Phân tích tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp? Liên hệ với sự ra đời và phát triển của chuỗi siêu thị Winmart? | Bài tập lớn môn Kinh tế chính trị

lOMoARcPSD|47231818
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA
KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN ※※※※※ BÀI TẬP LỚN
ĐỀ TÀI: “Phân tích tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương
nghiệp? Liên hệ với sự ra đời và phát triển của chuỗi siêu thị
Winmart? Theo anh/chị, hoạt động của các chuỗi siêu thị bán lẻ
như Winmart có tác động thế nào đến hoạt động của các doanh
nghiệp sản xuất và người tiêu dùng.”
SINH VIÊN THỰC HIỆN : MSSV : LỚP
: Kinh tế chính trị Mác - Lênin-1-1-22(N)
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
: T.S Phạm Thanh Hiền
Năm học 2022 – 2023 MỤC LỤC lOMoARcPSD|47231818
MỞ ĐẦU ................................................................................................................................... 2
NỘI DUNG ............................................................................................................................... 3
I. Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp ....................................................... 3
1. Tư bản thương ngiệp .................................................................................................... 3
a. Khái niệm ................................................................................................................... 3
b.Đặc điểm ..................................................................................................................... 4
c. Vai trò ......................................................................................................................... 5
2. Lợi nhuận thương nghiệp ............................................................................................. 7
a. Khái niệm ................................................................................................................... 7
b.Bản chất ...................................................................................................................... 7
II. Sự ra đời và phát triển cuả chuỗi siêu thị Winmart ...................................................... 8
1. Sự ra đời ........................................................................................................................ 9
2. Quá trình phát triển ..................................................................................................... 9
3. Cơ chế của Winmart ................................................................................................... 10
4. Tác động ...................................................................................................................... 11
KẾT LUẬN ............................................................................................................................ 11 MỞ ĐẦU
Hiện nay, nước ta đang trên đường phát triển trở thành một nước công
nghiệp. Trong quá trình phát tiển, đời sống của mỗi thành viên trong xã hội ngày
càng được nâng cao, vì vậy thị trường cũng trở nên khắt khe hơn. Bên cạnh những
sản phẩn được sản xuất từ trong nước, còn có rất nhiều sản phẩm được nhập khẩu
từ nước ngoài vậy nên việc tiêu thụ sản phẩm là một vấn đề không nhỏ. Lúc này,
vai trò của những nhà thương nghiệp được thể hiện rất rõ ràng. Như vậy, những 2 lOMoARcPSD|47231818
nhà tư bản đóng vai trò gì trong sự phát triển kinh tế? Công việc của họ là gì?. Nói
một cách đơn giản các nhà tư bản thương nghiệp họ mang sản phẩm từ nơi sản
xuất đến người tiêu dùng hay tư bản thương nghệp chính là cầu nối giữa người sản
xuất và người tiêu dùng…Đối với nước ta hiện nay, tư bản thương nghiệp là một
nhân tố đang ngày càng nắm giữ một vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển
và hội nhập với nền kinh tế thế giới.
Để hiểu them về tư bản thương nghiệp cũng như cách mà họ kiếm lợi nhuận,
chúng ta sẽ đi sâu nghiên cứu về khái niệm, đặc điểm, vai trò của tư bản thương
nghiệp và tìm hiểu xem lợi nhuận thương nghiệp xuất phát từ đâu. Qua đó sẽ liên
hệ với hệ thống chuỗi siêu thị Winmart để ta có thể thấy rõ hơn về tư bản thương
nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp. NỘI DUNG I.
Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp
1. Tư bản thương ngiệp a. Khái niệm
Trong quá trình tuần hoàn và chu chuyển của tư bản công nghiệp, thường
xuyên có một bộ phận tư bản tồn tại dưới hình thái tư bản hàng hóa (H’), chờ để
được chuyển hóa thành tư bản tiền tệ (T’). Trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ
nghĩa, do sự phát triển của phân công lao động xã hội, đến một trình độ nhất định,
giai đoạn này được tách riêng ra trở thành chức năng chuyên môn của một loại
hình tư bản kinh doanh riêng biệt, xuất hiện bộ phận chuyên môn hóa việc kinh
doanh hàng hóa. Bộ phận này được gọi là tư bản thương nghiệp. Tư bản thương 3 lOMoARcPSD|47231818
nghiệp dưới chủ nghĩa tư bản là một bộ phận của tư bản công nghiệp tách rời ra,
phục vụ quá trình lưu thông hàng hóa của tư bản công nghiệp.
Xét về mặt lịch sử, tư bản thương nghiệp ra đời trước tư bản công nghiệp
đó là tư bản thương nghiệp cổ xưa.Tư bản thương nghiệp cổ xưa xuất hiện do nhu
cầu trao đổi hàng hoá là khâu nối liền các ngành các vùng các nước với nhau .
Điều kiện để xuất hiện và tồn tại của tư bản cổ xưa là lưu thông hàng hoá tiền tệ.
Những nhà thương nghiệp thời đó hoạt động thương mại theo hình thức mua rẻ
bán đắt”, là kết quả của việc "ăn cắp và lừa đảo".Tuy nhiên chính việc ăn cắp và
lừa đảo đó đã thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển đẩy nhanh quá trình tan rã của
xã hội nô lệ, phong kiến tập trung nhanh tiền tệ vào tay chột số ít người và đẩy
nhanh quá trình tích luỹ và ra đời của chủ nghĩa tư bản. b. Đặc điểm
Tư bản thương nghiệp vừa phụ thuộc vào tư bản công nghiệp vừa có tính
độc lập . Hàng hoá sau khi được hoàn thành ở các nhà tư bản công nghiệp được
chuyển sang tay cho những nhà tư bản thương nghiệp . Căn nhà tư bản thương
nghiệp đảm nhận việc đưa sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng, do đó từ bản
thương nghiệp là một khâu trong quá trình sản xuất, không có khấu này thì quá
trình sản xuất không thể tiến hành bình thường được. Do đó có thể nói tư bản
thương nghiệp vừa có tính độc lập vừa phụ thuộc vào tư bản thương nghiệp, sự
phụ thuộc được thể hiện ở những điểm sau: -
Tư bản thương nghiệp làm nhiệm vụ lưu thông hàng hoá, do
đótốc độ và quy mô của lưu thông là do sản xuất của tư bản thương nghiệp
quyết định bởi vì sản xuất là cơ sở của lưu thông, không có sản xuất thì không có lưu thông. 4 lOMoARcPSD|47231818 -
Tư bản thương nghiệp đảm nhận chức năng của tư bản hàng
hoá,do đó những giai đoạn vận động của tư bản kinh doanh hàng hoá là do
sự vận động của tư bản hàng hoá quyết định. -
Ngoài ra tư bản thương nghiệp không quyết định được chất
lượngvà mức giá của sản phẩm, tư bản thương nghiệp chỉ hoạt động trong
lĩnh vực lưu thông mà thôi. -
Sự độc lập của từ bản thương nghiệp đối với tư bản công
nghiệpđược quyết định bởi mối quan hệ bên ngoài và sự khác nhau giữa tư
bản hàng hoá và tư bản kinh doanh hàng hoa quyết định. Để độc lập làm
nhiệm vụ lưu thông hàng hoá, nhà tư bản phải ứng trước tư bản nhằm mục
đích thu lại một lượng tư bản lớn hơn trước thông qua việc mua bán. Ta có
thể thấy rõ mục đích này qua các công thức : T-H-T’, Với công thức này,
hàng hóa được chuyển chỗ hai lần: (1) Từ tay nhà tư bản công nghiệp sang
tay nhà tư bản thương nghiệp; (2) Từ tay nhà từ bản thương nghiệp sang tay người tiêu dùng.
Vậy, tư bản thương nghiệp thực hiện chức năng chuyển hàng hoá tư bản hàng
hoá thành tiền tệ mà tư bản công nghiệp trước đây đảm nhiệm. Quá trình này
không diễn ra trong sản xuất mà diễn ra trong lưu thông tách rời các chức năng
khác của tư bản công nghiệp. Thông qua việc màu và bán, nhà tư bản thương
nghiệp cũng nhằm mục đích thu về lợi nhuận, do đó tư bản của họ bỏ ra không
mang hình thái tư bản sản xuất mà chỉ bó hẹp trong phạm vi lưu thông mà thôi. c. Vai trò
Cùng với việc sản xuất ngày càng phát triển, số lượng và loại hình hàng hóa
ngày càng nhiều thì các chức năng quản kinh tế ngày càng phức tạp. Vậy nên mỗi
nhà tư bản chỉ có khả năng hoạt động trong một số khâu nhất định. Và hệ quả cho 5 lOMoARcPSD|47231818
hạn chế này là sẽ có một số người chuyên tiêu thụ hàng hóa, còn một số người thì chuyên sản xuất.
Không những thế tư bản thương nghiệp chuyên trách thực hiện một số các
nhiệm vụ lưu thống hàng hóa, phục vụ cùng một lúc cho nhiều nhà tư bản công
nghiệp, nên lượng tư bản và các chi phí bỏ vào lưu thông sẽ giảm đi rất nhiều, do
đó từng nhà tư bản công nghiệp cũng như của toàn xã hội bỏ vào sản xuất sẽ tăng lên
Chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu dùng
càng gay gắt, do đó cần phải có các nhà tư bản biết tính toán, am hiểu được nhu
cầu và thị hiếu của thị trường... chỉ có nhà tư bản thương nghiệp đáp ứng được
điều đó. Về phía nhà tư bản công nghiệp mà xét thì nhờ đó mà nhà tư bản công
nghiệp có thời gian để tập trung vào sản xuất, đầu tư tập trung để nâng cao năng
suất lao động, rút ngắn thời gian lưu thông và tăng nhanh tốc độ chu chuyển tư bản.
Theo đó nên việc tạo ra giá trị thặng du và phân chia giá trị thặng dư là hai
vấn đề khác nhau và đối với lĩnh vực lưu thông cũng như hoạt động của các nhà
tư bản thương nghiệp đúng là không tạo ra được giá trị thặng dư, nhung do vị trí,
tầm quan trọng của lưu thông đối với sự phát triển của sản xuất và tái sản xuất nên
các nhà tư bản thương nghiệp vẫn được tham gia vào việc phân chia giá trị thặng
dư cùng với các nhà tư bản công nghiệp và phần giá trị thặng du mà các nhà tư
bản thương nghiệp được chia chính là lợi nhuận thương nghiệp.
Vai trò to lớn không thể bỏ qua đó là tư bản thương nghiệp góp phần mở
rộng thị trường, tạo điều kiện cho công nghiệp phát triển. Nhưu vậy ta thấy do tư
bản thương nghiệp đảm nhận khâu lưu thông, nên tư bản công nghiệp có thể rảnh 6 lOMoARcPSD|47231818
tay trong lưu thông và chỉ tập trung đầy mạnh sản xuất. Lí do như vậy nên tư bản
của nó chu chuyển nhanh hơn, năng suất lao động cao hơn và nhờ đó lợi nhuận
cũng tăng lên. Tư bản thương nghiệp tuy không trực tiếp tạo ra giá trị thặng dư,
nhưng góp phần làm tăng năng suất lao động, tăng lợi nhuận, do đó làm cho tỷ
suất lợi nhuận chung của xã hội cũng tăng lên, góp phần tích lũy cho tư bản công nghiệp.
2. Lợi nhuận thương nghiệp a. Khái niệm
Lợi nhuận thương nghiệp Là một phần giá trị thặng dư do sức lao động của
công nhân tạo ra trong sản xuất mà các nhà tư bản công nghiệp phải nhường cho
các nhà tư bản thương nghiệp do họ đảm nhận khâu lưu thông hàng hoá. b. Bản chất
Việc tạo ra giá trị thặng dư và phân chia giá trị thông dự là hai vấn đề khác
nhau. Lĩnh vực lưu thông cũng như hoạt động của các nhà tư bản thương nghiệp
đúng là không tạo ra được giá trị thặng dư, nhưng do vị trí, tầm quan trọng của lưu
thông đối với sự phát triển của sản xuất và tái sản xuất nên các nhà tư bản thương
nghiệp vẫn được tham gia vào việc phân chia giá trị thặng dư cùng với các nhà tư
bản công nghiệp và phần giá trị thăng dư mà các nhà tư bản thương nghiệp được
chia chính là lợi nhuận thương nghiệp.
Tư bản công nghiệp "nhường" một phần giá trị thặng dư cho tư bản thương
nghiệp bằng cách bán hàng hóa thấp hơn giá trị thực tế của nó, để rồi tư bản thương
nghiệp bán đúng giá trị, thu về lợi nhuận thương nghiệp. Việc phân phối giá trị
thặng dư giữa nhà tư bản công nghiệp và tư bản thương nghiệp diễn ra theo quy
luật tỷ suất lợi nhuận bình quân thông qua cạnh tranh và thông qua chênh lệch giữa 7 lOMoARcPSD|47231818
giá cả sản xuất cuối cùng (giá bán lẻ thương nghiệp) và giá cả sản xuất công nghiệp
(giá bán buôn công nghiệp).
Các nhà tư bản công nghiệp vì sao lại nhượng lại cho nhà tư bản thương nghiệp
một phần giá trị thặng dư? Điều đó được giải thích như sau: •
Tư bản thương nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lưu thông, đó là
mộtkhẩu, một giai đoạn của quá trình tái sản xuất. Hơn nữa, hoạt động trong lĩnh
vực này nếu không có lợi nhuận thì nhà tư bản thương nghiệp không thể tiếp tục
đảm nhiệm công việc đó. Vì vậy, xuất phát từ lợi ích kinh tế của nhà tư bản thương
nghiệp mà nhà tư bản công nghiệp nhượng lại cho nó một phần lợi nhuận •
Tư bản thương nghiệp góp phần mở rộng quy mô tới sản xuất •
Tư bản thương nghiệp góp phần mô rộng thị trường, tạo điều kiện
chocông nghiệp phát triển. •
Do tư bản thương nghiệp đảm nhận khẩu lưu thông, nên tư bản
côngnghiệp có thể rảnh tay trong lưu thông và chỉ tập trung đẩy mạnh sản xuất.
Vì vậy, tư bản của nó chuchuyển nhanh hơn, năng suất lao động cao hơn và nhờ
đó lợi nhuận cũng tăng lên.
II. Sự ra đời và phát triển cuả chuỗi siêu thị Winmart
Luôn được biết đến với xuất thân "lừng lẫy" và tên tuổi ngày một lớn mạnh
của mình trên thị trường, chuỗi cửa hàng WinMart+ đang dần trở thành sự lựa
chọn hàng đầu của người tiêu dùng Việt. Vậy đâu là lý do khiến WinMart+ lại trở
nên "quyền lực" đến vậy? 8 lOMoARcPSD|47231818 1. Sự ra đời
WinMart là chuỗi cửa hàng tiện lợi thuộc Công ty Cổ phần Dịch vụ thương
mại tổng hơp Vincommerce thuộc Tập đoàn Masan Group (trước đây thuộc
Vingroup) với quy mô và độ phủ lớn nhất hiện nay tại Việt Nam.
WinMart được biết đến như địa chỉ cung cấp các sản phẩm tiêu dùng, thực
phẩm tươi sống chất lượng và an toàn nhất với gia đình Việt. Hàng hóa tại WinMart
luôn đảm bảo tuyệt đối về chất lượng, tính an toàn và đa dạng.
Nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng của mọi người dân Việt, các cửa hàng WinMart
đã có mặt trên hầu hết tỉnh thành với hơn 1000 cửa hàng. Các cửa hàng WinMart
thường được đặt tại các khu vực đông dân cư có giao thông thuận lợi để đáp ứng
nhu cầu tiêu dùng tốt nhất cho người dân.
2. Quá trình phát triển
Tính đến nay, Winmart đã có 2880 cửa hàng phủ rộng khắp các tỉnh thành,
với loại mặt hàng đa dạng, đảm bảo chất lượng, vì thế Winmart sở hữu một lượng
lớn khách hàng mỗi ngày.
Phát biểu tại lễ công bố chuyển đổi thương hiệu hệ thống bán lẻ VinMart
thành WinMart vào tháng 1/2022, Tổng Giám đốc Công ty WinCommerce (WCM)
Trương Công Thắng cho biết, chuyển đổi thương hiệu là bước đi quan trọng nằm
trong định hướng chiến lược của WCM nhằm mang đến người tiêu dùng Việt Nam
trải nghiệm mua sắm mới mẻ.
Sau khi mua lại WinCommerce, Masan đã tái cấu trúc thành công toàn bộ
chuỗi bán lẻ WinMart/WinMart+. Năm 2021, EBITDA của WCM được cải thiện
liên tục trong cả năm, giúp công ty đạt lợi nhuận dương trong nửa cuối năm. Đồng 9 lOMoARcPSD|47231818
thời, Masan cũng tiên phong ra mắt mô hình bán lẻ mini-mall, đáp ứng đa dạng
nhu cầu thiết yếu của người tiêu dùng với hệ sinh thái tích hợp WinMart+,
Techcombank, kiosk Phúc Long, dược phẩm Phano và mạng di động Reddi.
Sau khi tìm ra “công thức thành công”, hoàn tất chuyển đổi thương hiệu
WinMart/WinMart+, WCM bước vào giai đoạn mở rộng quy mô với việc mở hàng
loạt điểm bán mới mỗi tháng. Cụ thể, vào cuối tháng 4 này, 2 siêu thị WinMart sẽ
được khai trương tại Hà Nội và TP Vinh (Nghệ An). Đặc biệt, WCM chính thức
có mặt vào thị trường Điện Biên bằng việc đưa 10 cửa hàng WinMart+ vào hoạt
động đúng dịp lễ 30/4 và trong tháng 5/2022.
“Riêng trong tháng 4/2022, WCM sẽ khai trương hơn 100 siêu thị và cửa
hàng WinMart/WinMart+. Với đà mở mới này, chúng tôi kỳ vọng quy mô chuỗi
sẽ đạt hơn 4.000 cửa hàng và 170 siêu thị trong năm 2022. Song song với các điểm
bán do công ty vận hành, WCM sẽ tích cực triển khai mô hình WinMart+ nhượng
quyền” - đại diện WCM thông tin.
Với gần 3.000 siêu thị và cửa hàng có mặt tại 63 tỉnh, thành,
WinMart/WinMart+ hiện là chuỗi bán lẻ lớn nhất Việt Nam. Với kế hoạch mở mới
trong năm 2022, nhà bán lẻ này chắc chắn sẽ giữ vững “phong độ” số 1 về quy mô
điểm bán. Với độ phủ rộng khắp, WinMart/WinMart+ là kênh phân phối lớn để
các nhà sản xuất giới thiệu, phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng cả nước, đặc
biệt là những nhà cung cấp nội địa vì chuỗi bán lẻ này luôn duy trì tỷ lệ hàng Việt chiếm trên 90%.
3. Cơ chế của Winmart
Về bản chất chuỗi siêu thị Winmart là tư bản thương nghiệp, Winmart áp
dụng cơ chế T-H-T’, đầu tiên nhập hàng từ các công ty sản xuất, sau đó lại phân 10 lOMoARcPSD|47231818
đến tay người dùng. Từ đó Winmart nhận được lợi nhuận từ các nhà sản xuất, các
công ty sản xuất đã nhường một phần giá trị thặng dư cho Winmart, với một số
lượng lớn cửa hàng, lợi nhuận mà Winmart thu về từ các công ty sản xuất cùng
với giá trị gia tăng của sản phẩm, ta có thể thấy được đó là một nguồn lợi nhuận rất lớn. 4. Tác động
Winmart mở ra là cho tốc độ lưu thông của hàng hóa được nhanh hơn, người
tiêu dùng có thể nhanh chóng tiếp cận được các loại mặt hàng và ngược lại nhà
sản xuất có thể đưa được sản phẩm của mình đến tay người tiêu dung, điều đó làm
tăng nhanh tốc độ tiêu thụ, đẩy mạnh sản xuất, đời sống xã hội được nâng cao, tạo
cơ hội việc làm. Thúc đẩy GDP bình quân của mỗi người cũng như của cả nước.
Đồng thời tạo nên sự cạnh tranh của các cửa hàng, siêu thị bán lẻ, thương
trường có cạnh tranh mới có phát triển, nó làm thúc đẩy nền kinh tế, lưu thông
hàng hóa nhanh chóng thuận tiện. KẾT LUẬN
Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, thì
không thể thiếu được sự phát triểm của kinh tế. Nước ta là một trong những nước
đứng đầu về ngoại giao do đó có lượng hàng hóa nhập khẩu tương đối lớn, để có
thể tối ưu hóa, mang sản phẩm hàng hóa đến cho người dân – người tiêu dung thì
chắc chắn phải có các nhà tư bản thương nghiệp. Hệ thông chuỗi siêu Thị Winmart 11 lOMoARcPSD|47231818
là một ví dụ. Ngoài sự tích cực của Đảng và nhà nước để Việt Nam có thể sánh vai
được với các cường quốc năm châu, thì những thế hệ doanh nghiệp trẻ cần phải
nỗ lực hơn nữa trong thương trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Bộ Giáo dục và đào tạo (2021), Giáo trình kinh tế chính trị Mác Lênin (dành
cho hệ không chuyên lý luận chính trị), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
2- Lê Anh (2022)- Cửa hàng WinMart - "Ông lớn" thống trị thị trường bán lẻ Việt Nam, blog sabo.vn.
3- Lê Hồng Hạnh(2022)- Vinmart là gì? Sự phát triển của chuỗi siêu thị bán lẻ
lớn mạnh, blog vieclam123.vn.
4- PGS. TS. Nguyễn Văn Hảo, PGS. TS. Nguyễn Đình Kháng, PGS.TS. Lê
Danh Tổn, Giáo trình kinh tế chính trị Mác-Lênin.
5- ThS Phan Thị Thu Thủy (chủ biên). Tài liệu học tập mon kinh tế Chính Trị
MácLênin. Hà Nội, NXB Khoa học xã hội. (2020). 12