Chủ nghĩa tư bản độc quyền xuất hiện vào thời kỳ lịch sử nào:

Vì có lao động quá khứ và lao động sống

Vì có lao động giản đơn và lao động phức tạp

Vì hàng hoá do lao động tạo ra

Các tổ chức độc quyền sẽ thôn tính nhau

Để nắm công ty mẹ, con, cháu

Tìm kiếm lợi nhuận độc quyền cao.

Kết hợp độc quyền công nghiệp và độc quyền ngân hàng

Khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng.

Khắc phục các khuyết tật của kinh tế thị trường.

Thế kỷ 19

Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20

Đầu thế kỷ 21

Quyết định hành chính của nhà nước

Yêu cầu hành chính của các ngân hàng

Yêu cầu hành chính của các tổ chức độc quyền công nghiệp

Phương thức sản xuất phong kiến

Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

Chủ nghĩa tư bản giai đoạn tự do cạnh tranh

Quy luật giá cả sản xuất.

Quy luật giá cả độc quyền cao.

Quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân.

Dựa trên sở hữu tư nhân về TLSX

Phân công lao động xã hội và dựa trên sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất

Phân công lao động xã hội

Quy luật giá cả sản xuất

Quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân.

Quy luật lợi nhuận độc quyền cao

Đầu tư trực tiếp

Đầu tư gián tiếp

Đầu tư trực tiếp kết hợp với đầu tư gián tiếp

Trao đổi ngang giá

Trao đổi sức lao động

Trao đổi giá trị sử dụng

Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh, nó đối lập với cạnh tranh và thủ tiêu cạnh tranh.

Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh, nó không đối lập với cạnh tranh và làm cạnh tranh đa dạng vàgay gắt hơn.

Độc quyền đối lập với cạnh tranh, không thủ tiêu cạnh tranh và làm cạnh tranh đa dạng và gay gắt hơn