lOMoAR cPSD| 47028186
Ô nhiễễm nguồnồ nước
l.Nước bị ô nhiễễm là gì ? -
Nước bị ồ nhiễễm là nước bị nhiễm hóa chất hoặc các chất lạ, gây hại cho sức khỏe con
người, động vật và thực vật. -
Nguồn nước ô nhiễm khi các chất độc xâm nhập vào các nguồn nước như sông suối, ao
hồ, đại dương. Các chất độc hại này có thể hòa tan, lơ lửng hoặc đọng lại trong nước.
-Các chất làm nguồn nước bị ô nhiễm phổ biến nhất là thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa
học, chất thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp chưa qua xử lý, chì, thủy ngân và các kim loại nặng khác.
ll.Nguyễn nhân gây ô nhiễễm nguôồn nước ?
2.1 Từ tự nhiên
Nguyên nhân nước bị ô nhiễm có thể do các yếu tố đến từ thiên nhiên như tuyết tan, mưa, lũ,
bão,… mang theo các bụi bẩn tích tụ trong dòng nước trôi xuống sông, suối,… . Bên cạnh đó, đời
sống tự nhiên của các sinh vật cũng có thể gây ô nhiễm nguồn nước. Chẳng hạn như xác động vật
chết bị các vi sinh vật phân hủy thành chất hữu cơ có thể ngấm vào đất và mạch nước ngầm.
Đối với trường hợp ngập lụt là trường hợp dễ khiến cho nguồn nước bị ô nhiễm tự nhiên nhất vì
lúc này mực nước dâng cao đồng thời có chứa tất cả những thành phần của tự nhiên mà nó đi
qua bao gồm vi khuẩn, chất thải, chất dơ,… Khi đó chúng sẽ xâm nhập vào môi trường sống bình
thường gây nên sự ô nhiễm cho toàn bộ khu vực.
Hiện tượng băng tan, thủy triều dâng trong tự nhiên cũng có thể gây ra sự xâm nhập mặn ở nguồn
nước. Từ đó con người thiếu nước ngọt để phục vụ cho công tác nuôi trồng và nhu cầu sinh hoạt
đời sống hằng ngày và phần diện tích đất liền có nguy cơ bị thu hẹp dần.
Ô nhiễm tự nhiên mang lại nhiều hậu quả nặng nề cho chúng ta tuy nhiên tần số xảy ra khá ít và
cũng không phải là tác nhân chính khiến cho nguồn nước bị suy thoái và trở thành mối đe dọa với môi trường.
2.2 Từ nhân tạo
- Hoạt động nông nghiệp :
Hoạt động nông nghiệp là một trong những hoạt động ảnh hưởng đến nguồn nước nhiều nhất.
Việc người dân thường xuyên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất tăng trưởng, thức ăn cho lOMoAR cPSD| 47028186
chăn nuôi,… sau đó đẩy phần thừa ra nguồn nước tự nhiên đã gây nên tình trạng ô nhiễm trầm
trọng môi trường nước.
- Hoạt động công nghiệp
Một nguyên nhân nước bị ô nhiễm phổ biến và nghiêm trọng chính là từ hoạt động công nghiệp.
Thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhu cầu đời sống của con người cũng tăng cao dẫn đến
nhiều hệ lụy mà nơi gánh chịu lại là môi trường sống xung quanh chúng ta chứ không riêng nguồn nước.
- Ô nhiễm môi trường nước do rác thải sinh hoạt
Ô nhiễm nguồn nước do rác thải sinh hoạt, nước thải đặc biệt nghiêm trọng ở đô thị. Các rác thải
sinh hoạt không được xử lý theo hệ thống tập trung mà xả trực tiếp xuống sông, hồ, kênh, mương,
… Các cơ sở sản xuất xử lý nước thải không đúng quy định. Nhiều cơ sở y tế vẫn chưa có hệ thống
xử lý rác thải. Thành phố càng nhiều rác nhưng không thể thu gom hết khiến nguồn nước bị ô nhiễm nặng nề.
- Quá trình đô thị hoá :
Đất nước phát triển kéo theo tốc độ công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh hơn. Từ đó dân số gia
tăng khiến tài nguyên nước không còn đủ. Ở các đô thị, khu công nghiệp thì nước càng bị ô nhiễm
nặng hơn do nước thải, khí thải và chất thải. Do đó, tình hình dân số cũng là nguyên nhân dẫn
đến ô nhiễm môi trường nước.
- Nước thải từ hoạt động y tế :
Các hoạt động từ phòng thí nghiệm, phẫu thuật, làm sạch thực phẩm, … luôn có một lượng nước
thải mang nhiều virus, mầm bệnh. Nếu nguồn nước này chưa được xử lý mà thải trực tiếp ra môi
trường sẽ mang lại nhiều hậu quả. Không chỉ ảnh hưởng đến nước mà còn lây lan virus không tốt
cho sức khỏe con người.
3. T 椃 nh tr 愃⌀ng ô nhi ̀m nướ ⌀n nay
Số liệu thống kê của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cho thấy hơn 60% nguồn
nước trên các con sông của châu Á, châu Phi, châu u đang bị ô nhiễm. Tổ chức UNICEF cho biết,
5 quốc gia có tình trạng ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng nhất là Indonesia, Philippines, Thái
Lan, Trung Quốc và Việt Nam.
Theo số liệu thống kê mới nhất của Viện Y học lao động và Vệ sinh Môi trường, tại Việt Nam có
hơn 17 triệu dân chưa được tiếp cận với nguồn nước sạch. Họ đang phải sử dụng nước mưa,
nước giếng khoan hay nước máy lọc không đảm bảo về chất lượng. Tất cả những nguồn nước
này đều là nguồn nước ô nhiễm, không an toàn cho sức khỏe. lOMoAR cPSD| 47028186
Số liệu thống kê cho thấy, mỗi ngày Hà Nội có hơn 1.000 m3 rác thải và 400.000 m3 nước thải
thải ra môi trường nhưng chỉ có 10% trong số đó là được xử lý đúng quy định. Còn lượng nước
thải còn lại bị xả trái phép ra các sông ngòi, kênh rạch như sông Đà, sông Nhuệ, sông Tô Lịch, hồ
Linh Đàm,… Lấy Ví dụ :
+ “Long mạch của thủ đô” – con sông Tô Lịch đang bị ô nhiễm trầm trọng, nước sông bốc
mùi hôi thối nồng nặc khiến người dân cũng như du khách phải “nín thở” mỗi khi đi ngang qua.
+ Tại thành phố Hồ Chí Minh, ước tính mỗi ngày cụm khu công nghiệp Thanh Lương thải ra
khoảng 5000 m3 nước thải từ các nhà máy. Các con kênh cũng như khu vực xung quanh tại các
quận 6, 8, 11 cũng ngày một ô nhiễm nặng hơn.
Theo số liệu được công bố bởi Bộ Y Tế và Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, mỗi năm có
hơn 9000 người tử vong do sử dụng nguồn nước bẩn. Và hơn 100.000 người mắc ung thư và các
bệnh liên quan đến đường hô hấp.
4 . Tác h 愃⌀i của ô nhi ̀m nguồn nước
- Tác hại đến con người
Tác hại của nước bị ô nhiễm lên con người và vô cùng nặng nề, nhất ở mặt sức khoẻ. Sử dụng
nước ô nhiễm lâu ngày sẽ gây nên các bệnh về da, dịch tả, thương hàn hay thậm chí là bại liệt vì
các vi khuẩn có trong nước.
Ngoài ra, nếu nước có chứa kim loại nặng và chất độc hại thì có thể khiến con người bị ngộ độc.
Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các căn bệnh ung thư, đột biến gen và dị tật bẩm sinh.
- Tác hại đến sinh vật dưới nước
• Kim loại nặng từ quá trình công nghiệp tích lũy theo thời gian tại ao hồ, sông suối, mạch nước
ngầm gần khu vực đó. Các sinh vật sinh sống trong phạm vi ô nhiễm, ăn uống thức ăn nhiễm kim
loại nặng sẽ làm biến dị, dị tật bẩm sinh, hình thành tế bào ung thư.
• Chất thải công nghiệp chứa nhiều chất độc hại gây hại cho sức khỏe thủy sản. Chúng làm động vật
thủy sinh giảm sinh sản, ức chế miễn dịch hoặc ngộ độc cấp tính.
• Các nguồn nước bị ô nhi ̀m bởi chất thải sinh hoạt thường dẫn đến các bệnh truyền nhiễm cho
sinh vật trong nước và sống trên bờ thông qua việc uống nước. Trong đó dịch tả, thương hàn là
các bệnh truyền nhiễm thường gặp, là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ sơ sinh.
Nguồn nước bị ô nhi ̀m làm sinh vật thủy sinh chết hàng loạt
• Các hạt sunfat từ mưa axit làm hại sinh vật sống ở sông hồ và có thể làm chúng chết hàng loạt. lOMoAR cPSD| 47028186
• Các hạt lơ lửng trong nước làm giảm chất lượng nước uống của con người và giảm chất lượng môi
trường sống của sinh vật biển. Các hạt này làm giảm lượng ánh sáng mặt trời xuyên qua nước, gây
gián đoạn sự phát triển của thực vật quang hợp và vi sinh vật.
- Tác hại đến thực vật
Môi trường nước bị ô nhi ̀m còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái, thực vật ở trên cạn. Nếu dùng
nước ô nhiễm để tưới tiêu sẽ khiến cây trồng, hoa không thể phát triển, thân cây còi cọc. Nước
bị ô nhiễm nặng hơn còn khiến hàng loại thực vật chết đi, đất dễ bị xói mòn và cằn cỗi.
- Tác hại đến nền kinh tế xã hội
Không chỉ tác động đến sinh vật sống, ô nhiễm nước còn gây hại cho nền kinh tế xã hội bởi việc
khắc phục, xử lý nguồn nước bị ô nhi ̀m cực kỳ tốn kém. Các chất thải không thể tự phân hủy
trong thời gian ngắn sẽ tích tụ và chảy vào các đại dương.
Có một số phương pháp ngăn chặn ô nhi ̀m nguồn nước như bộ lọc cát, bộ lọc sinh học, hóa
chất. Những kỹ thuật đơn giản này cần chi phí để duy trì biện pháp phòng ngừa có chi phí rẻ hơn
nhiều so với làm sạch nước ô nhiễm.
Chi phí làm sạch nước bị ô nhiễm phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
• Vị trí nguồn nước ô nhi ̀m: xác định vị trí ô nhiễm để tính được chi phí dọn dẹp là bao nhiêu.
Nếu nguồn nước ô nhiễm ở khu vực thuận tiện di chuyển sẽ có giá rẻ hơn những vùng khó đi lại.
• Quy mô khu vực ô nhiễm: cần xem xét phạm vi ô nhiễm nguồn nước, diện tích ô nhiễm càng lớn
thì chi phí xử lý càng cao.
• Loại chất gây ô nhiễm: giá thành xử lý nước ô nhiễm còn phụ thuộc vào chất gây ô nhiễm. Nếu ô
nhiễm các chất khó làm sạch thì chi phí sẽ mắc hơn nhiều các chất thông thường.
⌀n pháp xử lý nguồn nước bị ô nhi ̀m
Để phòng chống cũng như xử lý nguồn nước bị ô nhi ̀m nặng nề của hiện tượng ô nhi ̀m môi
trường nước cần thực hiện các biện pháp cơ bản sau đây: -
Xử lý nước thải, chất thải, rác thải đúng quy định
Các doanh nghiệp, nhà máy cần phải đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tiên tiến, đúng
quy định trước khi thải ra môi trường bên ngoài. Cơ sở hạ tầng xử lý nước thải cần phải được bảo
trì và phát hiện kịp thời những rò rỉ hoặc lỗi để thay thế và sửa chữa nhanh chóng.
Các bể chứa tự hủy trong hộ gia đình cần phải đảm bảo đã xử lý trước khi nước thải ngấm vào đất. lOMoAR cPSD| 47028186
Không những thế, mỗi người dân đều không được xả rác hay vứt rác xuống ao hồ, sông suối hay
kênh rạch. Bởi chính hành động đó sẽ gây ra tình trạng ô nhi ̀m nguồn nước nếu lượng rác thải tích tụ lâu dài. -
Hướng đến một nền nông nghiệp xanh, sạch hơn
Một trong những cách để nông dân thực hành nền nông nghiệp xanh là giảm thiểu hàm lượng
chất dinh dưỡng thừa mà cây không hấp thụ hết. Từ đó cũng hạn chế khả năng photphat và nitrat
gây ô nhi ̀m nguồn nước ngầm.
Người nông dân cần hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ. Bởi việc
lạm dụng các chất hóa học này không những ảnh hưởng xấu đến cây trồng mà còn gây nên tình
trạng ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước. -
Luôn luôn tiết kiệm nước
Ngày nay, việc tiết kiệm nước càng cấp bách hơn khi nguồn nước sạch có hạn mà lại đang cạn
kiệt dần. Rất nhiều địa phương không có đủ nguồn nước sạch để sinh hoạt.
Bằng những hành động nhỏ như tắt vòi nước khi đang đánh răng, kiểm tra thường xuyên và bảo
dưỡng các đường ống dẫn nước,… Bạn đã có thể tiết kiệm nước. Ngoài ra, tận dụng nguồn nước
tự nhiên như nước mưa để cọ rửa, tưới cây cũng là biện pháp để tránh lãng phí nước sạch. -
Chính sách và pháp luật về phòng chống ô nhiễm nước
Nhà nước Việt Nam cũng cần nhanh chóng thiết lập chính sách, pháp luật để bảo vệ môi trường
nói chung và bảo vệ nguồn nước nói riêng. Cũng như cần có các biện pháp thanh tra, xử phạt
mạnh tay hơn đối với những trường hợp vi phạm quy định về xử lý rác thải. -
Tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường
Có thể nói đây là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất trong công tác bảo vệ môi trường bởi là
sự nghiệp của toàn dân. Vì thế, mỗi người đều cần có trách nhiệm và ý thức về bảo vệ môi trường,
đặc biệt là môi trường nước.
Thông qua các chiến dịch xã hội và các phong trào để tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức,
nhận thức rõ về mối hiểm nguy của tình trạng ô nhiễm môi trường nước.