20 trang 116 lượt tải

Phân tích sự khác biệt giữa văn hóa doanh nghiệp Phương Đông và văn hóa doanh nghiệp Phương Tây | Tiểu luận môn Quản trị học |Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh

231

Phân tích sự khác biệt giữa văn hóa doanh nghiệp Phương Đông và văn hóa doanh nghiệp Phương Tây | Tiểu luận môn Quản trị học |Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh . Tài liệu gồm 20 trang giúp bạn tham khảo, củng cố kiến thức và ôn tập đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem!

Môn: Quản trị thương hiệu 6 tài liệu

Trường: Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh 405 tài liệu

Tác giả:

Phạm Thị Huyền

10 tháng trước

Danh sách Quiz

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HỒ CHÍ MINH

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

……

TIỂU LUẬN MÔN HỌC

QUẢN TRỊ HỌC

ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH SỰ KHÁC BIỆT GIỮA VĂN HÓA DOANH NGHIỆP

PHƯƠNG ĐÔNG VÀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP PHƯƠNG TÂY

GVHD: Th.s Nguyễn Văn Bình

Tên nhóm sv thực hiện: QT6C

Lớp: ĐHQT6B

TP HỒ CHÍ MINH, 6/2011

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Nhóm sinh viên thực hiện

ﻌﻌ......ﻌﻌ

Họ tên MSSV

1. Trần Hào Quang 10275521

2. Bùi Quốc Thắng

3. Võ Anh Tần 10236561

Nhận xét của giáo viên

............................................................................................................................................

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình
 
MỤC LỤC
 ….¤¤¤….
Chương I: Tổng quan nghiên cứu.......................................................................................5
Lý do chọn đề tài...................................................................................................................................5
Mục êu nghiên cứu............................................................................................................................6
Phương pháp nghiên cứu....................................................................................................................7
Giới hạn nghiên cứu.............................................................................................................................7
Kết quả đạt được.................................................................................................................................7
Chương II: Cơ sở lý thuyết.................................................................................................9
Văn hóa doanh nghiệp..........................................................................................................................9
1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?.........................................................................................................9
2. Các loại hình văn hóa doanh nghiệp...........................................................................................10
3. Các bộ phận cấu thành văn hóa doanh nghiệp...........................................................................10
3.1. Triết lý hoạt động của doanh nghiệp...................................................................................10
3.2. Đạo đức kinh doanh.............................................................................................................11
Văn hóa Đông Tây, ảnh hưởng của văn hóa trong doanh nghiệp......................................................11
1. Văn hóa phương Đông và văn hóa phương Tây..........................................................................11
2. Ảnh hưởng của văn hóa dân tộc đến văn hóa doanh nghiệp......................................................11
Chương III: Phân tích sự khác biệt trong thực tiễn...........................................................13
Văn hóa phương Đông, văn hóa phương Tây và những sự khác nhau cơ bản....................................13
1.Hình thức tổ chức........................................................................................................................13
2. Chiến lược kinh doanh................................................................................................................14
3. Kinh nghiệm................................................................................................................................14
Sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp phương Đông và phương Tây..........................................14
1. Độc lập hay nhóm – cá nhân hay cộng đồng...............................................................................14
2. Thẳng thắn hay vòng vo..............................................................................................................15
3. Đúng giờ và trễ giờ......................................................................................................................15
4. Sòng phẳng hay dựa trên mối quan hệ.......................................................................................16
5. Cùng thắng hay thắng – thua......................................................................................................17
3

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

2.6. Cấp trên với cấp dưới..................................................................................................................17

Kết luận và kiến nghị.......................................................................................................18

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Chương I: Tổng quan nghiên cứu

1.Lý do chọn đề tài

Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng cấu thành nên doanh nghiệp, đó là toàn bộ

các giá trị văn hoá được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một

doanh nghiệp, trở thành các giá trị, các quan niệm và tập quán, truyền thống ăn sâu vào

hoạt động của doanh nghiệp ấy và chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của mọi

thành viên của doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện các mục đích. Cũng như

văn hóa nói chung, văn hóa doanh nghiệp gắn với từng dân tộc, từng quốc gia, mỗi quốc

gia, mỗi dân tộc lại có một nền văn hóa riêng, điều đó tạo cho văn hóa doanh nghiệp của

họ có đặc trưng riêng phân biệt với các quốc gia, dân tộc khác. Tuy nhiên ngoài sự khác

biệt về văn hóa giữa các quốc gia, các dân tộc với nhau, chính sự tương đồng nhất định

giữa các quốc gia gần nhau về mặt địa lý đã đưa đến sự phân biệt mang tầm vĩ mô trên

thế giới mà hiện nay ta biết đến đó là sự khác biệt giữa phương Đông và phương Tây.

Phương Đông và phương Tây từ xa xưa được biết đến là hai cái nôi của nền văn minh

nhân loại. Ngày nay, khi nhắc đến phương Đông và phương Tây thì phương Tây ta hiểu

là các quốc gia nằm ở phía Tây bán cầu, tiểu biểu như nhóm các quốc gia châu Âu hay

các quốc gia châu Mỹ còn phương Đông là nửa bán cầu còn lại, khu vực châu Á rộng lớn.

Mặc dù cùng song song tồn tại và phát triển song sự khác biệt trong lịch sử hình thành và

đặc điểm văn hóa xã hội đã tạo nên sự khác biệt khá rõ rệt trong cách kinh doanh, cách

tạo dựng các mối quan hệ trong kinh doanh của các doanh nghiệp nói cách khác đó là sự

khác biệt về văn hóa doanh nghiệp ở hai khu vực trên.

Toàn cầu hóa và xu thế hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Trong tình hình

đó, để hòa nhập và phát triển thành công buộc các quốc gia nói chung và các doanh

nghiệp nói riêng phải tìm cho mình con đường và cách thức hội nhập đúng đắn. Để làm

được điều này, việc quan trọng là cần nắm bắt được những yếu tố cơ bản trong hội nhập,

để bắt kịp và phát triển theo xu thế chung của thời đại. Không chỉ là vấn đề về thể chế

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

chính trị, kinh tế hay sự thay đổi của khoa học kỹ thuật mà còn là vấn đề nhận thức, quan

điểm, phong cách,…tựu trung lại là vấn đề văn hóa và sự phát triển trong ý thức hệ của

toàn xã hội.

Xu thế phát triển chung hiện nay của nền kinh tế thế giới là đang tiến dần đến tầm cao

của nền kinh tế tri thức, ở nơi đó văn hóa được coi trọng hơn bao giờ hết. Xu thế mới tạo

ra một sân chơi mới, với những luật lệ mới và những thành viên có thể đáp ứng được luật

chơi. Đó là những doanh nghiệp đã xây dựng văn hóa đủ mạnh để tự tin hòa nhập và phát

triển bền vững.

Tuy nhiên, ở Việt Nam, khái niệm văn hóa doanh nghiệp còn khá mới mẻ. Thực tế

cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp ở nước ta còn chưa có sự nhận thức đúng đắn về văn

hóa doanh nghiệp, chưa thấy được tầm quan trọng và sức mạnh của văn hóa doanh

nghiệp. Việt Nam đang trên đường hội nhập với nền kinh tế thế giới. Trong dòng chảy sôi

động của nền kinh tế thị trường, để tồn tại buộc các doanh nghiệp phải chọn cho mình

con đường phát triển phù hợp. Xác định văn hóa doanh nghiệp là một nhân tố quan trọng

trong sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp là

phải xây dựng cho mình một nền văn hóa doanh nghiệp lành mạnh, tạo được lợi thế cạnh

tranh cho doanh nghiệp trên bước đường phát triển của mình.

Nhận thấy tầm quan trọng của việc nghiên cứu sự khác biệt giữa văn hóa doanh

nghiệp phương Đông, Phương Tây và áp dụng nó vào việc đánh giá các chiến lược kinh

doanh cụ thể, đồng thời đối chiếu với tình hình phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam

nhóm chúng em đã quyết định chọn đề tài “phân tích sự khác biệt giữa văn hóa doanh

nghiệp phương Đông và văn hóa doanh nghiệp phương Tây”.

Do điều kiện về tài liệu cũng như trình độ hiểu biết vấn đề của nhóm còn hạn chế nên

không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu từ

quý thầy cô và các bạn để tiểu luận này được hoàn thiện hơn. Nhóm xin chân thành cảm

ơn.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

 Hiểu được khái niệm văn hóa doanh nghiệp, làm rõ các yếu tố của văn hóa doanh

nghiệp, tác động của nó đến doanh nghiệp, từ đó biết được tầm quan trọng và ý

nghĩa của văn hóa đối với doanh nghiệp.

 Từ những đặc trưng cơ bản về văn hóa, xã hội, con người phương Đông và

phương Tây, phân tích sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp phương Đông và

phương Tây, kiểm chứng trong thực tiễn. Từ đó có thể chỉ rõ điểm tích cực và tiêu

cực, tác động của nó đến hiểu quả kinh doanh của doanh nghiệp ở từng nơi.

 Đồng thời đối chiếu, so sánh với thực trạng các doanh nghiệp tại Việt Nam từ đó

đề xuất một số giải pháp để nâng cao việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh

nghiệp tại Việt Nam.

3. Phương pháp nghiên cứu

 Phương pháp tổng hợp: để nắm vững cơ sở lý thuyết cần thu thập thông tin từ giáo

trình, tài liệu sách, báo liên quan, chắt lọc rồi tổng hợp lại để có một cái nhìn

chung nhất, khách quan nhất, đa chiều nhất về vấn đề nghiên cứu.

 Phương pháp phân tích, đánh giá: chia nhỏ vấn đề thành nhiều phần, hay nhìn

nhận vấn đề theo nhiều khía cạnh khác nhau và phân tích theo từng khía cạnh một.

Vận dụng lý thuyết đối chiếu với thực tiễn để làm rõ từng phần của vấn đề.

 Phương pháp khảo sát thực tiễn: phân tích vấn đề cần phải thông qua các số liệu,

dẫn chứng cụ thể trong thực tiễn, đó phải là các số liệu, dẫn chứng đặc trưng nhất

và liên quan trực tiếp tới vấn đề.

4. Giới hạn nghiên cứu

 Đối tượng nghiên cứu: các yếu tố văn hóa trong doanh nghiệp

 Phạm vi nghiên cứu: các quốc gia phương Đông và phương Tây. Cụ thể: châu Á là

khu vực Đông Bắc Á, Đông Á và Nam Á (phương Đông), khu vực châu Âu, Bắc

Mỹ (phương Tây).

5. Kết quả đạt được

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Có được vốn kiến thức cơ bản về văn hóa doanh nghiệp không chỉ về mặt lý thuyết

mà còn cụ thể trong thực tế thông qua việc phân tích sự khác biệt giữa văn hóa doanh

nghiệp phương Đông và văn hóa doanh nghiệp phương Tây. Từ những vấn đề đã tìm hiểu

và nghiên cứu có thể bước đầu hình dung được môi trường doanh nghiệp, môi trường

kinh doanh, cách thức tổ chức công việc… Có những nhìn nhận, đánh giá, so sánh đúng

đắn, khách quan hơn về tình hình các doanh nghiệp, các tổ chức và việc thực hiện văn

hóa doanh nghiệp hiện nay.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Chương II: Cơ sở lý thuyết

1.Văn hóa doanh nghiệp

1.1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?

“Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những giá trị mà doanh nghiệp tạo ra trong quá

trình sản xuất kinh doanh. Nó tác động đến tình cảm, lý trí và hành vi của các thành viên,

là sợi dây liên kết các thành viên trong tổ chức lại và nhân lên sức mạnh của doanh

nghiệp, chính điều này tạo cơ sở cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Văn hóa doanh

nghiệp gắn với đặc điểm từng dân tộc, từng thời kì phát triển cho tới từng người trong

doanh nghiệp. Do đó văn hóa doanh nghiệp rất đa dạng và phong phú. Song văn hóa

doanh nghiệp cung không phải là vô hình, khó nhận biết mà nó rất cụ thể, biểu hiện ra

trong các hành vi của người lao động trong doanh nghiệp. Đó chính là thái độ của hộ

trong quá trình sản xuất hay trong giao tiếp. Nó thể hiện trong các sản phẩm hay dịch vụ

cung cấp cho khách hàng, chi phối đến kết quả hoạt động cuối cùng của doanh nghiệp.”

[1]

Văn hóa không chỉ là những gì liên quan đến tinh thần mà bao gồm cả vật chất. Theo

cách hiểu thông thường thì văn hóa là cách sống bao gồm phong cách ăn mặc, ăn uống,

cư xử, đức tin, và tri thức…Theo đó, có thể hiểu văn hóa doanh nghiệp như các giá trị

tinh thần, vật chất và tri thức…được xây dựng trong suốt quá trình tồn tại và phát triển,

trở thành quan niệm, tập quán, truyền thống của doanh nghiệp đó. Trên thế giới có một số

định nghĩa văn hóa doanh nghiệp như sau:

 Phẩm chất riêng biệt của tổ chức được nhận thức phân biệt nó với các tổ chức

khác trong lĩnh vực (Gold, K.A).

 Văn hóa thể hiện tổng hợp các giá trị và cách hành xử phụ thuộc lẫn nhau phổ biến

trong doanh nghiệp và có xu hướng tự lưu truyền, thường trong thời gian dài

(Kotter, J.P và Heskett, J.L).

 Văn hóa doanh nghiệp là những niềm tin, thái độ và giá trị tồn tại phổ biến và

tương đối ổn định trong doanh nghiệp (williams,Dobson, P & walters ).

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

1.2. Các loại hình văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp có thể nhận biết được ở các khía cạnh khác nhau. ở bề ngoài

văn hóa doanh nghiệp được thể hiện qua biểu tượng của doanh nghiệp ( logo), kiểu kiến

trúc hay khẩu hiệu ( slogan),… bên trong là những là những giá trị được các thành viên

chia sẻ và chấp nhận. nó chi phối hành vi của các thành viên trong doanh nghiệp. Cuối

cùng là phần cốt lõi, đây có thể là phần khó phân biệt nhất vì nó được hình thành từ từ

qua thời gian, thấm nhuần dần vào các thành viên cánh vô thức. muốn nhận biết được

điều này phải có một quá trình quát tích cực, thảo luận và phân tích cách cởi mở với các

thành viên.

Dựa vào sự hình thành, văn hóa doanh nghiệp có thể nhận biết dưới ba dạng:

 Văn hóa doanh nghiệp hướng vào cá tính nhà lãnh đạo hay tập thể nhà lãnh đạo,

mà những người này biết làm cho mình nổi bật lên và tất cả mọi hoạt động của

doanh nghiệp được thực hiện qua vai trò của nhà lãnh đạo đó

 Văn hóa tổ chức hướng vào một hoạt động hay nghề nghiệp

 Văn hóa tập trung và cung cách ứng xử manh tính cộng đồng, mang tính gia đình.

1.3. Các bộ phận cấu thành văn hóa doanh nghiệp

1.3.1. Triết lý hoạt động của doanh nghiệp

Mỗi doanh nghiệp thường đề ra triết lý kinh doanh cho riêng mình.cách thể hiện triết

lý kinh doanh của từng doanh nghiệp có thể khác nhau, song nhìn chung, triết lý kinh

doanh của doanh nghiệp có thể bao hàm những yếu tố sau:

 Mục tiêu của doanh nghiệp hướng tới sự phát triển lâu dài và bền vững.

 Định hướng hoạt động của doanh nghiệp vào việc phục vụ lợi ích xã hội thông qua

việc phục vụ khách hàng.

 Đề cao giá trị của con người, đặt con người vào vị trí trung tâm trong toàn bộ mối

quan hệ ứng xử trong doanh nghiệp.

Triết lý hoạt động của doanh nghiệp là tư tưởng chỉ đạo chung toàn bộ suy nghĩ và

hoạt động của doanh nghiệp từ người lãnh đạo, các bộ phận quản lý đến những người lao

động trong doanh nghiệp.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

1.3.2. Đạo đức kinh doanh

Từ hàng ngàn năm nay, người ta đã nghiên cứu và đưa ra nhiều khái niệm khác nhau

về đạo đức. Đây là lĩnh vực rất nhạy cảm và tế nhị, thể hiện sự cảm nhận về “cái đúng”

của các dân tộc. Sự cảm nhận này thường mang tính chủ quan và khác nhau. Tuy vậy,sự

khác nhau này là không lớn và phần cơ bản vẫn giống nhau. Để có một định nghĩa tổng

quát, ta có thể dựa vào khái niệm của Albert Schweitzer: “xét về tổng thể, đạo đức là cái

tên mà chúng ta đặt cho những hành vi đúng đắn. chúng ta cảm thấy bắt buộc phải xem

xét cái chẳng những có lợi bản thân, mà còn phải xem xét đến những cái có lợi cho người

khác và cho cả loài người nói chung”. Theo định nghĩa này, nếu doanh nghiệp hoạt động

có lợi cho mình, đồng thời đem lại lợi ích cho người khác, cho cộng đồng, cho đất nước

thì hành động đó là có đạo đức.

2. Văn hóa Đông Tây, ảnh hưởng của văn hóa trong doanh

nghiệp.

2.1. Văn hóa phương Đông và văn hóa phương Tây

Văn hóa phương Đông là nền văn minh tinh thần, chủ trương con người và vạn vật

đồng một thể, chỉ có đạo học, giới thiệu cách sống con người sống hài hòa với vũ trụ

thiên nhiên, với cộng đồng loài người, trọng lễ nhạc, vì “đời không có lễ thì đời sẽ loạn,

đời không có nhạc thì đời sẽ khô khan”, bỏ trừ cái “tôi”, kìm hãm thị dục, kiến trúc thì

thấp ẩn trong lùm cây. Đại diện cho văn hóa phương Đông là Ấn Độ và Trung Quốc.

Văn hóa phương Tây là nền văn minh vật chất, chủ trương con người phải chinh phục

vũ trụ, bắt vũ trụ thiên nhiên phải phục vụ cho con người, đề cao tự do cá nhân, đo văn

minh bằng máy móc chế ra được, đo sức mạnh bằng vũ khí chế ra được và chinh phục

bao nhiêu nước làm nô lệ, chủ nghĩa bá quyền, đề cao cái “tôi”, “kiến trúc thì cao ngạo

nghễ trong bầu trời gọi là nhà chọc trời, sống hưởng thụ dục lạc, đo thành công bằng tiền

kiếm ra được”, đôi lúc quên cả cha mẹ để chết trong nhà dưỡng lão. Đại diện cho nền văn

hóa này Hy Lạp, La Mã, Tây Ban Nha, Bồ Đồ Nha, Anh, Pháp, Mỹ.

2.2. Ảnh hưởng của văn hóa dân tộc đến văn hóa doanh nghiệp

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Văn hóa được hình thành và phát triển theo thời gian. Khi tổ chức mới được thành lập,

những thành viên ban đầu đưa vào tổ chức những giá trị, niềm tin và chuẩn mực;những

tác phong và thái độ ứng xử được thấm nhuần từ gia đình và cộng đồng khác nhau mà họ

là thành viên trong đó. Những yếu tố này tác động và ảnh hưởng khác nhau tạo nên nền

tảng văn hóa doanh nghiệp. trong giai đoạn ban đầu hình thành, các nhà sáng lập và nòng

cốt sẽ tạo nên nhóm nòng cốt cùng chia sẽ những viễn cảnh, sứ mệnh và mục tiêu của

doanh nghiệp. những yếu tố nay kết hợp với nền tảng văn hóa dần dần tạo nên bản sắc

riêng của doanh nghiệp, đây chính là cái giúp chúng ta nhận dạng được doanh nghiệp

trong số rất nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động trong một môi trường giống nhau. Trong

quá trình thích nghi để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp sẽ hình thành cho mình một

truyền thống văn hóa trên cơ sở bản sắc đã được tạo lập. Như thế, văn hóa của doanh

nghiệp bao gồm một bộ phận văn hóa dân tộc và phần văn hó mà các thành viên của tổ

chức đã tạo lập nên trong quá trình tồn tại và phát triển. Theo quan điểm hệ thống thì văn

hóa doanh nghiệp là hệ thống con của văn hóa dân tộc vì là tập hợp những hệ thống nhỏ

hơn như văn hóa nhóm, văn hóa bộ phận trong doanh nghiệp.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Chương III: Phân tích sự khác biệt trong

thực tiễn

1.Văn hóa phương Đông, văn hóa phương Tây và những sự khác

nhau cơ bản.

Văn hóa phương Đông (nông nghiệp) Văn hóa phương Tây (du mục)

_ Trọng tĩnh, tránh những yếu tố bất định,

ít tư duy mạo hiểm.

_ Mê tín thần bí.

_ Có lối sống cộng đồng và đề cao lợi ích

chung

_ Đất chật người đông

_ Trọng tình cảm

_ Đề cao kinh nghiệm

_ Thích nhìn về những giá trị quá khứ

_ Thích mạo hiểm, khát vọng chinh phục

thiên nhiên

_ Niềm tin tôn giáo (khác với mê tín)

_ Khuynh hướng cá nhân, đặt lợi ích của

mình lên trên hết

_ Đất rộng người thưa

_ Trọng tiền bạc, vật chất

_ Đề cao tính sáng tạo, khoa học

_ Hướng đến tương lai

Từ những so sánh ban đầu trên, ta có thể dễ dàng hình dung được văn hóa doanh nghiệp

phương Đông và phương Tây khác nhau như thế nào.

1.1.Hình thức tổ chức

Bước vào một công ty ở Trung Quốc, hình tượng đầu tiên mà chúng ta thấy là hình

ảnh hai chú lân (hay sư tử) ngự ở cửa ra vào. Đó là niềm tin thần bí. Và chúng ta cũng

thường nhắc đến “phong thủy” cũng như là yếu tố đầu tiên được chủ doanh nghiệp nghĩ

đến khi thành lập doanh nghiệp của mình. Còn khi bước vào doanh nghiệp phương Tây,

chúng ta thấy sự bố trí bàn ghế làm việc có phần bừa bộn, thường là bộ phận này hòa lẫn

vào bộ phận khác, điều đó chứng minh việc làm việc theo nhóm là không thể thiếu được

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

trong các doanh nghiệp này mặc dù người phương Tây thích mình nổi bật hơn người

khác.

1.2. Chiến lược kinh doanh

Một điều dễ dàng nhận thấy là sự khác nhau trong chiến lược phát triển doanh nghiệp

của hai nền văn hóa này. Một doanh nhân người Mỹ sẽ trăn trở xem những gì sẽ tạo nên

đột phá trong thời gian tới còn một ông chủ người Nhật sẽ cùng các nhà khoa học nghiên

cứu sao cho sản phẩm của mình ngày càng hoàn thiện về chất lượng và kiểu dáng. Nói

như vậy không có nghĩa các doanh nghiệp châu Á không có sự sáng tạo, mà nói như thế

để nhấn mạnh sự chắc chắn trong cách làm ăn của họ.

1.3. Kinh nghiệm.

Kinh nghiệm là không thể thiếu trong kinh doanh. Khi một người đi phỏng vấn, chắc

chắn họ luôn quan tâm đến vấn đề này. Nếu như bạn nộp đơn vào một chức vụ cao của

bất kì một doanh nghiệp châu Á nào, bạn sẽ phải điền vào mục “số năm kinh nghiệm”,

nhưng thủ tục đó sẽ không thấy ở các doanh nghiệp Âu Mỹ. Họ luôn có những cách kiểm

tra “kinh nghiệm thực sự” ( hay “tài năng”) của bạn. Những bài toán hóc búa, những tình

huống nan giải thường được các nhà tuyển dụng phương Tây dành cho các ứng viên.

2. Sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp phương Đông và

phương Tây.

2.1. Độc lập hay nhóm – cá nhân hay cộng đồng

Trong văn hóa của người phương Tây, sự độc lập của cá nhân được đánh giá cao,

trong khi đó văn hóa phương Đông, do chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các nguyên tắc về

trung - tín - lễ - nghĩa nên đề cao tính tập thể và tôn trọng các giá trị cộng đồng. Sẽ không

ngạc nhiên nếu các đối tác phương Tây đến tham dự đàm phán với một thành viên duy

nhất và thành viên này có đầy đủ thẩm quyền để ra mọi quyết định. Cũng vì thế, không

quá ngạc nhiên khi một doanh nhân phương Tây cực kỳ khó chịu vì đối tác phương Đông

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

của mình, sau một tuần đàm phán, lại tuyên bố “phải gọi điện thoại hỏi sếp ở nhà đã”.

Người phương Tây thường coi điều này như là sự thiếu tôn trọng trong đàm phán.

Mức độ đề cao vai trò cá nhân hay vai trò cộng đồng trong vă hóa các dân tộc rất khác

nhau. Nước Mỹ đứng đầu trong nhóm nước đề cao giá trị cá nhân, Việt Nam thuộc nhóm

nước đề cao giá trị cộng đồng. Đặc biệt trong chiến tranh, trong chống lũ lụt…sự gắn kết

cộng đồng được xem là một giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.

Tên nước IDV Tên nước IDV

Trung Quốc 20 Malaysia 26

Nhật Bản 46 Anh 89

Thái Lan 20 Pháp 71

Indonexia 14 Mỹ 91

Việt Nam 20 Đan Mạch 74

Hàn Quốc 18 Nga 39

Philipines 32 Ba Lan 60

Bảng 1. IDV: chỉ số đánh giá xu hướng cá nhân của các nước được nghiên cứu.

[2]

2.2. Thẳng thắn hay vòng vo.

Với quan điểm thẳng thắn trong mọi vấn đề, các doanh nhân phương Tây thường bày

tỏ ý kiến một cách trực diện và nêu rõ nhu cầu của mình. Trong thương vụ làm ăn, họ

luôn luôn quan tâm đến mức lợi nhuận mà thương vụ sẽ đem lại cũng như phần trăm hoa

hồng có được từ lợi nhuận đó.

Tuy nhiên, đối với thương gia nhiều nước phương Đông, việc này đôi khi bị coi là hơi

thái quá và không ít người tỏ ra khó chịu. Họ thường đề cập vấn đề vòng vo và không

chính thức, thường mời đi dùng bữa trước khi đàm phán và nhiều khi việc đàm phán diễn

ra trong các cuộc nhậu. Dễ dàng nhận thấy điều này qua các câu hỏi đầu tiên mà người

Mỹ và người Nhật hay quan tâm. Trong khi người Mỹ hay hỏi “cái gì”, “giá bao nhiêu”

thì người Nhật lại thắc mắc “như thế nào” và “tại sao”.

2.3. Đúng giờ và trễ giờ

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Khái niệm “thời gian là tiền bạc” là hoàn toàn chính xác đối với các thương nhân

người Mỹ. Văn hóa phương Tây (trong đó có Mỹ) cho rằng, thời gian là một cái gì cụ thể,

thấy được, quản lý được (quan niệm thời gian đơn tuyến - monochronic time). Những

người thuộc về văn hóa thời gian đơn tuyến thường sử dụng thời gian một cách chặt chẽ,

chủ động (có thể tiết kiệm hoặc lãng phí thời gian). Họ đúng hẹn và chỉ làm một việc

trong một khoảng thời gian nhất định về một lĩnh vực.

Vì thế, người phương Tây rất xem trọng chuyện giờ giấc và ít khi trễ giờ trong các

cuộc hẹn làm ăn. Họ hẹn bạn 9 giờ bắt đầu đàm phán thì có nghĩa là chắc chắn 9 giờ sẽ

bắt đầu. Trong khi đó, văn hóa phương Đông quan niệm thời gian là vô hình, khó xác

định và do đó không quản lý được nên thời gian có thể được co giãn một chút. Người

thuộc nền văn hóa thời gian đa tuyến hiếm khi chủ động sử dụng thời gian, thường làm

nhiều việc cùng lúc và ôm nhiều lĩnh vực. Do đó, các hội nghị ở châu Á thường thì diễn

ra trễ hơn một chút so với thời gian in trong thiệp mời.

2.4. Sòng phẳng hay dựa trên mối quan hệ.

Trong một cộng đồng, người phương Tây thường có mối quan hệ theo nhóm, được

hình thành dựa trên những nhóm nhỏ hơn. Trong khi đó, mối quan hệ của người phương

Đông thì rắc rối và phức tạp hơn. Có thể lấy người Trung Quốc làm ví dụ, họ thường

kinh doanh dựa trên mối quan hệ và rất xem trọng chuyện giới thiệu.

Người phương Tây quan niệm: “Tôi làm ăn với anh bất kể anh là ai và chúng ta rất

sòng phẳng và rõ ràng trong các hợp đồng”. Còn đối với người phương Đông, chữ tín lại

rất quan trọng. Có một câu nói đùa là “Tôi chơi với anh vì anh là bạn của bạn người em

rể tôi”. Ở Trung Quốc, không có một mối quan hệ nào đơn thuần là quan hệ kinh doanh.

Muốn kinh doanh bền vững và phát triển, cần phải kết hợp hài hòa giữa mối quan hệ

công việc với mối quan hệ cá nhân. Thiết lập được một mạng lưới các mối quan hệ giữa

các cá nhân và tổ chức là hoạt động chủ chốt trong chiến lược kinh doanh. Từ nhiều thế

kỷ trước, đó là cách duy nhất để mọi thứ xuôi chèo mát mái. Ngày nay, yêu cầu xây dựng

mối quan hệ tương trợ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau vẫn mang ý nghĩa sống còn để

thành công ở phương Đông.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

2.5. Cùng thắng hay thắng – thua

Cách biểu hiện bên ngoài của người phương Tây và người phương Đông cũng có sự

khác nhau.

Người phương Tây rất thẳng thắn trong việc biểu hiện ra bề ngoài, trong lòng buồn thì

bề ngoài cũng biểu hiện nỗi buồn. Nhưng người phương Đông thì khác, nhiều khi bề

ngoài “thơn thớt nói cười”, nhưng thực ra là “mặt dày tâm đen”. Điều này cũng được biểu

hiện trong kinh doanh.

Cạnh tranh trong kinh doanh không nhất thiết luôn là thắng - thua, trong rất nhiều

trường hợp nó là tình huống cùng thắng. Đây là khái niệm mà nhiều doanh nghiệp Mỹ

đang sử dụng: Từ cạnh tranh trong đối đầu sang cạnh tranh trong hợp tác. Trong khi đó,

đối với người phương Đông, đặc biệt là người Nhật, mặc dù bề ngoài họ ít cạnh tranh

trực tiếp nhưng ẩn giấu sâu bên trong là quan điểm thắng-thua. Có nghĩa là tôi sẽ thắng

và anh sẽ thua. Nên việc sử dụng các mưu kế chiến thuật trong bàn đàm phán là chuyện

bình thường.

2.6. Cấp trên với cấp dưới.

Một vấn đề mà chúng ta cần quan tâm là khoảng cách giữa “chủ” và “tớ”. Với cái nhìn

tổng quát thì có sự khác biệt rất lớn giữa hai nền văn hóa ở góc độ này. Một nhân viên

nhất thiết phải cúi đầu chào cấp trên của mình dù ở bất cứ đâu: công ty, trên đường, siêu

thị…Đặc biệt là ở các nước Đông Bắc Á như Hàn Quốc, Nhật Bản thì cấp trên cũng đồng

nghĩa là “bề trên” của mình. Còn ở phương Tây khoảng cách quyền lực đôi khi rất mỏng

manh, điều họ quan tâm không phải là địa vị của họ trong công ty cao đến mức nào mà là

số tiền họ nhận được từ những gì họ bỏ ra là bao nhiêu.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Kết luận và kiến nghị

Văn hoá doanh nghiệp là văn hoá của một tổ chức vì vậy nó không đơn thuần là văn

hoá giao tiếp hay văn hoá kinh doanh như ta thường nghĩ. Văn hoá doanh nghiệp không

phải là những khẩu hiệu của ban lãnh đạo được treo trước cổng, trên hành lang hay trong

phòng họp. Đó chỉ là ý muốn, ý tưởng. Những gì chúng ta mong muốn có thể rất khác với

những giá trị, niềm tin, chuẩn mực được thể hiện trong thực tế và trong các hành vi mỗi

thành viên doanh nghiệp. Ngay cả định nghĩa về văn hoá cũng phụ thuộc vào văn hoá. Và

tất nhiên đến nay thì định nghĩa về văn hoá doanh nghiệp chắc chắn còn nhiều hơn thế.

Phẩm chất riêng biệt của tổ chức được nhận thức phân biệt nó với các tổ chức khác

trong lĩnh vực. Văn hóa thể hiện tổng hợp các giá trị và cách hành xử phụ thuộc lẫn nhau

phổ biến trong doanh nghiệp và có xu hướng tự lưu truyền, thường trong thời gian dài.

Văn hóa doanh nghiệp là những niềm tin, thái độ và giá trị tồn tại phổ biến và tương

đối ổn định trong doanh nghiệp.

Văn hóa doanh nghiệp được thể hiện ở nhiều cấp độ khác nhau. Cấp dễ thấy nhất đó

là thực thể hữu hình như những đồ vật: báo cáo, sản phẩm, bàn ghế, phim... hoặc công

nghệ: máy móc, thiết bị, nhà xưởng... hoặc ngôn ngữ: chuyện cười, truyền thuyết, khẩu

hiệu... hoặc các chuẩn mực hành vi: nghi thức, lễ nghi, liên hoan... hoặc các nguyên tắc,

hệ thống, thủ tục, chương trình...văn hoá tồn tại khách quan và doanh nghiệp nào cũng có

văn hoá của riêng mình. Chỉ có điều văn hoá được thể hiện như thế nào và doanh nghiệp

đó có phát hiện ra những giá trị tốt để phát huy và những giá trị chưa tốt để thay đổi hay

không.

Một chân lý được giới kinh doanh thừa nhận là, doanh nghiệp sẽ không thể có sự

nghiệp lâu dài,bền vững nếu không xây dựng được cho mình một môi trường văn hóa đặc

thù. Văn hóa doanh nghiệp là tài sản vô hình, một vũ khí cạnh tranh sắc bén của doanh

nghiệp. Một nền văn hóa tích cực sẽ giúp thu hút và gìn giữ nhân tài, gắn kết các thành

viên trong doanh nghiệp, khơi dậy niềm tin, niềm tự hào về doanh nghiệp, tạo sự ổn định

và giảm bớt rủi ro trong kinh doanh,…Tóm lại, văn hóa doanh nghiệp là chìa khóa cho sự

phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc xây dựng văn hóa doanh

nghiệp là đòi hỏi cấp bách hiện nay và là điều đầu tiên mà doanh nghiệp cần lưu tâm tới.

Xây dựng và phát triển VHDN đang trở thành một xu hướng trên thế giới và được

nâng lên tầm chiến lược trong nhiều DN và tập đoàn kinh tế hiện nay, ngoài sự giao lưu

văn hóa Đông Tây, sự hợp tác kinh tế Đông Tây thì cũng cần phải có một sự giao lưu

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

không kém phần quan trọng và cần thiết đó là sự giao lưu học hỏi về văn hóa doanh

nghiệp Đông và Tây. Sự hợp tác chặt chẽ này sẽ góp phần xây dựng một nền kinh tế bền

vững và thúc đẩy sự phát triển hơn nữa trong tương lai.

Tiểu luận quản trị học GVHD: Ths.Nguyễn Văn Bình

Danh mục tài liệu tham khảo

1. [1]: Khái niệm “văn hóa doanh nghiệp” _ Giáo trình Quản trị học ĐH Công

nghiệp TP HCM

2. [2]: Nguồn: ITIM-Culture and Management consultant

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

Phân tích sự khác biệt giữa văn hóa doanh nghiệp Phương Đông và văn hóa doanh nghiệp Phương Tây | Tiểu luận môn Quản trị học |Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh

Tài liệu liên quan:

Tài liệu ôn tập cho doanh nghiệp khới nghiệp mới - Tài liệu tham khảo

Tiểu luận chiến lược marketing của Th True Milk | Đại học Công Nghiệp TPHCM

Tiểu luận: Nâng cao chất lượng quản trị và phát triển thương hiệu cho hãng hàng không Vietjet | UIH