Khi chủ nghĩa tư bản độc quyền ra đời:

Để nắm công ty mẹ, con, cháu

Tìm kiếm lợi nhuận độc quyền cao.

Vì có lao động quá khứ và lao động sống

Vì có lao động giản đơn và lao động phức tạp

Vì hàng hoá do lao động tạo ra

Các tổ chức độc quyền sẽ thôn tính nhau

Kết hợp độc quyền công nghiệp và độc quyền ngân hàng

Khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng.

Khắc phục các khuyết tật của kinh tế thị trường.

Quyết định hành chính của nhà nước

Yêu cầu hành chính của các ngân hàng

Yêu cầu hành chính của các tổ chức độc quyền công nghiệp

Phương thức sản xuất phong kiến

Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

Chủ nghĩa tư bản giai đoạn tự do cạnh tranh

Thế kỷ 19

Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20

Đầu thế kỷ 21

Dựa trên sở hữu tư nhân về TLSX

Phân công lao động xã hội và dựa trên sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất

Phân công lao động xã hội

Đầu tư trực tiếp

Đầu tư gián tiếp

Đầu tư trực tiếp kết hợp với đầu tư gián tiếp

Quy luật giá cả sản xuất

Quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân.

Quy luật lợi nhuận độc quyền cao

Quy luật giá cả sản xuất.

Quy luật giá cả độc quyền cao.

Quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân.

Do đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động

Do sự phát triển của lực lượng sản xuất

Do sự can thiệp, điều chỉnh của nhà nước tư sản

Chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh

Chủ nghĩa tư bản độc quyền

Chủ nghĩa tư bản độc quyền tư nhân

Xác định qua giá trị trao đổi

Thời gian lao động: ngày, giờ…

Thời gian của từng người để làm ra hàng hóa của họ