ống chặn đầu xy lanh ngược chiều kim
đồng hồ rồi tháo dây thép
+ Kéo ống chặn đầu xy lanh ra
- Bước 15: Tháo thanh răng cùng với phớt dầu
Phương án 1: Gõ nhẹ đầu thanh răng bằng thanh đồng thau và búa.
+ Gõ thanh răng và phớt ra ngoài.
Phương án 2: Tháo bạc thanh răng và thanh răng
+ Tháo thanh răng cùng với bạc thanh răng
+ Tháo bạc ra khỏi thanh răng
+ Tháo gioăng chữ O ra khỏi bạc.
- Bước 16: Tháo phớt dầu xi lanh và đệm cách
Phương án 1: Dùng dụng cụ chuyên dùng tháo phớt dầu cùng với đệm cách 9 lOMoAR cPSD| 59416725
Chú ý: Có thể cần nối dài đối với dụng cụ chuyên dùng để tháo hoàn toàn phớt dầu ra khỏi vỏ.
Phương án 2: Dùng dụng cụ chuyên dùng, tháo phớt dầu vỏ xi lanh và vòng cách
Chú ý: Không được làm hỏng vỏ thanh răng b. Quy trình lắp
- Bước 1: Bôi dầu trợ lực hoặc mỡ lên các chi tiết
- Bước 2: Lắp phớt dầu vỏ xi lanh mới và đệm cách vào dụng cụ chuyên dùng, dùng búa cao
su, lắp cả cụm vào xi lanh.
- Bước 3: Lắp thanh răng
+ Lắp dụng cụ chuyên dùng vào thanh răng
Chú ý: Nếu cần làm sạch các ba via trên các răng của thanh răng và đánh bóng
+ Bôi dầu trợ lực lên dụng cụ chuyên dùng.
Lắp thanh răng vào xi lanh.
+ Tháo dụng cụ chuyên dùng.
- Bước 4: Lắp bạc thanh răng
+ Bôi dầu trợ lực lên gioăng chữ O rồi lắp nó lên bạc
+ Để tránh hỏng miệng phớt dầu, quấn băng dính quanh đầu thanh răng rồi bôi dầu trợ lực lên băng.
+ Ấn phớt dầu vào trong xi lanh theo hướng, không được nghiêng phớt.
- Bước 5: Lắp ống chặn đầu xi lanhPhương án 1:
+ Ấn ống chặn đầu xi lanh đến khi lỗ lắp dâu thép xuất hiện.
+ Lắp dây thép mới vào lỗ
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng xoay ống chặn đầu xi lanh theo chiều kim đồng hồ đến khi dây thép biến mất. Phương án 2: 10 lOMoAR cPSD| 59416725
Chú ý: lắp các chi tiết cho đúng
+ Lắp dụng cụ chuyên dùng vào đầu kia của thanh răng.
+ Bôi dầu trợ lực lên dụng cụ chuyên dùng
+ Lắp phớt dầu mới lên thanh răng
+ Tháo dụng cụ chuyên dùng
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng, lắp phớt dầu, đệm cách và ống chặn đầu xi lanh vào xi lanh.
+ Dùng kìm tháo phanh, lắp phanh hãm.
- Bước 6: Kiểm tra kín khí
+ Lắp dụng cụ chuyên dùng vào cút nối của vỏ xi lanh
+ Tạo độ chân không -400 mmHg trong khoảng 30 giây.
+ Kiểm tra rằng không có sự thay đổi chân không
- Bước 7: Lắp van điều khiển vào vỏ
- Bước 8: Lắp ổ bi trên
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng và máy ép, lắp ổ bi
- Bước 9: Lắp phớt dầu và phanh hãm
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng lăp phớt dầu mới
+ Dùng kìm tháo phanh, lắp phanh hãm.
- Bước 10: Lắp đệm cách, ổ bi dưới và đai ốc tự hãm lên trục van điều khiển.
+ Lắp đệm cách và ổ bi lên trục van điều khiển
+ Dùng dụng cụ chuyên dùng để giữ van điều khiển, lắp và siết đai ốc tự hãm mới
Mô men siết: 600 kgf.cm (59 N.m)
- Bước 11: Lắp nắp vỏ thanh răng
+ Bôi keo làm kín lên các ren của nắp vỏ thanh răng
+ Lắp và siết nắp bỏ thanh răng
Mô men siết: 7000 kgf.cm (69 N.m) 11 lOMoAR cPSD| 59416725 Đối với loại 2
- Bước 7: Lắp van điều khiển
+ Bôi dầu trợ lực lên gioăng teflon
+ Lắp van điều khiển vào vỏ.
Chú ý: Cẩn thận không làm hỏng gioăng teflon và phớt dầu
- Bước 9: Lắp phớt dầu
+ Bôi dầu trợ lực lên phớt dầu mới + Dùng
dụng cụ chuyên dùng, lắp phớt dầu - Bước
10: Lắp nắp che bụi.
- Bước 11: Lắp vỏ van điều khiển
+ Đặt đệm mới lên vỏ thanh răng
+ Khớp dấu trên vỏ van và vỏ thanh răng. + Siết 2 bu lông
Mô men siết: 185 kgf.cm (18 N.m)
- Bước 12: Lắp đai ốc tự hãm
Dùng dụng cụ chuyên dùng để giữ van điều khiển, lắp đai ốc tự hãm mới
Mô men siết: 250 kgf.cm (25 N.m)
- Bước 13: Lắp nắp vỏ thanh răng
+ Bôi keo lên 2 hay 3 ren của đầu bulong
+ Lắp nắp vỏ thanh răng
Mô men siết: 600 kgf.cm (59 N.m)
+ Dùng búa và đục làm biến dạng 2 phần của nắp vỏ thanh răng
- Bước 12: Lắp đế dẫn hướng thanh răng, dẫn hướng thanh răng lắp đế dẫn hướng thanh
răng và lò xo dẫn hướng thanh răng.
Chú ý: Đền mỡ vào và bôi mỡ lên bề mặt trượt, lưng và các mặt bên. 12 lOMoAR cPSD| 59416725
- Bước 13: Điều chỉnh tải trọng ban đầu tổng
+ Bôi keo lên 2 hoặc 3 ren của nắp lò xo
+ Dùng SST, lắp và siết nắp lò xo
Mô men siết 250 kgf.cm (25 N.m) Cho kiểu 1:
+ Dùng SST, coay lắp lò xo dẫn hướng thanh răng 15 độ
+ Dùng SST và cờ lê lực; siết nắp lò xo dẫn hướng thanh răng đến khi tải trọng ban đầu nằm trong tiêu chuẩn
Tải trọng ban đầu (khi quay): 8-13 kgf.cm (0,8 – 1,3 N.m) Cho kiểu 2:
+ Dùng SST xoay nắp lò xo dẫn hướng thanh răng 12 độ
+ Xoay trục van điều khiển sang phải và sang trái một hay hai lần
+ Nới lỏng nắp lò xo đến khi lò xo nén dẫn hướng thanh rằng không còn tác dụng.
+ Dùng SST và cờ lê lực siết nắp lò xo dẫn hướng thanh răng đến khi tải trọng ban đầu nằm trong tiêu chuẩn
Tải trọng ban đầu (khi quay): 9-12 kgf.cm (0,9 – 1,2 Nm)
- Bước 14: Nắp đai ốc hãm nắp lò xo dẫn hướng thanh răng
+ Bôi keo lên 2 hay 3 ren của đai ốc hãm Cho kiểu 1:
Dùng SST lắp và siết đai ốc hãm
Mô men siết: 390 kgf.cm (38 N.m)
Chú ý: Dùng cờ lê lực với cánh tay đòn 30 cm
+ Kiểm tra lại tải trọng ban đầu tổng
- Bước 15: Lắp đệm răng và đầu thanh răng + Lắp đệm răng mới 13 lOMoAR cPSD| 59416725
+ Dùng SST lắp, và siết đầu thanh răng
Mô men siết: 730 kgf.cm (72 N.m)
Chú ý: Dùng cờ lê lực với cánh tay đòn 34 cm
+ Dùng thanh đồng thau và búa, bẻ gập đệm răng
- Bước 16: Lắp cao su che bụi thanh răng và các kẹp
+ Chắc chắn rằng lỗ trên cao su che bụi không bị bịt bởi mỡ
Chú ý: Nếu lỗ bị bịt, áp suất bên trong cao su sẽ thay đổi khi nó được lắp và xoay vô lăng.
+ Lắp các cao su che bụi.
Chú ý: Cẩn thận không làm xoắn hay hỏng cao su. + Lắp các kẹp trong.
+ Lắp các kẹp ngoài với các đầu kẹp hướng ra ngoài.
- Bước 17: Lắp đầu thanh lái
+ Vặn đai ốc hãm và đầu thanh lái vào đầu thanh răng đến khi khớp với dấu ban đầu.
+ Sau khi điều chỉnh độ chụm, siết chặt đai ốc hãm.
Mô men siết: 570 kgf.cm (20 Nm)
- Bước 18: Lắp ống dầu cao áp quay trái và quay phải
Dùng SST, lắp và siết các ống
Mô men siết: 200 kgf.cm (20 Nm) 110kgf.cm (11 Nm)
Chú ý: Dùng cờ lê lực có cánh tay đòn 30 cm -
Bước 19: Lắp van điều khiển không khí.
III. BÁO CÁO VÀ KẾT LUẬN
----------------HẾT--------------- 14